KUNST CULTUUR
ül
Een imposante verzameling sieraardewerk
Vertalen is als het
kappen van dood hom
Nazomeren in Zeeland op de Westkappelse Zeedijk
Theaterst
op basis varjo
asielprocedr'
Blazers open$
de Uitmarkt g;
Expositie objecten van de Noordwijkse porseleinfabriek De Kroon
De voorlaatste editie. Foto: GPD
Beachbop
gaat door
bloemendaal - De derde en
laatste editie van Beachbop van
dit jaar gaat gewoon door. Het
festival op het strand van Bloe-
mendaal dreigde te verdwijnen,
omdat initiatiefnemer Wood
stock '69 uit de organisatie wil
de stappen. De eigenaar van
het strandpaviljoen stelde dat
Beachbop een doorsnee, com
mercieel dansfeest is geworden,
dat is ingehaald door de tijd
geest. Woodstock '69 blijft deel
nemen aan de organisatie van
het strandfestival, dat op 29 au
gustus de voorlopig laatste edi
tie beleeft. Na afloop van het
strandseizoen beraden de pa
viljoenhouders zich opnieuw
over de toekomst van het eve
nement.
Amelisweerd
opent deuren
utrecht - Landhuis Oud-Ame-
lisweerd, gelegen aan de Krom
me Rijn tussen Utrecht en Bun-
nik, opent in de maand sep
tember de deuren voor het pu
bliek. Het Centraal Museum or
ganiseert voor 4 tot en met 26
september rondleidingen waar
in een blik in de mysterieuze
geschiedenis van het statige
landhuis wordt geworpen.
Kopergravures
uit Statenbijbel
ter apei - Onder de titel 'Het
evangelie verbeeld' exposeert
Klooster Ter Apel tot en met 3
januari kopergravures uit een
calvinistische Statenbijbel die
de gebroeders Keur in Dor
drecht drukten in 1682. Kloos
ter Ter Apel is geopend van
maandag tot en met zaterdag
tussen 10.00 en 17.00 uur en
zondag van 13.00 tot 17.00 uur.
De Vikingen
in Utrecht
utrecht - Tijdens het Utrecht
Uitfeest op 5 september brengt
het blaasorkest voor wereldmu
ziek Waarschuwing Voor De
Scheepvaart een concert in het
Centraal Museum in de Dom
stad. Met het concert kondigt
het blazersensemble de komst
van de Vikingen naar het Cen
traal Museum aan. Op 2 no
vember begint daar de tentoon
stelling Vikingen, die tot en met
9 april 2005 te zien is.
Jubileum voor
Ha-Schi-Ba
den haag - In de Schilderswijk
in Den Haag wordt 22 augustus
voor de tiende keer het festival
Ha-Schi-Ba gehouden, ofwel de
Haagse Schilderswijk Bazar.
Het festival heeft er dit jaar voor
gekozen om op de twee hoofd
podia een mix van culturen te
organiseren. Zo is er hiphop te
beluisteren, rap, soul, wereld
muziek. Daarnaast is er een
vrijmarkt en maakt de werkba-
zar weer deel uit van de Ha-
Schi-Ba.
Seth Gaaikema bij zijn laatste publieke optreden in 1999. De cabaretier is weer helemaal terug. Foto: ANP/Roy Beusker
ch
Seth Gaaikema na drie jaar terug met soloprogram it
amsterdam/gpd - Drie jaar
heeft hij achter de geraniums
gezeten. Maar Seth Gaaikema
heeft zijn stem terug en treedt
straks weer op met zijn solo
programma 'De orkaan door
staan'. Ook vertaalde hij 'Crazy
for you', de nieuwe reismusical
van Joop van den Ende en de
eerste Gershwin-show die in
Nederland wordt gespeeld.
Positief, vitaal en nooit zoet.
Dat is volgens Seth Gaaikema
de stijl van de songs van 'Crazy
for you', een muzikale komedie
van de gebroeders George en
Ira Gershwin over een theater
in een Amerikaans stadje dat
eind jaren twintig ten onder
dreigt te gaan, maar dankzij de
liefde wordt gered.
Hij bereidde zich op de verta
ling van de musical voor door
het 'Gershwin songbook' van
Ella Fitzgerald weer uitgebreid
te beluisteren. „Dat had ik nog
op drie lp's. Verder heb ik alle
songteksten van Ira gelezen. Ik
wilde graag zijn taal gaan voe
len en van daaruit te werk gaan.
Het was een hele uitdaging om
die teksten van Ira te vertalen.
Want wat hij toen in de jaren
twintig schreef was zo nieuw,
zo fris. Dat moet je ook in zo'n
vertaling herkennen."
Die teksten lijken simpel, maar
volgens Gaaikema is er zo veel
meer aan de hand. „Neem nou
een song als 'Nice work if you
can get it'. Die woorden slaan
op de werkloosheid van die da-
gen in Amerika. Dat kun je niet
zo maar in onze tijd plaatsen,
want de werkloosheid van nu is
totaal anders. Het gaat erom
dat elk woord iets doet. In eer
ste instantie vertaal je altijd te
letterlijk, maar als je dat terug
leest merk je dat er woorden
tussen zitten die werken als
dood hout. Vertalen is dood
houtkappen."
Gaaikema vindt het boeiend
om te zien hoe George Gersh
win in zijn muziek rekening
houdt met de teksten van zijn
broer. „Als het nodig was paste
hij zijn muziek en ritme aan bij
die van de tekst. Daarom klinkt
een melodie soms wat onregel
matig, maar juist daarom zo
heel verrassend en dus ook zo
goed. Teksten en muziek van
Cole Porter zijn veel meer ge
cultiveerd. Gershwin is ruwer.
Bij Bernstein hoor je weer meer
emotie."
Eind jaren negentig g
zondheid van Gaaiken.,
uit. Hij kreeg een hartai 1
zijn stem liet hem in d
„Drie jaar heb ik achte
raniums gezeten. Maaijje
een Belgische chirurg^®
mijn stem weer ten%
treed nu ook weer vier lit:
per week op met 'De"
doorstaan'. Ik geloof <f
werk nu emotioneler is
den. Moet je zien wal
beurt als ik aan de zal
wie er wel eens een ha»,
heeft gehad. Ik durf nufcy
meer. Ach, ik heb mijn
doodkist al gezien.rc
De 65-jarige Gaaikema in
weer zin in en droomt?'
nieuwe grote vertaalklfi
producers'. „Een musi
Mel Brooks met veel hN'
de geest van dit grapjj"
op 4 mei een Duits»
Dam die vraagt wat al iii
sen daar doen. Zegt 0r
sterdammer: 'We herder'
Nederlandse slachtoffert^
Tweede Wereldoorlog,
Duitser: 'Maar er zijn oh
sers omgekomen'. Arf*
die Amsterdammer: 'Jaf[
ren we morgen'."
vte
Bl0f Foto: GPD P"j
.11
Vei
den bosch/anp - een'®*
theatervoorstelling opt
met teksten uit bestaaf^
siers van asielaanvrag^
mee treedt 't Barre
Muzieklab Brabant vaJL
daag op tijdens heU
Boulevard 2004 L
De voorstelling,
augustus in i'
over de absurditeiten^
Nederlandse asielpn
Het gaat over huidski e^£
kleur en de combinaia(
van. De makers van de\er
ling verwijzen naar het|jn
de 'Heart of Darkness'
seph Conrad, waarin
Marlow een losgeslagt
delsagent uit de jungle.,
koloniale Congo probe
te halen. De reis voert lfer
loniale hebzucht en Ofv
naar de wortels van hetlen
In de muziektheatervof13
'Heart of Darkness'
reis de andere kant op.lan
K. vlucht naar Nedeil°v
vraagt asiel aan. Hij raar^
volledig verstrikt in dep,
seerde jungle van delen
cratie. Een absurdistisfl'
cesgang aan de hand
tactambtenaren, taaltej
telijke onjuistheden,
res en termijnen. Q|
De acteur is Ingejan L
Schenk. De teksten uiioi
staande dossiers van L.
vragen worden aangev'
onder meer fragmeifop
'Heart of Darkness' vtie
rad, verhalen van Kafk#sc
bewerking van 'Polity
Plato door Erik Bindeife.
muziek wordt live uitgeju
f-1
.2
amsterdam - CompOIKdi
lijn Twaalfhoven ver#1!
vrijdagavond 27 augu&y
zijn werk Traffique, d?'
uitgevoerd door 600 bh
opmaat van de 27-ste lfie
de opening van het
seizoen in Amsterdam
openingsprogramma, ie
senteerd door Brigittfjs
dorp, is live te zien opf.
land 3. tal
Het theaterfestival DeM
ding brengt de dag en£r
dan dertig toneelvoorsti^
Paradiso en andere pcDv
den een vooruitblik op1
ne-dansvoorstellingen. !fss
er weer een Schrijvers-^
met onder anderen ps
Grimberg en Joost Zwag^
middelburg/anp - Het Zeeuws
nazomeren begint maandag 30
augustus met de première van
'Sweetheart Come' op de West
kappelse Zeedijk. Het is een
nieuwe opera van de jonge Ne
derlandse componiste Mariec-
ke van der Linden. Ook hierin
wordt het Zeeuwse landschap
opnieuw verbonden met de
verschillende programmaon
derdelen van Zeeland Nazomer
Festival (ZNF).
Het evenement in Zeeland is in
korte tijd uitgegroeid tot een
van de grotere zomerfestivals
met een opvallend eigen ge
zicht. In zijn huidige opzet be
staat het sinds 2001. De Raad
voor Cultuur waardeerde het
festival met een hoger subsidie
bedrag (200.000 euro) dan an
dere zomerfestivals als Boule
vard in Den Bosch en Noorder
zon in Groningen.
Opvallend aan het ZNF, zo con
stateerde ook de Raad voor Cu-
luur, is de gekozen settings voor
de verschillende optredens: het
Zeeuwse landschap. Verder
roemt de Raad het feit dat het
ZNF ook zelf produceert, vaak
met een Zeeuwse inslag. „Het
Zeeuwse landschap en de daar
aan verbonden thematiek is het
artistieke uitganspunt van Zee
land Nazomer Festival", stelt de
organisatie dan ook met recht.
Centraal staan de podiumkun
sten theater, opera, muziekthe
ater en dans.
Het festival, dat tot 12 septem
ber duurt, brengt opnieuw en
kele voorstellingen op locatie.
Naast de opera op de zeedijk is
er het theaterduet 'De Eend Va
riaties' van David Mamet. Twee
oude mannen zitten in het zo
geheten praethüüsje of klapko-
ten - waarvan er vrijwel in alle
Zeeuwse dorpen een staat - en
praten over de zin van het be
staan. Ze doen dat op verschil
lende dagen in de havens van
Arnemuiden, Paal en Bruinisse.
Het oude protestante kerkje in
het vestingstadje IJzendijke
vormt het decor voor 'De Oran
je Kasuaris'. Het is een histo
risch geïnspireerd toneelstuk
over Maurits van Oranje, in op
dracht van ZNF geschreven
door Nirav Christophe. De mu
ziektheaterproductie 'Diep in
het Bos' van Eric De Volder en
Dick van der Harst wordt ge
speeld in het Mysterieuze Poel-
bos bij Goes.
In co-productie zette ZNF Ban-
da Azufaifo neer, een nieuwe
fanfare opgericht door Het mu
ziek Lod uit Gent en samenge
steld uit professionele muzi
kanten. De fanfare trekt tijdens
het festival door Zeeland en
geeft concerten op muziekkios-
ken in dorpen en steden. Het
hart van het festival is nog
steeds de Abdijplein in Middel
burg waar voor verschillende
doelgroepen een programma is
samengesteld. Grote namen die
optreden zijn Blof met Femi
Kuti, de Nigeriaanse muzikant
met zijn funky Afrobeat. Die
ook zijn band The Positive For
ce meeneemt. Verder komen er
groepen als Novastar en Hoo-
verphonic en het Brussels Jazz
Orchestra.
De organisatie verwacht dat dit
jaar ruim 30.000 mensen ko
men nazomeren in Zeeland,
vooral ook uit Vlaanderen om
dat ZNF intensief samenwerkt
met de Vlaamse podiumkun
stenaars. Voor de toekomst
streeft het festival naar een
groeiend bezoekersaantal en
wil de organisatie in ieder geval
vier producties op locatie bren
gen, waarvan een groot project.
door Herman Joustra
gouda - Vrij naar Dik Trom: het
was een bijzonder mens en dat
was-ie, Egbert Estié. Zoveel is
wel duidelijk voor Loes de Jong,
de initiatiefneemster van de ten
toonstelling van 's mans werk in
Museum Het Catharina Gasthuis
in Gouda. 'Egbert Estié en Porce-
leinfabriek de Kroon', heet de ex
positie, een imposante verzame
ling sieraardewerk, die in deze
Noordwijkse fabriek aan de
Gooweg is vervaardigd. „Ik ben
mijn leven lang gebiologeerd ge
weest door Egbert Estié. Hij
heeft een kort maar zeer roerig
leven geleid. En hij was absoluut
een groot kunstenaar."
Ter verduidelijking: „Hij is 44
jaar geworden, heeft de halve
wereld rondgereisd, is twee
keer getrouwd en gescheiden,
heeft prachtig aardewerk ge
maakt, heeft deelgenomen aan
wereldtentoonstellingen en
heeft prijzen gewonnen. Hij
heeft fabrieken opgericht en is
een paar keer failliet gegaan."
Dat De Jong die informatie zo
kan oplepelen, heeft zij te dan
ken aan intensief speurwerk.
Hij mag dan haar overgrootva
der zijn, van haar familie kreeg
ze nagenoeg niets te horen over
deze man. „Egbert Estié is van
mijn moeders kant, maar hij is
door onze familie doodgezwe
gen. Hij is gescheiden van mijn
overgrootmoeder. Dat was
toentertijd een grote schande,
we praten wel over meer dan
honderd jaar geleden. Ik heb
nog geregeld geprobeerd wat
meer over hem te horen. Van
zijn zoons, mijn oudooms bij
voorbeeld. Maar wat ik ook
probeerde, ik kreeg geen res
pons. Bijna alles wat ik weet
heb ik uit archieven en officiële
documenten."
Al met al toch voldoende voor
het op poten zetten van een ex
positie, zeker omdat er nog vele
exemplaren zijn te vinden van
het plateelaardewerk dat in De
Kroon werd vervaardigd. In
Dick Bode en Antoine Verschu
ren trof zij twee enthousiaste
mensen die dat met haar eens
waren. Samen richtten zij de
tentoonstelling in Museum het
Catharina Gasthuis in. Het ten
toongestelde aardewerk is af-
Slechts vier jaar stond Porceleinfabriek De Kroon in Noordwijk. Maar in die periode is er onder leiding van Egbert Estié fraai sieraardewerk gemaakt. Foto's: PR/Theo Haartsen
komstig van particulieren en
musea, zoals Museum Oud
Noordwijk, dat een aantal stuk
ken in bruikleen gaf.
Op zich begrijpelijk, omdat in
dat dorp natuurlijk De Kroon
werd opgericht door Estié, in de
voormalige conservenfabriek
Anna. En die fabriek leidde net
als haar oprichter een kort en
tumultueus bestaan. Estié had
grote plannen, maar de hon
derd tot tweehonderd werklie
den die er porselein hadden
moeten vervaardigen hebben er
nooit gewerkt. En porselein
werd er ook niet vervaardigd.
Dat neemt niet weg dat er toch
in die korte periode prachtige
voorwerpen zijn gemaakt, al
was het alleen maar omdat vele
daarvan op Jugendstil-achtige
manier zijn versierd door Henri
Breetvelt, die in die tijd zijn
sporen al had verdiend met het
beschilderen van aardewerk.
Maar waarom De Kroon na vier
jaar alweer ter ziele ging, weet
De Jong niet. „Ik weet wel dat
mijn overgrootvader in die tijd
een persoonlijk faillissement
heeft gekregen. Dat zou een rol
gespeeld kunnen hebben. Maar
het zou ook kunnen dat de fa
briek niet genoeg rendement
opleverde, met een product dat
heel arbeidsintensief en bewer
kelijk was. Het blijft gissen, het
blijft speculeren. Voor de expo
sitie op zich maakt dat niet echt
wat uit. Want wat er in die jaren
is gemaakt, is en blijft toch
schitterend."
De expositie 'Egbert Estié en
Noordwijkse Porceleinfabriek
De Kroon' is nog te zien tot en
met 29 augustus in Museum
Het Catharina Gasthuis, Ach
ter de Kerk 14 in Gouda.
