Agressie
treft één op
vijf homo's
BINNENLAND
TNO-detector tegen
biologische aanval
Zoeken naar dodelijke speld in hooiberg
Minister komt afspraken over woningisolatie na
ingcentra
raf geeist
rikt ex-leraar
we vinding
ichtenergie
(je Groningen
^vervallen op
ilikken geen
baar feit
37*
tie in beroep
:|,"ak - Spooren
bod nodig op
encastratie'
lerp ii miljoen
I4» voor Darfur
Geen last van hoogtevrees
Foto bejaarde
'verdachte' leidt
tot rechtszaak
Warmlopen in de grachten
Geweld verschilt per regio
Schrik over
verdrinken van
asielzoekers
Kosten files te laag ingeschat
'Cabinepersoneel huiverig
om geweld aan te melden'
donderdag 5 AUGUSTUS 2004
M - De Inspectie voor
zorg doet onderzoek
jelijke misstanden in
culiere opvangcentrum
ie in Haaksbergen. Het
►k richt zich op verha-
pgevangen kinderen er
or^er zouden worden ge-
te weinig eten zouden
i nh het tv-programma
d aeiste regeringspartij
ht^ren dat het kabinet
er^trole uitoefent op par-
ouopvanghuizen.
liet
rr, - Tegen een voormali-
ni-van de Berger Scho-
ka^nschap in Bergen is
ln<twaalf maanden voor-
jke celstraf geëist we-
byucht met twee minder-
an irlingen. Ook eiste offi-
iustitie J. Louman 240
straf, dadertherapie en
intrekking van de les-
heid. Met een van de
ïad de man een relatie.
=vas sprake van seksue-
lingen die steeds ver
in. hij had ook ge-
tap met een 14-jarige
De oud-leraar beken-
eschuldigingen.
E - Onderzoekers van
^rsiteit Twente, prof. dr.
i dr. P. Lodahl, zijn er
&n in geslaagd licht-
ast te houden en los te
het moment dat zij dat
lierover publiceren ze
J in het toonaangevende
Sonale wetenschapstijd-
JJature'. Hun bevindin
gen van groot belang
het gebruik van zon-
pf, die met de nieuwe
5 efficiënter kunnen
Dok de werking van
jQirlasers voor dvd-spe-
^paarlampen kan dankzij
Ming worden verbeterd.
|en - De politie in Gro-
t met zes aanhou-
lijf gewapende overval-
ibben opgelost. De ver-
lzijn vijf mannen in de
136 tot 50 jaar uit
Iten en Venlo en een
f vrouw uit Winschoten,
ervallen werd gedreigd
|mes of scherp voor-
'siek geweld.
- Hij zocht zijn
:ers zorgvuldig uit: jon-
»jven, die met blote voe-
Dtterdamse parken in
lagen te zonnen. Op
nent dat ze in slaap vie-
Jpwoon even niet oplet-
e :g de man toe. Hij be-
"kken aan de tenen van
wen. Een paar dagen
"glhad de politie hem ein-
pakken. Maar van het
^^r ministerie moest hij
e,eer worden vrijgelaten.
:en is immers geen
feit.
;ste,kk,
flcH - Het Openbaar Mi-
Is (OM) in Den Bosch
P^oger beroep tegen het
8 /an de rechtbank in Den
1 °b de strafzaak tegen de
'°so)man van PSV, Fons
m^i. Dat is een reactie op
beroep dat de advo-
Spooren deze week
ingetekend. De recht-
iroordeelde Spooren vo-
pk tot twee jaar en drie
sn gevangenisstraf. Door
ïoger beroep te gaan,
OM een hogere straf ei-
dam - Het onverdoofd
;n van biggen moet in
ropa zo snel mogelijk
i verboden. Stichting
Dier eiste gisteren in
ef aan minister Veerman
dat de bewinds-
cfch aan zijn belofte houdt
bij de
vaiEU-lidstaten aankaart.
i dm wil het onderwerp op
TUQpese agenda zetten in
met het rapport
biggencastratie van het
lent Veteriniar Comité
zeiEuropese Unie.
e li
g a*G - De Samenwerkende
deganisaties (SHO) heb-
nereen maand tijd 11 mil-
et liro binnengekregen op
5 voor Darfur. Particulie-
dafren tot nu toe ruim 3 mil-
ortat bedrag werd verdub-
93 por de Nationale Postco-
naerij. Minister Van Arden-
ontwikkelingssamen-
iang schonk 5 miljoen euro.
geijks komt volgens de zegs-
og aardig wat geld bin-
rijswijk/gpd - Het Prins Mau-
rits Laboratorium (PML) in
Rijswijk heeft een eerste versie
ontwixkeld van een detector
voor biologische wapens. De
'aerosol biodetector' kan in ge
val van een oorlog of terroristi
sche aanslag strijdmiddelen als
pokken, miltvuur en de pest in
de lucht signaleren.
PML, het defensielaboratorium
van TNO, heeft de detector ont
wikkeld in opdracht van het mi
nisterie van defensie. Volgens
de onderzoekers bestaat er veel
belangstelling uit het buiten
land vQor de vinding, onder
meer uit de Verenigde Staten.
De toegenomen dreiging van
een terroristische aanslag met
biowapens door al-Qaeda of
aanverwante organisaties speelt
daarbij een grote rol.
Volgens de onderzoekers is hun
vinding betrouwbaarder, snel
ler en preciezer dan de huidige
detectoren. Die geven vaak vals
alarm. Bovendien duurt het
soms meer dan een kwartier
voordat duidelijk is of er sprake
is van een bio-aanval en met
welk strijdmiddel. De vinding
van TNO geeft vrijwel direct uit
sluitsel.
Met de detector moet worden
voorkomen dat er enorme aan
tallen slachtoffers vallen bij bio-
aanslagen.
Probleem van biowapens is dat
de besmette slachtoffers door
gaans pas op zijn vroegst na
een paar dagen ziekteverschijn
selen vertonen. Dan kan het te
laat zijn om mensen nog te red
den, terwijl een tijdige behan
deling met antibiotica bij milt
vuur goede kans op overleving
biedt.
door Ferdi Schrooten
Rijswijk - In een steriele kamer op het
Prins Maurits Laboratorium (PML) in
Rijswijk klinkt gezoem. De 'aerosol bio
detector', een geheel van lasers, buizen,
computers en meetapparatuur, wacht
op actie. Olaf Kievit knijpt in een blaas-
balgje en spuit een pufje aminozuur in
het systeem.
De biodeeltjes worden in de metalen de
tector beschoten door laserstralen. Het
resultaat: uitslaande gele pieken op een
monitor, die veel weg heeft van een
hartslagmeter. „Hij heeft het aminozuur
gezien," concludeert een tevreden Kie
vit, die vanwege de laserstralen een spe
ciale beschermende bril draagt.
De veiligheidsmaatregelen op het PML
zijn extreem. Hier wordt gewerkt met de
gevaarlijkste chemicaliën en micro-or
ganismen op aarde. Overal hangen
waarschuwingstekens en borden met
noodprocedures. In de gang hangen
nood-douches en militaire gasmaskers,
verpakt in camouflagetassen.
Er zijn ook al proeven gedaan met de
anthrax-bacterie, die bij de mens het le
vensgevaarlijke miltvuur veroorzaakt.
Elk micro-organisme vertoont op de de
tector een ander profiel. Kievit: „Zo kun
nen we de lucht filteren op herkenbare
biowapens."
Al tijdens de Golfoorlog begin jaren ne
gentig droegen Amerikaanse militairen
primitieve biodetectors. „Maar die wa
ren veel te grof. Als er een vliegtuig over
vloog of er reed een auto voorbij met
uitstoot van diesel, dan ging het alarm al
af', zegt Kievit. De detector van TNO
moet op alle fronten beter worden. Snel
ler, betrouwbaarder en preciezer. „We
willen meteen weten of er gevaar is, niet
pas na twintig minuten zoals nu bij
sommige detectoren uit de VS", zegt
Kievit.
Uiteindelijk moet de vinding van TNO
tien twintig biologische wapens kun
nen detecteren. Dat is steeds weer zoe
ken naar een speld in een hooiberg. Bii
een aanslag zweeft een levensgevaarlijk
micro-organisme immers tussen tal van
andere onzichtbare biologische materia
len, die van nature in de lucht zitten.
Welke biowapens de TNO-detector alle
maal kan detecteren, blijft geheim. Dr.
Mathijs Leeuw, hoofd chemische en
biologische bescherming van het PML:
„Terroristen en andere tegenstanders le
zen ook de krant." Waarschijnlijk gaat
het in elk geval om de 'dirty dozen',
waaronder anthrax, pokken en de pest.
Het belang van de nieuwe vinding is
enorm, benadrukt Leeuw. Zeker nu met
het wereldwijde moslimterrorisme elk
scenario denkbaar is geworden. „Vroeg
tijdige detectie is van levensbelang. Bij
een anthrax-besmetting is er kans op
overleving, maar dan moet je snel be
ginnen met antibioticabehandeling."
Bij biowapens is detectie moeilijker dan
bij chemische wapens, zoals VX- of
mosterdgas. Leeuw: „Bij de sarin-aan-
slag in de metro van Tokio vielen de
mensen al snel om. Biologische wapens
hebben doorgaans een langere incuba
tietijd. Bij de miltvuurbrieven in Ameri
ka werden mensen pas na een paar da
gen ziek."
Met opdrachtgever het ministerie van
defensie worden momenteel plannen
ontwikkeld om de biodetector te verklei
nen. De PML-onderzoekers hopen het
apparaat over een jaar in te kunnen
bouwen in de SpurFuchs, een verken
ningsvoertuig voor nucleaire, chemische
en biologische wapens.
Uiteindelijk moet de biodetector in de
rugzak van een militair passen. Dat lijkt
onmogelijk: nu neemt het apparaat nog
zo'n twee kuub in beslag.
De onderzoekers wijzen echter op de
computer, waarvan de eerste exempla
ren ook hele zalen in beslag namen. Mo
gelijk wordt de biodetector over een
aantal jaren zelfs gemeengoed in de bur
germaatschappij. In de toekomst wor
den er wellicht ook airco's, postsorteer-
machines en 'snuffelpalen mee uitge
rust.
Waterdichte beveiliging tegen biowa
pens blijft evenwel een utopie. „Tegen
standers zullen door genetische modifi
catie nieuwe biowapens in elkaar sleute
len, die onze detector nog niet kent."
TNO werkt daarom al aan een versie die
alarm slaat bij verdachte, nog onbeken
de micro-organismen.
Umuiden - In de haven van IJmuiden werkte de bemanning van de clipper Stad Am- vandaag vanuit Umuiden naar Stavanger om deel te nemen aan de Internationale Tall-
sterdam gisteren aan het opruimen van de zeilen. Geen klus voor mannen met hoogte- ships Race.
vrees, want er moet 46 meter omhoog worden geklommen. De driemaster vertrekt Foto: ANP/Olaf Kraak
den haag/anp - De omwonenden van Schiphol zullen
niet de dupe worden van de chaos die is ontstaan bij
het isolatieproject, waarbij ongeveer 14.000 woningen
in de omgeving van Schiphol beter worden beschermd
tegen vliegtuiglawaai. Minister Dekker (VROM), die
haar collega Peijs van verkeer wegens vakantie ver
vangt, verzekerde de Tweede Kamer gisteren dat het
kabinet de afspraken met bewoners zal nakomen.
De Algemene Rekenkamer heeft het isolatieproject on
derzocht. Uit het conceptrapport van dat onderzoek
zou blijken dat er 'grove fouten' zijn gemaakt. De kos
ten voor het project zijn inmiddels gestegen van de ge-
raamde 230 miljoen euro naar ruim 800 miljoen euro.
De Kamerfracties van SP en Groenlinks hebben staats-
secreatris Schultz van Haegen (verkeer) om ophelde
ring gevraagd. De SP wilde garanties dat omwonenden
de isolatie van hun woning niet zullen mislopen.
Groenlinks vroeg de staatssecretaris het rapport van de
Rekenkamer openbaar te maken.
In de brief legt Dekker uit dat het ministerie al maatre
gelen heeft genomen om het isolatieproject tot een
goed einde te brengen. Zo worden de gedane uitgaven
amsterdam/anp - De 79-jarige
bejaarde vrouw, wier foto on
langs was opgehangen bij een
sigarenboer in de Amsterdamse
Dapperbuurt, stapt naar de
rechter om rectificatie te eisen.
De winkelier had eind juli een
foto van de vrouw op zijn deur
hangen met de tekst 'Deze
vrouw heeft hier gestolen!'.
Minister Donner van Justitie
stelde eerder dat het ophangen
van foto's van winkeldieven in
strijd is met de privacywetge
ving.
De vrouw lijdt aan de ziekte van
Alzheimer en is zwaar demen
terend, liet haar advocaat R.
Korver gisteren weten.
Zij kon dus nooit met opzet iets
uit de winkel hebben gestolen,
stelt hij. Korver zegt verklarin
gen van artsen te hebben die
dit ondersteunen.
Korver eist maandag 16 augus
tus in een kort geding bij de
rechtbank in Amsterdam dat de
winkelier de foto nogmaals op
hangt met daarbij de vermel
ding 'Ik heb deze vrouw ten on
rechte beschuldigd van dief
stal'.
Ook wil hij dat de winkeleige
naar rectificaties plaatst in het
Parool en de Telegraaf.
Sigarenhandelaar D. Voet zegt
dat hij al afspraken gemaakt
over de kwestie.
jlmsterdjlm/anp Een op de vijf
homo's in Nederland is de afge
lopen twaalf maanden gecon
fronteerd met anti-homoseksue
le bedreigingen. Dit blijkt uit een
onderzoek onder lezers van de
Gay Krant. Agressie tegen ho
mo's komt het meest voor in
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht
en Oost-Nederland. In Den Haag
en Noord-Nederland worden ho
mo's weinig lastiggevallen.
Out Now Consulting deed on
derzoek onder bijna vijfhon
derd lezers van de Gay Krant.
Het onderzoeksbureau deed
eerder onderzoek onder ho
mo's in Australië en Groot-Brit -
tannië. Verbaal geweld komt
het meest voor tegen homo's.
Bijna twintig procent kreeg er
mee te maken. Van de lezers
van de Gay Krant vindt drie
kwart dat de tolerantie in Ne
derland afneemt. Een groot
deel van hen vindt dat de ho
mo-emancipatie in Nederland
onder druk staat door de een
wording van Europa.
De Gay Krant presenteert deze
week de onderzoeksresultaten
die onder meer ook inzicht ge
ven in de politieke voorkeur
van zijn lezers en hun beste
dingspatroon. De lezers van de
Gay Krant blijken relatief hoog
opgeleid te zijn en een goed in
komen te hebben. Dat is ook de
reden waarom steeds meer be
drijven zich met hun adverten
ties speciaal op homo's richten.
Volgens socioloog prof. dr. R.
Tielman kan niet worden ge
concludeerd dat homo's intelli
genter zijn dan heteroseksue
len. „Het is voor hoogopgelei
den gemakkelijker om voor hun
homoseksualiteit uit te komen.
Lager opgeleiden komen veel
minder los van het verwach
tingspatroon 'trouwen en kin
deren krijgen'. Onder laagopge
leiden bestaat meer verborgen
homoseksualiteit", aldus Tiel
man.
De professor meent dan ook
dat het een misverstand is dat
de emancipatie van homo's is
voltooid.
Dit motto wordt vaak gebruikt
om subsidies voor homo-orga
nisaties te schrappen. „De ge
schiedenis herhaalt zich, als je
niet alert bent", stelt Tielman.
Ook H. Krol, hoofdredacteur
van de Gay Krant, wees daar
gisteren op bij de presentatie
van de onderzoeksresultaten in
de RAI. „De ouders en leraren
van nu zijn homoseksualiteit
normaal gaan vinden.
Zij vergeten die tolerantie over
te brengen op hun kinderen,
maar tolerantie is niet vanzelf
sprekend."
beter gecontroleerd. De serie maatregelen heeft vol
gens de minister positieve invloed gehad op het pro
ject. Daarbij wil het ministerie de bewoners sneller en
beter te woord staan. „Ik heb de behandeling van be
wonersklachten ten aanzien van de uitvoering geïnten
siveerd", aldus Dekker.
De SP is tevreden dat de isolatie van de woningen niet
in het geding is. Ook Groenlinks is tevreden dat het
project doorgaat, maar vindt dat het rapport zo spoe
dig mogelijk openbaar moet worden, omdat de con
clusies al op straat liggen.
jlmsterdam - De hoofdstad loopt zich al weer
warm voor de ING Amsterdam Marathon op zon
dag 17 oktober. Het evenement wordt op een bij
zondere manier onder de aandacht gebracht. Tot
en met de dag van de marathon varen twee opval
lende, tot loopschoenen getransformeerde boot
jes, in 'looppas' door de Amsterdamse grachten.
Foto: Capital Photo's/Ruud Taal
den hjlag/gpd - Vier
asielzoekers zijn de afgelopen
maand verdronken tijdens het
zwemmen. Dinsdagmiddag
werd het lichaam van een 16-
jarige Angolees boven water ge
haald uit een meer in het Friese
Elsloo en op datzelfde moment
verdronken in Twente twee
meisjes uit Burundi.
Zweminstructeur Henny Beek-
wilder: .Asielzoekers die hier zo
maar het water in gaan, zijn ten
dode opgeschreven." Het Cen
traal Orgaan opvang Asielzoe
kers (COA) is 'zeer geschrok
ken' van de recente ongevallen.
Drie weken geleden verdronk al
een 8-jarig Armeens meisje tij
dens een zwempartij in het
Groningse Musselkanaal en
vrijdag kon een 17-jarige asiel
zoeker net op tijd worden gered
uit het Aekingameer in Fries
land. Het COA heeft gisteren de
medewerkers in de asielzoe
kerscentra opgeroepen om nog
eens nadrukkelijk de gevaren
van het zwemmen onder de
aandacht te brengen. De mees
te asielzoekers kunnen niet
zwemmen als ze in Nederland
aankomen en hebben geen geld
voor zwemles. Hun veiligheid
in het water is een groot pro
bleem, bevestigt ook koepelor
ganisatie Reddingsbrigades Ne
derland.
den haag/gpd - De economi
sche schade door files is jaren
lang is waarschijnlijk twee keer
zo hoog als gedacht. De Advies
dienst Verkeer en Vervoer (AW)
becijferde jarenlang de schade
door te meten of te schatten
hoeveel auto's er in de file staan
en hoe lang. Mede met behulp
van enquêtes is dan de econo
mische waarde van het tijdsver-
lies te bepalen.
Hoogleraar C. Koopmans (UvA)
en directeur E. Kroes van on
derzoeksbureau Rand Europe
uit Leiden stellen dat het uit-
daarbij buiten be
schouwing is gebleven.
Automobilisten vermijden na
melijk veel files door eerder of
later in hun wagen te stappen,
rijden om, kiezen een ander
vervoermiddel of een andere
bestemming. Die kosten heb
ben de onderzoekers over 1997
in beeld gebracht. „Om een
goed beeld te krijgen, dien je
deze zaken mee te nemen", al
dus Kroes. De onderzoekers ko
men voor 1997 op een schade
post van 1,5 miljard euro, de
AW op 800 miljoen.
De AW onderschrijft de uit
komsten van het onderzoek. De
dienst berekende de filekosten
voor het ministerie van Verkeer
en Waterstaat, maar stopte
daarmee in 1998 vanwege 'de te
grote foutmarge van de uitkom
sten'. Binnenkort begint de AW
weer met het becijferen van het
'financiële fileleed'. „De schade
door uitwijkgedrag maakt on
derdeel uit van de nieuwe re
kenmodellen. Noem het voort
schrijdend inzicht. We zijn nu
eeq slag verder en beter in staat
de schade in te schatten."
Vervolg voorpagina
Schiphol - De Vakbond voor
Nederlands Cabinepersoneel
(VNC) ijvert eveneens voor kop
peling van gegevens van ver
schillende maatschappijen.
„Maar je loopt dan al snel tegen
privacywetgeving aan, zowel in
Nederland als in Europa", zegt
VNC-woordvoerder Matthijs
Wilmink. „Terwijl de koppeling
zou helpen om allerlei moeilij
ke situaties aan boord van
vliegtuigen te voorkomen."
Volgens Wilmink is er in de
luchtvaart, net als in de rest van
de samenleving, steeds meer
geweld. „Het is zaak om zoveel
mogelijk te doen om dat geweld
buiten de vliegtuigen te hou
den. Zodra je eenmaal in de
lucht bent, moet je het onder
ling oplossen. Je kimt niet als in
een kroeg een deur opentrek-
aar bui te
ten. Verder is cabinepersoneel
vaak huiverig om het geweld
naar buiten te melden, want
het schaadt het imago van de
maatschappij al snel. Proble
men met veiligheid, maar ook
het hard ertegen optreden,
schrikken af." Bij de mare
chaussee op Schiphol zijn in de
eerste helft van het jaar veertien
aangiften van geweld aan boord
van vliegtuigen gedaan. In 2003
waren dat er zestien gedurende
het hele jaar. Volgens mare-
chausse-woordvoerder Rob
Stenacker is de toename van
het aantal aangiften vooral te
danken aan de versimpeling
van de procedure daarvoor. We
hebben daarom formulieren
gemaakt, waarmee de aangifte
na afloop van de vlucht in en
kele minuten geregeld is."
