'Ik wil meer zijn dan een juli-held'
KUNST CULTUUR
■n
Ontwerpwedstrijd: 'Maak je eigen stadswapen'
Duivelse
muziek
in Delft
Hommage aan
zangeres
Rita Reys
donderdag 29 JULI 2004
R5
leiden - Een beetje stad heeft wel een
stadswapen, variërend van een vrij
simpel schild met een paar gekleurde
banen tot een wat uitgebreider tafe
reel. Vaak zijn die wapens al eeuwen
oud. Dus is het wellicht wel aardig
om eens een nieuwe te ontwerpen, is
het idee achter een initiatief van Ver
halen van Steden', die aan het begin
van het nieuwe schooljaar een ont
werpwedstrijd voor kinderen op po
ten heeft gezet.
Kinderen uit groep 7 en 8 krijgen bin-
nenkort een ontwerpkaart 'Maak je
eigen stadswapen' uitgereikt. De kaart
laat aan de ene kant het huidige wa
pen zien, en geeft aan de andere kant
de ruimte om zo creatief mogelijk
met een nieuw wapen voor de stad te
komen. Achterop kunnen de kinde
ren hun ontwerp toelichten. Op 3
september moeten de ontwerpen in
geleverd zijn. Met deze wedstrijd
worden in elk geval op 155 basisscho
len in genoemde steden totaal 15.000
kinderen uitgedaagd om een nieuw
stadswapen te ontwerpen voor hun
eigen stad.
Verhalen van Steden' is het vierjarige
erfgoedproject dat de Provincie Zuid-
Holland samen met Delft, Dordrecht,
Gorinchem, Gouda, Leiden, Vlaardin-
gen en Zoetermeer heeft opgezet in
het kader van het Actieprogramma
Cultuurbereik. Op allerlei manieren
zetten lokale en regionale instellingen
tot en met 2004 voor en met de inwo
ners de eigen stadsgeschiedenis in de
schijnwerpers. De ontwerpwedstrijd
geldt als officiële afsluiting van het
vierjarige project.
Leidse kinderen kunnen in elk geval
naar hartelust experimenteren met
het stadswapen. Dat officieel bestaat
uit twee rode sleutels op een wit
schild, met stevige klauw vastgehou
den door een leeuw, die in zijn ande
re poot een zwaard houdt. Onder het
schild staat de Latijnse spreuk 'Haec
libertatis ergo', oftewel 'Dit omwille
van de vrijheid'. De spreuk is afkom
stig uit de eerste jaren van de 80-jari-
ge oorlog toen zij als randschrift
diende voor het noodgeld. En de
sleutels symboliseren de bescherm
heilige van de stad, Sint Pieter. Geen
wonder dat de stad zich ook wel Sleu
telstad noemt.
hsmusbrug.
ÜPD/Wouter Borre
lusbrug is
kunstwerk
iam - Toeristen die el-
tograferen met de Rot-
;e Erasmusbrug op de
:ond, hebben weinig te
Vie echter een afbeel-
de beroemde brug op
emok zet, krijgt te ma
de Stichting Beeld-
De Zwaan, zoals de brug
rolksmond heet, is au-
echtelijk beschermd. De
usbrug is een kunstwerk,
- is de Stichting Beeldrecht
erdam. De stichting is
i-profit auteursrechten-
'-•i satie waarbij kunste-
architecten en anderen
innen aansluiten om hun
beschermen. UN Stu-
bureau van architect
in Berkel, heeft dat ook
Dat betekent dat com-
le exploitatie van Van
creatie verboden is.
n roman
oop
en - De Groningse
er Karei ten Haaf is op
aar personages voor zijn
b roman. Mensen die al-
vilden figureren in een
unnen zich opgeven om,
letaling, een zelf te kie-
te spelen in Ten Haafs
:k. De figuranten mo-
aangeven hoe vaak ze
loek willen voorkomen
ïlke scènes. Zo is er de
it onder meer een eroti-
:ne, diverse wilde ach-
igen, een vechtpartij of
lofisch gesprek in de
'en Haaf heeft zelf al
gegadigden per e-mail
ierd met een inschrijffor-
J. Tien van hen hebben
ds opgegeven. Het
it nog geen titel heeft,
het najaar van 2005 uit-
bij uitgeverij Passage.
ir geluid
r ondergoed
- De Royal Festival Hall
len, vaak omschreven
[echtste concertzaal van
wil haar akoestiek ver
met formule-1-techno-
Fan het materiaal dat
;ebruikt voor het onder
coureurs worden spe-
ïilen gemaakt om het ge-
Kerbeteren. De concert-
rdt op dit moment ver-
Niet alleen worden de
pgehangen, ook worden
tilatie en de stoelen ver-
I en het plafond verste-
Jaar verwachting zal de
januari 2007 de deuren
^jjenen.
ijfster Harriet
ey overleden
- De dichteres en kin-
:enschrijfster Harriët
lis zondag op 79-jarige
loverleden. Laurey won
de prijs voor het Kin-
ik van het Jaar (de latere
p Griffel). De eerste keer
met het boek 'Sinter
de struikrovers' en la-
(369 met Verhalen van
inende kater'. Als schrijf-
d ze meer dan tachtig
Lties op haar naam staan,
"verscheen nog het boek
lelp aan je oor'.
mds schilderij
>len in Keulen
I- Onbekenden hebben
Vallraf-Richartz-Muse-
teulen het olieschilderij
•landschap' van de Hol-
Esaias van de
Oudere gestolen. Het
de 17de eeuw heeft
baniarde van 150.000 euro.
zontVelde is vooral van be-
or de bijdrage die hij le
an de ontwikkeling van
lisme in de Hollandse
japsschilderkunst.
maans textiel
nspiratiebron
jam - Wereldmuseum
- am presenteert vanaf 4
1 Hjer tot en met 31 okto-
Expositie Tulp-a-moda,
ans Textiel Als Inspira-
H fin het kader van een
■jJËtureel onderwijsproject
Riding van modeontwer-
Albayrak ontwierpen
tudenten van de Ne-
se modeacademies
:n Ottomaanse textiel-
nd
delft - Goddelijke inspiratie en
genialiteit, sterrendom en sa
tanskunst, ze liggen dicht bij el
kaar. Hoe vaak heeft men niet
een beroep gedaan op boven-
of onderaardse krachten om
het wonder van de muziek te
verklaren? De schitterende to
nen die sommige componisten
hun luisteraars voorschotelden,
ze moesten wel door God zijn
ingeblazen. De bovenmenselij
ke toeren die sommige musici
aan hun instrumenten ontlok
ten konden bijna alleen aan de
hulp van Mefistofeles te danken
zijn.
Wijdde het Residentie Orkest
onlangs een reeks concerten
aan de religieuze muziek, het
Kamermuziekfestival in Delft
dat voor de achtste keer wordt
gehouden, staat vanaf morgen
in het teken van de duivel.
Geen kunstenaar met een dia-
bolischer uitstraling dan violist
Nicolö Paganini (1782-1840).
Met zijn uiterst virtuoze Capri
ces, zijn officiële opus één, gaf
Paganini zijn geloofsbrieven af.
Als een rode draad lopen ze
door het festivalprogramma.
Met zijn lange, magere gestalte,
zijn ingevallen gezicht en zijn
lange haren oogt hij op schilde
rijen als een geestesverschij-
ning. Als een popster 'avant la
lettre' koesterde Paganini zijn
duivelse imago. Hij liet zich
naar zijn concerten vervoeren
in een zwarte koets getrokken
door zwarte paarden, droeg al
tijd donkere kleding en omhul
de zich met geheimzinnigheid.
Maar echt verbijsterd waren
zijn tijdgenoten door wat ze te
horen kregen. Virtuozen waren
er al eerder, maar wat Paganini
presteerde was letterlijk en fi
guurlijk ongehoord. Diaboli
sche dubbelgrepen, betoveren
de boventonen en heel veel wa-
tervlugge nootjes. Ooggetuigen
reppen van rook en vlammen.
En sommigen beweerden een
gehoornde gestalte achter hem
gezien te hebben.
Inmiddels weten we beter. Pa-
ganini's vioolspel was het resul
taat van muzikale aanleg en
noeste studie. Naar men zegt
studeerde Paganini in zijn glo
rietijden nog maar zelden.
Maar als klein jongetje oefende
hij uren achter elkaar onder de
strenge leiding van zijn vader,
een havenarbeider en amateur-
musicus uit Genua. Al vanaf
zijn elfde vierde hij triomfen in
zijn vaderland. Maar pas na zijn
veertigste voelde hij zich zeker
genoeg om de wijde wereld in
te treldcen.
Delft Festival - 30/7 t/m 8/8.
Prinsenhof, Delft. Aanvang:
14.15 en 20.15 uur.
amsterdam/gpd - Rita Reys,
'Europe's first lady of jazz',
wordt 21 december tachtig jaar.
In verband daarmee verschij
nen onder meer haar levensver
haal en een recent opgenomen
cd, die beide worden gepresen
teerd tijdens een concert in het
Pim Jacobs Theater in Maars-
sen, op 20 november.
Het boek, 'Rita Reys: Lady Jazz'
is geschreven door Bert Vuijsje,
onder meer op basis van twin
tig-gesprekken met de zangeres.
Ze vertelt daarin over haar be
gin als amateurzangeres en
haar optredens met Amerikaan
se jazzlegendes tot en met de
jarenlange samenwerking met
de trio's van haar man Pim Ja
cobs. Het boek bevat ook haar
complete discografie.
De cd is een hommage aan de
in 1996 overleden Rim Jacobs
en zijn trio, bestaande uit gita
rist Wun Overgauw, bassist en
broer Ruud, en Pim zelf aan de
piano. Met hen maakte Rita tal
van tournees en plaatopnamen,
waaronder Marriage in Mo
dem Jazz'. Op de nieuwe cd die
ze komende maand gaat vol
zingen met Ruud Jacobs op
bas, Martijn van Iterson op gi
taar en Peter Beets achter de
vleugel, laat ze nooit eerder
door haar opgenomen repertoi
re horen. Tijdens het verjaars-
concert zal ze ook zelf optreden
met onder anderen Jacobs en
Van Iterson.
Smith is nog steeds realist ge
noeg om te beseffen dat hij niet
drie van zulke films achter el
kaar moet maken. Hij zorgt wel
dat hij zijn immense populari
teit niet ondergraaft en dat zijn
aanhang kan blijven rekenen
op tevens lichtvoetig komedie-
werk zoals binnenkort 'The Last
First Kiss'. En hij heeft ook zijn
vrolijke stemgeluid geleend aan
de animatiefilm 'Shark Tale' die
over enige maanden de biosco
pen bereikt. Maar intussen blijft
hij gestaag werken aan het op
rekken van zijn vermogens als
acteur en vindt dat ook veel be
langrijker dan het uitbouwen
van zijn muzikale carrière.
„Toen ik in 'Enemy Of The Sta
te' voor het eerst te maken
kreeg met acteurs van het kali
ber Gene Hackman en Jon
Voight deed ik het bijna in mijn
broek, uit angst om af te gaan.
Dan helpt het je geen meter dat
je zes seizoenen in 'The Fresh
Prince Of Bel Air' hebt gestaan.
Mijn faalangst is verdwenen
sinds mijn rol als 'Muhammed
Ali', in een film waarvoor ik veel
lof heb gekregen, maar waarvan
de verdiensten van regisseur
Michael Mann zwaar zijn on
derschat. Maar zulke rollen wil
ik vaker doen. Inderdaad, dat
plan om de hoofdrol te spelen
in een film over Nelson Mande-
la is er nog steeds. Ja, ik weet
dat Morgan Freeman ook aan
zo'n project werkt en boven
dien persoonlijk bevriend is
met Mandela."
Smith produceert tegenwoordig
ook films waarin hij niet mee
speelt, zoals 'Saving Face' voor
de Chinese cineaste Alice Wu.
En hij produceert een tv-serie
'All Of Us' die sinds vorig jaar in
de VS wordt uitgezonden en
waarin hij met echtgenote Jada
Pinkett Smith de perikelen na
speelt die tien jaar geleden leid
den tot ontbinding van zijn hu
welijk met Sheree Elizabeth
Zampino.
„Het is niet werkelijk autobio
grafisch, maar slechts losjes
vanuit onze ervaringen geïnspi
reerd. De serie is niet hevig dra
matisch of zo. Veel van wat we
toen hebben meegemaakt was
vooral wonderlijk en eigenlijk
nogal grappig. De mensen kun
nen het gemakkelijk herken
nen, want bij ons ligt tegen
woordig het echtscheidingsni
veau op 51 procent." En: „Nee,
Sheree speelt niet mee."
Will Smith in Amsterdam voor première van sf-drama 'I, Robot'
Will Smith begroet tijdens een bliksembezoek aan Amsterdam zijn fans. Foto: ANP/ Rick Nederstigt
door Pieter van Lierop
Amsterdam - Als er één ding is
waar Will Smith, behalve grote
charme, van overloopt dan is het
wel energie. Zondag was hij nog
in Parijs en woonde tussen zijn
verplichtingen door de huldiging
bij van Tour de France-winnaar
Lance Armstrong. Maandag gaf
hij in Madrid interviews over zijn
nieuwe film 'I, Robot'. Gister
avond was hij present bij de pre
mière van die film in Amsterdam
en gaf hij op het plein voor de
Arena-bioscoop een openlucht
concertje.
In het science fiction-drama
speelt Smith een politie-inspec-
teur, in het jaar 2035, die te ma
ken krijgt met een opstand van
een nieuwe generatie robots.
De film komt volgende week in
de theaters. De komende tijd
reist hij nog een flink aantal an
dere Europese hoofdsteden af,
maar de muziekact blijft voor
behouden aan alleen Londen,
Stockholm, Moskou en Amster
dam.
Willard Christopher Smith -1
meter 80 lang, geel T-shirt, zil
veren dingetjes in zijn oren -
beweert dat hij het weliswaar
veel moeite vindt allemaal,
maar dat hij er toch volop van
geniet: „Het contact met de
fans vooral." En het zal er ook
wel iets mee te maken hebben
dat hij co-producent is van 'I,
Robot' en 28 miljoen dollar
mocht toucheren voor zijn
hoofdrol. In de tien dagen sinds
de Amerikaanse première heeft
de op vertellingen van Isaac
Asimov gebaseerde film trou
wens al het drievoudige van dat
honorarium opgebracht. Dus
het loopt goed, wat niet de eni
ge verklaring is voor de tevre
denheid van Smith: „Toen
'Wild Wild West' werd uitge
bracht, stroomde het geld óók
meteen binnen. Maar dat
maakte me niet gelukkig, want
ik vond dat die film niet deug
de. Ik wil dolgraag succesvol
zijn, maar eigenlijk liever niet
via iets waarover ik ontevreden
ben. Dat is nu dus heel anders.
Ik heb over 'I, Robot' zo'n goed
gevoel dat ik er dolgfaag-mee_
over de wereld reis."
„Het verhaal is sterk en de beel
den hebben klasse. Het intel
lectuele concept, voor wie daar
aandacht aan wil besteden, is
prikkelend. De belangrijkste ro
bot-computer Vicky zegt: 'Om
het voortbestaan van de mens
heid te garanderen, moeten er
enige vrijheden worden ingele
verd en moeten er ook enige
mensenlevens worden opgeof
ferd. Maar dat dient allemaal
het hogere doel'. Feitelijk was
dat ook al het thema van die
andere serieuze thriller die ik
gedaan heb, 'Enemy Of The
State'. De paradoxale tegenstel
ling tussen mensheid en men
selijkheid vind ik intrigerend.
George Washington heeft ooit
gezegd: 'Het is beter om een
paar duizend schuldige mensen
vrij te laten rondlopen dan om
één mens onschuldig achter
tralies te zetten.' Daar ben ik
het mee eens. Maar het is een
concept dat in de recente histo
rie vaak op zijn kop is gezet."
„Ik vind het mooi zoals in deze
film gespeeld wordt met dat
concept. Mijn personage is in
wezen een racistische smeris.
Hij is racistisch jegens robots.
Er is die scène waar ik op het
politiebureau Sonny onder
vraag, de robot die ik van
moord verdenk, en hem het
vuur na aan de schenen leg. Die
scène is ontworpen alsof hij
zich afspeelde in het Mississip
pi van de vroege jaren zestig,
waar een sheriff een zwarte
man te grazen neemt die voor
burgerrechten vecht. En hij
hoopt dat zijn arrestant schul
dig zal zijn en als hij het toeval
lig niet mocht zijn dan maakt
hij hem schuldig aan desnoods
iets heel anders. En zoals Alex
Proyas dat regisseert, gebeurt
dat niet met loodzware nadruk
maar met net genoeg referen
tiepunten om het voor de goe
de verstaander herkenbaar te
maken. Dat is een stijl die mij
bevalt."
Smith geeft zijn personage een
melancholie mee die we nooit
eerder van hem hebben gezien.
„Dat is ook wat me zo aantrok
in deze rol en wat me ook wel
vrees aanjoeg. Voor een Holly-
wood-film die uitgebracht
wordt in de maand juli, is het
niet normaal dat je te maken
krijgt met een held die last heeft
van melancholie. De helden
van juli staan stevig in de wer
kelijkheid, ze kennen geen twij
fels en weten zonder omhaal af
te rekenen met de vijand. Als ik
met een project naar een grote
filmstudio ga, zetten zij hun
geld op de Will Smith die ze
menen te kennen. En dat was
meestal toch een juli-held en
bovendien één die de zon in
het water zag schijnen. Een
'Man in Black'. Die hebben ze
deze keer niet gekregen en dat
hield risico's in. Ik voelde de
behoefte eens een keer een film
als 'I, Robot' te doen. Maar het
was Alex Proyas die de visie
had. Alex zou niet weten hoe hij
een 'blockbuster' zou moeten
aanpakken. Hij regisseert
kunstfilms. Het was de geweldi
ge interactie tussen Alex en mij
en schrijver Akiva Goldsman,
die een Oscar won voor zijn
script van 'A Beautiful Mind',
die dit mogelijk heeft gemaakt:
een film die iets te zeggen heeft.
Als ik op sommige momenten
zwak werd en soms geneigd
was te kiezen voor oplossingen
die toch meer in de richting van
een 'blockbuster' waren ge
gaan, dan waren zij het die zei
den; 'Nee, vriend, zo doen we
dat niet'. Ik had perfecte be
waarengelen."
Will Smith in zijn nieuwe film 'I, Robot', waarin hij te maken krijgt met een opstand van een nieuwe generatie robots. Foto: GPD
