GESPREK VAN DE DAG
Nazi's fokter
olympische
nakomelinge
Proeverij van oorlogs-
en distributievoedsel
Caffiato: cocaïne
met een knipoog
Reclamespot veroorzaakt opschudding
Zeven weken tussen de scorpio's
Beatrix 3'power woman
Ritme
maandag 23 AUGUSTUS
DAGELIJKS LEVEN
'PI JONG&MAN WA/>^ JÊ- A\££ 6MT TROUWEN,
IVAT (9 PAT VOOtZ. IE-MANP Of- MOET q*T ê£A/ vEftRASS/rsiG BLEVEN
MENSELIJK
Het Zweedse wittebrood, dat aan het
eind van de Tweede Wereldoorlog
boven Nederland werd uitgeworpen
door de bevrijders, smaakte in de
herinnering van velen heerlijk zoet.
Zestig jaar later blijkt het brood ech
ter nauwelijks anders te smaken dan
het witbrood dat nu overal te koop
is, zo bleek gistermiddag tijdens een
proeverij van oorlogs- en distributie
voedsel in het Nationaal Bevrijdings
museum 1944-1945 in Groesbeek.
„Stel je voor dat je jarenlang alleen
maar het zure, zware Duitse oorlogs
brood hebt gegeten. Dan smaakt al
les wat daar niet op lijkt lekker en
zoet. Zo komt het dat sommigen
zelfs denken dat het Zweedse witte
brood een soort cake was", zegt T.
Nillessen, vrijwilliger van het Groes-
beekse museum.
Vooral oudere mensen kwamen gis
termiddag naar Groesbeekpm de
George Bergman
Goed aangepast betekent
datje steeds weer
dezelfde fouten kunt
maken - en blijft lachen
smaak van hun kinderjaren nog eens
te proeven. Ze konden een kopje sur
rogaatkoffie drinken, gemaakt van
cichorei, de wortel van witlof. Het
drankje had vooral de kleur van kof
fie. Surrogaatthee werd, zo bleek uit
de originele verpakking, eveneens
gemaakt van witlof, gecombineerd
met braam- en bosbesbladeren, ca-
caodoppen, appels en peren.
In het museum mag niet worden ge
rookt. Dus konden de bezoekers
geen zelfgemaakte sigaret of sigaar
opsteken, maar ze herinnerden zich
die nog goed: „Hele tuinen stonden
vol met eigen tabaksteelt. De blade
ren werden gedroogd en daar rolden
we sigaretten van. Het stonk enorm"
Aan het eind van de oorlog waren er
niet veel voedingsmiddelen meer be
schikbaar. Kookboeken en folders
verschenen met recepten om van
niets toch nog iets te maken. Andrea
Koenen, huishoudschoollerares, ad
viseerde havermoutlapjes om vlees
te vervangen. Zuring kon gekookt
worden in plaats van spinazie en ge
malen groene erwten vervingen kaas.
Wie nog eens zou willen proeven hoe
tulpenbollen smaakten, kon in
Groesbeek het originele recept voor
gestoofde bollen en tulpenbollen-
koekjes krijgen. „Dat was zo ontzet
tend vies dat ik heb gezworen dat ik
dat nooit meer zal eten", zo liet een
bezoekster haar kleinkinderen we
ten. anp
Een boer In Cuba is erin ge
slaagd om HELE KLEINE
KOEIEN te fokken. Een vol
wassen mini-koe wordt niet ho
ger dan 90 centimeter. De
boer denkt een GAT IN DE
MARKT te hebben gevonden:
zijn dieren kunnen in de klein
ste tuintjes staan en zo de be
woners elke dag van verse
melk voorzien. De boer, Raül
Hernóndez, gaat verder fokken
tot zijn beesten een schoft
hoogte van 60 centimeter heb
ben. Hernandez (74) noemt
het zijn levensdoel om Cuba
„iets nuttigs" na te laten.
Oud-directeur JOLLE JOLLES van het Al
gemeen Nederlands Persbureau (ANP) is
vrijdag OVERLEDEN. Hij was directeur
van 1959 tot 1980. Jolles werd 88 jaar.
Dat heeft zijn familie zaterdag meege
deeld. Voorafgaand aan zijn functie bij
het persbureau was hij onder meer Hoofd
Militaire Zaken bij het ministerie van fi
nanciën en hoofd organisatie bescher
ming bevolking bij het ministerie van bin
nenlandse zaken. Ook is Jolles voorzitter
geweest van het Genootschap Onze Taal.
Hij had binnen-en buitenlandse onder
scheidingen. Zo was hij commandeur in
de orde van koning Leopold II van België
en had hij het kruis van verdienste van de
Bondsrepubliek Duitsland.
De 31-jarige informatie
technoloog John Huls
man uit Maassluis is de
BESTE MONOPOLY-
SPELER van Nederland.
Hij won althans zaterdag
het Nederlands Kampi
oenschap in Almere.
„Als enige Nederlander
mag hij daarom de strijd
om het grote geld verder
voeren tijdens het We
reldkampioenschap Mo
nopoly dat van 6 tot en
met 10 oktober wordt
gehouden in Tokyo", al
dus een van de organisa
toren. Het WK Monopoly
wordt al sinds 1973 ge
organiseerd.
Een perfecte kopie van de internetsite van de Britse omroep BBC heeft vrij
dagavond de MOORD op de ZWEEDSE KONING Karei Gustaaf gemeld. De site
is die avond via email naar een onbekend aantal hotmail-adressen verstuurd.
Een woordvoerder van het Zweedse koningshuis spreekt van een misselijke
grap die „alle perken te buiten gaat". Om de boodschap geloofwaardig te ma
ken, vermeldde de NEP-SITE ook nieuws over de situatie in Najaf en over de
Olympische Spelen.
De reclamespot voor Caffiato, een
koud cappuccino-drankje van
Douwe Egberts, zorgt voor heel
wat kritiek. Dit komt door de on
dubbelzinnige knipoog naar het
gebruik van cocaïne.
Douwe Egberts heeft naar aanlei
ding van het reclamefilmpje tien
tallen boze telefoontjes gekregen.
De Reclame Code Commissie
(RCC) heeft twaalf serieuze brie
ven ontvangen.
In de reclamespot voor Caffiato
lopen drie dames een bar op het
strand binnen. Daar krijgen ze
drie 'lijntjes' Caffiato op een zilve
ren dienblad voorgeschoteld. Als
ze de 'lijntjes' met een rietje heb
ben 'opgesnoven' is overduidelijk
het genot van hun gezichten af te
lezen. „We willen daarmee graag
laten zien hoe lekker Caffiato is",
zegt Viola Peulen, woordvoerster
van Douwe Egberts.
Dat de reclame bekend is, bewijst
de reactie van H. Claassen van
slijterij De Wit in Hilversum. „Oh,
dat is die reclame van die drie
meisjes die...", de slijter maakt
een snuifbeweging. Toch is hij
van mening dat de kritiek over
dreven is. „De eerste keer is het
misschien een beetje vreemd,
maar de tweede keer weet je di
rect dat het de reclame van het
drankje is."
De zaak ligt nu bij de Reclame Co
de Commissie die gaat kijken of
de spot aan alle criteria voldoet.
Zo mag een reclame niet node
loos kwetsend, in strijd met de
openbare orde of misleidend zijn.
„Als de reclame in strijd is met de
code, dan mag hij niet meer uit
gezonden worden", zegt een
woordvoerster van de RCC. En
om een spotje van de buis te krij
gen is één brief genoeg, want de
Reclame Code Commissie heeft
aan één reactie voldoende om een
onderzoek te laten doen. „De
hoeveelheid klachten zegt de
commissie niets. De klacht wordt
hoe dan ook behandeld", zegt de
woordvoerster.
Douwe Egberts ziet geen pro
bleem in het spotje. „Tijdens onze
test zagen mensen de link naar
drugsgebruik wel," zegt Peulen
„maar over het algemeen konden
Zesduizend schorpioenen zijn de
komende zeven weken het gezel
schap van de 27-jarige Maleisische
Nur Malena Hassan. Zij liet zich za
terdag in een winkelcentrum in
Kuantan opsluiten in een glazen
kist met de giftige dieren, meldde
de krant Mingguan Malaysia giste
ren. Nur Malena wil met haar ver
blijf tussen de krioelende schorpi
oenen een record vestigen en zo in
het Guinness Book of Records ko
men. Dat record staat nu nog op
naam van de Thaise Kanchana Ket-
kaw, die twee jaar geleden 32 da
gen met 3000 schorpioenen in een
glazen kist zat. Tijdens haar record
poging mag de Maleisische, die in
haar land bekend staat als de schor
pioenenkoningin, slechts vijftien
minuten per dag haar benauwde
verblijf verlaten. Enige ervaring in
het leven te midden van schorpioe
nen heeft zij al: in 2001 zat zij 31 da
gen in een glazen kist met 2700
schorpioenen. Zij werd toen slechts
zeven maal gebeten. Foto: Reuters
Bij de Olympische Spelen van 1936
in Berlijn stond Hitler's rassentheo
rie hoog in de vaandels. De bron
zen medaille op de 100 meter van
de Hagenaar Tinus Osendarp werd
dan ook meer bejubeld dan de gou
den plak van de ongenaakbare Jes
se Owens, de zwarte Amerikaanse
sprinter.
Maar ook in andere opzichten
baarden de Berlijnse Spelen op
zien. Zo konden aantrekkelijke
Duitse dames met een speciale
toegangspas in het olympische
dorp 'persoonlijke contacten' leg
gen met de atleten. In de buurt
van het stadion was voor opbloei
ende romances een soort 'fiefdes-
woud' gereserveerd met een idyl
lisch vijvertje, dat door de Schu-
po, de Berlijnse politie, streng
werd bewaakt. „Ik weet niet of
olympische prostitutie staatspoli-
tiek was, maar het leek er wel op",
zei de inmiddels overleden sport
arts Paul Martin van het IOC mij
eens. .Alleen geselecteerde scho
nen van de Bund Deutscher Ma-
del (de vrouwelijke tak van de Hit-
lerjeugd) of sportleraressen
gen met hun olympische pai
toegang tot dat berkenbos."
Maar de partnerkeus werd\
nauwlettend in de gaten gek
den. Blonde, blauwogige Sla
navische, Amerikaanse, Ned
landse en uiteraard Duitse a
hadden de voorkeur. Zwarte
bruine en vooral joodse olyi
werden geweerd, al was het
gens Martin 'niet zeker of all
mes zich daar wel aan hielde
Als het romantisch samenzij
liep op seks, werden de 'hos
ses' geacht de olympische b
van hun partner op te vrage
het oog op eventuele zwang
schappen. Mochten ze in ve
wachting raken van een olyi
sche baby, dan gaf die 'Ausv
namelijk recht op behandel
kraamklinieken of Rode Kro
hospitalen. Het naziregime I
taalde alle rekeningen, ooki
de nazorg. Het IOC heeft o\i
gens geen statistieken bijgel
den over het aantal raszuive
komelingen die de Spelen v
Berlijn hebben opgeleverd.
Bob Kroon
Koningin Beatrix is een 'power woman'. Dat vindt althans het A
rikaanse zakenblad Forbes. In de top-100 van 's werelds machtj
vrouwen zet het blad Beatrix op de 35ste plaats. De eerste plaat
gereserveerd voor Condoleezza Rice, de nationale veiligheidsad
seur van de Amerikaanse president Bush. Zij wordt gevolgd doe
Chinese vice-premier Wu Yï en Sonia Gandhi, voorzitter van de
diase Congrespartij. De lijst is een mengeling van zakenvrouwe
geringsleiders en presidenten, vooraanstaande Amerikaanse joi
listen en 'echtgenotes van' vooraanstaande wereldleiders. De A
rikanen maken niet duidelijk waarom ze Beatrix zo hoog aansla
Ze krijgt krediet voor het moderniseren van de monarchie, maa
haar belangrijkste 'wapenfeit' lijkt volgens het blad het promoti
van breed gerande hoeden. Beatrix is niet de enige koningin op
lijst. Rania van Jordanië (plaats 13) en Elizabeth van Groot-Briti
nië (22) hebben in de ogen van de Amerikanen meer te vertellei
Achter Beatrix volgen nog Sofia (Spanje, 39), Silvia (Zweden, 68;
Noor (Jordanië, 83), de weduwe van koning Hoessein, gpd
Uit de rugzak vol vragen die wij die ochtend om zijn
schouders hebben gehangen, haalt hij tussen de mid
dagalleen wat flarden van antivoorden. ,,Hoe was het
op school?" Wel goed. „Was de juf aardig?" Geloof van
wel. Wanneer heb je nu gym?" Vrijdag, denkt hij. Of
maandag. Kan ook woensdag zijn. „En zwemmen?"
Ook vrijdag, ,,'s Ochtends of's middags?" Maandag
ochtend. „Maandagochtend? Net zeg je vrijdag!" Hij
zucht. Zal vanmiddag nog wel eens vragen, aan de
juf. Mag hij dan nu een snoepje en wat te drinken?
Aan het klassieke rijtje rust, reinheid en regelmaat
moet tegenwoordig ritme als belangrijke factor van
een goed draaiend gezinsleven worden toegevoegd.
Zonder ritme - in dit geval: de natuurlijke ordening
van een gecompliceerde weekindeling met werkende
ouders, leerplichtige kinderen en allerlei buiten
schoolse activiteiten - wordt het een janboel. Het rit
me moet alle dagonderdelen laten verlopen met een
soepelheid die mensen zonder kinderen altijd weer
verbijsterd doet uitroepen 'Hoe jullie het toch alle
maal voor elkaar krijgen!'.
Het oppakken van dat ritme kost tijd. Maar bovenal is
van belang dat je weet in welke maat je het ritme
moet oppakken. En daar is informatie voor nodig. Als
je de gezinsplanning vergelijkt met een militaire ope
ratie, is mijn zoon (8) een waardeloze inlichtingenof
ficier. Wanneer moeten zijn gymspullen in zijn tas zit
ten? Wanneer zijn handdoek voor het zwemmen?
Wanneer... Allemaal vragen, nog geen antivoorden.
Twee weken ben ik nu terug van vakantie en m'n rit-
„Oh, dat is die reclame van die drie meisjes die..." Foto: DE
ze het waarderen". Het gaat vol
gens Viola Peulen niet om de co
ke, maar om het uitdragen van ge
not. „Natuurlijk is het een knip
oog naar drugsgebruik, maar in
elke spot wordt wel een knipoog
gemaakt", zegt Peulen.
Met de speelse reclamespot van
het nieuwe cappuccinodrankje
wil Douwe Egberts op effectieve
wijze de jonge doelgroep berei
ken. „Caffiato moet verrassen en
verleiden", zegt Peulen. „De doel
groep is jong. Zij drinken niet al
leen zwarte koffie meer. Zei
andere dingen proberen." E
deze manier van leven hoon
gens haar een spraakmaken
clame.
Jaap Veenstra
megevoel is nog steeds zoek. Dat is wel vaker zo. Alles
begint pas weer een beetje op zijn plek te vallen als die
grote spandoeken met 'De scholen zijn weer begonnen'
in het straatbeeld verschijnen. Daar krijg ik altijd
weer een beetje vakantiegevoel van. Behalve dit jaar
dan. Het ritme van de schooldag-dat voor mij begint
een halfuur nadat een vrachtwagen om 07.00 uur 's
morgens bij ons voor de deur een container met lege
flessen heeft geleegd - komt aarzelend op gang omdat
mijn dochter voor het eerst in acht jaar blijft liggen.
Zij gaat voor het eerst naar de middelbare school en
heeft nog een week vakantie.
Van levensbelang voor ons ritme is haar lesrooster.
Van de eerste tivee weken heeft ze alleen een pretsche-
ma, waarin ze haar klasgenootjes moet leren kennen
en het schoollied moet instuderen. (Wij begonnen ge
lijk met een schriftelijke overhoring, meen ik me her
inneren.) Maar inmiddels is wel de muziekschool, de
basketbaltraining en het orkest van de Harmonie be
gonnen. Een week voor de schooldeuren opengaan
hebben wij al heftige conflicten over de vraag hoe bij
voorbeeld op maandag een schooldag tot half vier (en
6,75 kilometer fietsen naar huis, blijkt uit proefritten)
is te combineren met muziekschool (nu van kwart
voor vier tot kwart over vier) en de basketbaltraining,
die opeens om vier uur blijkt te beginnen.
Slechts mondjesmaat wordt in deze dagen mijn hon
ger naar informatie gevoed. En als ik me ergens op
heb ingesteld, blijkt alles opeens weer anders. De bas
ketbaltrainingen van mijn dochter gaan plotseling
naar donderdag en vrijdag, in de muziekles zit opeens
een speling tot vijf uur. De gymles van mijn zoon is op
vrijdagmiddag, als hij om half vier met een bezwete
rode kop meteen door moet naar zijn basketbaltrai
ning, die om kwart voor vier begint. Nog voordat
deze informatie bekend was, heeft hij al aangege
ven dat de combinatie van gym en basketbal voor
hem wel eens dodelijk kan zijn.
Aan het eind van de maandagmiddag komt
hij thuis met het eerste stencil van school
(er zullen er nog vele volgen) waarin de
zwemles wordt vastgesteld op maandag
morgen tussen tien en elf. Omdat de ge
meentelijke overheid de subsidiekraan
voor het busvervoer heeft dichtgedraaid,
kun je je onderaan het A4'tje opgeven als
rij-ouder. Dankzij mijn avonddienst op
die dag en ondanks protesten ('Dat betekent
om kwart voor tien wegbrengen en om
kwart over elf ophalen, dat kost me de hele
ochtend!') gaat het formulier retour met
mijn naam op het stippellijntje. Het is
maar om de tivee weken, is me bezwo
ren, en de eerste keer kan ik al niet, want
dan moet ik mee om het boekenpakket
van m'n dochter op te halen.
Dit wordteen verloren jaar. Ik geloof niet
dat ik nog in m'n ritme kom.
Reageren?: column@dickvanderplas.nl
