GESPREK VAN DE DAG
Lekker naar buiten? Vergeet het maar!
Kinderen aan de bril door televisie en computer
Jacht op wereldrecord
op EK kubusdraaien
Menselijk schild
tegen jacht
op kangoeroe
Veel eten en drinken
verdwijnt in vuilnisbak
Muggenziften
DAGELIJKS LEVEN
Steeds meer kinderen zullen in de nabije
toekomst een bril nodig hebben als gevolg
van moderne leefwijzen. Dat constateren
Australische wetenschappers na onderzoek
naar bijziendheid in Oost-Azië. Met name
in Singapore lijdt inmiddels tachtig procent
van de 18-jarigen aan bijziendheid, waar
door ze op afstand niet scherp kunnen
zien. Dertig jaar geleden was dat nog maar
25 procent. Daardoor hebben bijvoorbeeld
de politie en de luchtvaartmaatschappij in
Singapore steeds meer moeite om kandida
ten te vinden die door de medische keuring
komen voor agent of piloot.
De onderzoekers sluiten niet uit dat erfelij
ke factoren een rol spelen. Ze constateren
echter dat een veranderende levenswijze
de voornaamste oorzaak is van de sterk
toegenomen bijziendheid in landen als
Singapore, China en Japan. Jonge kinderen
besteden steeds meer tijd aan lezen, televi
siekijken en computerspelletjes. Vooral le
zen bij gebrekkig kunstlicht wordt gezien
als mogelijke oorzaak van bijziendheid. In
Nederland is weinig onderzoek gedaan
naar het toenemen van bijziendheid, laat
de Nederlandse stichting voor Weten
schappelijk Onderzoek (NWO) weten. In
andere Europese landen is echter een
soortgelijke trend geconstateerd. Zo is het
aantal bijzienden in Lapland tussen de ja
ren vijftig en de jaren tachtig van de vorige
eeuw gestegen van één procent tot 12 pro
cent. Lappenkinderen gaan sinds de jaren
vijftig naar school en hebben leren lezen.
In Zweden is inmiddels de helft van de
schoolgaande kinderen bijziend. Teg
tijd dat die kinderen op hun achttien
school verlaten, zal dat zeventig prot
zijn, is de verwachting.
Eerder was uit internationaal onderz
gebleken dat kinderen die veel sporti
het algemeen minder last hebben vai
ziendheid. Dat komt doordat zij relat
veel tijd buiten doorbrengen waard»
hun ogen minder hoeven te 'focusse;
voorwerpen die dichtbij zijn, conclui
de onderzoekers, gpd
NOU EN IS" ER <N VR-EDESAWA/A
TEGEN 2£J-FAA£DS-LOt>EN
MENSELIJK
Records zijn er om gebroken te worden. Ook records die verre van begerenswaar
dig zijn. Zoals het 'NEDERLANDS RECORD OPERATIES ONDERGAAN'. Volgens
de Leeuwarder ZAKENMAN Henk van de Borg komt die 'eer' hem toe. Hij werd
dit voorjaar ontslagen uit het academisch ziekenhuis in Groningen na een lij
densweg die gemarkeerd werd door liefst 80 operatieve ingrepen, veelal buik- en
maagingrepen. Met maag en darmen van de Fries gaat het naar omstandigheden
goed, maar als je voor het ongeluk geboren bent.... Jawel, hij ligt dus al weer in
het ziekenhuis. Dit keer is het mankement minder ernstig, een gebroken heup na
een val van de fiets. Desondanks ontkwam hij niet aan zijn 81e operatie.
De Australiër Steve Irwin, beter be
kend als de CROCODILE HUNTER
heeft de natuurbeschermingswetten
op Antarctica NIET OVERTREDEN.
Dat concludeerde het Australische
ministerie van Natuur en Erfgoed
gisteren. Irwin werd ervan verdacht
te dichtbij de dieren in een be
schermd natuurgebied op Antarcti
ca^ zijn gekomen. Op video-opna-
més is te zien hoe Irwin sleetje rijdt
met pinguïns, tussen buitruggen
zwemt en met zeeleeuwen knuffelt.
Na het bekijken van achttien uur vi
deoband, het interviewen van getui
gen en het onderzoeken van bewijs
stukken, concludeerde het ministe
rie echter dat Irwin hiermee geen
wetten heeft overtreden. Milieuorga
nisatie Greenpeace is het niet eens
met die beslissing. Zij roept de rege
ring op, de videobanden door onaf
hankelijke experts te laten onder
zoeken. Foto: AP
In een pandareservaat in de zuidwest-Chinese stad Chengdu is wereldwijd voor
het eerst dit jaar een BABY PANDA in gevangenschap geboren. De nog naamlo
ze baby woog amper 100 GRAM bij de geboorte. Een volwassenen Grote Panda
weegt 120 tot 150 kilo. Moeder en kind, die 24-uur in de gaten worden gehou
den door onderzoekers van het Wolong-reservaat, maken het goed.
In de jaren tachtig was het een
ware rage, de Rubik's Cube. Een
kubus van zes gekleurde vlakken,
die per vlak uit negen kleine vlak
jes bestaat. Veel exemplaren be
landden na uren gedraai onopge
lost onder in een la. Dat de puzzel
oplosbaar is, bewijzen de grootste
'cubers' van Europa in het Am
sterdamse wetenschapsmuseum
Nemo. Daar worden in augustus
de Europese kampioenschappen
cubing gehouden.
De ongeveer honderd deelnemers
uit zestien verschillende landen
hopen het officiële wereldrecord
van 16,53 seconden te verslaan.
Eerder dit jaar zette de 14-jarige
Japanner Shotade Makisumi het
onofficiële wereldrecord van
12,11 seconden neer. Dit was tij
dens een klein toernooi en de tijd
werd niet erkend als de nieuwe
snelste wereldtijd.
Het deelnemersveld op het EK be
staat uit fanatiekelingen die de
kubus sinds de jaren tachtig niet
meer hebben losgelaten. Sinds die
tijd is er ook een nieuwe generatie
puzzelaars opgestaan. De jongste
deelnemer is de 7-jarige Poolse
Wiktoria Zborowska.
Volgens de Nederlandse cuber
Ton Dennenbroek gaat het we
reldrecord er tijdens het EK in Ne
mo aan. „Een tijd van rond de 13
seconden moet haalbaar zijn",
zegt hij. Dennenbroek legt uit dat
iedere cuber zijn eigen systeem
van oplossen heeft. Het komt neer
op veel denkwerk en snel draaien.
„Het leuke is dat de verschillende
technieken nu op internet staan.
Je ziet dat de jongere generatie die
technieken overneemt, maar de
absolute toppers moeten zelf het
inzicht hebben."
En dat inzicht is over het alge
meen een wiskundig inzicht. Top
tijden zijn volgens de Dennen
broek niet voor iedereen haalbaar,
maar met een beetje oefenen kan
iedereen de puzzel binnen 1 mi
nuut oplossen. Het persoonlijk re
cord van de 43-jarige Dennen
broek ligt op 17,97 seconden. „Bij
een wedstrijd krijg je voor je gaat
draaien ongeveer 15 seconden de
tijd om de kubus te bekijken. Ik
kan in die tijd ongeveer zes zetten
vooruit denken, dat zet vier blok
jes op zijn plaats. Tijdens het
draaien, zie je vanzelf wat de vol
gende zet wordt." anp
Dieetfirma Slim Fast haalt een re
clamespotje met de Amerikaanse
komediante en actrice WHOOPI
GOLDBERG van het scherm. Slim
Fast, een onderdeel van Unilever,
heeft zich gestoord aan een aantal
SEKSUEEL GETINTE grappen over
president Bush. Goldberg maakte
onlangs tijdens een diner in New
York voor de Democratische voor
mannen John Kerry en John Ed
wards onder meer grove en seksu
eel getinte woordspelingen op
Bush' naam. Goldberg zegt al twin
tig jaar grappen te maken over pre
sidenten. Het is volgens haar be
grijpelijk dat Slim Fast zijn handel
wil beschermen, maar ,,ik moet
doen wat ik als artiest, schrijfster,
komediante en als Amerikaan moet
doen". Foto: Reuters
Het bestuur van
Canberra opent van
daag het 'jachtsei
zoen' op kangoeroes
die in de Australi
sche stad rondsprin
gen op zoek naar
voedsel.
Foto: Moré Gallert
Australische activisten willen zich
als menselijk schild opwerpen om
de jacht op kangoeroes te dwars
bomen. De natuurbeschermers
is het een doom in het oog dat
duizend buideldieren moeten
worden afgemaakt omdat zij
op zoek naar voedsel in de
Australische hoofdstad Can
berra rondstruinen.
Door protesten van de activis
ten zag het stadsbestuur van
Canberra zich al genoodzaakt
het afmaken van de dieren te
onderbreken. De autoriteiten
willen de jacht vandaag voort
zetten. De afgelopen dagen
schoten jagers ongeveer hon
derdvijftig kangoeroes dood.
Door de aanhoudende droogte
rukken de normaal schuwe kan
goeroes op naar de stad, waar zij
zich op zoek naar voedsel agres
sief gedragen. De autoriteiten
spreken over een plaag.
Zeker twee honden zouden al zijn
gedood door de buideldieren. Ook
viel een kangoeroe-mannetje een
vrouw aan. Betrokkenenen klagen
verder dat kangoeroes watervoorra
den van de stad en voer voor
schapen plunderden, anp-afp
Nu het weer iets beter wordt, gaan
velen lekker buiten recreëren. Lek
ker? Wie zich in 'de natuur' waagt,
riskeert allerlei aandoeningen, vari
ërend van huiduitslag tot chroni
sche ziekten. Gek genoeg juist
doordat de natuur steeds schoner
wordt.
„Om huidirritatie te voorkomen
doet u er verstandig aan na het
zwemmen natte badkleding te
verwijderen, te douchen en uw
huid goed droog te wrijven." Al
dus de zwemwatertelefoon van
een willekeurige provincie in Ne
derland. De vriendelijke vrou
wenstem op het bandje vertelt dat
in bepaalde wateren beter niet ge
zwommen kan worden in ver
band met rioolwaterlozingen en
blauwalgen.
Wie in de natuur wil recreëren,
doet er goed aan zich van te voren
nauwgezet te informeren over de
mogelijke gevaren. Een nietsver
moedende zwemmer loopt zo een
maag- darminfectie op en in bin
nenwateren steeds vaker ook
'zwemmersjeuk'. Een wandeling?
Voor je het weet heb je geïrriteer
de huid door de reuzeberenklauw
of de eikenprocessierups, of loop
je een infectie op door teken of
vossenlintworm. En kun je gesto
ken worden door muggen, vlie
gen, dazen, bijen en wespen. Wie
wil picknicken moet oppassen
voor rode bosmieren en spinnen.
Met milieuvervuiling hebben de
gevaren weinig te maken. De op
rukkende zwemmersjeuk komt
juist doordat het water het steeds
schoner wordt. Plassen zitten vol
met waterplanten en die trekken
weer zoetwaterslakken aan. Die
kunnen drager zijn van bepaalde
parasieten, die door watervogels
worden verspreid.
Bij zonnig weer drijven de slakken
met de parasietlarven naar de op
pervlakte. Badgasten die de larven
Zwemrhen in een van blauwalg vergeven waterplas of sloot. Niet goed voor u! Foto: GPD
al zwemmend aanraken, krijgen
vreselijke jeuk en rode bulten over
het hele lichaam. „Het jeukt als de
pest, erger dan muggenbulten,"
zegt een slachtoffer. De jeuk ver
dwijnt na een paar dagen, maar
soms pas na een paar weken.
De uitbreiding van beschermde
natuurgebieden, met steeds meer
recreanten erin, levert nieuwe ge
varen op. Naarmate er meer reeën
en muizen komen, neemt ook het
aantal teken toe. Een teek wacht
op struiken en bladeren tot een
gastheer voorbij komt. Dan laat
hij zich vallen en bijt zich vast in
de huid, bij mensen bij voorkeur
op een warme, vochtige plek, zo
als de liezen of de knieholten,
maar ook de hoofdhuid achter de
oren is populair. Steeds meer te
ken zijn besmet met de parasiet
die de ziekte van Lyme verspreidt.
Daarom moet de parasiet zo snel
mogelijk worden verwijderd. Een
rode kring rondom de beet, hefti
ge pijnen in armen of benen, plot
selinge gezichtsverlamming, dub
belzien en gezwollen gewrichten
zijn aanwijzingen voor Lyme.
Wandelaars wordt inmiddels aan
geraden nooit van de paden af te
wijken, gras noch struikgewas aan
te raken, alle lichaamsdelen zorg
vuldig te bedekken, zeker geen
korte broek en korte mouwen te
dragen en elkaar na elke wande
ling grondig te inspecteren.
Ontspannen recreëren kan ook al
niet meer in Limburg, Brabant en
sinds kort ook in delen van Gel
derland en Zuid-Holland; daar
rukt de eikenprocessierups op.
Aan de haartjes van de rups zitten
gif en kleine weerhaakjes. Een
aanraking veroorzaakt jeuk
jes die kunnen ontsteken, ii
aan de luchtwegen en ogen
Smullen van wilde bosvrud
er in Limburg en Groningei
laas ook niet meer bij. Want
je het weet word je besmet i
vossenlintworm, die via uit»
selen op de bessen en bram
recht komt. Zo'n besmettin
openbaart zich vaak pas na
jaren en kan een kwaadaard
vergezwel tot gevolg hebbel
Mayke Calis
Jaarlijks verdwijnt per huishouden
110 tot 165 kilo eten en drinken in
de vuilnisbak. En dat is zonde van
de 330 euro die daarvoor is be
taald, stelt het Nationaal Instituut
voor Budgetvoorlichting Nibud.
Een huishouden gooit alleen al
dertien broden weg.
Volgens het Nibud kan er eenvou
dig geld worden bespaard op eten
La Rochefoucauld
Niets verhindert zó zeer
natuurlijk te zijn als het
te willen schijnen
en drinken. Op de website
(www.nibud.nl) en in folders staat
hoe: let beter op de houdbaar
heidsdatum van producten en
maak het oudste het eerst op, be
waar etenswaren op de juiste tem
peratuur.
Ook op het gebruik van elektrische
apparaten valt een hoop te bezui
nigen. De stand-by-stand van elek
trische apparaten kost een gemid
deld huishouden circa 85,50 euro
aan energie per jaar. Wassen op 40
graden kost bijna half zoveel
stroom als wassen op 60 graden.
Water kan het beste in een water
koker worden gekookt, want dat is
goedkoper dan op gas of in een
magnetron.
Ook autorijden kan goedkoper,
wanneer op de rijstijl wordt gelet.
Mijn oogleden wegen tien kilo per stuk. Mijn ledema
ten te zwaar om te heffen. De klok tikt onverbiddelijk.
Morgen vroeg op. De nacht is broeierig en warm. Zo
losjes mogelijk lig ik in mijn bed. De donzen dekens
luchtig halfopen geslagen. De slaap rekt zich uit over
mijn lichaam. De werkelijkheid begint te zweven, ge
dachten glijden wegen langzaam zak ik in de diepte...
nnnjjiiiinNNNNNJJJjjjjjiiiiiinnNNNNNNJjjjiiii... Een
klauw haalt uit in reflex. Blind is de donkere nacht. Ga
weg! Ik luister en krijg geen antivoord. Nu ben ik op
mijn hoede. De slaap is gevlucht, net als de mug. Het is
stil. Verdacht stil. Misschien heeft de ellendeling zich al
ingeplugd. Een paniekerige kriegelstuip volgt, maakt
geen reactie los van opvliegend kwaad. Een nieuwe
aanval laat op zich wachten. Heb ik hem daarnet in
mijn schrikreactie dan toch geraakt, misschien?
Nee hoor: nnnnjjiiiiNNNNNNjjjjiiiinnNNNNNnnnjji-
II/.... Shit. Steeds verder kruip ik weg onder de dekens,
tot het warme dons geen huidcel onbedekt laat, behal
ve mijn tot een kwaadaardige frons vertrokken gezicht.
NNNNjjiiiiinNNNNNNjjiL. Wel potver... Niet mijn ge
zicht, etterbak, in ieder gaval niet mijn gezicht. Dan zie
ik er niet uit morgenochtend. Onder mijn kussen ben
ik veilig, voor even... want hoewel het gevaar voor een
fikse steekpartij nu tot een minimum is beperkt, dreig
ik ten onder te gaan aan verstikking.
HEEEEET!!!! Het is de nacht, de volstrekte donkerte
waarin deze vijand machtig is en ik stekeblind. Het is
de frustratie dat ik de vampier niet kan zien en hij mij
feilloos zal vinden om zich vol te zuigen. Het is het jen-
gelige geluid dat mijn zenuwen tergt. Het is van een
mug een vliegende olifant maken. Maar wie is hier nou
eigenlijk Dombo? Hughhh...Hughhhh.. Lucht! Ik heb
zuurstof nodig. Kop weer boven water, tot aan mijn
nek ingestopt. Ik heb geen keus. Bij mijn keel wacht
een strategisch hand onder de dekens. nnnNNNNjjjji-
iiinnNNNNjjii.. Verdomme... Licht aan. Een wanhopi
ge actie die in principe alleen maar meer hongerige
soortgenoten uitnodigt. Ik zal je, ik ga je... Waar zit je??
Nergens... Het bloeddorstige teefie houdt zich tac
tisch verborgen. This really BUGS me... Licht uit. Ik
moet slapen. You're not worth it... Mmmm, gaaddp...
Dan toch vanmiddag maar wat van die Citronella-
troep aanschaffen. Alhoewel, ik vind die geur niet te
harden. Muggen kunnen er ook niet tegen, zeggen ze.
Larie. Evolutie geldt evenwel voor deze goed gebekte in
secten. Zij laat zich niet meer om de tuin of het bed lei
den, weet al lang dat juist in de buurt van die geur
bange mensen vertoeven. Ze ruikt het angstzweet en
wordt van dat in combinatie met die Citronella eerder
bloedgeil.
nnnnNNNNNNjjjiii iinnn nNNNNNNNjjjjjiii.
AAARRRGGGhhhhhh!!!!!!!!! Licht aan. You little motherf
€oF??This means war... Wijdbeens sta ik op bed.
Vederlicht door de adrenaline die met heftige scheuten
door mijn gespannen spieren stoot. Van vermoeidheid
geen sprake meer. De schaamte voorbij dat het zo'n
miezerig beestje is waar ik mijn complete infanterie
met zwaar geschut op inzet. In de krijgshouding met
opgerold tijdschrift, het eerste het beste wapen binnen
handbereik om de kans op een fatale klap te vergroten.
Bereid om tot het einde toe te vechten, met elke zenuw
op scherp wachtend op De Aan val. Daar!!! Daar!! Daar
ging ze... Maar waar.... Jaaahh... Daar! Nee...ze
vliegt weer. Ik volg. This is your last dance, you
little shit.
PATS! PATS! Pats..pats...pats... Ik sla door.
De pitbull heeft beet en is niet van plan
los te laten tot de dood een feit is. Pats!
Een frummeltje valt neer. Hasta la vista
baby! Een zorgwekkend psychopatische
lach ontsnapt uit mijn keel en buldert
door de kamer. Dan is het stil, ik ben
niet degene die het laast lacht. Op de
muur zit een helderrode vlek, waar een 1
achtergebleven pootje in vast is blijven
plakken. Verslagen zak ik neer op het i
bed. I got her. but not before she got me...
In de veilige stilte probeer ik opnieuw de
slaap te lokken. Versuft, waarschijnlijk
door het bloedverlies, geef ik me over
aan de zwarte vlekken die mijn bewust
zijn toedekken.
TTRRRRRRRRRRRRRRRRRi-
iiiiiiiiiiiiiNG... Op het randje van de
slaap, schrik ik op van de wekker.
Reageren? op column@hotmail.com
