GESPREK VAN DE DAG
Historische vloot in Antwerpen
I
Brazilianen, Polen en Russen leren Nederlands
Statiegeld en wensfontein
voor nieuw Zonnebloemschip
'Kathedralen van de zee' gaan racen
Schaken
de kapsalfc
Gé Peters
zaterdag 24 juli 2oo4
DAGELIJKS LEVEN
/o
NEE EcMT AVOOI BEAJ OE- NIET
MENSELIJK
Twee BASTAARDCOLLIES in het zuidwesten van Engeland hebben een fortuin
geërfd. Hun zonderlinge eigenaresse, die alleen woonde met de teefjes Tina en
Kate, blijkt hun 450.000 POND (675.000 euro) te hebben nagelaten. De voor
malige secretaresse Nora Hardwell overleed op oudejaarsavond 2002 op 89-ja-
rige leeftijd. Ze had geen familie meer. Haar testament werd woensdag open
baar gemaakt. Daarin staat dat het geld is bestemd voor de verzorging van de
hond of honden die ze bezat toen ze stierf voor een periode van 21 jaar vanaf
het tijdstip van haar overlijden, of tot de dood van haar laatste hond. Daarna
gaat het geld naar vier goede doelen, waarvan er twee met dierenwelzijn te ma
ken hebben. De 74-jarige tuinman van Hardwell is belast met de verzorging van
Tina en Kate, die respectievelijk 14 en 10 jaar oud zijn. Hij erfde 5000 pond
(ruim 7650 euro).
Een Thaise OLIFANT die vijf jaar ge
leden haar poot verloor, krijgt een
PROTHESE aangemeten. Dat meld
den Thaise natuurbeschermers gis
teren. Vijf jaar geleden stapte de
43-jarige Motala op een mijn en ver
loor daarbij haar linkervoorpoot. Het
incident kreeg veel media-aandacht
en blijken van medeleven stroom
den binnen. Mensen over de hele
wereld maakten geld over naar een
speciaal voor de olifant opgezet
fonds. Met dat geld kan binnenkort
Motala's operatie worden betaald.
De Russische politie heeft op het ei
land Sachalin in de Grote Oceaan
een ZOMERKAMP ontdekt waar jon
geren de KUNST VAN HET STELEN
wordt bijgebracht. Dertig tieners wa
ren op het moment van de ontdek
king op vakantie in wat op het eerste
gezicht een normaal zomerkamp
leek. De kampleiders waren echter
twee criminelen die voorwaardelijk
waren vrijgelaten. Naast stelen leer
den de jongeren op het kamp een en
ander over de sociale omgang in de
onderwereld en wat te doen als ze
zouden worden gearresteerd.
Op zoek naar een verloren bal is een
golfer in Maleisië door een KROKO
DIL gebeten. De zakenman Hong
Kee Siong had het ruim vijf meter
lange dier aangezien voor een boom
stam en dacht dat zijn bal eronder
was gerold, meldde het persbureau
Bernama gisteren. De krokodil beet
de man twee maal in zijn been en
probeerde de golfer in een poel te
trekken. Pas nadat de zakenman het
reptiel meerdere keren op zijn kop
had geslagen liet het dier los.
De nieuwsgierige KANGOEROEBABY
ALICE SPRINGS snuffelt aan een
reuzenschildpad in de dierentuin Ha
genbeek in Hamburg. Alice, nu een
half jaar oud, viel acht weken na haar
geboorte uit de zak van haar moeder.
Omdat mama haar baby niet terug
wilde nemen heeft een verzorger voor
pleegmoeder gespeeld en Alice een
tijdlang in een linnen zak met zich
mee gedragen. Foto: EPA
Een 40-jarige Belg heeft bij een ru
zie de DUIM van zijn Nederlandse
vrouw afgesneden en DOOR DE WC
GESPOELD. De politie heeft ver
geefs geprobeerd om de duim te vin
den. De Belg uit Luik logeerde in
het polderdorp Nagele bij een vriend
omdat hij relatieproblemen had.
Toen zijn vrouw hem daar opzocht
ontaardde de confrontatie in een ru
zie, waarbij de man met een mes
naar haar uithaalde. Daarbij sneed
hij de duim van zijn vrouw eraf. Hij
gooide de vinger in de wc, trok door
en vluchtte. De vrouw is overge
bracht naar een ziekenhuis in Zwol
le. Op het logeeradres van de dader
stuitte de politie op een grote hoe
veelheid wiet. Ook de 38-jarige
gastheer is aangehouden.
De Nationale Vereniging de Zonne
bloem wil met behulp van statiegeld
en een wensfontein geld ophalen
voor een nieuw Zonnebloemschip.
Het huidige vaartuig, bijna twintig
jaar oud, is dringend aan vervanging
toe. De Zonnebloem heeft 14 mil
joen euro nodig voor een nieuw
schip, zodat jaarlijks 2300 ernstig zie
ke en gehandicapte mensen kunnen
blijven genieten van een vaarvakan
tie op de Rijn.
De inzamelactie begint op 29 juli in
de 131 supermarkten van de Coop.
De automaten voor statiegeldflessen
zijn dan voorzien van een speciale
zonnebloemknop waarmee klanten
Staf Loots
't Is goed in 't eigen hart te
kijken; 't is alleen niet
altijd even plezierig
hun statiegeld kunnen doneren aan de
vereniging. De supermarktketens Deen
en EM-Té gaan ook de donatieknop
plaatsen en de Zonnebloem is met nog
meer winkels in gesprek over deelna
me.
Vanaf 11 augustus staan op verschil
lende plaatsen in Nederland wensfon-
teinen. Passanten kunnen hierin klein
geld werpen om de Zonnebloem een
behouden vaart toe te wensen. Verder
staan vrijwilligers van de Zonnebloem
de komende maanden op beurzen en
bij evenementen om geld in te zame
len. Ook bedrijven en fondsen worden
benaderd. Keukenbedrijf Bruynzeel
heeft toegezegd een keuken te installe
ren op het nieuwe schip en Royal Leer
dam zorgt voor het glaswerk aan
boord.
De Nationale Vereniging de Zonne
bloem is een landelijke vrijwilligersor
ganisatie die zich inzet voor mensen
die door ziekte, handicap of leeftijd li
chamelijke beperkingen hebben. Jaar
lijks leggen 37.000 vrijwilligers meer
dan een miljoen huisbezoeken af. Ook
organiseert de Zonnebloem evene
menten, excursies en vakanties, anp
„Weten jullie wat een pik is?" Docent Kitty Molenaar is
haar studenten aan het uitleggen waar het woord 'hospik'
vandaan komt. De studenten hebben nog nooit van het
woord 'pik' gehoord. „Een pik is het mannelijk geslachts
deel. Maar pikkie betekent ook klein jongetje. 'Hos' komt
van hospitaal, dus een hospik is degene die jou behandelt
in het ziekenhuis." Ook het woord klojo is onbekend in de
groep. Een Duitse student doet een kleine gok: „Zijn dat
toiletten?"
In de bossen bij Zeist vindt de zomercursus Nederlandse
Taal en Cultuur plaats. Honderdzestig studenten uit de he
le wereld volgen drie weken lang lessen over de Neder
landse actualiteit, grammatica, maatschappij, literatuur en
geografie. De studenten kunnen al een aardig woordje Ne
derlands. Op universiteiten in hun eigen land leren zij de
taal.
De honderdzestig cursisten zijn niet de enigen die onze
taal onder de knie proberen te krijgen. In 43 landen over
de hele wereld wordt de studie Nederlands aangeboden.
Zo'n tienduizend studenten leren aan 220 universiteiten in
landen als Italië, Rusland, Verenigde Staten, Japan en Isra
el het Nederlands. De Nederlandse Taalunie, verantwoor
delijk voor de Nederlandse spelling, organiseert al 49 jaar
zomercursussen in Nederland en België.
Na de les over de herkomst van termen als 'ontgroenen',
'de blits maken' en 'je snor drukken', doet docent Piet de
Kleijn uit de doeken hoe Nederland er geografisch uitziet.
De Duitse, Braziliaanse, Georgische, Poolse en Hongaarse
studenten weten verrassend veel over ons land. De Neder
landse provincies worden met gemak opgenoemd. Met de
provinciale hoofdsteden hebben sommigen meer moeite.
„De hoofdstad van Noord-Holland is Amsterdam", zegt
een studente uit Georgië beslist. Maar dat is een fout die
menig geboren Nederlander ook maakt.
Rodrigo Braz Vieira (22) uit Brazilië krijgt in Rio de Janeiro
al twee jaar lang les van een 81-jarige vrouw die 14 jaar in
Brazilië woont. Braz Vieira is de Nederlandse taal gaan stu
deren uit dankbaarheid aan de Nederlanders. „Mijn moe
der heeft een dagopvang opgezet in een krottenwijk in Rio.
De opvang wordt gesteund door Nederlandse stichtingen.
Ik wilde iets terugdoen." De Braziliaan gebruikt de taal nu
ook voor zijn werk. Hij leidt Nederlandse toeristen rond in
Rio de Janeiro.
De 22-jarige Biruté Muménaité uit Litouwen is net afgestu
deerd. Ze geeft Nederlandse les aan Litouwse verpleegkun
digen die in Nederland willen gaan werken. Toen ze met
de studie begon, kende ze het land alleen van de klompen,
molens en tulpen. „Het is puur toeval dat ik Nederlands
ben gaan studeren. Ik wilde mijn eigen taal op de universi
teit doen in combinatie met een vreemde taal. Litouws en
Nederlands was net een nieuwe combinatie."
Maria Rita (29) uit Portugal heeft voor de Nederlandse taal
gekozen uit liefde. Rita is getrouwd met een Vlaming die ze
in Lissabon heeft ontmoet. Rita: „Ik spreek Portugees met
mijn man, maar ik wil ook met zijn moeder praten. En als
we later kinderen krijgen wil ik ze tweetalig opvoeden."
Dat Nederlands geen makkelijke taal is, bevestigen de stu
denten. Wanneer gebruik je 'het' en wanneer 'de'? Toch
hebben veel studenten bewust voor Nederlands in plaats
van Duits gekozen. Maria Milusheva (24) uit Bulgarije:
„Duits is nog moeilijker met al die naamvallen."
Ook uitdrukkingen blijven lastig voor de studenten. Dat
blijkt maar weer als een jongen aan zijn medestudent uit
legt waarom hij te laat is: „Ik was op slaap gevallen." gpd
Buitenlandse studenten leren Nederlands in Zeist.
Foto: GPD/Harmen de Jong
Ze vechten erom, de havensteden. Antwer
pen is dit weekeinde aan de beurt. Tegen de
tachtig grote en kleinere zeilschepen liggen
in het Bonapartedok en aan de Scheldekaai-
en. Zondag gaan de historische schepen van
start in de Tall Ships Race.
Oud-zeeloods Albert Veldkamp heeft vanuit
zijn appartement aan de Vlissingse boule
vard een schitterend uitzicht over de Wes-
terschelde. Deze week kwamen ze allemaal
voorbij, de twee-, drie- en viermasters. Op
weg naar Antwerpen. Veldkamp (78) is een
groot liefhebber van wat wel genoemd wor
den de kathedralen van de zee. Als vrijwillig
schipper heeft hij jarenlang op de eerste
Eendracht gevaren, hét Nederlandse zeil
schip, een tweemaster. Nog steeds vaart hij
mee, als hij de kans krijgt. Veldkamp klimt
ondanks zijn leeftijd rustig het want in om
de zeilen los te maken en te zetten of te
strijken. „Nooit moeite mee gehad."
Van vrijwel alle schepen die in Antwerpen
te bezichtigen zijn, kent hij de geschiedenis.
„De Sedov, een viermaster, was vroeger de
Magdalene Vinnen, een Duits schip. De
George Stage is een heel lief Deens schip,
waarop jongeren tussen zestien en twintig
jaar leren varen. En de Kruzenstem, met
3.400 vierkante meter zeil, is een schip van
de roemruchte Duitse rederij Laeisz, en
sinds het einde van de oorlog in Russische
handen."
Vooral aan de oude, verdwenen Sovjetunie
is het volgens Veldkamp te danken dat er
nog zoveel oude drie- en viermasters over
zijn. De Russen namen na 1945 nogal wat
zeilschepen uit Duitsland mee als oorlogs
buit. Ze zorgden er goed voor. „Vooral om
dat ze zich realiseerden dat ook moderne
zeelui moeten leren omgaan met de ele
menten", zegt de Vlissinger. „Waar doe je
dat beter dan op een zeilschip Wie zeilt,
wordt met zijn neus op de zee gedrukt. Dat
blijft nodig, ondanks alle moderne appara
tuur. Omgaan met stroming, lij maken, al
zeilend leer je dat het best. De scheepvaart
is veranderd, de zee is dat niet."
Na de omwenteling in Rusland hebben de
Sedov, Kruzenshtem en Mir - om enkele
klinkende namen te noemen - het moeilijk
gehad. Zeevaartscholen hadden roebels,
maar die waren in het buitenland niks
waard, en de betalingen uit Moskou stok
ten. „We hebben die tijd gelukkig gehad",
zegt Veldkamp.Ais vanouds wordt er door
havensteden om die schepen gevochten."
Antwerpen heeft sinds donderdag tegen de
tachtig zeilschepen, grote en kleinere, op
bezoek. De havenstad is even het epicen
trum van de oude zeilvaart, met dank aan
Sail Training International. De in Engeland
gevestigde organisatie heeft Antwerpen uit
verkoren tot eerste startplaats van de Tall
Ships Race 2004. Dat is dé wedstrijd voor
traditionele zeilschepen die jaarlijks wordt
gehouden in de Europese wateren.
Een mooier evenement dan de Tall Ships
Race kan Veldkamp zich nauwelijks voor
stellen. Zelden komen zoveel zeilschepen
bij elkaar. Zelf is Veldkamp in 1995 mee ge
weest met de Sedov. „Torenhoge masten
heeft dat schip. Vroeger zaten er dertig man
op, om salpeter - een landbouwmeststof
- uit Chili naar Europa te brengen. Nu
varen ze met tweehonderd trainees.
Elke mast heeft een eigen wacht.
Nederland wordt in de Tall Ships Ra
ce vertegenwoordigd door in elk ge-
val de tweede Eendracht uit
1989 en de Swan Fan Mak-
kum uit 1993. De Eendracht
wordt de laatste jaren, tot
groot genoegen van Veld
kamp, meer gebruikt voor
trainingsreizen van leerlin
gen van zeevaartscholen,
met voorop een belangrij
ke sponsor, het Scheep
vaart- en Transportcollege
in Rotterdam.
Het echte spektakel speelt
zich vandaag af op de
Schelde, als de bijna
tachtig zeilschepen uit
Antwerpen in een parade
de stad verlaten. Op de
Westerschelde zet zich
die uittocht voort. Zo
profiteert Zeeland volop
mee van het Antwerpse
zeilfeest.
Alle deelnemers aan de
Tall Ships Race 2004 -
waar alles tenslotte om
begonnen is - moeten
zondag 25 juli voor de
Vlaamse kust klaar lig
gen voor de start van
de eerste etappe naar
het Deense Aalborg.
De tweede etappe
gaat van Aalborg naar
Stavanger in Noorwe
gen en de laatste, van 10
tot 15 augustus, van Sta
vanger naar het Duitse
Cuxhaven.
In 2006 is Antwerpen al
weer aan de beurt voor
een volgend zeilschipeve
nement. De Tall Ships Ra
ce wordt dat jaar'voor de
vijftigste achtereenvolgende
keer gehouden. Antwerpen
is dan de laatste aankomst
haven.
Harmen van der Werf
U
De kapsalon van Petar K<
ademt nog de sfeer van v u
Dikke rookpluimen vuile
blauw betegelde ruimte, ll
kappers in witte jassen di
scheerkwast hanteren. Ii
van steriele achtergrondi
klinkt er ouderwets geroi1
moes. Maar de gesprekkev
gaan niet over voetbal. Z("j?
over schaken. Want wie 1V
jic naar binnen loopt, we j
hij veroordeeld is tot het
schaakbord. „Ik knip alle
ik tegelijk een partijtje ka
len", zegt Kojic. „Maar w
mij wint, hoeft niet te bete
Dat laatste klinkt mooier
het is, want de 74-jarige
is een ware kapgrootmee
Het is nu 56 jaar geleden
zijn salon in het Zuid-Sei
Nis opende, maar Kojic h
slechts twee keer verlorei
De klanten die bij hem di
drempel over komen, ziji
schlemielen. Kojic somt
lange reeks op van schaaf
meesters en -kampioene
hun geluk bij hem kwam ai
proeven, maar geen kans
den. Zij moesten voor hu
knipbeurt betalen, maar
toch tevreden naar huis.
gelukkig", grijnst Kojic, ,j
meer verstand van knipp
Kojic begon te knippen tl
14 was. „Toen hadden k<
lons nog cabines", herin 1
zich.Als er geen klantei
ren, kon ik in mijn cabini
kern leren schaken."
Uiteindelijk werd de jonjf
betrapt door zijn baas. „1 'a
werd hij kwaad, omdat il
tijd leerde schaken. Maai 1
na vond hij het goed. Hij
de zelfs klanten naar and
bines, zodat ik mij verdei
ontwikkelen."
Als 18-jarige begon hij zi
gen zaak in Nis. Dat was
1948, een schrale tijd wa
voor veel mensen elke di
de. Zijn formule, waarbij
schakers een kans hadde II
een gratis knipbeurt, was
een een succes. De reput I
van Kojic groeide met iet
kampioen die hij versloe
kapper begaf zich ook bi
zijn salon op het schaak]
Met zijn vrouw en twee J
ters vormde hij een team
ren kampioen was in de
Cees van Zweeden
De viermaster Sedov. Foto: Reuters
„Ik hou van de mooie natuur maar ik moet er wel
wat bij te drinken hebben.Die uitspraak wordt toe
geschreven aan de dichter Willem Kloos. Ik moest er
aan denken toen ik een dag of wat geleden Wheeler-
Planet bezocht, een wielerbaan in het natuurgebied
van Spaarnwoude. Terras met bediening vlak langs
het circuit. Wat wil de liefhebber nog meer. (Oud-)
coureurs hadden zich verzameld voor koers en nostal
gie. Voortingzag ik en Henk Faanhof en de Haarlem
se baankoning van weleer Gé Peters. Peters kan mooi
vertellen en heeft gelukkig maar een klein duwtje no
dig om het woord te nemen.
Ik laat u meeluisteren:„Ik had als kind een soort
koersfietsje dus eigelijk ben ik altijd coureur geweest.
In mijn amateurtijd verdiende ik al, want hoe ging
hetOp vrijdag won ik twee wielen, op zaterdag een
zadel en op zondag een frame. Had ik een fiets die ik
kon verkopen. In het begin van de oorlog, ik was
twintig, koerste ik wel in België, want hier was geen
droog brood te verdienen. En daar bleven al die wie
lerbanen open. Van Buggenhout, later is hij de mana
ger van Eddy Merckx geworden, zag wat in me want
ik won veel. Hij zei: „Als je in België komt wonen,
help ik je verder.Ben ik in '42 naar Brussel verhuisd.
Ik kreeg meteen aanbiedingen. Vaak in een koppel
met Cor Bijster, goede coureur. We kenden elkaar al
van de lagere school. Ouwe makkers waren we. Ging
lekker hoor, Cor voor de sprint en ik voor het tempo-
werk. Omniums, koppelkoersen, was allemaal geen
probleem. In de winter van '47-'48 reden we onze eer
ste zesdaagse. Op de tweede dag werd ik almaar niet
afgelost. Meneer Van Gastel, de directeur daar, komt
naar me toe: Waar is uw koppelgenoot?" Ik zeg:
Misschien is hij moe en rust hij wat uit. "Zegt me
neer Van Gastel: Zou kunnen, maar ik denk het toch
niet. Want hij staat op het middenterrein met een
mooi wijf te praten!" Reed ik me de ziel uit het lijf, zat
klootzak Cor weer achter de meiden aan. Altijd op
mooi hè, Cor. Hij was ook bang dat vermoeienissen
zijn mooie hoofdje zouden schaden. Ik zeg nog: „Klets
toch niet man, een nachtje goed slapen en een flinke
douche en je bent weer het heertje.Maar dat zag Cor
anders. Die zesdagen waren gewoon te zwaar voor
hem. Vergeet niet dat je toen vierentivintig uur op
vierentwintig uur in de baan moest zijn als duo, zes
dagen lang. Drie uur slaap de man per dag! Met
Schutte heb ik nog steeds het record afstand in één
zesdaagse: 4503 km in Parijs. Daar doen ze nou in de
Tour drie weken over. Na Cor ben ik met Cees Pelle-
naars gaan rijden. Ging prima, nooit moeilijkheden
met Cees gehad. Ergens in '50 komt Schulte naar me
toe: Wij gaan samen rijden.Ik zeg tegen hem dat ik
al met Pel reed. „Niks met Pel te maken", zegt Gerrit.
Ik zeg: „Jij niet, maar ik wel", dus ik ben netjes toe
stemming aan Pellenaars gaan vragen. Was geen pro
bleem, want hij hield er al snel mee op. Misschien zat
de schrik er bij hem in door dat ongeluk in de Ronde
van Duitsland. Hij reed frontaal op een wagen. Ze
dachten dat hij dood was. Hij lag al in de lijkenafde
ling van het ziekenhuis op zo'n glazen plaat, bewoog
'ie ineens. De verpleegster schrok zich te pletter. Kort
daarop werd Pel ploegleider. Ik met Gerrit Schulte.
Ging ook lekker hoor. Kijk, Schulte wilde altijd en
overal de baas spelen maar ik dacht tivee dingen: jij
hebt mij gevraagd en niet andersom en bovendien
fiets ik harder dan jij. Want ik had hem
vaak genoeg geklopt. In '46 klopte ik hem al
in de kwartfinale van het WK achtervol
ging, in de finale reed ik trouwens de Frans
man Piel naar huis. Was ik wereldkampi
oen. Dus ik had geen schrik van Gerrit, ik
liet hem maar betijen. Ik keek nooit zo op
tegen anderen. Ja tegen een Coppi, een
Bartali of een Bobet maar verder niet hoor.
Altijd goed verdiend met Schulte, ik ben
nooit armer geworden van het fiet
sen. In '49 kocht ik een strandtent in
Bloemendaal voor vijfentwintigdui
zend, betaalde ik zo uit het hand
je. Dus je kan wel nagaan. In '57
ben ik gestopt. Weer naar Gent,
weer naar Parijs, weer naar Ant
werpen. Ik kon het niet meer op
brengen. Wacht even, de laatste ki
lometer van de Tour-étappe is op tv.
Al die valpartijen tegenwoordig
kunnen die gasten nog wel sturen?
Wat zegt u? Moet u nu al naar huis?
We zitten net pas te praten! Het bes
te ermee hoor.
Leuke man, Gé Peters. Leuke baan,
Spaarnwoude. Leuke sport, wiel-
