KUNST CULTUUR
Jarig Dance Valley moet alles overtreffen
Gouden dagen in bruisend Kopenhagen
Sidac, pionier
in galerieland
Bonnefanten
zwijgzaam
over diefstal
Feyenoord met
stip omhoog
maandag 2 augustus 2004
R5
de Jong. Foto: GPD
-tuur opent
;j!!,'al Venetië
)UteDe Belgisch-Neder-
®n Confituur opent op
/roSer een nieuw hoofd-
sTia van het prestigieu-
e a>tival van Venetië.
e is de opvolger van de
fn'i gelauwerde film Pau-
^sP5lette, die in 2001 de
^ra .rijs won op het Film-
|~^nin Cannes. Deze tragi-
t ko3ver een zwakbegaafd
^aP^e vrouw en haar zus
binnen drie dagen
ireremière aan bijna de
tfOOCld verkocht. Net als
I m Paulette vertelt ook
ePei over ouderen. Tij
eigen gouden huwe-
um ontvlucht een ou-
',enet feestgedruis. Hij
gevangen door zijn
'^P^tmilie verstoten lesbi-
^rSn haar vriendin. Die
,i wordt gespeeld door
c m ge Jasperina de Jong.
*oe ote rollen in Confi-
§len vertolkt door Rik
;n ^n, Viviane de Muynck
II wu Mermans.
rddiesel luistert
^emière op
ltbS« - Vin Diesel en
Valos zijn op 5 augus-
■ei? ^sterdam ter ere van de
Üse filmpremière van
Slides of Riddick. De
^^vindt plaats in Pathé
^oop van de science-
;n Vln is er een feest in de
8eRhet theater. In The
;s of Riddick draait het
a8.s!)m de strijd van de
^egen het onheilige le-
e Necromongers. Rid-
datlt gevraagd om de
zal' hloze Necromongers
atusi uit te schakelen.
ite<
■cgcaal Museum
aiJt 'Petrus'
In het Utrechtse Cen-
^eum is in projectka-
umpark
kopenhagen/gpd - Beeldende
kunst, theater, muziek, film, li
teratuur en architectuur. De
Deense hoofdstad Kopenhagen
trekt in september tijdens het
festival Golden Days alles uit de
kast om cultuurliefhebbers te
behagen. Zelfs Idols komt aan
bod.
Tweehonderd evenementen en
vijftig culturele instanties vor
men de ruggengraat van het
tweejaarlijkse Golden Days Fes
tival, een spektakel dat Kopen
hagen van vrijdag 3 tot en met
zondag 26 september in de ban
houdt. Niet alleen kunstken
ners, maar ook toeristen vinden
er iets van hun gading, want
een groot deel van het pro
gramma is laagdrempelig. De
voorstellingen en exposities
vinden niet alleen plaats in cul
tuurtempels als de Koninklijke
Schouwburg en het Deens Mu
seum voor Decoratieve Kunst,
maar ook in onder meer Pret
park Tivoli en Kopenhagen
Zoo.
De zesde editie van dit cultuur
historisch festival focust dit
keer op het fin de siècle (1890-
1900), het tijdvak waarin kun
stenaars als een magneet wer
den aangetrokken tot het 'Parijs
van het Noorden'. Kopenhagen
was toen al een moderne stad
met boulevards, elektriciteit en
telefoon.
De medaille had ook een keer
zijde. Dokters en psychiaters
kregen steeds meer patiënten
met psychische kwaaltjes als
gevolg van het leven in de grote
stad. De snelheid, de mensen
massa en het lawaai deden tal
van inwoners in het ziekbed be
landen.
Maar Kopenhagen was ook hot,
een bruisende stad waarin
nieuwe ideeën en stromingen
alle ruimte kregen. Terwijl
vrouwen en arbeiders emanci
peerden, kwamen jonge kun
stenaars in opstand tegen de
gevestigde orde en tegen de
massaproductie. Unieke, hand
gemaakte voorwerpen kregen
de voorkeur. En wie mocht
denken dat het fenomeen Idols
iets van déze tijd is, heeft het
mis. Een eeuw geleden deden
doodgewone mensen ook reuze
hun best om in de spotlights te
staan, al was het maar als een-
dagssterretje. Bewonderd wor
den, daar ging het toen ook al
om.
Het festival legt een link van de
idolen van toen naar de hypes
van tegenwoordig. Zo worden
op de foto-expositie Face to
Face beroemde en anonieme
Kopenhagers geportretteerd als
idolen in spe, op zoek naar aan
dacht. Een moderne lifestyle en
gekleed gaan volgens de laatste
mode was in de jaren negentig
van de negentiende eeuw net
zo belangrijk als nu. De portret
foto's hangen voor een deel in
de openlucht, op grote bill
boards in het centrum van de
stad.
De straten vormen een prima
podium voor een trip terug in
de tijd. Het centrum van Ko
penhagen laat zich namelijk
makkelijk te voet verkennen.
Gedurende het festival zijn er
speciale stadswandelingen on
der leiding van een gids. Tal
van interessante gebouwen, die
normaliter voor het publiek ge
sloten zijn, openen dan de deu
ren. Ook zijn er bustochten en
ritjes met historische treintjes,
tussen Kopenhagen en Klam-
penborg.
In de kunstenaarssociëteit
Kunstforeningen is een grote
expositie te zien over keramiek,
design en binnenhuisarchitec
tuur. Liefhebbers van avant-
garde komen aan hun trekken
in het Deens Museum voor De
coratieve Kunst. Een ander mu
seum stelt 25 Franse kunste
naars uit de periode 1890 cen
traal. Galerieën gaan voor de
gelegenheid gehuld in de salon
stijl uit die jaren. Het Stadsmu
seum heeft in september een
bijzondere collectie schietschij
ven in huis. De daarop geschil
derde afbeeldingen aangevuld
met oude foto's geven een rea
listisch beeld van Kopenhagen
tijdens het fin de siècle. Hoog-
Eendaags festival rekent op 40.000 bezoekers
'i 28 augustus tot en
e f^Liari de tentoonstelling
iCtrWvolle Petrus' Door
aT6 ter Brugghen. De ex-
Maiat het schilderij De
v£>lle Petrus uit circa
e^'de Utrechtse caravag-
aaf1irick ter Brugghen cen-
lot)tentoonstelling is de
i een serie van zes klei-
iet ties waarin steeds één
;S Hchilderijen uit de col-
.™le schilderkunst van
vaal Museum worden
elk
oayjer stelt
Dplst samen
=Op 21 en 22 augustus
iet Natuurpark Lely-
de vijfde maal het
I ^stival Uitgast plaats.
L%amma is samenge-
r Han Reiziger. De
gekozen hoofdthe-
ziklarinet en Turkse
le' Gassieke en niet-wes-
rlioziek, jazz en beeldende
ïde selen elkaar af op ver-
idee podia. De klarinisten
m. vloor, David Kweksil-
st piest Zewald treden on-
ïho op. Uit Turkije komt
lit Inde kemenge-speler
Elien en is er een optre-
ooliaz-speler Cengiz
ie 5
i H
bios in
ilin
spaarnwoude/anp - De initia
tiefnemers van Dance Valley
hadden het een decennium gele
den niet kunnen bedenken. Een
dancefestival bij daglicht in re
creatiegebied Spaarnwoude. Het
leek in eerste instantie een bizar
idee. Toch bleek de formule zo
gek nog niet. In tien jaar tijd
groeide Dance Valley uit van een
'incrowd' feestje voor 8ooo
dancefanaten tot een internatio
naal mega-evenement met tien
duizenden bezoekers.
Met nog geen week in het ver
schiet, werken tientallen bou
wers met man en macht om er
voor te zorgen dat het festival-
terrein er spie en span uitziet.
Brian Bout, directeur van orga
nisator UDC, kijkt peinzend toe
vanaf de heuvel bij het hoofd
podium waarvandaan hij een
weids uitzicht over het hele ge
bied heeft. „Dit moet dé editie
worden, de allermooiste", mij
mert hij. „Het is een mijlpaal,
die bol staat van verrassingen.
We zijn jarig en dan moet je
trakteren."
Maar liefst 50.000 feestgangers
reizen op 7 augustus voor de
jubileumeditie 'Decade of
Dance' af naar het recreatiege
bied bij Velsen. UDC had voor
dit jaar eigenlijk een driedaags
evenement in gedachten, maar
door te weinig politiecapaciteit
vielen deze plannen in het wa
ter. Het aantal bezoekers ligt dit
keer wel hoger dan vorig jaar,
toen 40.000 kaarten beschik
baar waren.
De geschiedenis van Dance
Valley gaat terug naar 1995. Het
evenement komt voort uit 'un
derground' feestjes, die bekend
stonden onder de naam Evlo-
love. Na de eerste editie kreeg
het feest de bijnaam 'Wood
stock of dance', door de diversi
teit aan bezoekers en muziek
stijlen en de relaxte 'love, peace
and happiness' sfeer die het
Directeur Brian Bout controleert het terrein waarop deze week Dance Valley nummer io zich zal afspelen. Foto: ANP
ondanks de enorme groei wist
te behouden. Volgens Bout
heeft Dance Valley er mede
voor gezorgd dat de dance let
terlijk en figuurlijk het daglicht
heeft kunnen verdragen.
„Dance verdween uit de illega
liteit en is nu in de maatschap
pij geaccepteerd."
In de loop der jaren bleef het
niet alleen bij een eendaags fes
tival in augustus. Zo vond in
1999 een winterreünie plaats op
recreatiegebied Houtrak in
Halfweg en al gauw groeide
Dance Valley uit tot een inter
nationaal fenomeen met feest
jes op Malta, Ibiza, Barcelona,
Valencia en Miami. „We ver
wachten ons in de toekomst te
vertigvoudigen in het buiten
land. Maar we richten ons nu
eerst op een paar landen, waar
onder Spanje en de Oostblok
landen, waar we dance binnen
vijf zes jaar op de kaart willen
zetten."
De historie van Dance Valley
bestaat niet alleen uit succes
verhalen. Het drama van drie
jaar geleden staat velen nog
vers in het geheugen. Door pro
blemen met het openbaar ver
voer en hevige regenval, kon
den de bezoekers niet naar huis
en raakten velen onderkoeld.
Op last van de gemeente
schroefde de organisatie het
aantal feestgangers terug van
ruim 90.000 naar minder dan
de helft daarvan. Bout be
schouwt de editie van 2001 als
een zwarte bladzijde. „Maar de
aanhouder wint, we hebben het
vertrouwen herwonnen." Vol
gens hem geldt het draaiboek
van Dance Valley nu voor veel
gemeenten als leidraad voor
grote evenementen.
De organisatie heeft voor de ju
bileumeditie maar liefst 170 ar
tiesten geprogrammeerd, onder
wie Carl Cox, die inmiddels tot
het meubilair van het dance-
evenement behoort, Dave Clar
ke, Ferry Corsten, Marco V.,
Paul Oaicenfold, Miss Monica,
Eric de Man, 100 Isis, Umek en
Tom Harding. De dj's treden
tussen 10.00 uur 's ochtends en
11.00 uur 's avonds op in vijf
tien zogeheten 'dance-arena's
en op drie openluchtpodia.
In een tijd waarin festivals te
maken hebben met dalende be
zoekersaantallen, zoals Pink
pop en Lowlands, doen dance-
evenementen het nog goed. In
de zomer kunnen liefhebbers
van deze muziekstijl vrijwel ie
der weekeinde ergens in Neder
land terecht.
Over de concurrerende evene
menten maakt Bout zich niet zo
druk. Hij verwacht dat de 10de
editie zonder meer uitverkocht
raakt.
Het einde van Dance Valley is
wat de directeur betreft nog
lang niet in zicht. „We zijn
vooruitstrevend en blijven
nieuw talent en nieuwe stro
mingen integreren. Bovendien
zitten we op een unieke locatie
met knusse valleien en de enige
heuvels in de omgeving van
Amsterdam. Je zit hier niet hut
je mutje. En Dance Valley is
voor iedereen, alle leeftijden en
bevolkingsgroepen.
UDC heeft ook de wens uit te
breiden naar meerdere dagen
nog niet naast zich neergelegd.
„Volgend jaar proberen we het
opnieuw. We willen dan twee
dagen feest, een kleinere editie
op vrijdag en een grote op za
terdag, samen met een cam
ping tot en met zondag."
Dance Valley, de 10de editie -
7 augustus. Recreatiegbied
Velsen
tepunten op muziekgebied zijn
uitvoeringen van Giuseppe Ver
di's opera Othello en de door
Carl Nielsen in 1897 gecompo
neerde symfonie Hymnus
Amorfs.
Het festival heeft één manco:
het is bijna onmogelijk om alle
onderdelen uit het overvolle
programma in de Deense
hoofdstad af te lopen. Een tip
voor de festivalganger: boek
vooral geen midweek maar juist
een weekeinde. Want alle hoog
tepunten van het festival zijn in
de vier weekeinden geprogram
meerd.
Golden Days Festival - 3 tot 26
september in Kopenhagen. In
fo: www.goldendays.dk. De
kaartverkoop begint op 9 au
gustus via BILLETnet.dk.
Maastricht - Een Duitse man is
vorige week met twee kostbare
kunstwerken het Bonnefanten-
museum in Maastricht uitge
wandeld. Kort daarop werd hij
te voet met het vijftiende-eeuw-
se schilderij en het zestiende-
eeuws houten beeldje door
twee agenten aangehouden.
Museumdirecteur A. van Gre-
venstein wil niet zeggen hoe de
58-jarige man de kunst wist te
stelen en langs de beveiliging
wist te komen. De man is in
middels aan Duitsland uitgele
verd. Het houten beeldje en het
portret van een vrouw zijn een
half miljoen euro waard, zo is
bij de politie gemeld. Van Gre-
venstein wil daar niets over zeg
gen, evenmin wil hij zeggen om
welke kunstwerken het gaat.
Hilversum - Het liedje 'Feyen
oord is het Toverwoord' van de
Feyenoordselectie kwam dit
weekeinde op de tweede plaats
binnen in de zogenoemde Sin
gle Top 100. Dat is een voor de
detailhandel bestemde lijst om
de populariteit van singles te
meten.
De selectie bracht het nummer
woensdag voor duizenden sup
porters ten gehore in de Kuip,
waar die dag de traditionele
open dag plaatshad. De fans
konden het schijfje daar aan
schaffen en dat deden ze mas
saal.
Alleen de zomerhit van dit sei
zoen, 'Dragostea nin tei' van O-
Zone, verkocht afgelopen week
beter en staat dus op de eerste
plaats. Een paar weken geleden
nam Jovink, de zoon van Nor
maal-zanger Bennie Jolink, de
hitparade al even stormender
hand als Feyenoord nu.
'We zitten hier niet voor het geld'
ij cm - In het Museum
otterdam zijn vanaf 10
:nd tot en met 29 augus-
iVelte zien in de Ben en
list ïinbios. Op het groot-
aarucht filmscherm van
irterorden onder meer
lentfg Pool, Shouf Shouf
ste/an God Los, Pirates of
k gobean, Mystic River en
ïiet^ertoond.
rdamse
gariet
1 Em - Op 5 september
n h en de Rotterdamse
Y^ellingen op de R'uit-
dien programma voor het
!r 4 culturele seizoen. Het
Beeldende Kunst geeft
i voorproefje op 4 sep-
p De Nieuwe Binnen-
de manifestatie Het
'stival met
en Di-rect
estc
)or- Op het Arnhem Rijn-
tei naast Idols-winnaar
siede Nederlandse band
>ecii zien zijn. Ook de
is Vrs Slaat Door met ra-
Iwin Evers als drum-
it op 29 augustus op
estijn op.
door Herman Joustra
leiden - Sidac, dat is een galerie
aan de Hogewoerd die dit jaar
zijn tienjarig jubileum viert. En
de afkorting staat voor Stichting
Informatieverstrekkend Dienst
verlenend Actie Centrum. Da's zo
op het eerste gezicht een wel
heel aparte naam voor een gale
rie. Maar wel een naam die
vreemd genoeg de lading voor
een behoorlijk deel dekt. Associ
aties als alternatief en tegen
draads die menigeen zal hebben
bij het horen van de naam, zijn
in de tien jaar dat de galerie be
staat bijna altijd van toepassing
geweest op het tentoongestelde.
Voor een goed begrip van het
ontstaan van de naam moeten
we nog even terug naar het
eind van de jaren zestig, begin
jaren zeventig, toen actievoeren
voor menigeen de normaalste
zaak ter wereld was. Zo ook
voor Piet Franzen. „Ik deed
zo'n beetje overal aan mee. Ac
tie voerde ik tegen van alles, als
er maar sprake was van on
recht. Kijk, ik had een hele gro
te kist, met een raam erin en
een deur. Wie actie wilde voe
ren en gebruik wilde maken
van die kist, die kon hem hu
ren. Dat was dus het begin van
Sidac. Met een landbouwtrek-
kertje bracht ik dat ding naar de
plek waar een of andere mani
festatie was. Hoe ze die kist wil
den gebruiken? Dat konden ze
zelf bepalen. Hij had bijvoor
beeld een stevige bovenkant.
Daar kon een band op spelen."
Om een lang verhaal kort te
maken: de naam is gebleven en
zijn filosofie ook. Samen met
zijn partner, Coby van Roijen,
drijft Franzen de galerie met
het hart van een actievoerder.
Al tien jaar lang dus. „Wij zijn
een idealistische galerie, we zit
ten hier niet om geld te verdie
nen. Sidac was en is nog steeds
een stichting. Als er geld wordt
verdiend dan gaat dat naar
ideële doelen. Hier aan de Ho
gewoerd hebben we honderd
twintig vierkante meter. Vijftig
voor mijn eigen atelier en ze
ventig voor de expositieruimte.
Als we echt geld zouden willen
verdienen zou ik de grootste
ruimte natuurlijk gewoon als
winkelruimte kunnen verhuren.
Levert honderden euro's per
maand op. Nu kost het ons in
de regel geld."
„Dat is jammer, maar meer ook
niet. Wij zijn er voor de promo
tie van kunstenaars. Met name
kunstenaars uit de regio. Die
kunnen hier lekker exposeren.
Ik denk dat we in die tien jaar
zo'n negentig procent van de
Leidse kunstenaars hebben ge
had. Vooral die regionale func
tie vind ik zo leuk."
En geregeld op een aparte, niet-
alledaagse manier, geheel in de
geest van de jaren zeventig. „Ik
had bijvoorbeeld een aardige
formule waarbij ik een Leidse
kunstenaar uitnodigde om te
exposeren. Hij mocht zelf ook
een aantal gastkunstenaars uit
nodigen. Helemaal zijn keuze
en zijn verantwoordelijkheid.
Zo was het voor mij ook elke
keer weer een verrassing. Kijk,
zoiets vind ik prima, ik ga uit
van de eigen verantwoordelijk
heid van elk individu."
Samen met zijn partner, Coby van Roijen, drijft Franzen de galerie met het hart van een actievoerder. Foto: Henk Bouwman
Verder waren er geregeld de zo
genoemde weekendtentoon
stellingen. Waarbij de galerie
gewoonweg werd verhuurd aan
een of meerdere kunstenaars.
„Dan waren ze voor even hele
maal eigen baas. Mochten ze
zelf weten wat ze hier deden."
En dan waren er nog de zomer-
projecten. Die draaiden om een
thema, zoals 'Tube Rood',
waarbij kunstenaars een werk
dienden te maken met slechts
één tube rode verf. „Daar de
den heel veel kunstenaars aan
mee", zegt Van Roijen. „Die
projecten werden goed ontvan
gen. Net als al de tentoonstel
lingen die we hier hebben ge
had." Hoe dan ook, op die ma
nier is Sidac altijd al in Leiden
een beetje een vreemde eend in
de bijt geweest, een pionier. En
zoals het een pionier betaamt,
blijft Franzen altijd zoeken naar
iets oorspronkelijks. „Ik wil ei
genlijk af van steeds maar weer
die schilderijtjes aan de wand.
Die hangen er dan een paar we
ken en worden weer wegge
haald. Dat kan spannender en
leuker. Ik zou het aardig vinden
als kunstenaars hier installaties
zouden maken.
„Of hun voorstudies hier zou
den exposeren. Ik hou ontzet
tend van voorstudies, van het
voorproduct. Schetsen van hoe
iets zou moeten worden. Daar
in zit spontaniteit. Of het nou
om een voorstudie voor een
vliegtuig gaat, of voor een kof
fiepot. We hebben het al eens
gedaan, zouden het graag op
grotere schaal willen, maar het
kost het zoveel moeite om zo
iets op poten te zetten."
„Veel kunstenaars willen niet",
verduidelijkt Van Roijen. „Die
vinden voorstudies niet hun
sterkste product." Heel anders
is dat met de zogenoemde Mail
Art, waar op dit moment een
tentoonstelling van plaatsvindt
in Sidac, in het kader van het
tienjarig bestaan. Kunstenaars
van over de hele wereld stuur
den per brief een zelfgemaakt
kunstwerkje aan de hand van
het thema 'Living', variërend
van tekstfragmenten, gedetail
leerde tekeningen en envelop
pen, tot kaarten, zelfgemaakte
postzegels, stempels en objec
ten. „Een unicum", zegt Fran
zen. „In Nederland heb je niet
veel van dit soort tentoonstel
lingen."
Dat is nou precies Sidac.
'Mall Art' duurt tot 15 augus
tus. Openingstijden: vrijdag,
zaterdag en zondag van 13.00
uur tot 17.00 uur. Sidac, Hoge
woerd 77, Leiden.
