Niets mis met fast food
GESPREK VAN DE DAG
Langer en beter leven met de
Man kapitalistischer,
vrouw regelt geldzaken
Voedingsdeskundigen kritisch over film Super Size Me
DAGELIJKS LEVEN
'WAT NÓU WE&R-*
MENSELIJK
Mannen zijn kapitalistischer en
denken vaker dat geld je proble
men oplost Maar de financiële
administratie doet hun vrouw
meestal.
Dat zijn enkele conclusies uit het
gisteren verschenen rapport Part
ners en Geldzaken van de budget-
voorlichters in het Nibud. Onder
zoek samen met de Universiteit
Wageningen over hoe partners
onderling met geld omgaan, laat
zien dat vrouwen veel minder ge
loven dat geld hun gelukkig kan
maken.
Mannen vinden geld belangrijk in
hun leven. Ruim een op de drie
denkt dat geld het enige is dat ze
altijd kan helpen. Maar de vrouw
doet de financiële administratie.
Zij betaalt de gezamenlijke reke
ningen en ordent de afschriften.
Dat is het geval in n^im de helft
van de'huishoudens. Hoe hoger
Sigmund Graff
Gemeenschappelijke
zwakheden zijn de
hechtste bindmiddelen
het opleidingsniveau hoe vaker de
man zich ermee bemoeit. Maar
als er kinderen komen, verschuift
die verantwoordelijkheid weer
naar de vrouw.
Ruzie over geld komt geregeld
voor. Ruim de helft van de echt
paren heeft er wel eens woorden
over, jongeren behoorlijk vaker
dan ouderen. Opvallend is dat
huishoudens met een inkomen
van 1800 euro minder onenigheid
hebben dan gezinnen die meer
hebben te besteden.
De rolverdeling in het huishou
den, zoals zorgen voor bood
schappen en het doen van de was,
is traditioneel. De vrouw regelt
het, de man helpt eventueel. Maar
vier op de tien personen vinden
dat beide partners verantwoorde
lijk zijn voor het huishouden en
bijna niemand vindt dat de man
het moet regelen. Even traditio
neel is de rolverdeling bij de aan
kopen. De man bepaalt welke
nieuwe auto voor de deur komt,
de vrouw regelt de algemene
boodschappen. Ook kiest zij
meestal de meubels uit, terwijl de
man de verbouwing van het huis
regelt en het spaargeld belegt.
Ieders loon komt bij meer dan de
helft van de stellen op een geza
menlijke rekening. Hoe ouder hoe
vaker de inkomens op één reke
ning staan.
TOINE VAN PEPERSTRATEN is niet langer te horen bij Radio Veronica. Zijn
werkgever de NOS verbiedt hem deze bijbaan bij de commerciële radio. De pre
sentator van STUDIO SPORT maakte zondag zijn laatste radio-uitzending. Wie
hem opvolgt, is nog niet bekend.
Van Peperstraten presenteerde bij Veronica zaterdag- en zondagmorgen het pro
gramma Goud van Oud. Van Peperstraten: ,,Het is jammer dat ik na minder dan
een jaar alweer een punt heb moeten zetten achter deze hobby bij het radiosta
tion, waar ik vroeger als klein jongetje van droomde."
Medewerkers van de NOS mogen wel aan andere commerciële producten mee
werken, zoals kranten, tijdschriften en boeken.
Een Britse gevangene die tot levens
lang is veroordeeld voor VER
KRACHTINGEN, heeft 7 miljoen
pond, omgerekend ruim 10 miljoen
euro, gewonnen in de loterij. Dat
heeft de Britse krant The Sun giste
ren gemeld. Hij was op weekendver
lof toen hij zijn winnende lot kocht.
Mede voor zijn eigen veiligheid is
IORWORTH HOARE naar een stren
gere gevangenis overgeplaatst. De
52-jarige Brit krijgt voorlopig geen
weekendverlof meer. „Er is altijd
het gevaar dat als je een rijke gevan
gene op verlof laat gaan, hij een
vliegreis naar Rio boekt", aldus een
gevangenisfunctionaris. Hoare, die
in 1989 de cel in ging, nadert het
einde van zijn straf. De lengte van
een levenslange gevangenisstraf
wordt bepaald door de rechter.
Foto: Reuters
ERIC DOUGLAS, de jongste zoon van Hollywoodster Kirk Douglas, is overleden
als gevolg van een OVERDOSIS alcohol en kalmerende tabletten. Hij zou die fa
tale combinatie per ongeluk hebben genomen. Tot deze conclusie zijn de des
kundigen van het New Yorkse gerechtelijk laboratorium een maand na de dood
van de 46-jarige Douglas gekomen. Eric Douglas, die als acteur veel minder
succes had dat zijn vader en zijn net zo beroemde halfbroer Michael, was op 6
juli door zijn hulp in de huishouding dood aangetroffen in zijn appartement in
New York. Eric Douglas zou al jaren aan drank- en drugsproblemen hebben ge
leden. Hij werd een aantal keren opgenomen in ontwenningsklinieken. In 1999
raakte hij door drugsmisbruik in een coma waaruit hij pas na ruim een week
weer bijkwam. Aan dit incident hield hij problemen bij het spreken en het lopen
over.
I
vlees en verse vruchtensap^
het assortiment op. Ook de|<
kering van McDonald's in
ka is volgens Seidell mindey
agressief geworden. p
Met het vette en calorierijk^
food is op zich niks mis, viie
zowel het Voedingscentrunh
hoogleraar Seidell, als je heti
met mate eet. „Het probleeji
zegt Ineke Volkers, „dat vety,
sen zo'n hamburgermenu
sendoortje nemen, want her
zo lekker weg. Een paar uuiji
nemen ze weer een flinke a&
maaltijd." Een journalist vak
Algemeen Dagblad beweesfe
gelijk van Seidell en Volkery
dertig dagen lang drie maaljs
McDonald's, maar propte d
niet vol en nam ook veel sak
Het resultaat na een maan<F
was ruim zes kilo afgevalleil
Vooral bij kinderen kan vee;
food voor problemen zorge|
onderzoeken blijkt dat de pc
van bijvoorbeeld McDonald
afgestemd op volwassenen*
zijn dus voor kinderen te git
Kinderen stoppen wel als zei
noeg hebben, maar eten toQ«
tijd meer dan ze thuis haddij
daan, zegt hoogleraar Jaap i
„Veel hamburgers en vette It
vervlakken je smaak, doen j*
nen aan een maaltijd van vet
en zout. Als kinderen daaraf
wend raken, is het heel erg Ir
zo'n eetpatroon weer af te 1»;
Fast food is goedkoop, makk
eten, dat ook nog eens op vt
elke straathoek is te verkrijg
volgens sommigen is het jui
aantrekkelijk, omdat de mei
vanuit zeer vroeger tijden ei
was gericht om zo veel mog
calorieën op te slaan. In eeu
van voedselschaarste was dfc
noodzakelijk om te overleva
laatste tientallen jaren is er t
overvloed aan eten in de wea
samenleving, maar daar is d
mens genetisch niet op bert
zegt een theorie die door vel
lende voedingswetenschapjl
wordt onderschreven. De m
vecht dus, zeggen zij, tegen
driften om de verleiding vee
vet te eten te weerstaan.
Dergelijke verklaringen voo
aantrekkingskracht van fast
komen in Morgan Spurlock
mische aanklacht niet aan 1
Hij poneert vooral dat het vfl
eten nog vele malen slechte)
voor de gezondheid dan vea
mensen denken.
„Misschien dat Europa het g
van fast food nog kan kereni
de regisseur met gevoel vooi
matiek vorige maand nog inii
interview. GPD
Minister Hoogervorst van volksgezondheid
zou de 55-pluspil moeten omarmen. Dat
vindt internist dr. Rogier Nijhuis (31) van
het Erasmus Medisch Centrum in Rotter
dam. Deze pil spaart namelijk vele miljoe
nen euro's uit die gemoeid zijn met hart
en vaatziekten.
Nijhuis promoveerde onlangs aan de Eras
mus Universiteit op onderzoek naar ver
schillende methoden om hart- en vaatziek
ten te voorkomen. Hij wilde weten voor
welke patiënten zo'n pil kostenverlagend
werkt. „We hebben alle denkbare kosten
verwerkt, zoals die voor huisartsbezoek eri
de kosten die te maken hebben met langer
leven. Ik had verwacht dat de pil vooral
kosten zou besparen bij mensen met een
hoog risico op hart- en vaatziekten. Maar
het bleek dat vrijwel alle 55-plussers er baat
bij hebben", zegt hij in het Erasmus MC-
blad Monitor.
Medicijnen zijn er nu alleen voor risicopati-
enten. Zij krijgen die bijvoorbeeld voor te
hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol
gehalte. Bij de helft van deze patiënten ko
men deze traditionele risicofactoren overi
gens niet voor. Dat betekent dat ze ook
geen medicijnen krijgen, terwijl ze wel een
verhoogde kans hebben op een hartaanval
of een beroerte. Daarom pleit Nijhuis er
voor aan iedere 55-plusser meteen de poly-
pil voor te schrijven. Want screenen kost
geld en spoort dus niet alle risicopatiënten
op. „Bovendien," aldus Nijhuis, „heeft ie
dereen van 55 jaar of ouder sowieso een
verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Al
leen de beperkte groep ouderen die risico
loopt op neveneffecten van bestanddelen
van de polypil, bijvoorbeeld een hersen- of
maagbloeding vanwege aspirine, zouden
de pil niet moeten krijgen. Dat vraagt toch
weer om screening, maar die is goedkoper
dan de screening voor hart- en vaatziek
ten."
Nijhuis ontwikkelde tijdens zijn onderzoek
een computermodel waarmee de effecten
van preventie kunnen worden uitgedrukt in
gewonnen levensjaren. De pil kost per 55-
plusser per 'gewonnen gezond jaar' onge
veer 18.000 euro. Dat lijkt veel geld, maar
alleen al aan de kosten van hersenbloedin
Foto's: ANP/Robin Utrecht
gen wordt 50.000 euro per jaar per patiënt
uitgegeven. Nijhuis zwijgt dan nog over de
(behandel)kosten bij hartfalen.
In de pil zitten medicijnen tegen hoge
bloeddruk, te hoog cholesterol, een bloed-
verdunner en een middel waarvan velen
aannemen dat het aderverkalking voor
komt. Een 55-plusser zou de pil, die naar
verwachting over één a twee jaar op de
markt verschijnt, ook zelf kunnen betalen.
Voor 2500 euro zou hij dan 3,5 extra levens
jaren kunnen winnen. Dat is uiteraard een
gemiddelde. Maar voor wie meer zekerheid
wil, dr. Nijhuis heeft ook een simulatiemo
del ontwikkeld waarmee individuele bere
keningen zijn te maken.
Het was een artikel in het British Medical
Journal van de wetenschappers N. J. Wald
en A. Law dat Nijhuis aan het denken zette
toen hij bezig was met zijn promotie-on
derzoek. Hij had toen al zijn computer-si
mulatiemodel ontwikkeld en greep de be
vindingen van de twee Britten aan om ge
richter aan de slag te gaan. In dat rekenmo
del zitten talloze componenten die te ma
ken hebben met gezond zijn, ziek worden
en sterven. Het model is gebaseerd op het
ERGO, een al veertien jaar lopend Rotter
dams onderzoek naar de gezondheid van
zo'n tienduizend ouderen in de wijk Om
moord.
Het Britse onderzoek leidde tot het concept
van de 55-pluspil. Nijhuis kon met zijn re
kenmethoden en kennis nagaan of het ver
standig was met die pil op bevolkingsni
veau te opereren en wat de financiële be
sparingen zouden zijn. De uitkomst was
verrassend: vrijwel iedereen boven de 55
zou die pil moeten slikken.
Natuurlijk, er zijn onzekerheden, want hoe
bereken je de invloed van stress? „We noe
men dat ruis bij ons rekenwerk. Die gege
vens zitten niet in de studie. Maar dan nog,
met de 55-pluspil worden we bijna allemaal
Internist Nijhuis is er een voorstander van dat alle 55-plussers aan de pil moeten tegen hart
en vaatziekten. Foto: GPD/Willem Moret
ouder, de kwaliteit van ons leven v®(
en dat tegen relatief lage kosten." j
Nijhuis heeft er ook al overleg overfa
huisartsen. Die zijn er qua logistiek^
op voorbereid, maar hij is er heilig fit
overtuigd dat dit gaat veranderen, tr
dien, bij het Erasmus Medisch Cen|ai
wordt al onderzoek op poten gezet! 1
meerdere personen zonder hart- er
ziekten deze medicijnencombinatij
ten. Nog niet als één pil, „want dat»
de huidige kennis een hele grote pir
den". Nijhuis vindt wel dat het één|f(
worden, omdat dat de kans vergroo
gelmatig gebruik. s
Het loont de moeite, want nu sterft)r
derde van de 55-plussers aan hart- id
falen. Met deze pil kan dat worden ei
bracht tot nog maar een tiende. Hen
gens dr. Nijhuis overigens niet vers)i
de pil op jongere leeftijd te slikken ar
dan de nadelen (bijwerkingen) zwaai
zouden kunnen wegen dan de vooil
Zijn bevindingen hebben geleid totid
ethische vragen: moet iemand die (rii
niets mankeert medicijnen slikken a<
voorstanders wijzen onder meer opf
van de DKTP-prik bij baby's - en hes
het met die paar 55-plussers bij wie
ge bijwerkingen ontstaan zoals her*
dingen of spierklachten?
Nijhuis bepleit daarom iedere 55-p|g
pil te geven, maar wel eerst te screeT
de mogelijke bijwerkingen. Ook naw
ten is het nog verstandig de pil in tae
„De kans is heel klein dat die bijwee
optreden - 4 op de 100.000 - maar jcl
maar net die persoon zijn. Dat is naoi
heel vervelend", aldus Nijhuis. h
En eerlijk is eerlijk, de onderzoeker ir
ook een slag om de arm omdat in dw
se gegevens enkele aannames zijn wri
waarvoor nog geen sluitend bewijs ft
huis: „Er is bijvoorbeeld nog geen am
zekerheid dat die pil levenslang blij)
ken. Waarschijnlijk is dat wel, maait
niet bewezen.
Desondanks, de minister zou de uit»
sten best aan zijn hart mogen druk)
in ieder geval eens goed naar mogeft
ken." GPD
I
King Fries regular (frie(Jes) 322
Whopper (274 gr) 605
frites saus (20 ml) 58
cola (medium) 172
De documentairefilm Super Size
Me, vanaf vandaag ook te zien in
ons land, is een aanklacht tegen
fast food. De Amerikaanse filmma
ker Morgan Spurlock at een maand
lang drie maaltijden per dag bij
McDonald's, met verregaande ge
volgen voor zijn gezondheid. In
Amerika sloeg de film in als een
bom. Nederlandse voedingsdes
kundigen zijn kritisch. Bovendien
bleek uit een onderzoek van een
journalist van het Algemeen Dag
blad datje met een 30 dagen du
rende 'McDonald's-kuur* zelfs kunt
afvallen.
De man, zittend achter het stuur
van zijn stilstaande auto, neemt
een hap van zijn hamburger. En
nóg een. Hij is niet lekker, zegt hij
met een benauwde blik in de ca
mera. Alleen al de lucht van zijn
maaltijd boezemt hem afkeer in.
Twee seconden later wendt Mor
gan Spurlock zich af en duikt half
zijn autoraam uit om zijn zojuist
verorberde hamburger en frietjes
uit te kotsen.
Het is een nu al beruchte scène
uit de documentaire Super Size
Me. Spurlock at dertig dagen lang
drie maaltijden per dag bij McDo
nald's. Zijn 'spelregels' bij dit di
eet: hij moest alles van de kaart
ten minste één keer hebben gege
ten en als hem door een mede
werker van McDonald's een 'su
per size' (extra groot) menu werd
aangeboden, dan nam hij dat.
Aan het einde van zijn McDo-
nald's-maand was de regisseur
twaalf kilo aangekomen. Zijn vet
percentage nam met dertig pro
cent toe. De arts die hem bege
leidde vergeleek de vervette lever
van de regisseur met een paté.
Spurlocks boodschap: fast food is
gevaarlijk, want verantwoordelijk
voor het gigantische probleem
van overgewicht en 'aanverwante'
ziekten als suikerziekte, hoog cho-
lestorol en leveraandoeningen.
Zo'n zeventig procent van de vol
wassen Amerikanen is te zwaar, in
Nederland is dat rond de veertig
procent.
De film deed in Amerika een hoop
stof opwaaien. McDonald's
noemt de rolprent 'een karika
tuur', maar schrapte in Amerika
wel de zogeheten super size meals
van het menu. In plaats van de
megaporties kwam een nieuwe
maaltijd, bestaande uit een salade
met een flesje water, vergezeld
van een folder over gezond bewe
gen.
Vormt Super Size Me een geslaag
de aanklacht? Voedingsdeskundi
gen in Nederland zijn kritisch.
Het Voedingscentrum in Den
Haag is geen fan van fast food,
maar voedingsdeskundige Ineke
Volkers vindt Super Size Me 'iet
wat overdreven'. „Deze man eet
vijfduizend calorieën per dag, het
dubbele van wat hij als man no
dig heeft en hij sport nauwelijks.
Logisch dat zijn lichaam ontre
geld raakt. Als hij bij chique res
taurants extreem veel en vet had
gegeten, was de uitwerking wel
licht vergelijkbaar geweest. Ik
hoop wel dat mensen door de
film gaan nadenken over de geva
ren van te veel en te vet eten."
Super Size Me komt eigenlijk net
te laat, vindt Jaap Seidell, hoogle
raar voeding en gezondheid aan
de Vrije Universiteit van Amster
dam. McDonald's heeft immers
vooral in Amerika het roer al be
hoorlijk omgegooid, zegt Seidell.
Die bijstelling van het beleid vond
plaats na de publicatie van het
boek Fast Food Nation in 2000.
Journalist Eric Schlosser ontrafelt
daarin hoe McDonald's greep
heeft op onder andere de vlees
verwerkende industrie en hoe fast
food de schoolkantines domi
neert. In de jaren daarna nam de
rood-gele keten salades, mager
