Beter directeur van ziekenhuis dan ministe
ECONOMIE
ABN Amro zet de turbo erop voor beleggers
De dikke mens als groeimarkt voor ondernemers leve de schookaÊntie
Werkweek
blijft Duisters
bezighouden
'Shell maakte
somber rapport
niet openbaar'
Kritiek Reclame
Code Commissie
op Sprintplan
v.
Spaans bod
op Britse bank
londen - De Spaanse bank
Banco Santander Central
Hispano zal naar verwachting
een bod van 13,5 miljard euro
doen op de Abbey National, de
grootste hypotheekbank in
Groot-Brittannië. Dat meldde
de Wall Street Journal gisteren
op zijn website op basis van
„bronnen die op de hoogte zijn
van de situatie". Het bestuur
van de Spaanse bank was giste
ren in vergadering bijeen om
hierover een besluit te nemen.
Vandaag wordt een besluit ver
wacht.
hamburg/dpa - De Duitse vak
bond IG Metall wil niets weten
van een algemene verlenging
van de werkweek. Elk geval
moet apart worden beoordeeld,
zei bondsbestuurder Peter in de
'Tagesspiegel am Sonntag'.
Vorige week bereikte IG Metall
met het autoconcern Daimler-
Chrysler overeenstemming over
werktijdverlenging in ruil voor
een banengarantie tot 2012
voor 6000 banen. Premier Wulff
van Nedersaksen juichte dat dit
weekeinde uitbundig toe. Het
zou goed zijn wanneer in Duits
land weer regelmatig 40 uur per
week wordt gewerkt, liet hij we
ten. Dat geldt naar zijn zeggen
ook voor Volkswagen. „Dat kan
de 175.000 arbeidsplaatsen in
Duitsland niet behouden, wan
neer de huidige CAO van kracht
blijft."
Ook premier Stoiber van de
deelstaat Beieren loofde de ont
wikkelingen bij Daimler. Hij
sprak van een 'toekomstsignaal'
voor Duitsland. Ook voor veel
andere ondernemingen is dit
volgens hem 'de juiste weg'.
Vakbondsbestuurder Peter liet
er geen misverstand over be
staan dat wat hem betreft een
algemene 40-urige werkweek
uit den boze is. Iedere situatie
verdient zijn eigen benadering,
meent hij.
De Duitse minister van econo
mische zaken, Wolfgang Cle
ment, sprak in lovende woor
den over het akkoord bij Daim
ler, dat het bedrijf een bespa
ring van 500 miljoen euro op de
arbeidskosten moet opleveren.
rotterdam/anp - Shell stond er
twee jaar geleden financieel
minder goed voor dan naar
buiten werd gebracht. Dat blijkt
uit een 'uiterst vertrouwelijk'
intern rapport van het bedrijf,
zo meldde NRC Handelsblad
zaterdag. Het gaat om een do
cument van juli 2002 met finan
ciële 'geheimen' van de divisie
van Shell die belast is met het
opsporen en produceren van
olie en gas.
Het bevat een analyse waaruit
zou blijken dat Shell in de
markt ten onrechte werd gezien
als goedkoopste olieproducent.
Bezuinigingen die vanaf eind
jaren negentig werden doorge
voerd, hadden geen structureel
karakter. Intussen kreeg Shell
door de veroudering van veel
olie- en gasvelden te maken
met hogere kosten. De werk
groep die het rapport opstelde,
concludeerde dat „de externe
kostenpositie ten opzichte van
vergelijkbare bedrijven gemid
deld was en niet, zoals alge
meen werd aangenomen, de
beste van de wereld".
Shell wil niet reageren op 'mo
gelijk gelekte interne rappor
ten', liet een woordvoerder za
terdag weten. Volgens NRC is
het rapport verleden jaar maart
aan alle hoge managers van de
genoemde divisie uitgereikt op
cd-rom.
Shell moest dit voorjaar 23 pro
cent van zijn 'bewezen' reserves
afboeken.
den haag/anp - De Reclame
Code Commissie vindt dat in
een folder voor Sprintplan de
risico's van het aandelenlease-
product te weinig zijn belicht.
Aegon, dat tussen 1997 en 2002
Sprintplan verkocht via dochter
Spaarbeleg, is het niet eens met
de kritiek van de commissie.
Via Sprintplan gingen mensen
met geleend geld de beurs op.
De commissie, die half juli uit
spraak deed, heeft er vooral kri
tiek op dat in het reclamemate
riaal voor Sprintplan het woord
lening niet voorkomt. In plaats
daarvan wordt gesproken van
„voorgeschoten bedrag", aldus
een woordvoerder van Aegon.
Naar zijn zeggen is dat in dit ge
val precies wat het was.
„Sprintplan kende namelijk een
garantie tegen beleggingsver-
fies", aldus de woordvoerder.
Mensen blijven daardoor niet
met een restschuld zitten, wan
neer de aandelen minder waard
worden.
maandag 26 JULI 2004
amsterdam/gpd - Bonussen en
lease-auto's rukken op in de niet
op winst gerichte ziekenhuiswe
reld. Tien van de dertig grote zie
kenhuizen gaven hun topbe
stuurders in 2003 gratificaties.
Bijna de helft heeft een lease-au
to in het beloningspakket. Je
kunt tegenwoordig beter direc
teur van een ziekenhuis zijn dan
minister.
Hoewel veel ziekenhuizen in
Nederland dit jaar ook voor
hun directies de nullijn aan
houden, zijn de bezoldigingen
de afgelopen jaren stevig toege
nomen. Tachtig procent van de
topbestuurders krijgt meer dan
twee ton per jaar. Dat blijkt uit
de jaarverslagen die de zieken
huizen de afgelopen weken
hebben gepubliceerd.
Minister Hoogervorst (volksge
zondheid) verdient 113.000 eu
ro per jaar en komt daarmee
niet in de buurt van de laagst
betaalde Nederlandse zieken
huisbestuurder F. van Es van
verzorgingshuis Rivierenlanden
in Tiel, die 135.000 euro kostte.
Niet alleen de lease-auto rukt
op in de directeurscontracten,
steeds meer ziekenhuisdirecties
krijgen bovenop hun basissala
ris een bonus. Tien van de ruim
dertig grote ziekenhuizen ver
strekten hun hoogste bestuur
ders vorig jaar een gratificatie,
ook al is de beroepsvereniging
van ziekenhuisdirecteuren daar
principieel tegen.
De vereniging stelt jaarlijks een
salarisadvies op, maar in de
praktijk onderhandelen de di
recteuren hun bezoldiging indi
vidueel uit, gebruikmakend van
de grote schaarste aan medisch
toptalent dat ook bestuurlijke
ervaring meebrengt. Zo kreeg
bestuursvoorzitter Emile Loh-
man van het Amsterdamse On
ze Lieve Vrouwe Gasthuis vorig
jaar een bonus van 14.000 euro,
ook al maakte het OLVG vorig
jaar 1,2 miljoen verlies. Zijn
medebestuurder Douwe Hem-
rika kreeg een financieel schou
derklopje van 10.000 euro.
Lohman laat desgevraagd we
ten dat hij in 2000 speciaal
werd aangesteld om de be
stuurlijke crisis, die het OLVG
in 1999 plaagde, op te lossen.
Daartoe gaf het ziekenhuis hem
een speciaal bedachte 'voorzit
terstoeslag' van 15 procent,
Nauwelijks verantwoording
plus een gratificatie van 10 pro
cent bij goed functioneren.
Bij het Academisch Medisch
Centrum (AMC) in Amsterdam
krijgt bestuursvoorzitter Louise
Gunning-Schepers 279.000 eu
ro per jaar. Haar collega E.
Broekhuizen, die langer in
dienst is, zit met 308.000 euro
een stuk hoger in de boom. Vol
gens een woordvoerder van het
AMC moest het ziekenhuis in
2001 met extra geld over de
brug komen om de veelge
vraagde financieel specialist
Broekhuizen voor het bedrijf te
behouden. Er waren bestuur
ders vertrokken en het zieken
huis 'hechtte eraan de continu-
iteit in het bestuur te prolonge
ren'. Hoogleraar E. Briët krijgt
als derde bestuurder van het
AMC 232.000 euro.
Directeur Jan Kiemel van het
middelgrote Boven-IJ-zieken-
huis in Amsterdam is als voor
zitter van de Nederlandse Ver
eniging van Ziekenhuisdirec
teuren (NVZD) mordicus tegen
bonussen. De NVZD adviseert
met een eigen salarisformule
jaarlijks de ziekenhuizen over
de beloning van de bestuur
ders. „In ons adviessalaris is al
rekening gehouden met het ho
ge afbreukrisico dat de functie
van ziekenhuisdirecteur met
zich meebrengt. Daar moet je
niet nog eens een bonus boven
op willen geven."
Kiemel beschouwt de hoge sa
larissen als een soort gevaren-
geld. „Salarisbureau Hay heeft
voor ons berekend welke extra
bedragen er in het bestuurders
salaris gestopt moeten worden.
Er zit dus al een risicopremie
in. Ook de zwaarte van het werk
is al verdisconteerd in het ba
sissalaris." Zelf ging Kiemel vo
rig jaar naar huis met 209.808
euro. Dat is inclusief pensioen
lasten, sociale premies en een
onkostenvergoeding van 15.517
euro, waaronder 1026 euro per
maand voor zijn lease-auto.
In het salarisadvies van de
NVZD weegt de omzet van het
ziekenhuis voor 50 procent
mee. Het aantal werknemers
telt voor 30 procent en de com
plexiteit van de zorg bepaalt
voor 20 procent de hoogte.
Kiemel: „Het is niet goed als er
al te grote afwijkingen in belo
ning komen. Dan houdt het
systeem geen stand. Het valt
overigens wel mee, vind ik. Als
Ziekenhuizen leggen slecht
verantwoording af over de be
steding van overheidsgeld.
Ook melden zij niet of zij ge
stelde doelen gehaald hebben.
Dat concludeert onderzoeks
bureau Ernst Young xn een
studie naar de zorgsector. On
derzoeker Jules Verhagen van
het bureau bekeek de jaarver
slagen over 2002. Op een
schaal van nul tot tien scoor
den de ziekenhuizen gemid
deld het rapportcijfer 3,4. De
toptien die de helderste infor
matie verschaften over hun
bedrijfsvoering, telt slechts
twee voldoendes: het Eindho-
vense Catharina Ziekenhuis
haalde een magere 6,2 en het
UMC in Utrecht 6,1. Verhagen
vindt het 'verontrustend' hoe
je een aantal tijdelijke uitschie
ters, zoals Brinkman van de IJs-
selmeerziekenhuizen, er buiten
laat, dan wijken de kale salaris
sen 2 tot 3 procent af van ons
adviessalaris." Brinkman is
voor de ziekenhuizen in de Fle-
vopolder een peperdure klant,
omdat hij als interim-directeur
is ingehuurd bij Boer Croon,
een uitzendbureau voor topma
nagers. Interim-managers in de
ziekenhuiswereld kosten mini
maal 1500 euro per dag, wat
neerkomt op vier ton per jaar.
Daar staat tegenover dat inte
rim managers een ziekenhuis
geen afkoopsommen kosten,
zoals nogal eens het geval is als
een slecht functionerende be
stuurder het veld moet ruimen.
Zo moest het ziekenhuis Gooi-
Noord in Blaricum vorig jaar
voorzitter M. Hoelen-Lem afko
pen na een conflict. Het jaar
verslag vermeldt slechts dat zij
met vier ton naar huis ging. Een
woordvoerder zegt dat hij niet
mag verklappen hoeveel de
gouden handdruk daarvan uit
maakt. „Dat is nu juist onder
deel van de afspraken over de
regeling die met haar is over
eengekomen."
Aangezien het jaarverslag het
bedrag omschrijft als 'vergoe
dingen', in plaats van bezoldi
ging, zou wel eens het hele be
drag een ontslagvergoeding
kunnen zijn geweest. De affaire
weinig de ziekenhuizen a
voorbereiden op de mark
werking, waaraan zij vana
steld. „Ziekenhuizen denl
nog steeds dat zij een risi
ze activiteit zijn, waar faill
menten niet voorkomen,
vanaf 2005 wordt er conci
rentie tussen ziekenhuizé
gevoerd. Dan kunnen er
degelijk faillissementen oi
staan," Te dure ziekenhui
prijzen zich uit de markt
zullen zich vanzelf goedki
gaan aanbieden, zo verwa
het kabinet. Veel ziekenhï
hebben onvoldoende geïi
teerd in computersysteme
die de ingewikkelde admi
stratie aankunnen. Alarm
rend, meent Ernst Youi
kreeg nog een duur st n
want ook dit ziekenhuis k
een tijdelijk bestuurdê t
Hoefsmit, aantrekken vi
leenbureau Annext. Kosi
2003: nog eens vier ton;
hoesten door de belastin m
Ier.
Minister Hoogervorst n<a
de ziekenhuissalarissen o
'te royaal'. Hij reageerde
beloningstoptien die h
programma Nova had s
gesteld. Daarop eiste
Links in de Kamer dat d<
ning in ziekenhuizen woi
grensd tot 128.000 eui
jaarbedrag waarmee m
president Balkenende
komt.
Dat vond minister Hoog
te ver gaan, omdat de di
ren dan minder zouden
dan de specialisten over
de baas zijn. Hoogervor
dat directeuren van goe
terende ziekenhuizen be
mogen verdienen. Wel v
dat zij ook in 2005 de
moeten aanhouden.
Dit jaar kregen de meesti
teuren er nul procent 1
als de gewone ziekenhui!
werkers die onder een Cl
len. Maar voorzitter Jan
van de directeurenver
NVZD sluit niet uit dat
zoldiging van de besti
volgend jaar weer gew(
CAO-stijgingen volgt.
ECONOMIE WIJZER
utrecht/gpd - De eerste Nederlandse
ondernemers stappen in de groeimarkt
van de dikke mens. Ze leveren meubels
die sterk genoeg zijn om 200 kilo te dra
gen. Maar zo'n bureaustoel kost wel
1729 euro. Doove Obesicare in Zeven
huizen zegt het eerste Nederlandse be
drijf te zijn dat volledig is gespeciali
seerd in hulpmiddelen voor mensen
met extreem overgewicht. Zoals stoelen,
matrassen, een tUlift. Doove startte een
jaar geleden met Obesicare.
Woordvoerder Job van Dijk: „Er is vraag
naar. Ziekenhuizen, verpleeghuizen en
thuiszorg hebben echt behoefte aan
adequate hulpmiddelen voor extreem
dikke mensen."
Vanaf volgend jaar richt Obesicare zich
ook op de particuliere markt. Van Dijk
denkt aan het leveren van keukentrap
jes, opstapjes, spullen voor in de badka
mer. Hij schat het aantal zeer dikke Ne
derlanders 80.000. Van hen zijn 20.000
zo zwaar, dat ze moeten worden ver
zorgd of verpleegd.
Maar ook relatief gezonde dikke mensen
zijn niet erg mobiel. Ze hebben vaak
problemen met lopen. Het is lastig goe
de hulpmiddelen te vinden. Zelfs de Ne
derlandse Obesitas Vereniging heeft op
haar site geen handige adressenlijst met
leveranciers. Gewoon omdat die er nog
nauwelijks zijn in Nederland. Heeft ie
mand een geschikte stoel nodig, dan
wisselen leden onderling tips uit. Een
plaatselijke meubelmaker wil wel een
stoel op maat maken.
„Het duurde lang voor ik de juiste scoot-
mobiel te pakken had," vertelt Conny
Verwoerd uit Amersfoort (ruim 100 kilo).
„Ik reed in een handrolstoel, maar mijn
man heeft rugklachten." De meeste rol
stoelen en scootmobiels kunnen worden
aangepast voor gebruikers tot 100,150
kilo. De firma Assist in Tolbert (Gronin
gen) levert aan mensen tot 225 kilo.
Assist is sinds vijf jaar gespecialiseerd in
vervoermiddelen voor dikke mensen.
Gerard Westra: „Ze lopen moeilijk, heb
ben last van hun knieën: dit is voor ons
een nichemarkt. De mensen tot 160 kilo
is leuk om erbij te hebben."
„De scootmobiel uit Denemarken is een
kwaliteitsproduct. Er kan een stoel op
met een zitting van 60 of 70 centimeter
(standaard is 45, 46 centimeter). Met
een kleine aanpassing is de scootmobiel
geschikt voor gebruikers tot 200 kilo,
maar we leveren ook voor mensen van
225 kilo. Het frame is sterk genoeg."
Zo'n scootmobiel kost rond de 8000 eu
ro. Vaak wordt die vergoed via de Wet
Voorzieningen Gehandicapten.
Onderneemster Sylvia Lammers uit De
Meem koos zes jaar geleden voor de
dikke mens. Ze produceert lingerie voor
grote maten, onder de merknaam Syl.
Sinds drie jaar heeft ze een vaste coUec-
tie bh's, slips en strings, die worden af
gezet bij zo'n vijftig lingeriezaken in Ne
derland en een in België.
Haar bedrijf groeit gestaag. Deels omdat
Het aantal zeer dikke Nederlanders wordt
geschat op 80.000.
Foto: AP/Ron Edmonds
de zaak nog jong is (ze begon met de
collectie zelf te maken én te verkopen),
deels omdat de vraag naar extreme ma
ten ondergoed groeit. Ze zet nu jaarlijks
zo'n 2000 stuks af. De fabricage gebeurt
in het buitenland, een agent vertegen
woordigt haar merk.
Het is een lastige markt. „Je wéét dat er
vraag is naar dit soort lingerie. Maar ook
dat vrouwen voor een bh niet meer wil
len betalen dan zo'n zeventig euro. Mijn
productiekosten zijn hoger dan voor
grote fabrikanten met gemiddelde ma
ten: vanwege de kleinere oplage en om
dat er nu eenmaal meer materiaal in
zit."
Lammers geeft les in zelf maken van
bh's en heeft zo'n 250 cursisten per jaar.
Daarkomen vooral vrouwen op af met
(zeer) grote maten, die nooit echt een
goed passende bh konden vinden. „Ze
dragen dus vaak een te kleine bh. Klagen
over nekklachten, smetplekken."
De onmacht om passende spullen te
vinden, spettert van de discussiesite van
de Nederlandse Obesitas Vereniging af.
Er is behoefte aan hulpmiddelen, zegt
bestuurslid Christel Kolsté uit Utrecht.
„Zo dik zijn is een handicap. Je hebt
hulpmiddelen nodig, bijvoorbeeld om
jezelf te kunnen wassen."
Voor kleding doen dikke mensen vaak
een beroep op (Duitse) postorderbedrij
ven. De pasvorm is echter soms bene
den peil, zeggen betrokkenen. Het aan
tal kledingzaken voor dikke mensen
groeit. De Duitse keten Ulla Popken (tot
maat 60) is de grootste en heeft nu 38
vestigingen in Nederland.
Sirenes en blauwe zwaailichten. Alarm!
Gevaar! Een beleggingsproduct dat 'Tur
bo' heet... Dat doet denken aan 'winstver-
driedubbelaar'. Bekend van aandelenlea-
seproducten. Aan beleggen in aandelen
met geleend geld verdienen toch alleen
advocaten..?!
Ook het spiksplinternieuwe beleggings
product Turbo van ABN Amro belegt
met geleend geld. En het is speculatief.
Dat geeft ook de bank toe. Maar daar
mee houdt wel zo'n beetje elke vergelij
king met de genoemde pijnproducten
op. Al is het alleen al vanwege het feit
dat de belegger zich er op elk moment
weer van kan ontdoen. Dat was wel an
ders met de aandelenlease contracten.
Toen het daarmee mis ging, was er geen
houden meer aan.
Dat is een groot verschil met de ABN
Amro Turbo's. Die worden gewoon ver
handeld op de beurs. 'Het is een beleg
gingsinstrument voor de actieve beleg
ger', zegt de bank. En ze hebben 'een
groot winstpotentieel in relatie tot een
beperkte inleg', werft de folder.
Hoog tijd voor de feiten. Turbo's zijn de
rivaten, afgeleide producten van aande
len. Net als opties en futures. En daarop
lijken ze ook een beetje. Voor de parti
culier kennen die laatste echter belang
rijke nadelen. Opties hebben tijds- en
verwachtingswaarde waardoor hun
prijsvorming duister is. En beleggen in
futures vraagt een hoge
'margin', een geldbedrag dat
moet worden gereserveerd
'voor als het mis gaat'. Daar
bij kunnen bij een 'verkeer
de positie' dagelijkse af
schrijvingen van honderden
euro's van de rekening een
forse aanslag op de zenuwen
betekenen.
Turbo's lijken zowel op op
ties als op futures. Ze ken
nen net als opties een hef
boomwerking, d.w.z. een
grote winstpotentie in relatie
tot de investering. En net als
futures koersen ze op een
toekomstverwachting. Je
neemt een positie in naar Hans
gelang je verwachting van de
beurskoersen, stijgend of dalend.
Turbo's zijn gekoppeld aan beursindi-
ces, de zogenoemde 'onderliggende
waarde'. De stand van de AEX bijvoor
beeld, de Duitse DAX, de Japanse Nikkei
EIGEN
BEURS
225 of de Amerikaanse S&P 500. Ook is
er een turbo op de koersverhouding dol
lar/euro en de Duitse staatsobligatie, de
Bund.
Met een turbo beleg je dus in een toe
komstverwachting. Bij een verwachte
stijging van de beurs koop je
een Turbo 'long', bij een
verwachte daling een Turbo
'short'. Als de verwachting
uitkomt, verdien je geld. Bij
een stijging of daling, bij
voorbeeld van de ABC, van 1
procent, stijgt of daalt de
turbo in de mate van een
vooraf vastgestelde 'hef
boom' mee. Is die 16,5 dan
stijgt of daalt de betreffende
turbo ook met 16,5 procent.
Dat komt door de hefboom
werking dankzij de investe
ring 'met geleend geld'.
Dit laatste heet bij turbo's
het 'financieringsniveau',
nders Een voorbeeld. Bij een AEX-
stand van 330 en een finan
cieringsniveau van 310, wordt bij de
aankoop van tien Turbo's long a 2 euro
slechts 20 euro daadwerkelijk geïnves
teerd. De rest, 310 euro, wordt geleend.
Hierover moet rente worden betaald.
Dat vertaalt zich in de waarde van de
turbo. Die wordt daardoor lager bij een
Turbo long. Een Turbo short, het specu
leren op een lagere beurskoers, levert
daarentegen in het algemeen rente op.
Er is immers - door de bank - een positie
verkocht en geld ontvangen. Dankzij de
rente stijgt de waarde van de turbo.
Dit laatste is lastig te begrijpen. Hiervoor
moet als het ware psychologisch een
'knop' om. Overigens gaat het in het
voorbeeld van de AEX om marginale
rentebedragen, 0,00458 euro negatief of
0,00058 euro positief per dag per turbo.
Bedragen kunnen anders liggen bij an
dere onderliggende waarden en een an
dere rentestand.
Belangrijk bij turbo's is de strikte hante
ring van een 'stop-loss'. Hierdoor kan
nooit meer worden verloren dan de aan
vankelijke investering. In bovengenoem
de positie is de stop-loss bijvoorbeeld
320. Daalt de koers van de AEX daaron
der dan wikkelt de bank de positie af.
Lukt dat bij een koers van 318 dan zit er
nog steeds 8 euro waarde in de tien tur
bo's ten opzichte van het financierings
niveau van 310. Die zijn natuurlijk voor
de investeerder. Turbo's worden sinds
vorige week maandag op de beurs ver
handeld.
Je zit heerlijk te dineren en je
rekent op de bekroning met een
mooi dessert. Maar dat gaat
plotseling niet door, want de
kok komt je vertellen dat hij nu
werkoverleg heeft, en hij stuurt
je gewoon naar huis. Je zit (of
staat of springt) bij een concert
en denkt dat je nog een paar
prachtige stuldcen tegoed hebt.
Maar dan komt iemand het po
dium op en zegt dat je allemaal
vrij bent om ergens anders
heen te gaan, want het concert
is over: de musici gaan vergade
ren, over het pro
gramma voor vol
gende week.
Of je bent als top
sporter volop in trai
ning voor de Olym
pische Spelen die
over een maand be
ginnen. Opgewekt
komt je trainer je
vertellen dat je vanaf
nu je eigen plan kunt
treldcen, en je voor
bereiding geheel
naar eigen inzicht
kunt afronden: hij
moet zijn admini
stratie nog bijwerken. Wezenlo
ze voorbeelden denkt u? Mid
delbare scholen moeten vol
gens de wet per jaar minstens
40 weken lesgeven. Nagenoeg
geen enkele school haalt dat.
Scholieren worden gewoon
naar huis gestuurd, en krijgen
vele weken extra vakantie.
In een interview legt de voorzit
ter van de onderwijsbond AOb
uit dat langere schooltijden
domweg niet mogelijk zijn. Le
raren hebben geen tijd om lan
ger voor de klas te staan. De
knelpunten zitten volgens hem
in de taken die leraren momen
teel hebben en de mondigheid
van de ouders en de leerlingen.
Proefwerken bijvoorbeeld kun
nen niet meer gewoon tussen
de lessen worden gehouden,
zoals vroeger, maar moeten
omgeven worden met vrije we
ken. Anders vinden de leerlin
gen het te zwaar en gaan ze ac
ties voeren. De onderwijsin
spectie heeft zich nu voorgeno
men om streng te gaan contro
leren, met een nieuw machts
middel achter de hand: korting
op het budget. Zou dat genoeg
zijn?
Leraren moeten, volgens de
voorzitter, al hun beslissingen
uitleggen en bespreken. Uitleg
gen hoe hun toets in elkaar zit,
hoe ze tot hun oordeel zijn ge
komen. De vanzelfsprekende
autoriteit van de leraar en de
school is immers verdwenen,
net als van de arts, de politie
agent en de ambtenaar van de
Joop Hartog
hoogleraar
micro-economie
Universiteit van
Amsterdam
sociale dienst. Al die insps'
kost tijd. Ik kan me voors
dat het enig gunstig effec
op de kwaliteit van het 01
wijs. Wie weet dat hij zijn
slissingen moet kunnen 1
gen zal onder druk staan
slordigheden en onachtz;k
heden te voorkomen.
Maar de druk is eenzijdig
kwaliteit van een besfispi
staat altijd in de spanninjv
sen twee soorten fouten:
onrechte afwijzen of ten i
rechte goedkeuren. Niem
van al die insj
kende leerlinj
ouders zal zie
kommeren 01
leerling die te
rechte wordt
gelaten. Alle
juist gericht 0
gen, waardoo
ker leerlingen
onrechte zuil
worden doorj t
ten. y
Dat zal in een
stantie alleen t
plezierig zijn e
die kandidaat jj
geslaagd, toch een diplor y
Maar als deze fout vaak v
komt richt dat maatschaj
schade aan. Het diploma e
een minder betrouwbare
cator van kwaliteit. Lager j
men leiden tot lagere insj
ning en tot minder vruchi y
van onderwijs. Leerlingei
len hun inspanning verst
ven van studie naar 'insp
En leraren moeten hun kiy
re tijd besteden aan uitle|j
verantwoording, in plaats
aan hun primaire taak: g<
lesgeven.
Het ministerie komt er dl f
derdaad niet vanaf met vt D
schrijven van het aantal jj
se lesuren. Het moet er o j
zetten hoeveel uur per ja<
ren voor de klas moeteng
En in overleg met de sch< s
vaststellen welke taken ip j
resterende tijd kunnen w s
verricht. Net als de kok eij,
trainer die zich eerst rich
hun belangrijkste taak.
Hebt u wel eens informal ij
vraagd over een huurwoi ,i
Je mag een nummertje iiï f
sen op je telefoon en dan j
je: „Voor informatie over
ningen kunt u bellen tuss
8.30 en 12.30. De verbind j
wordt nu verbroken." De
spraak moet gewoon op it
soen, volgens beperkte si j
uren. Net als in al die bet j
met hun callcenters. Waa
zou iedereen prioriteiten j
nen stellen en middelbar
scholen niet?
