KUNST CULTUUR
Thunderbirds terug als speelfilm
Een eerlijk verhaal over
Rembrandt en Leiden
Floris Marcus zanikt tot het bittere eind
Theo Maassen maakt rap
tegen oppakken rappers
'Las Vegas-multimiljonair
kocht schilderij Vermeer'
Gidsen van Gilde houden rondwandelingen door de stad
zaterdag i7juli 2oo4
ichuurman.
;pD/Jaap Rozema
a Schuurman
^oadmovie
bdam - De actrices Katja
e irman en Tara Elders spe-
hoofdrollen in een lesbi-
oadmovie die regisseur
ran Gogh gaat maken.
Ronald Giphart schrijft
k ript. De film verhaalt over
friendinnen die er nog
z ier op uit trekken voordat
inhen gaat trouwen. „Het
een ode aan het wonder
;t vrouwelijke orgasme",
de filmmaker. De film
le' i het najaar 2005 in pre-
«ftier directeur
ra Parijs
De Franse regering
de Belg Gerard Mortier
imd tot directeur van de
van Parijs. Hij nam deze
e sinds november 2001
waar. Mortier (60) was
onder meer hoofd van
nt, de Belgische nationa-
ra in Brussel. Van 1991
01 met 2001 was hij artistiek
idi eur van de Salzburger
liele, waar hij de befaam-
gent Herbert von Karajan
'de.
idam - Het Leidseplein
stevige opknapbeurt
een, vinden twee jonge
architecten. Zet er maar
ren van dertig meter
I ïls markeringspunt voor
iltuurpromotiegebouw,
Karlijn Toebast en Bart
Het tweetal, een paar
lil geleden afgestudeerd als
amdige aan de Techni-
niversiteit Delft, werd
ei un afstudeerproject geïn-
rd door de oproep van de
che cultuurpromotor
en Verstappen die door de
enlijke theaters rond het
plein is aangetrokken om
te schudden tot een le-
ultuurplein.
sterdam
it Rotterdam
IDAM - Het schilderij
nj| irdams Stadsgezicht'
1907) van George Hen-
^Treitner blijkt in Rotter-
zijn geschilderd. Dat
lit een recente inventari-
an vier van Breitners
erijen die momenteel te
ijn in het Amsterdams
isch Museum. Een paar
ku leden concludeerde het
ureau voor Kunsthistori-
)ocumentatie al dat Breit-
iboren in Rotterdam, zijn
(beschilderde) foto's be
ste eeuw in de Maasstad
door Peter Lodewijks
Amsterdam - 'Thunderbirds are
go!' Vanaf 29 juli is het zover: de
Thunderbirds worden volwas
sen middels een heuse speel
film in de bioscoop. Geen ge
doe meer met poppetjes aan
draadjes, maar echte acteurs en
in plaats van neprookwolkjes
en waterteiltjes indrukwekken
de 'special effects'. Maar niet
iedereen is blij met de 'revival'.
In september 1965 vertoonde
de AVRO in zwart-wit het eerste
deel van de aandoenlijke scien-
cefiction-poppenserie 'De
Thunderbirds'. De serie sloeg in
als een bom en ontketende een
ware rage. De cyclus rond 'In
ternational Rescue', het ge
heimzinnige reddingsteam dat
altijd klaar staat om mensen uit
levensbedreigende situaties te
redden, is legendarisch en iets
waar je eigenlijk helemaal niet
aan mag komen. Velen zien
met de 'real-life'-versie op het
witte doek dan ook een mooie
jeugdherinnering naar de
knoppen gaan.
Want de verschillen zijn groot
tussen toen en nu. De avontu
ren in de poppendecors met al
hun charme zijn vervangen
door groots opgezette specta
culaire James Bond-achtige ac
ties. De prachtige geavanceerde
voertuigen, genaamd de Thun
derbirds, zijn opnieuw ontwor
pen maar nog wel herkenbaar.
Erger is het gesteld met de Fab
1, de roze 'dienstauto' van de
mooie Lady Penelope, geheim
agent van International Rescue
in Engeland, die werd rondge
reden door de handige ex-mis-
dadiger Parker. Milady heeft
een stapje terug moeten doen,
want de 6-wielige Engelse
Rolls-Royce is nu verworden tot
een strakke Amerikaanse Ford.
In zo'n moderne film moet dat
ook wel, want de oude Fab 1
zou hier niet meer inpassen,
net zoals Batman al diverse ke
ren een modernere Batmobile
kreeg en ook James Bond in el
ke nieuwe film een modernere
auto rijdt. De Ford-ontwerpers,
zelf overigens fans van de origi
nele Thunderbirds, hebben
flink gebruik gemaakt van hun
fantasie bij het bedenken van
de nieuwe, bijna negen meter
lange Fab 1. Alleen het 6-wieli-
ge concept en de kleur roze zijn
eigenlijk overeind gebleven. Als
voorbeeld namen ze de retro-
Thunderbird die Ford onlangs
op de markt bracht, die waarin
Hale Berry rondrijdt in de
meest recente James Bond-film.
Naast de vele geheime wapens
aan boord heeft de Fab 1 er wel
nieuwe features bij gekregen:
hij kan nu ook vliegen en over
water rijden.
Autofabrikant Ford is niet al
leen verantwoordelijk voor de
nieuwe Fab 1, maar levert ook
vele andere voertuigen voor de
film. De bioscoopfilm blijkt een
populair project voor autofabri
kanten. Steeds vaker verbindt
een fabrikant zijn naam aan
een nieuwe film en gebruikt die
om bijvoorbeeld een nieuw
model op een originele en doel
treffende manier onder de aan
dacht te brengen. Bij de Thun
derbirds is dit laatste niet direct
de opzet. Dat de Fab 1 als pro
ductieauto op de markt komt, is
uitgesloten. Toch komt Ford
genoeg aan bod in de film.
De tijd zal leren of 'The Thun
derbirds' voor de derde keer
een rage worden. Volwassenen
die de serie als kind gevolgd
hebben, zullen (als ze al naar de
film gaan) de nieuwe Thunder
birds met een dubbel gevoel
bekijken. Aan de ene kant zul
len de rigoureuze veranderin
gen pijn doen, maar tevens zal
de speelfilm veel herinneringen
oproepen. Kinderen van deze
tijd hebben er geen problemen
mee, want voor hen was de ou
de poppenserie allang een ge
passeerd (ruimte) station.
De mooie Lady Penelope, geheim agent van International Rescue in Engeland, wordt gespeeld door Sop
hia Myles. Publiciteitsfoto: GPD
Hilversum/ANP - Cabaretier
Theo Maassen heeft een rap
nummer opgenomen tegen het
arresteren van rappers die ver
dacht worden van het aanzet
ten tot haat. Zo pakte justitie
onlangs de hiphoppers van
DHC (Den Haag Connection)
op, omdat zij in een rap een
doodsbedreiging uitten aan het
adres van WD-Tweede-Kamer
lid Hirsi Ali.
In Nederland is volgens Maas
sen een hetze gaande tegen de
zogenoemde 'diss mentaliteit'
van hiphoppers en daardoor
komt volgens hem ook de vrij
heid van meningsuiting in het
gedrang. Hij pikt dat niet langer
en geeft in de cd-single 'Doods
bedreiging' zijn visie op de zaak
in een felle 'diss' (aanval met
woorden) tegen de Nederland
se maatschappij.
Maassen haalt uit tegen de
„door Jan Peter en zijn fat
soensrakkers opgelegde waar
den en normen." De premier,
maar ook Hirsi Ali, Jan Mulder
en Dick Advocaat moeten er al
lemaal aan geloven. „Jan Peter
en zijn kornuiten proberen
angstvallig terug te gaan naar
de jaren '50 en de daarmee sa
menhangende politieke cor
rectheid", aldus de verse rap
per. Hij daagt ze uit: „Kom op
dan, arresteer me dan."
In Doodsbedreiging rapt Maas
sen onder meer het volgende
couplet: „Het uiten van je me
ning, is het allerhoogste goed.
Dat is juist iets wat haat ont
laadt, en niet wat woede
voedt."
Het nummer was gisteren voor
het eerst op de radio. Vanaf 26
juli ligt het in de winkels.
dolfijnen, watervallen en een
vulkaan, bij Sotheby's voor 10,1
miljoen euro het eerste zelfpor
tret van Rembrandt dat in meer
dan dertig jaar onder de hamer
ging en meteen ook het duurste
was. Wynn sloeg vorig jaar op
internationale veilingen nog
veel vaker zijn slag. Op 6 mei
kocht hij een belangrijk portret
van Renoir voor 23 miljoen eu
ro, een dag later schafte hij voor
17 miljoen euro een zelfportret
van Cézanne aan. In de kunst
markt werd eerder dit jaar ook
al ernstig rekening gehouden
met het gegeven dat Wynn be
gin mei dit jaar mogelijk ook ei
genaar is geworden van Picas
so's 'Jongen met pijp', dat bij
Sotheby's in New York voor
104,1 miljoen dollar van eige
naar verwisselde. Daarmee was
deze Picasso het duurste kunst
werk is dat ooit is geveild.
londen In de Verenigde Staten
gaat het sterke gerucht dat mul
timiljonair Steve Wynn, hotel
magnaat in Las Vegas, de nieu
we eigenaar is geworden van
het vorige week in Londen voor
24,3 miljoen euro geveilde
schilderij van Johannes Ver
meer.
Volgens Walter Liedtke van het
New Yorkse Metropolitan Mu
seum of Art zou het in dat geval
de bedoeling zijn dat 'Jonge
vrouw zittend aan het virgmaaT
in Wynns museum zou komen:
de Wynn Resort Collection. De
voormalige literatuurstudent
Wynn, die een lucratief bingo-
bedrijf van zijn vader erfde en
zo furore kon maken, geldt als
een van de grootste privé-ver-
zamelaars ter wereld.
In 2003 kocht de 61-jarige eige
naar van onder meer het me-
gahotel The Mirage met echte
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Floris Marcus. Gezien: 16/7 op
het water bij de Waag
Floris Marcus moet het kenne
lijk hebben van kastelen, beel
dentuinen of waterpodia: in
een concertzaal lijkt hij afwezig.
Background heeft hij nodig,
sfeerbepalende attributen die
zijn manier van muziek maken
een glitterrandje geven. Nu,
sfeer is er ruimschoots rond het
water bij de Waag, attributen
ook: hier en daar een verdwaal
de tijdgenoot van Rembrandt
van Rijn, verkleed met veel flu
weel, morsige lompen en pra
lende veren, redelijk volle ter
rasjes en zowaar een zwoele
avondzon. Maar op de bruggen
over de Rijn staat nog maar
weinig volk als Floris per boot
aankomt in gezelschap van zijn
heraut die hem kleurrijk intro
duceert. Marcus, zo belooft hij,
zal ons vergasten op emotie en
drama als daar zijn liefde,
vriendschap, hartstocht, haat,
die natuurlijk ook in Rem-
brandts Gouden Eeuw een gro
te rol speelden.
Maar vooralsnog sprankelt er
niets; kabbelt het maar wat,
luchtig populair-klassiekerig.
Aan de hand van 30 jaar schil
deren zouden er portretjes, ets
jes, genrestukjes, zelfs erotische
vergezichten ontstaan waarop
we konden wegdromen. Nou,
helemaal niet dus.
Saskia is de centrale figuur in
Rembrandts leven, zo vertelt
hij. Zij wordt als eerste bedeeld
met een ode: 'Ja, met jou'. Flo
ris blijkt al snel in het geheel
niet wars te zijn van drama en
truttige romantiek. 'Ja voor jou
zou ik alles willen schilderen'.
Hij zingt ook nog iets over haar
zachte onderkant, 't is echt
waar. Pover entertainment!
Dan zeurt hij wat over land
Floris Marcus speelt op het water bij de Waag in het kader van het Rembrandtfestival. Foto: Mark Lamers
schappen, en abstracten
(maakte Rembrandt die ook?)
die je zouden tillen uit de wer
kelijkheid. In ieder geval doen
Marcus' handen dat, als hij in
druk wil maken na een ferme
staccatonoot, amateurisme ten
top. Zelfs de meeuwen boven
z'n hoofd gaan er van krijsen.
De 'rekkelijken en preciezen'
komen aan bod, het gevecht
tussen goed en kwaad, dishar
monie en harmonie en hoe je
met die twee door één deur
kan. Daar fröbelt hij gezellig op
los, gooit er een jazzy syncoop-
je tegenaan en een paar keihar
de gebroken akkoorden en we
hebben het weer gehad. En in
het volgende nummer 'Winif
red Atwellt' hij er vrolijk op los.
De levenslust van Saskia inspi
reert hem nog eens tot 'Bij jou
lijkt de tijd wel een eeuwigheid'.
Gelukkig duurt Floris' eeuwig
heid maar kort. Vervolgens
swingt 'Carpe Diem' de pan uit
op een zeer eenvoudig herken
baar patroontje.
Na de pauze is Rembrandt uit
Leiden vertrokken, maar Mar
cus nog niet. Dood en ellende
worden Van Rijn daarginds in
Amsterdam niet bespaard, dus
'Dapper door een Dipje'. Een
paar stompzinnige stompen op
de toetsen moeten interessant
gevonden worden. Z'n arties
tenbaret valt er bijna van in het
water.
Het zanikt maar door tot het
bittere eind. Geen mens ver
maakt zich echt. Tenminste
niet door deze geestdodende
muziek. Nee, dit is Rembrandt
niet waardig, een blamage in de
aanloop naar zijn 400e geboor
tejaar in 2006.
EVENDE
EMEL
dichter bij mij staat en dat
mijn fantasie veel minder
wordt geprikkeld."
Beste film?
„Dat is 'II postino' van regis
seur Michael Radford. Het ver
haal gaat over een eenvoudige
postbode, Mario, die op een
Italiaans eilandje de post be
zorgt bij de in ballingschap le
vende Chileense dichter Pablo
Neruda. De postbode vraagt
Neruda om een gedicht te
schrijven voor zijn geliefde om
zo haar hart te winnen. Dat
brengt uiteindelijk een omme
keer in zijn leven teweeg. Wat
ook zo mooi is aan het verhaal
is de vriendschap die groeit
tussen de kleine man, die post
bode, en de grote dichter Pablo
Neruda."
Beste cd?
„Ik heb twee cd's van de Griek
se zangeres Eleftheria Arva-
nitaki die ik het laatste jaar
grijs heb gedraaid. Het zijn
Griekse teksten, dus ik kan er
niets van verstaan, een paar
woorden misschien. Maar ik
heb begrepen dat het om tradi
tionals gaat, het zijn live-opna
men. Toen ik een van de cd's
kocht, getiteld 'Off The Road',
zei de verkoper tegen mij: 'This
one make you happy'. En dat
doet-ie inderdaad, al een jaar
lang. Ik draai deze cd minstens
een keer per week."
Beste kunstwerk?
„Ik heb lang nagedacht over
iets buiten De Lakenhal. Waar
ik bijvoorbeeld erg van hou is
het werk van Francis Bacon.
Maar als ik mijn absolute favo
riet moet kiezen, dan is dat
toch een werk uit de collectie
van ons eigen stedelijk muse
um. Een schilderij van Jan An-
driesse uit 1997. Het heet
'Kleurenspectrum van het dag
licht'. Eigenlijk is het een drie
luik, en het straalt een enorme
rust uit. De kleuren, heel zacht
blauw en lila, doen aan de da
geraad denken. Het is voor mij
het mooiste kunstwerk dat ik
ooit gezien heb. Ik kan er uren
naar kijken, als het tentoonge
steld wordt. Helaas is er bin
nen de vaste opstelling van het
museum geen ruimte voor.
Het was voor het laatst te zien
op de tentoonstelling 'Licht,
lucht en water', een paar jaar
geleden."
tekst: Jan Rijsdam
foto: Dick Hogewoning
door Herman Joustra
leiden - Je hebt grofweg drie ty
pes gidsen: de gids die weinig
weet van de te doorkruisen om
geving en maar een eindje in
het luchtledige zwamt, de gids
die wel over voldoende kennis
beschikt maar louter een lo
vend reclame verhaaltje vertelt,
en de gids die kennis aan en
thousiasme paart en alle be
schikbare informatie oplepelt,
positief én negatief. De gidsen
van het Gilde Leiden, stuk voor
stuk vrijwilligers die rondwan
delingen door de stad houden,
vallen in de laatste categorie.
Wie dus deelneemt aan een
wandeling van het Gilde in het
kader van het Rembrandtfesti
val, kan zich daaraan geen buil
vallen.
Max Vermond is zo'n goudeer
lijke leidsman. „Ja, natuurlijk.
Alleen maar reclame maken
vind ik flauwekul. Wij van het
Gilde willen over Leiden vertel
len. Nou, dan moet je ook alles
vertellen." Als het gezelschap,
vertrokken vanaf het Rijksmu
seum voor Volkenkunde, de
Weddesteeg in loopt zegt hij.
„Helaas, helaas, helaas, helaas,
helaas..." Het komt uit de
grond van zijn hart, hij heft de
handen ten hemel. „Helaas,
van het geboortehuis van Rem
brandt dat hier stond is niets
meer over."
En waarom er niets meer staat,
weet hij ook wel. „Er waren lie
den die het beter vonden de
huizen hier te slopen en nieuw
bouw neer te zetten. Moderne
gebouwen brengen meer geld
op. Dus hebben ze het geboor
tehuis van Rembrandt naar de
knoppen geholpen. Maar ik heb
hier nog wel een tekening van
het huis, zoals het er moet heb
ben uitgezien." Hij laat zijn ge
zelschap, een mannetje of vijf
tien („donderdag waren er 182,
dus de wandelingen slaan wel
aan"), een schets zien. „Zo'n
gevel, een replica geschonken
door de Rotogravure, heeft hier
een tiid gestaan. Maar ook die
is gesloopt" Ten behoeve van
nieuwbouw.
Zo kraakt Vermond nog meer
kritische noten. Ook noten die
niets met Rembrandt hebben te
maken. Als je een wandeling
door de stad houdt, valt er nog
heel wat meer te vertellen dan
over de beroemdste inwoner
die de stad heeft gehad, is de
opvatting van het Gilde. Dus
moet ook de Stichting Tegen
beeld-er even aan geloven.
Want de schildering op de
muur bij het Galgewater klopt
niet. Het Friese gedicht 'Maaie
op it iis' is geschilderd met de
Friese vlag als achtergond.
„Maar de pompebledden, de
rode harten, zijn onderstebo
ven geschilderd. Onvergeeflijk,
zo'n fout."
Denk niet dat Vermond louter
kritiek heeft op de Leidse bin
nenstad. Integendeel, het gros
van de tijd loopt hij zichtbaar
genietend door de straten en de
steegjes. Hij verhaalt over de
jeugd van Rembrandt. Hij ver
telt over diens vader die twee
molens had (Molen de Put is
een replica van een van die
twee) en die de nachtwacht die
hij moest lopen (een soort van
burgerwacht) afkocht voor zes
gulaen per jaar. Bij bijna al die
verhalen wijst hij straten of ge
bouwen aan, ter illustratie. Zo
als de Latijnse school in de Lok
horstraat waar Rembrandt naar
school ging. En het huis met
het trapgeveltje aan de Lange-
brug waar hij zijn eerste schil
derlessen kreeg.
Een aanrader, deze rondwan
deling.
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk? Kort
om: waarmee is Mia van
Iterson, public relations
medewerker van Stedelijk
Museum De Lakenhal, in de
zevende hemel?
Beste boek?
„Dat is het werk van Carson
McCullers. Een Amerikaanse
schrijfster. Ze heeft niet zo heel
veel geschreven. Maar ik heb
wel een aantal boeken van
haar gelezen. Als ik er een
moet noemen dan is dat 'The
Heart Is A Lonely Hunter'. Het
is een roman over gewone
mensen in een typisch Ameri
kaans stadje, in de jaren vijftig.
Het gaat over hun dagelijkse
beslommeringen, maar die zijn
heel mooi beschreven. Eigen
lijk lees ik het liefst boeken van
Engelse of Amerikaanse au
teurs. Ik denk dat dat komt
omdat die mijn fantasie meer
laten werken. Met Nederlandse
schrijvers of schrijfsters heb ik
altijd het gevoel dat het verhaal
