Amerikanen klaar
voor aanval Najaf
BUITENLAND
Het wil niet sporen tussen Spanje en Frankrijk
Stam uit Namibië wil vier miljard van Duitsland
Doden en gewonden
bij Palestijnse aanslag
Lees trekken in Singapore aan touwtjes
Sji'iten dreigen oliepijpleidingen op te blazen
'Al-Motassadeq
geen lid van
terroristenceP
Biometrisch
paspoort in
2005 verplicht
Welpen op verkenning
p-
_>ralens van
belletjes dik
rnc
enuitse wetenschappers
h^oor onder meer came-
telefoons een
n een dikte van drie vel-
o^öntwikkeld. De 0,4
er lens is volgens de
rant Die Welt een door-
prndat tot dusver 0,7
■^er de grens was. De
enzen zijn gebaseerd
pncipe van de facet-
ce Insecten. Daarbij gaat
f ,|en uitgekiende samen-
yan talrijke kleinere
0 vie samen een lens met
ndlt bereik vormen. De re-
an de beelden is nog
maar het is volgens
^zoekers een kwestie
voordat ook de beeld-
e zal toenemen.
aeda zet
ouwen in'
iton - Het terroristen-
is begonnen
tei in te zetten om poten-
neiöristische doelen te ob-
vr<en mogelijk ook om
rdaanslagen uit te voe-
eh(berichtte The Was-
r \Mmes gisteren. De
m(Jat bekend om zijn goe-
(cten binnen de Ameri-
pet dagblad veronder-
erreurgroep dat vrou-
langs contro-
komen op bijvoor-
i:hthavens. Op basis
jiieme bronnen zegt de
~\veten dat al-Qaeda een
ierie aanslagen zal in-
iet een aanslag op een
jlaatste politicus.
llen sneller
zet in VS
in - Amerikaanse
issen die de lange
lewaken met Mexico
krijgen vanaf deze
bevoegdheid om op-
legale vreemdelingen
it te zetten zonder
van een rechter.
(heeft het ministerie
■"ienlandse veiligheid
De maatregel is on-
yan de strijd tegen ter-
De Border Patrol en
Iewakers aan de lands-
sluiten illegalen nu op
hting van een oordeel
rechter. Die moet be-
iemand kan worden
of mag blijven.
Jjkhanen op
piaar Darfur
sprinkhanen
op weg naar
te door geweld geteis-
10 van het Afrikaanse
i. Dat heeft de voed-
ridbouworganisatie
erenigde Naties (FAO)
De sprinkhanenplaag is
in vijftien jaar. De in-
èbben al meer dan zes
hectare landbouw-
ïgevreten. De sprinkha-
g kan desastreus zijn
bevolking van Darftir,
;e miljoen mensen een
ïbben aan eten en me-
we hoofdstad
lid-Korea
tuid-Korea heeft de re-
tgi-Gongju uitgekozen
ie voor een nieuwe be-
hoofdstad. Dat is cir-
/jlometer ten zuiden van
ge hoofdstad Seoul. De
in de nieuwe hoofdstad
12007. De verhuizing
ministeries, de volksver-
tordiging, het hoogge-
)f en de presidentiële
ie begint naar verwach-
jaar later. De belang
den voor de verhuizing
jrbevolking en de ver-
n Seoul.
.idgasten weg
hls bomalarm
ha - De Spaanse politie
jtermiddag in San Car-
■j Rapita vijf stranden
antruimen na een
a dding. Na drie uur zoe-
"c dat het om een vals
j en konden de hon-
öfoèristen hun badlakens
^preiden. Een anonie-
;r zei dat er een bom
ikilo in een plastic zak
èt zand zou zijn ver-
je regionale regering
/Van een 'ernstige grap',
gt elke waarschuwing
te nemen.
eurverdachte'
I vasthouden'
- De Britse regering
Itenlanders die worden
t van terroristische acti-
:iAUfzonder aanklacht en
156 bepaalde tijd in de cel
Dat bleek uit een uit-
h hoger berqep van een
0 'tik in Londen, zo be-
le BBC. De rechtbank
p een verzoek tot vrijla-
itien buitenlandse 'ter-
lachten', van wie er al
meer dan 2,5 jaar vast-
B grond van de Britse
urwetgeving. Die werd
d na de aanslagen in
II september 2001.
najaf/gpd-anp-rtr - SjiTtische
strijders in Irak hebben gedreigd
vitale oliepijpleidingen in het
zuiden van het land te zullen op
blazen, als de Amerikanen de
heilige stad Najaf aanvallen.
Hun leider, Moqtada al-Sadr
heeft zijn aanhangers opgeroe
pen door te blijven vechten, ook
als hijzelf wordt gedood.
Het Amerikaanse leger kondig
de gisteren aan de beslissende
aanval voor te bereiden op al-
Sadrs strijders in Najaf. Het le
ger heeft toestemming van de
gouverneur van de provincie
Najaf, Adnan al-Zorfi, de Imam
Ali-moskee te bestormen. Een
dag eerder riep het Amerikaan
se leger inwoners van delen van
Najaf al op hun huis zo snel
mogelijk te verlaten.
In Falujah, 50 kilometer ten
westen van de Iraakse hoofd
stad Bagdad, is gisteren voor
het eerst sinds weken weer ge
vochten tussen Amerikaanse
soldaten en Iraakse milities.
Vier Irakezen werden gedood
en zes anderen raakten ge
wond. De Amerikanen zetten
gevechtsvliegtuigen en tanks in.
In de zuidelijke stad Nasiriya
gingen duizenden demonstran
ten de straat op om het aftre
den te eisen van premier Iyad
Allawi. De demonstranten ver
wijten hem samen te werken
met de Amerikanen en Iraakse
militairen in te zetten tegen de
strijders van al-Sadr in Najaf.
De Iraakse vice-president Ibra
him Jaafari riep de Amerikanen
gisteren op hun soldaten terug
te trekken uit de omgeving van
Najaf. Daardoor zou een eind
kunnen komen aan de hevige
gevechten met sji'itische mili
ties, die de afgelopen dagen aan
een kleine vierhonderd mensen
het leven hebben gekost. Jaafari
wil dat alleen Iraakse eenheden
rond Najaf overblijven.
Sji'itische leiders in Irak en el
ders hebben al diverse keren
gewaarschuwd dat als de VS
een grootschalige aanval inzet
ten tegen Najaf, de gevolgen
niet te overzien zullen zijn. We
reldwijd zal een golf van aansla
gen tegen Amerikaanse doelen
ontketend worden.
Ook Nederlanders waren giste
ren doelwit van verzet tegen de
Amerikanen en hun bondgeno
ten in Irak. Onbekenden vuur
den twee mortiergranaten af op
Camp Smitty, de basis van on
geveer 650 Nederlandse militai
ren in de zuidelijke stad As-
Samawah. De projectielen vlo
gen echter over het kamp heen,
zonder letsel of schade aan te
richten.
Schadevergoeding en excuus geëist voor eerste genocide twintigste eeuw
den haag/gpd - De Herero, een stam uit
Namibië, eist vier miljard dollar schade
vergoeding van een aantal Duitse bedrij
ven voor het leed dat hen 100 jaar gele
den is aangedaan toen het land een
Duitse kolonie was. De stam eist van de
Duitse regering een officieel excuus voor
een militaire actie die door historici
wordt betiteld als de eerste genocide van
de twintigste eeuw.
Tot de aangeklaagde firma's horen het
mijnbouwbedrijf Terex Corporation,
Deutsche Bank en scheepvaartbedrijf
Deutsche Afrika Linie. Deze en andere
bedrijven hebben volgens de Herero op
grote schaal geprofiteerd van de Duitse
bezetting van Namibië, dat destijds
Zuidwest-Afrika heette.
De schadeclaim is ingediend bij een
rechtbank in de Verenigde Staten omdat
die volgens de Duitse rechtspraak ver
jaard zou zijn. De indiening valt samen
met de honderdste herdenking van de
bloedige Duitse onderdrukking van een
opstand van de Herero. Voor het eerst is
er dit jaar ook een Duitse regeringsfunc
tionaris bij de herdenking, ontwikke
lingsminister Wieczorek-Zeulmaar. De
kans is klein dat hij namens zijn regering
officieel excuses zal aanbieden. Ook
schadeclaims zijn door Berlijn steeds af
gewezen, met als argument dat de Duit
se regering een belangrijke leverancier
van ontwikkelingshulp aan Namibië is.
Toenemende spanning tussen de bezet
ters en stammen in Namibië, dat van
1884 tot 1915 een Duitse kolonie was,
leidde in januari 1904 tot een gewapen
de actie van Herero-strijders. Ruim 200
Duitse soldaten en kolonisten werden
gedood uit wraak voor de onderdruk
king, de diefstal van land en andere be
zittingen.
De Duitsers sloegen meedogenloos te
rug, precies honderd jaar geleden, op 11
augustus 1904. Troepenversterkingen en
wapens werden naar de Afrikaanse kolo
nie gestuurd met als doel, 'de Herero te
vernietigen in rivieren van bloed'. De
Herero werden naar de Omaheke woes
tijn gedreven en totaal afgesloten van
voedsel en water. Tussen de 65 en 80
duizend mensen kwamen om. Historici
hebben de militaire actie van de Duit
sers omschreven als 'schaamteloos ter
rorisme'.
Twee maanden na dit bloedbad van Wa
terberg reageerden de Duitse bezetters
op gelijksoortige wijze toen een andere
stam, de Nama, een guerrillaoorlog
startte. Een van de maatregelen was het
vergiftigen van drinkputten, waardoor
duizenden mensen stierven. Overleven
den werden in concentratiekampen op
gesloten en vrouwen en kinderen moes
ten gedwongen meewerken aan de
bouw van havens en spoorlijnen.
Reden genoeg, vindt de Herero People's
Reparation Corporation, voor een fikse
schadeclaim. In het Duitse weekblad
Der Spiegel haalde de voorzitter van de
organisatie, Arnold Tjihuiko, hard uit
naar Berlijn vanwege de weigering om
tegemoet te komen aan de eisen van de
Herero. „De Duitsers hebben laten zien
zeer racistisch te zijn en geen respect te
hebben voor zwarte mensen."
Begin dit jaar zei de Duitse ambassadeur
in Namibië de militaire reactie op de op
stand van de Herero te betreuren.
Aanhangers van de Sji'itische leider al-Sadr in gebed voordat zij ten strijde trekken tegen de Amerikaanse militairen. Foto: Reuters/Ali Jasim
hamburg/anp-dpa - De Marok
kaan Mounir al-Motassadeq
was geen lid van de al-Qaeda-
cel in Hamburg die de aansla
gen van 11 september 2001 in
de Verenigde Staten voorbe
reidde. Dit opzienbarend be
wijs, dat de VS hebben gele
verd, werd gisteren gepresen
teerd op de tweede dag van het
proces in Duitsland tegen de
vermeende terrorist.
Vlak voor het begin van het
proces ontving de rechtbank in
Hamburg een fax van het Ame-
rikaanse ministerie van justitie,
dat zij de rechters zou voorzien
van onder meer afschriften van
een gedeelte van de ondervra-
gingen van Ramzi Binalshibh
en Khalid Sheik Mohammed.
Deze vermeende al-Qaeda-le-
den zitten in de VS vast op ver
denking van betrokkenheid bij
terrorisme.
Beide mannen hebben ver
klaard dat al-Motassadeq geen
lid was van de cel in Hamburg
en dat hij geen weet had van
het plan om vliegtuigen te ka
pen en ze in het World Trade
Center in Washington en het
Pentagon in Washington te bo
ren.
washington/anp-afp-dpa - De
Amerikaanse president George
W. Bush heeft bevriende lan
den, waaronder Nederland, nog
een extra jaar gegeveiüm high
tech paspoorten te ontwikke
len. Oorspronkelijk zouden rei
zigers uit de 27 landen zich op
26 oktober bij de Amerikaanse
douane moeten melden met
een paspoort met biometrische
gegevens, zoals een ge
zichtsscan en vingerafdrukken.
De autoriteiten waren bang
voor een verstoring van het in
ternationale verkeer, omdat de
meeste landen deze deadline
onmogelijk kunnen halen. De
reizigers kunnen de VS nu ne
gentig dagen zonder visum in.
Wel moeten zij aan de grens di
gitale vingerafdrukken afgeven
en worden zij gefotografeerd.
De Europese Unie verwacht pas
uiterlijk eind 2005 te kunnen
beginnen met de uitgifte van
paspoorten met biometrische
gegevens.
door onze correspondent
Henk van den Boom
canfranc - Dit jaar had de AVE, de Spaanse hoge
snelheidslijn, door de Pyreneeën moeten flitsen
om de reiziger in luttele uren van de Spaanse
hoofdstad Madrid naar Parijs te voeren. Maar de
nieuwste berichten zijn somber. De AVE zal niet al
leen veel minder snel worden, het zal zeker nog
driejaar duren voordat de lang beloofde liaison
tussen AVE en de Franse TGV een feit is.
Zolang er treinen rijden dromen de Spanjaarden
ervan hun schiereiland via het spoor te koppelen
aan de rest van Europa. Maar de enige verbin
ding zijn de twee boemeltreintjes die voorzichtig
hun weg zoeken langs de hellende uiteinden van
de meer dan vijfhonderd kilometer lange bergke-
ten:,aan de oostkant bij Port Bou, aan de( west
kant bij Irun. Voor de romantische treinliefheb-
bers een droom, maar voor de gehaaste reiziger
een bron van ergernis.
Begin vorige eeuw werden grootse plannen ge
maakt voor een directe verbinding, onder de Py
reneeën door, tussen Madrid en Parijs. Op de
grens, meer dan duizend meter hoog, werd sta
tion Canfranc gebouwd. Het kolossale bouwwerk
met een lengte van 250 meter straalde grandeur
en optimisme uit.
Maar het moment van de opening had niet be
roerder gekozen kunnen worden. Tijdens de cri
sisjaren maakten jaarlijks niet meer dan 20.000
passagiers gebruik van de nieuwe verbinding. In
de Spaanse burgeroorlog die daarop volgde,
kwam het verkeer zelfs helemaal stij te liggen.
Franco sloot de acht kilometer lange tunnel af
om vijandelijke infiltraties vanuit Frankrijk te
voorkomen.
Pas in de Tweede Wereldoorlog kwam de spoor
lijn tot bloei. Canfranc werd het doorvoerstation
voor ijzererts uit Spanje en Portugal voor de oor
logsindustrie van Hitier. De grondstoffen werden
betaald met goud dat door de nazi's was buitge
maakt in Europese banken en concentratiekam
pen.
Uit vrachtbrieven die een paar jaar geleden in het
station werden gevonden blijkt dat ruim 87 ton
goud hier de grens passeerde.
In 1970 maakte een ongeluk voorgoed een eind
aan de internationale spoorlijn. Een onbemande
goederentrein met maïs raakte aan de Franse
kant van de tunnel op drift en vernielde de
spoorbrug van L'Estanquet. Die is nog steeds niet
hersteld, ondanks de mededeling op de stations
dat de lijn 'tijdelijk' is gesloten.
Estación Canfranc is sindsdien veranderd in een
spookstation. Veel van de 365 ramen zijn kapot.
Een vogel fladdert verschrikt naar buiten als het
oranje dieseltje een handjevol rugzaktoeristen af
zet op het immense perron.
De hoogbejaarde eigenares van Café Bar Interria-
cional tegenover het station zet een tafeltje met
een paar stoelen op het met onkruid overwoeker
de terras. „We dachten dat het hier zou gebeu
ren, maar..." Ze veegt met een grijze lap over de
tafel en sloft naar binnen.
De fototentoonstelling van Alejandro Varela in
het gebouwtje van de VW van Canfranc, naast
de ingang van het station, benadrukt de schoon
heid van het station en de omliggende natuur.
Maar meer nog het verloren verleden en de illu
sie dat het ooit nog iets zal worden met station
Canfranc.
De tunnel heeft inmiddels een andere bestem
ming. De universiteit van Zaragozza heeft er een
laboratorium ingericht voor nucleaire experi
menten. „Maar wie weet", zegt Arriel Dominguez
van de gemeente Canfranc, „komt er straks weer
een regisseur om een film te draaien. Een aantal
scènes uit Dokter Zhivago is hier intertijd opge
nomen. Een mooiere plek op aarde is er niet te
vinden."
Johannesburg - Drie van de vier
jonge witte leeuwtjes verkennen
de omgeving in het dierenpark
Muldersdrift in de Zuid-Afrikaan
se stad Johannesburg. De wel
pen werden twee weken gele
den geboren en maken deel uit
van een speciaal fokprogramma
van het dierenpark.
Foto: Reuters/Juda Ngwenya
Luchtaanval Israël bij Gaza
tel aviv-gaza/gpd-anp - Twee
Palestijnse voorbijgangers zijn
gistermiddag om het leven ge
komen bij een zelfmoordaan
slag, even ten noorden van Je
ruzalem. Meer dan twintig
mensen raakten gewond, onder
wie zeven leden van Israëls pa
ramilitaire grenspolitie. Een
aantal van hen is er ernstig aan
toe.
De Palestijnse dader is waar
schijnlijk afkomstig uit Jenin, in
het noorden van de Westelijke
Jordaanoever. De plaatselijke
afdeling van de Aksa-brigade,
de militie van Jasser Arafats Fa-
tah-beweging, zegt hem te heb
ben gestuurd. Het leger heeft
gisteravond Jenin afgesloten.
De bom, verstopt in een tas, ex
plodeerde bij een militaire con
trolepost ter hoogte van het Pa
lestijnse dorp A-Ram, aan de
weg van Ram all ah naar Jeruza
lem. De post is doorgaans on
bemand, maar was gistermid
dag actief, omdat de veilig
heidsdienst over aanwijzingen
beschikte dat Palestijnse mili
tanten een terreuractie wilden
uitvoeren in het noorden van
Jeruzalem. Toen de grenspolitie
een auto wilde doorzoeken,
ontplofte de bom. De Palestijn
se slachtoffers waren omstan
ders. Een van de twee doden
was een 60-jarige grootvader,
wiens 6-jarige kleinzoon ernstig
gewond raakte.
Eerder op de dag raakten zeker
vijftien Palestijnen gewond
door een Israëlische luchtaan
val op het vluchtelingenkamp
Khan Yunis in het zuiden van
de Gazastrook. Vijf gewonden
zijn er ernstig aan toe. Volgens
de Palestijnen bestookten de Is
raëliërs Khan Yunis met een ra
ket.
Palestijnse veiligheidsfunctio
narissen erkenden dat verschei
dene gewonden gewapend wa-
singapore/gpd-rtr - Lee Hsien
Loong, zoon van de grondleg
ger van het onafhankelijke Sin
gapore, zal het moeilijk krijgen
om uit de schaduw van zijn va
der te stappen als hij vandaag
wordt beëdigd als premier. Lee
wordt pas de derde minister
president in de bijna veertigja
rige geschiedenis van de stads
taat, die grotendeels door zijn
vader is gedomineerd.
De 52-jarige Lee, die nu vice-
premier is, volgt Goh Chok
Tong op, maar volgens velen
blijft de nu 80-jarige Lee Kuan
Yew achter de schermen aan
veel touwtjes trekken. De oude
Lee, die met ijzeren hand van
1965 tot 1990 regeerde en Sin
gapore transformeerde van een
moerassige havenstad in een
economische grootmacht, stelt
echter dat zijn zoon het alle
maal geheel aan zijn eigen kwa
liteiten te danken heeft. Toch
blijft vader Lee als 'mentor mi
nister' de nummer drie in het
kabinet. Bovendien wordt de
huidige premier Goh, die in
1990 aan de macht kwam en
door zijn gematigde opstelling
populair is, nu weer tweede
man. Het bestuur van Singapo
re blijft dus in handen van een
klein gezelschap, waarin de
Lee's een hoofdrol spelen. De
oude Lee zei onlangs dat hij in
de politiek zal blijven zolang hij
gezond is.
Zoon Lee werd al een jaar of
tien genoemd als de volgende
leider van Singapore - Goh
moest alleen zijn stoel warm
houden, werd wel gezegd -
maar pas in mei dit jaar werd
hij door de People's Action Par
ty aangewezen.
Hij studeerde wiskunde in
Cambridge en overheidsadmi
nistratie in Harvard, is generaal
in het Singaporese leger en
spreekt vloeiend Russisch. In
1992 kreeg hij kanker, maar
genas en nam daarna ook nog
eens de posten van minister
van financiën en president van
de centrale bank op zich. Zijn
eerste vrouw overleed bij de ge
boorte van hun tweede kind in
1982. Hij hertrouwde en kreeg
nog twee kinderen.
Aangenomen wordt dat Lee een
meer autoritaire regeerstijl zal
hebben dan Goh. Een van zijn
grootste uitdagingen wordt de
bevolking te overtuigen van de
noodzaak van drastische eco
nomische hervormingen, nu
steeds meer banen verdwijnen
naar China en India. De wel
vaartsstijging die de vier mil
joen inwoners van Singapore
de afgelopen decennia hebben
doorgemaakt, staat op de tocht.
Lee staat bovendien een wat
opener samenleving voor. Tot
nog toe had Singapore vooral
een reputatie van conservatis
me, maar een eerste homofesti
val in de stad onderstreepte af
gelopen weekeinde de verande
ringen die gaande zijn. Zelfs het
omstreden twaalf jaar oude ver
bod op kauwgomkauwen is ver
licht.
Maar oude gewoonten slijten
langzaam. Lee waarschuwde
begin dit jaar dat hij zijn tegen
standers zou 'vernietigen' als de
Lee Hsien Loong. Foto: EPA
'morele autoriteit' van de rege
ring in gevaar zou komen.
De vertrekkende premier Goh
zei vorig jaar al eens dat Lee
nog moest leren „zijn zachtere
kant te laten zien".
Lee nam die raad ter harte: hij
hield een publieke verhande
ling over de liefde en trad twee
maanden geleden in een Simon
and Garfunkel-act op bij een
reünie met oude studiegenoten.
