De onderbroek symboliseert mijn jeugd
KUNST CULTUUR
Rusland volledig in de ba
van zijn eigen Nachtwacl
Ineens in de schijnwerpers
Cabaretier Theo Maassen loopt nog altijd vrij rond
Kunsth
even ee
kookha
Infocentruf
Rijksmusea
Bijzondere familiegeschiedenis van Sissingh in de Rotterdamse Kunsthal
Special effects in De Nachtwacht. Foto: GPD
moskou - Een culturele revolu
tie, een extreem belangrijk ex
periment, het meest ambitieuze
project van de moderne Russi
sche filmindustrie. De Russi
sche media laten er geen twijfel
over bestaan dat Notsjnoj Do-
zor, oftewel Nachtwacht, niet
zo maar een film is.
Voor het eerst sinds het uiteen
vallen van dj Sovjetunie kan
een Russische film worden ver
geleken met 'movies' van de
voormalige vijand, Amerika.
Nachtwacht wordt in een adem
genoemd met Star Wars, The
Matrix en In de ban van de ring,
in maart goed voor elf Oscars.
Een tweede deel is al gemaakt,
een derde deel volgt.
Lokte Titanic de Russen weer
naar de bioscoop, Nachtwacht
moet hen opnieuw doen gelo
ven dat Russische films even
zeer de moeite waard kunnen
zijn. „Nachtwacht zal de Russi
sche filmwereld veranderen
door te bewijzen dat ook Russi
sche films geld kunnen opbren
gen", zegt Vadim Smimov,
voorlichter van distributeur Ge-
mini-film. Momenteel halen
films uit eigen land slechts tien
procent van alle inkomsten
binnen. „De Russische cinema
tografie zal herleven. Rusland
wordt niet alleen consument,
maar ook producent."
Met ruim een miljoen bezoe
kers in vijf dagen tijd maakt
Nachtwacht de gespannen ver
wachtingen volledig waar. Nu al
is Notsjnoj Dozor de op twee na
best bezochte film in Rusland
ooit en met voorsprong de best
bekeken Russische film van het
afgelopen decennium. De rela
tief lage kosten van drieënhalf
miljoen euro zijn al terugver
diend.
Nachtwacht is gebaseerd op
een bestseller van Sergej Loek-
janenko, een van Ruslands be
kendste schrijvers van science
fiction en ook verantwoordelijk
voor het scenario van de film.
In de grauwe, duistere buiten
wijken en in de metro van Mos
kou gaan zwarte magiërs, vam
pieren en weerwolven 's nachts
uit jagen. Alleen de Nacht
wacht, die het evenwicht tussen
goed en slecht moet bewaren
om oorlog en andere proble
men te voorkomen, kan hen
verslaan.
Nieuw voor Russische films zijn
de gebruikte technologieën.
Aan de special effects, de mo
derne montage en de belichting
valt te zien dat regisseur Timoer
Bekmambetov gebruikmaakte
van de studio in Los Angeles
waar Quentin Tarantino Kill Bill
afrondde. Ook de kostbare
maar succesvolle reclamecam
pagne en de slimme wijze van
sluikreclame in de film trekken
in Rusland volop de aandacht.
Vernieuwend is bovendien de
wijze van beveiliging tegen ille
gaal kopiëren.
Rusland is volgens deskundigen
een land van 'filmjunkies'. In
1985 gingen Russen gemiddeld
negentien keer naar de bio
scoop, maar na het uiteenvallen
van de Sovjetunie bleven de za
len veelal leeg. Pas de laatste ja
ren zitten films in Rusland na
drukkelijk in de lift: ze I
steeds meer bezoekers,
ben steeds hogere opbrf
en er komen steeds me
scoopzalen bij.
In die fenomenale reviv
ook de terugkeer van de
sche film. In drie jaar ti
den er vier keer zoveel
sche films uitgebracht
jaar veertig) en de gemi
opbrengst werd meer d
dubbeld (tot ongeveer 1
euro in 2003). Prijzei
kaartje variëren van 1 tot
ro.
Nachtwacht was al te t
307 bioscopen in Ruslai
kraïne, Wit-Rusland en K
stan. Onderhandelinge
gaande over vertoning
film in het westen.
wacht wordt geen mat
duet dat over de hele wet
liefd is", voorspelde re
Bekmambetov in het tij<
Ekspert. „Voor Amei
Nachtwacht waarschijn
gecompliceerd voor puui
tainment en Europa vit
film misschien te vulgaii
film is evenals de Russis
vensbeschouwing ges
tussen twee culturen."
delft - De achtste editie van het
Delft Chamber Music Festival
(30 juli t/m 8 augustus 2004)
staat in het teken van Mephisto.
Allerlei duivelse kanten van
componisten komen aan bod,
zoals Tartini's Duivelstriller so
nate en Ysaye's, op Dies Irae
gebaseerde, sonate voor viool
solo. De 'composer in residen
ce' 2004 is Marijn Simons. Die
heeft voor de gelegenheid een
oktet gecomponeerd en voert
zelf een van zijn eigen werken
(Capriccio for Stan and Ollie)
uit. De concerten hebben
plaats in stedelijk Museum Het
Prinsenhof aan de Oude Delft.
Laatste tsarenpaar
in de Hermitage
Amsterdam - De Hermitage
Amsterdam begint in septem
ber met de tentoonstelling over
het laatste tsarenpaar van Rus
land, Nicolaas II (1868-1918) en
zijn Alexandra (1872-1918). Het
persoonlijke verhaal van het
paar en hun vijf kinderen geeft
niet alleen een blik in het leven
van de beroemde Romanov-fa-
milie maar toont ook de loop
van de geschiedenis waarmee
deze familie is verweven. Per
soonlijke bezittingen, staatsdo
cumenten, schilderijen, foto's
en kunstobjecten geven bezoe
kers een impressie van het le
ven van de laatste Russische
tsaar en zijn gezin.
Rotterdam - De Kuns
Rotterdam wordt van 9 1
met 12 september een k p
Met als titel Kunsthal] jj
houdt de kunstinstelling
weekeinde het Festival i
echte smaak. „De doelsti
om culinaire tradities
bachtelijke, kleinschalig
reidingswijzen voor de
gang te behoeden door
en culinair te laten same
ten", aldus de Kunsthal.
Het vierdaagse program]
vat presentaties, zoals v;
ciale 'freaky desserts', d le
van een appeltaartbal
zing en diiesterrengei
van Cees Helder (Park
Rotterdam) en Jonnie Bi
Librije, Zwolle). Verder i
cursus 'Haagse bluf vooi
ners' door de tv-kok Ai
sen, speciaal bestemd
Rotterdamse burgemees
stelten.
Ook zijn er workshops e
verijen met als onder
sambal, chocolade, kaa
en 'vergeten groenten',
rende het culinaire fesl
de tentoonstellingsmim
de Kunsthal gevuld met
gebreide markt waar kle
fige producenten en ve
van ambachtelijk voeds
presenteren. Het aanbo
eert van olie en kaas tol
vlees, zoetigheden en dr:
Dagelijks zijn er discus
debatten en lezingen. In r.
bijgelegen kindermuseu
Zebra is een speciaal kin
familieprogramma met
meer smaaklessen door 1
Pierre Wind. jj
II
h
Amsterdam - Het Rijksna
in Amsterdam heeft \a
het 'Infocentrum' geop<
bezoekers op de hoogte
len van de ingrijpende i
tie en vernieuwing de kc
jaren. Het gratis toegai
gebouw in de tuin van h
seum is het eerste boi
van de Spaanse architeci
tonio Cruz en Antonio
die zijn aangetrokken i
Rijksmuseum in een i c
jasje te steken.
Directeur De Leeuw v
Rijksmuseum maakte tiji
opening bekend dat sind
dit jaar 450.000 mensen
delijke tentoonstellinj
Meesterwerken in de 1
vleugel hebben bezocl
bijgebouw dat tijdens d
vatie nog open is voor pii
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor
professionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur
volgt stad- en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen,
toneelspelen, fotograferen of op andere wijze actief zijn.
Vandaag: Gerlinde Vliegenthart uit Katwijk.
Kamermuziek in
teken Mephisto
eindhoven/gpd - Hoezeer hij bij de re
gering ook aandrong hem te laten ar
resteren, Theo Maassen is nog steeds
vrij man. Volgens een woordvoerster
van de rechtbank van Den Bosch is er
nog geen aangifte tegen de cabaretier
uit Eindhoven gedaan naar aanleiding
van zijn beledigingen in het rapnum
mer 'Doodsbedreiging'. Die is ten
minste nodig om tot vervolging over te
gaan. „Maar het betreft een zodanige
parodie dat ik betwijfel of het zover
komt", aldus de zegsvrouw.
Premier Balkenende en WD-Kamerlid
Hirsi Ali, tegen wie Maassen in
'Doodsbedreiging' het meest tekeer
gaat, lijken in ieder geval geen priori
teit aan de zaak te geven. Hirsi Ali is
met vakantie, meldt een voorlichter
van haar partij. En premier Balkenen
de heeft 'nog genoeg andere dingen
aan zijn hoofd', aldus de Rijksvoorlich
tingsdienst. En dat terwijl de premier
hecht aan normen en waarden (on
langs nam hij het nog publiekelijk op
voor Dick Advocaat, toen die in de me
dia 'gedemoniseerd' werd) en Hirsi Ali
onlangs nog wél aangifte deed van be
dreiging via een rapnummer (van de
groep DHC).
De arrestatie van drie DHC-rappers
die daar op volgde, was tevens de be
langrijkste aanleiding voor Maassen
om met een eigen rapnummer te ko
men. Volgens de cabaretier mag de
vrijheid van meningsuiting op geen
enkele manier worden beperkt. Hij
gaat ondertussen flink door met het
promoten en het nader toelichten van
het nummer, dat vanaf maandag 26
juli als single in de winkels ligt. Deze
week was de cabaretier te gast bij actu
aliteitenprogramma Nova en donder
dag verzorgt hij een optreden in een
platenzaak in Eindhoven.
Je kunt gerust stellen dat de
carrière van Gerlinde Vliegen
thart in een stroomversnelling
is terechtgekomen. Na stages
bij onder andere Musicals in
Concert en Musicals in Ahoy',
maakte zij haar professionele
debuut in het ensemble van
'De Drie Musketiers'. Binnen
kort vertrekt Vliegenthart naar
Berlijn, waar zij invaller is voor
de hoofdrol van Fan tine in de
wereldberoemde musical 'Les
Miserables'. Bovendien bracht
zij kortgeleden een cd uit,
'Puur'.
Kortom, de wereld staat zo'n
beetje op zijn kop voor de jon
ge Katwijkse (24). Ze lijkt het
zelf nog maar nauwelijks te
kunnen geloven. „Ik ben nu
zo'n acht jaar bezig en het was
acht jaar ploeteren. Ik had
nooit een cent te makken. En
nu ineens dit! Het is ooit mijn
droom geweest een bijrol te
spelen op mijn dertigste, of
misschien zelfs een hoofdrol.
En moet je nu eens kijken! Ik
word nu invaller voor de
hoofdrol van 'Les Misérables',
Fan tine, in Berlijn. Dat is de rol
waarvoor ik in het vak ben ge
stapt."
„'Les Misérables' is echt de
musical der musicals. Daar is
het in Nederland mee begon
nen, het is na 'Cats' de musical
die het langst draaide, geldt
wereldwijd als de beste show
ooit, en er is geen musical die
in zoveel verschillende landen
is opgevoerd. Er zit spanning
in, sensatie, liefde en drama.
En schitterende nummers.
Daar komt nog eens bij dat
musical in Duitsland echt
wordt gezien als een kunst
vorm. Daar is het respect nog
groter. In Nederland wordt het
toch meer gezien als vermaak."
Ineens op een voetstuk dus, in
de schijnwerpers. Toch blijft ze
met beide benen op de grond
staan. „Dat moet ook. Het gaat
nu wel goed met me, maar in
dit vak kun je nooit op je lau
weren rusten, je moet altijd
weer opnieuw auditie doen,
voor elke musical weer. Je hebt
een gezonde dosis zelfvertrou
wen nodig, anders kom je er
niet."
Desondanks heeft het haar wel
Gerlinde Vliegenthart: „Ik word nu invaller voor de hoofdrol van 'Les Miserables', Fantine, in Berlijn.
Dat is de rol waarvoor ik in het vak ben gestapt." Foto: Dick Hogewoning
even tijd gekost te wennen.
„Na een tijdje stage stond ik in
eens zeven, acht keer per week
op het podium. Het was een
heel ander ritme dan ik ge
wend was, veel intensiever.
Weet je, je doet driehonderd
keer dezelfde show. Je moet
proberen daar elke avond weer
een uitdaging uit te halen. Dat
is moeilijk hoor, na honderd
keer. Maar het moet. Het was
een fantastische tijd, ik weet nu
zeker dat dit het is wat ik wil
doen. Musical is mijn grootste
liefde."
Waarom precies, zegt ze niet
goed te kunnen omschrijven.
„Maar het is in elk geval met
dansen en zingen een verhaal
overbrengen en daarmee men
sen raken. Het is de combina
tie die het zo mooi maakt. Het
publiek betaalt heel veel geld
voor een voorstelling en gaat
met een ht j1 fijn gevoel weg."
Dan is er nog de cd van haar,
die recent uitkwam. Dat lijkt
een opmerkelijke en zelfbe
wuste stap wellicht voor de
buitenwacht, maar de werke
lijkheid ligt toch een stukje an
ders. „Ik zing niet alleen in
musicals, ik ben ook wel eens
solist bij verschillende koren.
Zoals het Rijnstreekkoor. De
dirigent daarvan, Jan Verhoef,
geeft in eigen beheer cd's uit.
Hij was onder de indruk van
mijn stem en stelde mij voor
een cd te maken. Ik had daar
zelf nooit over nagedacht. Mu
sicalartiesten doen dat over het
algemeen niet. Maar ik hou erg
van nieuwe dingen, van uitda
gingen, dus heb ik het gedaan.
De cd is opgenomen in een
kerk in Zeewolde. Dat was wel
een heel andere ervaring dan
optreden. Als ik repeteer is dat
ook zonder publiek, maar dan
kan ik nog in vervoering raken
door het decor en de kos
tuums. Nu moest ik het toch
helemaal uit mezelf halen."
De cd is te bestellen via inter
net (www.cj-productions.nl)
en is te koop bij kantoorboek
handel Van de Berg aan de
Achterweg in Katwijk en bij
Music Shop North End aan
het Hoomesplein.
Herman Joustra
Tweede editie
Beachpop
bloemendaal - Het programma
voor de tweede editie van
Beachbop deze zomer op het
strand van Bloemendaal staat
vast. Op 25 juli kunnen dance-
liefhebbers genieten van dj's als
Ricky Rivaro, Tom de Neef,
Tom Harding, Ferry Corsten,
Lucien Foort en Danny Howels.
Ook kondigt de organisatie de
komst van een „zeer grote dj"
aan, van wie ze de naam nog
niet bekendmaakt. De organi
satoren vragen dit jaar voor het
eerst entreegeld voor Beach
bop. Meer informatie:
www.beachbop.info.
Ricky Rivaro. Publiciteitsfoto
door Annemiek Veelenturf
Rotterdam - Als kind van veer
tig-plus keert Bert Sissingh terug
naar de huiselijkheid van zijn
jeugd. Gestoken in pyjama figu
reert hij naast zijn vader en moe
der in een interieur dat de stijve
jaren vijftig ademt. Samen doen
ze de afwas, brengen ze de
avond lezend door. Soms haalt
Sissingh in beeld een geintje uit.
Het wringt, die onderlinge af
hankelijkheid van de volwassen
zoon en zijn bejaarde ouders.
Ook al brengt de humor een lich
te toon aan in het werk. De
Kunsthal in Rotterdam heeft nu
een expositie aan zijn werk ge
wijd.
Je blijft kijken naar de foto
waarop Bert Sissingh zijn vader
gebruikt als model voor 'Jan
Gat'. Als ware hij Ossip Zadkine
zelf, boetseert hij aan dit bij
veel Rotterdammers dierbare
symbool van het bombarde
ment op Rotterdam. Sissingh
kijkt naar zijn vader die de han
den ten hemel heft, de mond
wijd open. Geen naakt model,
zoals beeldhouwers meestal
hebben, maar een schaars ge
klede. Het is de onderbroek die
de meeste indruk maakt.
„De onderbroek, ja", peinst
Bert Sissingh. „Mijn vader zelf
blijft daar ook op terugkomen.
Hij vindt deze afbeelding op het
randje, maar ik denk dat die wel
kan. Niet alleen omdat mijn va
der - hij is 87 - er nog zo prach
tig uitziet. En ook niet uitslui
tend vanwege het ironisch
commentaar dat de onderbroek
levert op de naakten in de
beeldhouwkunst."
„De onderbroek symboliseert
mijn jeugd; ik droeg zelf ook
van die onderbroeken. Samen
met de pyjama die ik aan heb,
verwijst de onderbroek naar
mijn 'verloren tijd', om met
Marcel Proust te spreken. Naar
de niet probleemloos verlopen
periode van mijn jonge jaren.
Door daar nu dit mee te doen,
krijgt het z'n werking."
Ook de andere foto's uit 'A Fa
mily History', de foto-expositie
van Bert Sissingh in de Rotter
damse Kunsthal, hebben zijn
eigen familiegeschiedenis als
onderwerp. Meestal blikt de fo
tograaf zelf - zijn vriendin
Sjoukje Boersma drukt op het
knopje - in de camera terwijl
zijn ouders op de achtergrond
bezig zijn in de tuin, zilveren
bestek poetsen of het eten
klaarmaken.
Op de foto waarmee het in 1996
begon leest zijn vader de krant
en is zijn moeder verdiept in
een boek. Sissingh zelf staat
midden in de kamer terwijl hij
de enorme stapel oorlogsboe
ken van Lou de Jong torst.
„Mijn ouders hebben de oorlog
bewust beleefd", zegt hij. „En
hoewel ze niet heel schokkende
dingen hebben meegemaakt,
was die oorlog in mijn jeugd al
tijd ergens aanwezig. Voor een
opgroeiend kind is dat snel te
veel. Je kunt al die verschrikkin
gen niet zo makkelijk een plaats
geven."
Te simpel is het te stellen dat
Sissingh met de stapel boeken
een loden last uit zijn jeugd
wegdraagt. „Mijn foto's tonen
een impasse. Ze laten zien dat
ik verbonden ben met vroeger,
dat ik daar niet los van sta.
Maar ze zijn geen psychothera
pie. Ik hoef me niet te bevrij
den. De foto's zijn een beschrij
ving en tegelijk een aanvaar
ding. Ze laten zien: zó is 't."
Wat ontroert is het vertrouwen
van de bejaarde ouders dat uit
de foto's spreekt. „De eerste
keer heb ik ze voor het blok ge
zet. Ik kwam binnen met mijn
vriendin en zei: we gaan een fo
to maken en wel zus en zo. Ze
moesten er een beetje om la
chen. Mijn moeder was toen al
wat makkelijker, door de ouder
dom. Vroeger zou ze niet zo
ontspannen op de foto gaan."
Bert Sissingh nam de foto met
de boeken van Lou de Jong
toen hij in de eindfase van zijn
Bert Sissingh: „De onderbroek symboliseert mijn jeugd; ik droeg zelf ook van die ondérbroeken." Foto: GPD
avondopleiding aan de Rietveld
Academie zat. Daarvoor maakte
hij al tien jaar foto's in een heel
ander genre. In de traditie van
de Amerikaanse kleurenfoto
grafie legde hij de esthetiek van
het stadslandschap vast. „De
docenten waren niet zo heel erg
tevreden over mijn werk, totdat
ik die foto bij mijn vader en
moeder thuis maakte."
Ook Sissinghs ouders waren
blij. „Ze zagen dat de foto's hun
weg in de wereld vonden. En
dat vonden ze prachtig. Want
ze hebben zich altijd wel zor
gen gemaakt of ik het wel zou
redden. Ik was al zo lang bezig
met fotografie, maar dat wilde
maar niet echt van de grond
komen."
In 'A Family History' is een dui
delijke tweedeling zichtbaar. In
1999 overleed de moeder van
Bert Sissingh. De foto's met al
leen zijn vader, die hij sinds
dien maakte, lijken een derde
speler te missen. De humor
speelt bovendien een krachtiger
rol.
„Mijn vader moet meestal wel
lachen om de foto's, maar hij
vindt dat ik iets te veel de spot
drijf. Hij herkent zichzelf er ook
niet in", zegt Bert Sissingh.
„Dat klopt natuurlijk, want ik
vertel mijn verhaal. Maar nu
heb ik hem gezegd dat het klaar
is. De serie is af. En dat is maar
goed ook. Want hij wil ook niet
meer."
'A Family History' van foto
graaf Bert Sissingh - tot en
met' 10 oktober in de Kunst
hal, Rotterdam. Openingstij
den: di-za 10.00-17.00, zo
11.00-17.00 uur
