GESPREK VAN DE DAG Vreemdgaan gebeurt nooit zomaar Tv-maker Harmen Roeland toegetakeld door bedelaar Seksuoloog-psycholoog Gertjan van Zessen gelooft niet in het 'ontrouw-gen' Friese gemoedelijkheid troef op set Kameleon 2 donderdag 22 juli 2oo4 DAGELIJKS LEVEN TOM TOM DAAR GA AT ZE. MENSELIJK Het dorp LANFYNYDD, in het zuiden van Wales, zal uit protest tegen de aanleg van een windmolenpark zijn naam veranderen. Het dorp gaat een week lang door het leven als LLANHYFRYDDAWELLLEHYNAFOLYBARCUDPRINDANFY- GYTHIADTRIENUSYRHAFNAU LE. Vertaald uit het Welsh betekent dit 'een stil en prachtig dorp, een historische plaats met zeldzame valken, bedreigd door el lendige schroefbladen'. Energieleverancier Gamessa wil op heuvels bij het dorp dertig windturbines met lengtes tot 137 meter neerzetten. Het dorp heeft tijde lijk de langste plaatsnaam van Groot-Brittannië. Die eer komt normaliter toe aan lanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwchllantysiliogogogoch. Wie van plan is de memoires van de Amerikaanse oud-president BILL CLINTON in de Mandarijnse verta ling te gaan lezen, kan een aantal opzienbarende onthullingen tege moet zien. Zo schrijft Clinton vol gens de vertalers dat hij een groot bewonderaar is van de voormalige Chinese leider MAO ZEDONG. Dat berichtte de Britse krant The Times gisteren. Clinton prijst in de Manda rijnse versie van zijn boek uitvoerig de ONUITPUTTELIJKE WIJSHEID van de Grote Roerganger, wiens be roemdste uitspraken hij voortdurend aanhaalt. Ook Mao's opvolgers wor den overladen met complimenten. Vooral de 'wetenschappelijke theo rieën' van Deng Xiaoping zouden een belangrijke inspiratiebron zijn geweest voor de ex-president. Nederlanders zijn over het algemeen ZEER TEVREDEN over hun leefstijl en -omstandigheden. Ze waarderen seks, wonen, slapen en de geestelij ke gezondheid het hoogst. Ook het niet gebruiken van genotmiddelen scoort een waarderingscijfer van acht of meer. Het minst tevreden is de Nederlander over zijn GEWICHT en voeding. Dat blijkt uit een leef- stijltest van een zorgverzekeraar Zil veren Kruis Achmea. ,,lk kan het iedereen afraden," zegt hij. Toch loopt filmmaker THEO VAN GOGH dit jaar de Nijmeegse Vierdaagse. Hij is uitgedaagd door GIEL BEELEN, dj van Radio 3FM. De Vierdaagse is voor Van Gogh vooral een 'uitputtingsslag'. ,,lk word depressief van al die opgewek te mensen die geloven in een gezon de geest in een gezond lichaam." Van Gogh rookt tijdens het lopen rustig door. ,,Mijn longen hebben behalve aan zuurstof ook behoefte aan nicotine." Het gerucht over aan slagen neemt Van Gogh luchtig op. „Bovendien is dat een mooie ma nier om te sterven voor iemand die altijd een grote bek over het moslim- fanatisme heeft." Foto: GPD Voor het eerst sinds de 'AFFAIRE-OUDKERK' zegt de aanstichtster van de kwes tie die de Amsterdamse wethouder tot aftreden dwong, haar bedenkingen te hebben bij haar eigen handelen. Maar het woord 'spijt' neemt schrijfster HE- LEEN VAN ROYEN niet in de mond. Dat blijkt in een interview dat KRO-Magazi- ne Studio deze week met haar heeft." Heieen van Royen onthulde begin dit jaar in een column in Het Parool dat wethouder Rob Oudkerk van de gemeente Am sterdam prostituees bezocht en langs pornosites was gesurfd op een computer van de gemeente. De twee spraken hierover in een café in Den Haag. Volgens Oudkerk was het gesprek vertrouwelijk, tenminste niet voor publicatie bedoeld. Heieen van Royen is zondag de eerste gast in de reeks Zomergasten van de VPRO. Tv-maker en voormalig Joumaalver- slaggever Harmen Roeland (52) is het afgelopen weekend in Amster dam zo door een bedelaar toegeta keld dat hij waarschijnlijk een oog moet missen. Het slachtoffer heeft in het VU-ziekenhuis een operatie aan zijn linkeroog ondergaan en moet na enkele dagen rust nog een keer wor den geopereerd. De 49-verdachte is gearresteerd en zit nog in voorarrest. De Maastricht se advocaat Theo Hiddema, een vriend van Roeland, bekijkt hoe de bedelaar en eventuele andere aan- Nelly Maes Er zitten een boel mensen in het onderwijs die er niet thuishoren. Om te beginnen omdat ze niet van kinderen houden sprakelijken kunnen worden aange pakt. „Het was bij de wilde beesten af wat er gebeurd is", zegt Hiddema. Roe land, tegenwoordig werkzaam voor de Tros, wachtte zaterdagavond met een vriend achter het Centraal Station op de pont naar het NDSM-terrein, waar zij een Cubaans muziekfestival wilden bijwonen. Daar vroeg de bedelaar hem om geld. Roeland weigerde, waarop de bedelaar agressief werd en de tv-journalist zo'n harde zet gaf dat hij in het IJ viel. Zijn vriend en andere omstanders haalden hem weer op de kant Omdat het lang duurde voor de politie kwam, ging Roeland op aanraden van de pontbaas met z'n natte kleren alvast mee naar de overkant. De bedelaar stapte ook op de pont. Tij dens de overtocht probeerde hij bij Roeland de schade af te kopen met vijftig euro, maar die wilde daar niet van horen. Aan de overkant probeerde de bedelaar te vluchten, maar Roeland en zijn vriend hielden hem tegen, in afwachting van de politie. De bedelaar haalde uit met een zaklampje en trof Roeland op zijn linkeroog, gpd Prins Charles deed het met Camilla Parker-Bowles, Bill Clin ton met Monica Lewinsky, David Beckham met Rebecca Loos en Rob Oudkerk lustte er wel pap van. Komend seizoen start Endemol de tv-serie 'Partnerruil' en de Engelse wetenschap per Tim Spector baarde onlangs opzien met zijn studie over mogelijke 'ontrouw-genen'. Tien vragen aan de Utrechtse seksuoloog-psycholoog dr, Gertjan van Zessen over de zin en onzin van vreemdgaan. Hij promoveerde in 1995 cum laude op zijn onderzoek 'Wisselende Contacten'. Tegenwoordig is Gertjan van Zes sen mede-eigenaar van een selectie- en coachingbureau voor topkader van het bedrijfsleven. Daarnaast heeft hij nog steeds een kleine praktijk voor seksuologische hulp verlening en is hij werkzaam als intemetseksuoloog voor Achmea, waarbij mensen via internet een anonieme vraag voor kunnen leggen aan een panel van psychiaters en psy chologen. Dat neemt niet weg dat Van Zessen seksuologische kwes ties en wetenschappelijke resultaten nog steeds volgt. De Engelse onderzoeker Spector baarde opzien met een on derzoek bij vrouwelijke tweelingen, waaruit bleek dat als de een ontrouw was, er circa 55% kans was dat haar zus ook de huwelijksgelofte zou breken. Is vreemdgaan genetisch bepaald? „Onwaarschijnlijk, in elk geval op basis van dit onderzoek. Ik denk niet dat er een exclusief 'ontrouw-gen' bestaat. Wél dat er mensen zijn met een genetische aanleg voor afwis seling en risicovol of uitdagend gedrag. Mensen met dit ge- nenmateriaal zijn sneller verveeld en onvervuld. Daarbij le ven we in een tijd dat we ontzettend veel meer gelegenheid hebben om 'het' te doen. Mensen zijn mobieler, bijdehand en zelfstandiger geworden, de huwelijksmoraal is veran derd en het aanbod stukken groter via internet en contact advertenties. Vroeger moest je op stap, tegenwoordig kun je het allemaal vanuit je luie stoel regelen." Volgens escortkoningin Elaine Vis gaat 90 procent van de mannen vreemd. „Niet als je de statistieken erbij pakt. Dan blijkt dat het me rendeel van de mannen niet naar prostituees gaat en ook hun partner niet bedriegt. In zijn algemeenheid kun je stel len dat vreemdgaan in die zin afwijkend seksueel gedrag is, omdat het niet de norm is. Zonder dat ik daarmee direct in de hoek van de moraal wil gaan zitten. Over seks wordt nu eenmaal veel onzin verkondigd en in de seksuologie geldt daarom net als in andere wetenschappen dat, hoe beter je je onderzoek inricht, hoe zuiverder je uitkomsten zijn en dan zie je vaak dat seksuele activiteiten veel minder spec taculair zijn dan iedereen denkt." Maar iedereen oordeelt wél. Prins Charles is een bedrie ger, Clinton een schuinsmarcheerder, Monica Lewinsky een hoer, Lubbers zielig, de vrouw die hem aanklaagt een ongeëmancipeerde trut, Beckham een stoere bink, Rebecca Loos kwam warenhuis Harrods niet meer bin nen en Rob Oudkerk moest opstappen. „Tja, de een komt er in de publieke opinie mee weg, de an der niet. Dat heeft weinig met moraal te maken, maar alles met belangen. Een voetballer moet overeind blijven als sterspeler van de club, dus die wordt verdedigd. Hetzelfde geldt andersom voor de vrouw die Lubbers aanklaagt, dat is dan een gefrustreerde trut, omdat niemand er belang bij heeft dat ze blijft. Bij Lubbers is dat belang er wél." Waarom gaan mensen vreemd? „Als je een simpel antwoord wilt, citeer ik Cruijff: je heb twee keuzen, je ken het doen of je ken het niet doen. Bij vreemdgaan is natuurlijk meer aan de hand. Het gebeurt nooit 'zomaar' van de ene op de andere dag. Hoewel de meesten achteraf altijd zullen beweren: Tja 't overkwam me gewoon. Mijn bevindingen zijn dat aan vreemdgaan vaak een langere periode van onrust vooraf gaat." Als je het terughaalt bij mensen hoor je ze over een lang durig proces van onvrede, het gevoel iets te missen in hun Vreemdgaan vereist allerlei stiekem gedoe. Foto: Hans van Weel leven of relatie en het zoeken naar een uitweg. Dat gevoel kan bij sommigen in een relatie ontstaan, bij anderen is het structureel en zijn de lijnen tot in de vroege jeugd terug te voeren. Vanuit dat idee iets tekort te komen, ontwikkelt zich een vaag vermoeden dat het met een extra seksuele impuls beter met ze gaat." Gebeurt dat ook door vreemd te gaan? „Nee, over 't algemeen niet. Natuurlijk bestaat de 'blije hobbyist', die seks ziet als een plezierige hobby en van bor deelbezoek een feestje maakt. Dat zijn de mensen die con trole hebben over hun seksleven buiten de deur en er open over kunnen zijn tegen hun partner en vrienden. Maar dat zijn er niet zo veel." „Wat ik veel zie is dat vreemdgaan vaak patroonmatig en complex gedrag is dat allerlei stiekem gedoe vereist en niet bevorderlijk is voor de psychische gezondheid. Zulke men sen hebben veel geheimen en dan is 't net als bij kanker, zoiets gaat groeien. Er is altijd de angst betrapt te wor den. Ze kunnen nooit meer vrijuit praten en moeten vaak een dubbelleven leiden: ergens anders de minnaar, thuis de brave huisvader of moeder." „Er zijn weinig mensen die dat kunnen zon der te vervreemden. De partners vinden, als het uitkomt, het langdurig liegen vaak een diepere kwetsing dan het vreemdgaan. In feite zit er veel droefenis achter." Gaan mannen vaker vreemd dan vrou wen, gezien alle seksclubs, bordelen en escortbedrijven voor mannen? „Wat we zien is dat mannen en vrouwen dezelfde seksuele mechanismen heb ben, maar bij vrouwen zijn die minder hevig. Een man is er doorgaans vaker en intensiever mee bezig. Volgens on derzoek zou hij gemiddeld honderd vijftig keer per dag aan seks denken. Hij kan ook rustig twee uur op de bank zitten zappen om pornografi sche beelden te verzamelen, vrou wen hebben die behoefte minder." „Bij de meeste mannen is seks niet de hoofdschotel van hun bestaan, tenminste daar geloof ik niks van. De mythe dat mannen seks nodig heb ben om spanning kwijt te raken, is ook onjuist. Een man kan die stress ook elders kwijt - op voetbalveld of golfbaan bijvoorbeeld - en een leven zonder (of met minder) seks maakt je ook niet ziek. Gezin en carrière en het gevoel betekenis te hebben, zijn bijna altijd belangrijker." Welk advies geeft u dan? „Ik leg uit dat het een misverstand is en ik draai het om: stel je voor, vraag ik de man, dat zij elke avond aan je bed staat te hengelen naar seks. Dan blijkt dat hij er ook beroerd van wordt. Of, vraag ik de vrouw, stel dat hij alsmaar afhaakt? Nou, daar zou zij zich ook niet echt lekker bij voelen." „Dus help ik ze om uit te vinden waar het conflict wel over gaat, want meestal gaat het maar ten dele over seks en de frequentie. En dan kom ik op een terrein dat behalve voor seks, eigenlijk voor alles in het leven geldt. Wat mensen vooral motiveert of drijft en wat ze heel belangrijk vinden is: erkenning en ertoe doen. Bij de een uit zich dat in hard werken, bij de ander in de zorg voor het gezin, een hobbyclub, vrijwilligerswerk of vul maar in. Net als die hang naar maatschappelijke erken ning, zoekt een mens dat ook in zijn of haai" relatie. Is die er niet, dan ontstaat een machtsstrijd die zich bij uitstek ook op het seksuele vlak voltrekt en die iedere liefdesrelatie nekt." Dan gaat hij of zij het buiten de deur zoeken? „In principe niet, de meeste mensen blijven juist jarenlang loyaal hopen en proberen dat het goed komt. Ze weten na melijk dat het in het begin van de relatie wel spannend was en dat het vanzelf ging. De impuls is dan om dat gevoel weer terug te krijgen, maar dat werkt doorgaans niet. De mensen zijn zelf veranderd, de belangen ook, kinderen hebben een nieuw evenwicht en gevoel tussen de partners veroorzaakt en ga maar door." „Het kan ontzettend helpen om dit soort veranderingspro cessen door te nemen. Ais onafhankelijke derde kun je nieuwe spelregels bedenken en een stel er ook aan hou den. Spreek eens in de agenda af wanneer je kunt vrijen, bedenk een ander vrijpatroon, varieer met initiatief ne men." „Dat opnieuw leren kijken en vrijen met je vaste partner is een lastig en kwetsbaar proces. Vreemdgaan is dan in be paalde opzichten een makkelijker shortcut naai" vragen als: hoe aantrekkelijk ben ik, kan ik nog scoren en lukt het nog. Seksuoloog-psycholoog Gertjan van Zessen: „Over seks wordt veel onzin verkondigd." Foto: GPD/Phil Nijhuis Uiteindelijk zoeken mensen die voor de makkelijke w j: kiezen, hun seksuele opwinding buiten de deur, denk 1 dat ze daarmee bepaalde doelen bereiken. De man ol vrouw, zeg maar, die is blijven hangen in het ouwe van de 15-jarige toen de hormonen hem de oren uitki men en hij meende dat het paradijs te vinden was inf bounty- en baccardiwereld. Een veertigjarige die nogjr steeds op die manier tekeer gaat, wordt niet meer sei' genomen. Vrienden en kennissen gaan zulke mensei den duur mijden en vrouwen kotsen zulke mannen Hoe beïnvloedt dit de nieuwe generatie? Worden jo ren er nu monogamer door of juist niet? Bij de meeste jongeren zie je dat ze gemiddeld iedere vier weken een nieuwe relatie hebben en dat patroon decennia gangbaar. Ze kiezen dus voor de seriële moi mie en ik verwacht daar niet zo snel een kentering in. Tot slot: wat heeft een management consultant aan seksuologische achtergrond? „Er zijn veel parallellen. Het zijn terreinen waar veel wordt gepraat zonder dat de persoonlijke essenties -1 wil ik werkelijk, wat kan ik echt, hoe pak ik dat aan - a bod komen. In een managementtraining kunnen we i sen dat met rollenspel leren. In de seksuologie stuit d vanzelfsprekend op bezwaren van ethiek en gêne. Mi schien is dat wel eens jammer. Bepaalde sekstherapic zouden een stuk sneller gaan als je mensen kon laten waarom hun manier van vrijen weinig bevredigend is Margriet Hunfeld In Friesland wordt deze zomer De Kameleon 2 opgenomen, de film die al bij voorbaat een van de grootste bioscoophits van 2005 Ujkt te worden. Ongeveer 800.000 mensen bezochten vorig jaar het eerste deel, van de dvd gingen honderdduizenden exemplaren over de toonbank. Regisseur Ste ven de Jong blijft er nuchter on der. „Of had je Ocean's Twelve- achtige praktijken verwacht? Dit is Friesland! We doen gewoon ons werk." Geen strenge bodyguards dus in Ijlst, waar opnames van De Ka meleon 2 plaatsvinden. Slechts twee oranje pylonen scheiden de set van de openbare weg: nieuws gierige buurtbewoners mogen on gestoord kijken hoe hoofdrolspe lers Jos en Koen van den Donk er in het echt uit zien. Het besnorde Friese toneelicoon Rense Westra, die wederom de rol van de norse veldwachter Zwart vertolkt, deelt met een grijns handtekeningen uit aan twee blonde meisjes van een jaar of vijf. Regisseur Steven de Jong slurpt ontspannen van zijn bekertje kof fie. „Gemoedelijkheid staat voor op hier op de set", pleit hij. „We hebben hier geen Brad Pitts om moeilijk over te doen. We doen al lemaal ons best, daar valt niets aan op te blazen verder." De tweede Kameleon-film speelt enkele jaren na nummer een. De tweeling is wat ouder en komt te genover een vileine projectont wikkelaar (Jack Wouterse) te staan die een snelweg door hun dorpje Lenten wil aanleggen. Ondertus sen helpen de twee jongens een eenzame kluizenaar (Hidde Maas) zijn verloren zoon terug te vinden. De plot komt niet uit de boeken, maar is speciaal voor de film ge schreven. Psychische druk om een goed ver volg af te leveren kent De Jong niet. „Ik probeer net als altijd een mooi verhaal te vertellen. Dat is al moeilijk genoeg. Het publiek moet geraakt worden door een film. Toeschouwers moeten niet in de zaal zitten en denken „goh, wat is dat mooi in beeld gebracht. Ze moeten in lachen of in huilen uitbarsten. Als ze zich later van een film drie momenten kunnen herinneren, zijn we volgens mij De tweeling Klinkhamer met heit en mém aan de boterhammen met kaas, op de set van de film Kameleon Foto: GPD/Niels Westra In de scène die momenteel wordt opgenomen, sluit de veldwachter het olijke duo weer eens op in de gevangenis. De cel uit het Lenten van eind jaren vijftig is nage bouwd in een schooltje in Ijlst. In de dakgoot kijkt de Friese dorps jeugd toe hoe regisseur De Jong zijn acteurs aanwijzingen geeft. Een kalende IJlster van tegen de vijftig filmt met zijn handicam i nauwgezet elke handeling van de Regisseur. „Het tweede deel kent iheer dra matische lagen", schetst De Jong het grootste verschil met de eerste Kameleon. „De jongens worden volwassen en denken meer na. Dat levert meer conflictsituaties op, ook tussen hen twee. De naï viteit uit het origineel ontbreekt: dat mag ook wel, de broers zijn inmiddels immers aan het pube ren." In de film maken ook de advoca- tenbroers Willem en Hans Anker, commissaris van de koningin Ed Nijpels en zanger/politicus I Westbroek hun opwachting. De beide advocaten maken e vaartochtje en ontmoeten da Sietske en Hielke. Nijpels spf zichzelf en Westbroek speelt ijscoman. De Kameleon 2 is vanaf juni te zien in meer dan honderd scopen. anp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 2