KUNST CULTUUR
Uitmarkt krijgt demonstratief karakter
'In eigen land ben ik niet:
meer dan een randfiguur.
Bestseller
van Khouri
herdrukt
met excuses
Jan Steens
bij elkaar
op Schipli
Lopez presenteert
Querido
komt met
'Oer-Oero
zaterdag 21 AUGUSTUS 2Q
Luciano Pavarotti.
Foto: Reuters/Christian Charisius
Pavarotti denkt
na over doorgaan
hamburg - De Italiaanse tenor
Luciano Pavarotti, die eerder
heeft gezegd dat hij eind vol
gend jaar wil stoppen, over
weegt toch door te gaan met
zingen. „Op dit moment ben ik
nog vastbesloten te stoppen,
maar aan het einde van mijn af-
scheidstoumee zal ik er op
nieuw over nadenken", zo liet
de maestro in Hamburg weten.
Pavarotti geeft vanavond in de
Duitse havenstad een van de 35
concerten in het kader van zijn
afscheidstournee. Die duurt tot
12 oktober 2005, de dag dat hij
70 jaar wordt.
Zweedse kunstkoe
ontvoerd
Stockholm - Een groepering
genaamd de Militante Graffiti
Artiesten heeft in Stockholm
een koe van glasvezel ontvoerd
die deel uitmaakte van de rond
reizende expositie Cow Parade.
Ze dreigen haar 'op te offeren'
als de andere honderd kunst
werken niet voor 23 augustus
worden weggehaald. De groep
eist in een video-opname dat
de koeien tot 'non-kunst' wor
den verklaard. Op de video is
een bontgekleurde koe te zien,
ogenschijnlijk ongedeerd. De
gijzelaar staat tussen twee ge
maskerde 'militieleden', die
boormachines vasthouden als
of het machinegeweren zijn.
Een woordvoerster van de Cow
Parade acht de dreigementen
'heel serieus en verontrustend',
maar zei niet of de organisatie
zich door het ultimatum laat
koeioneren.
Borsato-fans gaan
langs de deuren
alkmaar - Fans uit het hele
land doen verwoede pogingen
kaarten te krijgen voor het gra
tis concert dat Marco Borsato
op 9 oktober in Alkmaar geeft.
Alleen inwoners van Alkmaar
krijgen kaarten toegestuurd.
Borsato geeft het gratis concert
in verband met het 750-jarig
bestaan van zijn geboortestad.
De teleurgestelde aanhang van
de zanger heeft het plan opge
vat lukraak bij woningen aan te
bellen met de vraag of er van de
gratis kaartjes gebruik wordt
gemaakt.
den haag/gpd - Uitgeverij Are
na gaat de bestseller "Verboden
liefde' (Forbidden love) van
Norma Khouri herdrukken met
een speciaal voorwoord waarin
de auteur haar excuses aan
biedt aan de lezer. Khouri be
tuigt spijt voor het feit dat ze
het verhaal over eerwraak in
Jordanië als waar gebeurd voor
schotelde. Van Verboden lief
de' zijn in Nederland meer dan
30.000 exemplaren verkocht.
Khouri gaf deze week in een tv-
interview toe dat ze delen van
het verhaal heeft verzonnen.
Volgens Khouri heeft ze vanaf
haar geboorte in Jordanië ge
woond waar ze rond haar twin
tigste een kapsalon runde met
het islamitische meisje Dalia.
Dat land ontvluchtte ze nadat
Dalia's vader zijn dochter, die
een verhouding had met een
christelijke legerofficier, met
twaalf messteken had gedood.
Uit onderzoek bleek echter dat
Khouri al sinds haar derde in
Chicago woonde, met een
Amerikaanse Griek is getrouwd
en dat zij in de jaren negentig
verschillende huizen hebben
gekocht en verkocht in de VS.
Khouri kreeg op basis van haar
boek politiek asiel in Australië.
Bij uitgeverij Random House in
Australië is Khouri nu persona
non grata. De uitgever heeft
Forbidden love', waarvan in
Australië 200.000 exemplaren
zijn verkocht, uit de handel ge
nomen. Random House zal
haar tweede boek 'A matter of
honour' (Nooit meer vluchten)
niet uitgeven.
In de najaarsprospectus van
Arena wordt 'Nooit meer vluch
ten' gepresenteerd als een in
november te verschijnen boek,
waarin Khouri verslag doet van
haar ervaringen sinds haar
'vlucht' uit Jordanië. De auteur
zou tegen die tijd Nederland
bezoeken. De uitgever twijfelt
of het boek in de handel komt.
schiphol/anp - Ter geleg
van een nieuwe tentoon
van Jan Steen op Schiph<
het Rijksmuseum alle r
in Nederland die Jan Ste
ten, uitgenodigd voor eei jfc
bezichtiging maandag, [pg
foongidsen heeft het mje>
ongeveer twintig mensi R
vonden die Jan Steen
Daarvan hebben er twa
gezegd maandag naar
Steen-ontmoeting op he
veld te komen.
Aanvankelijk vond het
seum pakweg zestig m<
Nederland met de
Steen. „Maar veel mens
ken Johan te heten", aid
woordvoerster van het
um. Mensen die officieel
heten, maar als Jan door
ven gaan, zijn ook w
„Daar doen we niet n
over." De oudste Jan Sti
zei te komen, is gebo
1917. De jongste stamt ui
De dependance van hei
museum op de luchthav
senteert van 24 augustus D
met 21 december de te
stelling 'Jan Steen. Dutcl
the Golden Age'. Op de
tie zijn acht werken van
roemde schilder te zien.
Miami - Latin-superster Jennifer Lopez poseert hier met een MTV Video Music Award, een maanmannetje, ter promotie van de prijzenparade die op 29 augustus wordt gehou
den in Miami, Florida. Lopez is een van de presentatoren van de Amerikaanse Video Music Awards show. Ook Gwyneth Paltrow, Hilary Duff en Will Smith zullen op komen dra
ven om enkele van de felbegeerde beeldjes uit te reiken. Foto: Reuters/Matthias Clamer
den haag - Uitgeverij
publiceert in novembi
facsimile-uitgave van hel1 c
geschreven origineel vai
oeg' van Hella Haass jn
boekje zal tevens het op n
vatten waarop de inmid
gelauwerde schrijfster hi ;t
roemde novelle baseerd
'Oeroeg' brak Haasse ii
door. In november krijgi
handen van koningin Be L
Prijs der Nederlandse Lel l
Kunstwereld protesteert tegen bezuiniging van 19 miljoen
Amsterdam - De Uitmarkt in
Amsterdam, dé opening van
het nieuwe culturele seizoen
die dit jaar het weekeinde van
27 augustus wordt gehouden,
krijgt volgende week zondag
een demonstratief karakter.
De kunstwereld loopt te hoop
tegen de bezuiniging van 19
miljoen euro. Bij die bezuini
ging komt onder meer nog het
verdwijnen van de ID-banen,
de voormalige Melkertbanen,
hetgeen vooral kleine kunstin
stellingen treft.
De Nederlandse toonkunste-
naarsbond, de kunstenbond
FNV KIEM, de lobbyclub Kun
sten '92, de Federatie van Kun
stenaarsverenigingen en de
Werkgevers in de cultuursector
hebben inmiddels zelfs het sa
menwerkingsverband 'Zuinig
op kunst' gevormd. Ze willen
zich zondag duidelijk laten ho
ren. „Louis Andriessen schrijft
een lied dat dit vermaledijde
voornemen aan de kaak stelt",
kondigt het samenwerkingsver
band aan. Het zoekt nog naar
musici en zangers die het pro
testlied willen uitvoeren.
Ook de Dogtroep zal zondag tij
dens de Uitmarkt demonstre
ren. Het gezelschap dreigt te
verdwijnen als de bezuinigin
gen doorgaan. Voor de Cultuur
notaperiode 2005-2008 be
draagt de door de Raad voor
Cultuur voorgestelde korting
voor Dogtroep 70 procent.
Volgt staatssecretaris Medy van
der Laan van cultuur dit advies
op, dan betekent dit het einde
van Dogtroep en daarmee van
grootschalig beeldend locatie
theater in Nederland.
Paul Wïtteman leidt tijdens de
Uitmarkt een debat over de ge
volgen van de diverse maatre
gelen, met onder anderen Ar
nold Heertje en Kamerleden.
Popheldin Patti Smith exposeert in Boijmans
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller
tijden? Kortom: waarmee
is Hans van de Bunte, van
de Museumgroep Leiden,
het samenwerkingsver
band van de zes grootste
musea in Leiden, in de ze
vende hemel?
Beste cd?
„'The Awakening' van The Ah
mad Jamahl Trio, uit 1997. Ik
vind het erg prettig om daar
naar te luisteren en mezelf in
een bepaalde sfeer te brengen,
of te houden. Dan bedoel ik
niet een rustige, maar een ac
tieve toestand. Dynamisch.
Deze live-cd zit vol passie, is
expressief, creatief en sophisti
cated. Vergelijk het met een
goede single malt op de tong.
De cd heeft ook een bepaalde
snelheid die ik in andere mu
ziek niet zo snel terugvind.
Met een minimum aan instru
menten en vakmanschap is
heel goed mooie muziek te
maken. Voor mij geen compu
termuziek, een live-cd is het
best."
Beste boek?
„'Nooit meer slapen' van W.F
.Hermans. Humoristisch in
zijn triestheid. Tijdloos. Ik heb
het boek voor het laatst een
jaar of vijftien geleden gelezen,
maar het staat me nog steeds
bij. Ik studeerde in die tijd bio
logie, ook een bètastudie, net
als de hoofdpersoon in het
boek, Alfred. 'Nooit meer sla
pen' gaat over de zoektocht,
het wetenschappelijke proces,
de ontdekkingsreis naar 'het
weten', gedoemd om te mis
lukken. De mens die met veel
pijn en moeite door het leven
ploetert, om nooit zijn doel te
bereiken. De zucht naar ken
nis, erkenning. Het verhaal is
vanuit het perspectief van één
persoon geschreven, daardoor
wordt het heel klein."
Beste Film?
'Betty Blue' van Jean Jacques
Beineix, uit 1986. Ik heb hem
wel een keer of tien gezien.
Een mooie, eerlijke film met
een zeer sensuele Béatric Dal-
Ie. Prachtige filmische beel
den, kleurrijk en sfeervol. Ik
vind dat de beelden in een film
visueel aantrekkelijk moet zijn.
Als je er stills van zou maken,
zou het mooie foto's moeten
opleveren. Je kunt in verschil
lende stemmingen naar deze
film kijken, dronken, depres
sief of vrolijk: er zitten veel ver
schillende verhaallijnen in, die
je er uit kunt pikken."
Beste kunstwerk?
„Moeilijk, ik kan wat dat be
treft niet kiezen uit twee. Een
daarvan bestaat niet meer, het
Weather Project van Olafur
Eliasson in het Tate Modern.
Toen ik dat vorig jaar zag
dacht ik: daarom werk ik in de
museale wereld. Heel prikke
lend. Iedereen in het publiek
reageerde er op, door er lig
gend naar te kijken, te staan, te
wijzen of gewoon stil te zijn...
Dat was mooi, met z'n allen te
gelijk reageren. Toch wel twee-
driehonderd mensen die el
kaar niet kennen en er tegelij
kertijd een beleving aan over
houden. Het kunstwerk be
stond uit een spiegelend pla
fond, met een halve zon daar
tegen aan, die onder leek te
gaan. De zon bestond uit lam
pen, die een geelachtig, mono-
chromatisch licht uitzonden.
Verder was de hele hal, die
hoog en groot is, gehuld in een
soort mist. Er heerste een sfeer
van: wat is dit? Ik kies ook voor
de boeddhabeelden in de Bay-
on Tempel. Cambodja, in de
Angkor- regio. De gezichten
van Avalokiteshvara. In mijn
ogen liggen kunst en religie -
vanuit een multiculturele in
valshoek-dicht tegen elkaar
aan. Symboliek, geloof, gevoel
en rust op een wereldwijde
schaal uiten zich unaniem via
een kunstzinnig medium. Al
deze elementen zijn aanwezig
in de gelaatsuitdrukking van
de Cambodjaanse boeddha
beelden, met als hoogtepunt
de Bayongroep. Stilistisch ver
smelten hier drie vormen tot
de - in mijn ogen - meest per
fect gelaatsuitdrukking: India
se, Chinese en Indonesische
invloeden. Het vakmanschap
van de kunstenaar is hiervoor
een voorwaarde."
tekst: Herman Joustra
foto: Hielco Kuipers
door Louis Du Moulin
Rotterdam - Patti Smith heeft
het weer op haar heupen. Na
dat de 'hogepriesteres van de
punkrock' dit voorjaar de radio
stilte nogal heftig had verbro
ken met haar negende studio
album 'trampin" is ze als een
jonge hond gaan toeren. Tege
lijkertijd manifesteert ze zich
opnieuw als beeldend kunste
nares met de overzichtsten
toonstelling 'Strange Messen
ger', die vanaf vandaag in Mu
seum Boijmans Van Beuningen
in Rotterdam is te zien. Hoop
op een betere wereld is onver
minderd haar brandstof. „Ik
heb nog steeds dezelfde energie
en strijdlust als toen ik zestien
was", aldus de stoere stem van
'alternatief Amerika'.
Of ze nou zingt of tekent, Patti
Smith (1946) probeert wel op
eigen wijze de actualiteit te
vangen. Vandaar dat, tussen de
ruim zestig werkstukken, een
fascinerende zeefdruk gewijd is
aan Ground Zero in New York.
En op haar album 'trampin"
het aangrijpende 'Radio Bag
dad', waarin ze vanuit het per
spectief van een Iraakse moe
der de doffe ellende in de 'wieg
van de beschaving' beschrijft.
Dergelijke boodschappen ge
ven vooral aan dat de huidige
Patti Smith nog geen spat ver
schilt van de jeugdige hemelbe-
stormster die zich eind jaren
zestig ook al zo graag in meer
dere disciplines wenste te ui
ten. .Albert Schweitzer, de
Dalai Lama, andere spirituele
leiders, vanaf mijn jongste jaren
ben ik al aangetrokken door
mensen die een grote positieve
invloed op andere mensen heb
ben. Altijd heb ik voor mijzelf
ook zo'n rol gewild," aldus het
idealistische multi-talent.
Schilderen en tekenen heeft ze
altijd het liefst gedaan, maar als
dichteres kwam ze in New York
al snel makkelijker aan haar da
gelijks brood. Waarna de rock-
'n-roll zich min of meer als van
zelf aandiende: ze vond het
voordragen van haar poëzie
maar een dooie boel, dus no
digde ze een gitarist (Lenny
Kaye, nog altijd haar begelei
der) uit ter verlevendiging. Die
stap leidde in 1972 tot de vor
ming van The Patti Smith
Group, die drie jaar later op de
plaat baanbrekend zou debute
ren met het album 'Horses'.
De frontvrouw werd prompt
een pophejdin. „Met mijn
dichtwerk wilde ik het niveau
van de rock-'n-roll opkrikken",
zegt Smith. „Daarnaast wilden
we de glamour er af halen. De
muziek uit de handen rukken
van de grote maatschappijen."
De angst om ingekapseld te
worden en de drang naar een
normaal gezinsleven deden
haar in 1979 besluiten te stop
pen als muzikante. Pas acht
jaar later krijgt de wereld weer
iets van haar te horen in de
vorm van de teleurstellende
langspeler 'Dream Of Life'.
Haar echte comeback aan het
popfront vindt plaats in 1996
met het album 'Gone Again', op
een moment dat menigeen
haar al voorgoed heeft afge
schreven, zeker ook vanwege
het verlies van zowel haar man
als haar broer Todd. Als ze,
aangemoedigd door onder an
deren Bob Dylan, Bruce Spring
steen en Michael Stipe, een
maal de drempel van de bui
tendeur heeft genomen trekt
Patti Smith weer als vanouds
van leer. Ten tijde van haar al
bum 'Gung Ho' (2000) komt ze
geregeld op haar felst terug op
de historische misstap van
Amerika genaamd Vietnam.
Ze zet zich in de strijd om een
nieuwe president ook in voor
de 'derde partij' ofwel Ralph
Nader, voor haar de man die als
geen ander zich uit de naad
werkt voor een rechtvaardiger
maatschappij. „Maar verder
dring ik mijn mening niet meer
op." Haar invloed, weet Smith,
is beperkt. „In eigen land ben ik
niet meer dan een randfiguur
met voornamelijk afwijkende
meningen. Ik mag dan ook blij
zijn dat er elders, zoals in Euro
pa, veel beter naar mijn bood
schappen wordt geluisterd."
Ofschoon ze zich wil
vernieuwen beseft ze m; j
goed dat ze in dat opz iti
lang niet meer voorop
„Met een heleboel ontw 0
gen heb ik helemaal nii
bijvoorbeeld, ik kan e )r
zelden iets mee, omdat i )r
meer gaat om kritische
mentaren op wat er in d
schappij gebeurt, ma
stompzinnige macho-
Hiphop komt vrijwel
tend aan bij jongelui, je
afvragen of die wel zo
zijn met al die vuilspuite
Patti Smith de rockdichl it
Patti Smith de beeldenfei
stenares zijn natuurlijk
dezelfde. „Zoals ze zich
muziek heel soepeitjes At
lerlei genres kronkelt,
weegt ze zich ook in haajg,
le kunst. Het is daarom
om haar werk te categori
zegt curator John Smi
aan de basis stond van
trospectief 'Strange Mess
Kenmerkend voor de
van Patti Smith zijn n
dunne krachtige lijnen
zachte kleurgebruik, de ifer
le opname van tekstfr
ten. Met name haar
werk, ingegeven door de e
deringen in de wereld
september', blijkt voer vi
deloze discussies. Patti e
zelf neemt daar |liever r
deel. Ze was dan ook m j
wezig bij het rondetafel
waarmee de opening vi
'etalage' in Boijmans
avond werd opgeluisterc
'Strange Messenger: Th n
of Patti Smith' in Bq
Van Beuningen, t/m 21
