EU verbiedt steun
aan scheepswerven
ECONOMIE
Banken naar rechter over
risico op exportkredieten
Nederlandse aardgasvoorraad Meer werk in deeltijd
minder gedaald dan verwacht 0ok mannen vaker Parttime
Vervoerders vrezen
tarieven Betuwelijn
Consument vindt warenhuis stoffig
Werknemers industrie
tillen vaak te zwaar
Chinese taxi
Proces tegen
Chodorkovski
voortgezet
Y
Passen en meten
leer vraag naar
nige ijskasten
ent - Energiezuinige ijskas-
Êjjn in trek. Vorig jaar steeg
andeel ervan in de totale
iop. Energiezuinige auto's
asmachines werden in
minder goed verkocht dan
jt voorgaande jaar. Het
ijskasten met een A-label
in vergelijking met 2002
jaar met vijf procent tot 90
jent. Het totaal aantal ver
te ijskasten nam vorig jaar
af.
tevaller voor
latkist
13nroam - De schatkist boekt
2003 een meevaller van
Jq niljoen euro door lagere
io ven voor de volksverzeke-
0 n AOW, nabestaandenuit-
ig Anw en Kinderbijslag,
al het aantal AOW-uitke-
n was vorig jaar kleiner
eraamd. Dat blijkt uit cij-
ie de Sociale Verzeke-
ibank (SVB) gisteren heeft
Ir ndgemaakt.
pmachines
>ller leveren
hoven - ASML zoekt naar
in om zijn klanten sneller
ïieuwe chipmachines te
zien. De fabrikant over-
t hen opties te bieden op
,-ering van de apparatuur,
door de productietijd af-
it. Nu kan de tijd tussen de
angst van een order en de
ing nog oplopen tot negen
iden. Het Veldhovënse be
speelt met de gedachte om
en een voorschot te laten
en. Vervolgens garandeert
Ldat de machine eerder
se beveiliger
opt concurrent
irdam - De Britse beveili-
onderneming Securicor
concurrent Ricas Beheer.
Nederlandse bedrijf geeft
dingen over veiligheid aan
memingen en andere or
aties. Bij Ricas werken
onderd mensen. Het be-
net een omzet van circa 15
len euro bedient ongeveer
uizend klanten in Neder-
jnoffer voor
loud banen
ikusen - Het Duitse che-
en farmacieconcern Bayer
het aantal banen dat het
ar en in 2005 gaat schrap-
n eigen land verlaagd van
tot 3000. Met de onderne-
sraad is afgesproken dat
.600 werknemers in Duits
in mil daarvoor afzien van
ocent van hun variabele
ting, zoals bonussen en
atieloon. Bayer heeft ook
dat er geen gedwon-
intslagen vallen. Vorige
id sloot het Duite elektro-
em Siemens een vergelijk-
akkoord.
un voor
ndelstactiek EU
ei - De Europese Com-
e heeft gisteren steun ge
en van de EU-ministers van
nlandse zaken voor de
ier waarop zij probeert om
iderhandelingen over het
laken van de wereldhandel
trekken. Dat heeft het
irlandse voorzitterschap
ïcludeerd. Frankrijk heeft
ledenkingen, vooral door
'nzijdige aanbod van de
in de rest van de wereld
e exportsubsidies voor
louwproducten te schrap-
la onderzoekt
isioen artsen
luc - De Nederlandse
dingingsautoriteit NMa
in het lopende onderzoek
de verzekeringsbranche de
oenen voor artsen op de
genomen. Dat heeft een
dvoerder van de kartel
hond gisteren gezegd. Het
Dm de zogeheten Stichting
stverlening aan Pensioen
en (SDP), een samenwer-
sverband van vrijwel alle
verzekeraars in Neder-
Het is begin jaren zeven-
'gericht als tegenhanger
lensioenfondsen voor me-
ie destijds werden opge-
ordwinst voor
uisch Gazprom
on - Het Russische gas-
em Gazprom heeft vorig
[je hoogste winst uit zijn
liedenis behaald. Volgens
lationale accountants-
laarden kwam de netto-
uit op 159,1 miljard roe-
i miljard euro) tegen bij
miljard roebel in 2002.
'mm profiteerde van de ge-
n gasprijzen en van hogere
^opbrengsten. Ook ver
fde de belastingaanslag
e Russische gasmonopo-
let bijna de helft. De omzet
toe van 644,7 miljard naar
5 miljard roebel (22,7 mil
ium).
r
I
Nederland op de vingers getikt
den haag/anp - De Europese
Commissie haalt een streep door
steun van het Rijk aan vier Ne
derlandse scheepswerven. De
werven hadden al gerekend op
de in totaal 21,7 miljoen euro uit
het zogeheten matchingfonds
en zijn begonnen met de bouw
van een deel van de schepen,
maar de commissie verbiedt Ne
derland tot uitbetaling over te
gaan.
Staatssecretaris Van Gennip
van Economische Zaken heeft
de Tweede Kamer geschreven
het niet eens te zijn met het be
sluit van de Europese Commis
sie. De Nederlandse regering
zegde de steun toe in 2002 met
het voorbehoud, dat de Euro
pese Commissie dit zou goed
keuren.
De werven beschouwen het be
sluit van de Comnmissie als
"ernstig", aldus Van Gennip.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie wil Van Gennip
bezien hoe zij de werven alsnog
tegemoet kan komen.
Eerder was uit antwoorden op
Kamervragen duidelijk dat de
Europese Commissie beden
kingen heeft tegen de steun van
de Nederlandse overheid, die
bedoeld was om tegenwicht te
bieden op "rentesteun" die
Spaanse werven kregen. Vol
gens de Europese Commissie is
dit alleen toegestaan als het
gaat om maatregelen die be
doeld zijn om oneerlijke con
currentie van buiten de Euro
pese Unie te compenseren. De
Europese landen ondervinden
veel concurrentie van onder
meer Korea.
De vier Nederlandse werven die
de subsidie mislopen, zijn Bo-
dewes Shipyards, Bodewes Vol
harding, Merwede en Visser.
amsterdam/anp - Grote waren
huizen lijken na ruim een eeuw
overheersing in de stadscentra
hun beste tijd te hebben gehad.
De Europese grootwinkelbe
drijven als V&D, Marks Spen
cer en KarstadtQuelle zien wel
klanten komen, alleen kopen ze
niets. De consumenten gaan
liever naar kleinere speciaalza
ken, zoals de shops van Nike en
Hilfiger, waar ze wel grif de
knip trekken.
Het grote probleem van de wa
renhuizen is dat mensen daar
twintig jaar geleden spullen
konden kopen die nergens an
ders te krijgen waren. Inmid
dels streven speciaalzaken als
Zara en H&M het winkelmaga
zijn voorbij. Klanten vinden
warenhuizen duf en stoffig, zo
blijkt uit onderzoeken.
„Consumenten veranderen. Als
ze winkelen hoort daar ook een
bepaalde emotie bij en bij wa
renhuizen krijgen ze die niet",
zegt warenhuisdeskundige B.
Keizer van onderzoeksbureau
Capgemini. „Ik zie steeds meer
dat merken zoals Nike, Orange
en Hilfiger met eigen winkels
komen. Voorheen waren zulke
winkels er alleen ter ondersteu
ning van het merk, maar tegen
woordig zijn het winstmakers
waar klanten ook een stuk
merkbeleving ondergaan."
Die trend is de grootste concur
rent van de warenhuizen. Vol
gens Keizer kunnen grootwin
kelbedrijven alleen overleven
als ze zich weten te onderschei
den. „Hema is daar een mooi
voorbeeld van. Consumenten
die daar komen, weten wat ze
krijgen. De formule voert wei
nig merken, maar wel een hel
dere prijspolitiek. Bij V&D (net
als de Hema eigendom Vendex
KBB) is de formule onduidelijk.
Ze blinken nergens in uit."
V&D (anno 1887) voelt dat door
daling van de resultaten. Het
warenhuis probeert het tij te
keren met een grote reorganisa
tie, waarbij twaalf filialen slui
ten en 2700 mensen op zoek
moeten naar een nieuwe baan.
Als V&D het niet redt, gaat vol
gens bestuursvoorzitter P.
Hamming van moederbedrijf
Vendex KBB de stekker eruit.
Bij het Britse Marks Spencer
(anno 1884) geldt eigenlijk het
zelfde probleem. Klanten ko
men wel, maar kopen niets.
Concurrerende ketens als Next
hebben op modegebied meer
aantrekkingskracht. Ze zijn
goedkoper en meer bij de tijd.
Evenals Vendex KBB is M&S op
de beurs al enkele jaren niet
meer in trek. M&S probeert een
vijandige overname te voorko
men. Vendex KBB verdwijnt
vanaf augustus van de beurs in
Amsterdam. Het concern is
overgenomen door twee inves
teringsbedrijven.
Ook het Duitse KarstadtQuelle
(anno 1881) heeft last van de
conjunctuur. De bestedingen
lopen terug. Recentelijk kondig
de de onderneming aan 4000
mensen te ontslaan en dertig
van de 212 winkels te sluiten.
Keizer: „Bij KarstadtQuelle krij
gen klanten veel voor weinig.
Met deze strategie bevinden ze
zich in het midden van de
markt. Als het concern nu er
gens in zou uitblinken, zoals
service of een verrassend assor
timent, dan herkent de consu
ment dat en kopen ze wel."
Warenhuizen hebben meer
minpunten. Door de grote as
sortimenten is het volgens Kei
zer moeilijk om snel nieuwe
producten erin of eruit te halen.
„Dat maakt het moeilijk om
zo'n winkel te runnen. De grote
warenhuizen in Europa zijn
verworden tot instituten, met
weinig echt goede concepten.
Willen ze overleven, dan moet
dat veranderen."
xian - Meer dan honderd keer repareerde taxichauffeur Chen uit de Chinese stad Xian
allerlei gebreken aan zijn auto. Hij vroeg de Chinese fabrikant om een vervangend
exemplaar, maar dat verzoek werd niet ingewilligd. Gisteren was Chen het zat en trok
hij met collega taxichauffeurs in protest door de straten van de miljoenenstad Xian.
Zijn taxi liet hij voorttrekken door een ezel.
Foto: Reuters/China Photo's
den haag/anp - De Nederland
se aardgasvoorraad is het afge
lopen jaar met een daling van 4
miljard kubieke meter minder
sterk afgenomen dan verwacht.
Dit komt door de vondst yan
zeven nieuwe gasvelden en een
bijstelling van de bestaande
voorraden. Dit bleek gisteren
uit cijfers van het ministerie
van economische zaken.
Op 1 januari 2Ö04 had Neder
land een aardgasreserve van
1615 miljard kubieke meter. De
zeven nieuwe vondsten zijn
goed voor 13 miljard kubieke
meter gas. De bijstelling van de
bestaande gasvoorraad levert
51 miljard kubieke meter gas
meer op. Vorig jaar werd er 68
miljard kubieke meter gas ge
produceerd.
De voorraad in het Groningse
gasveld is 117 miljard kubieke
meter hoger bijgesteld. Het me
rendeel hiervan kan pas na
2040 gewonnen worden. De
overige voorraden op het vaste
land bevatten 73 miljard kubie
ke meter minder gas dan ver
wacht. De gasvoorraden in het
continentaal plat zijn 7 miljard
kubieke meter hoger ingeschat.
Het Groningse gasveld, dat
ruim tweederde van de totale
reserve beslaat, werd begin dit
jaar geschat 1142 miljard kubie
ke meter. Tot 2014 verwacht het
ministerie van economische za
ken in totaal 464 miljard kubie
ke meter aardgas te produce
ren.
Onlangs besloot het kabinet
gaswinning in de Waddenzee
toe te staan. In de jaren negen
tig werd hier ongeveer 40 mil
jard kubieke meter aardgas ont
dekt. Op basis van seismische
gegevens lijkt er nog eens 30 tot
130 miljard kubieke meter in de
Waddenzee te zitten.
voorburg/anp - Steeds meer
vrouwen en mannen werken in
deeltijd. In 2003 had ruim een
derde van de werkzame be
roepsbevolking een deeltijd
baan.
Dat is bijna anderhalf maal zo
veel als in 1993, zo bleek giste
ren uit cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS).
De meeste deeltijdwerkers zijn
nog steeds vrouwen, maar ook
steeds meer mannen werken
parttime. In 1993 werkte een
kwart van de beroepsbevolking
in deeltijd. In 2003 was dat op
gelopen tot 36 procent.
Mensen die minder dan twaalf
uur per week werken, worden
niet gerekend tot de werkzame
beroepsbevolking. Het CBS
heeft hen hier buiten beschou
wing gelaten. In 1993 had ruim
de helft van de werkende vrou
wen een deeltijdbaan.
In 2003 was dit toegenomen tot
tweederde. Er zijn in die perio
de bijna 800.000 werkende
vrouwen bijgekomen.Bij man
nen nam het percentage deel
tijdwerkers tussen 1993 en 2003
toe van 9 naar 14.
Mannen die parttime werken,
hebben meestal een grote deel
tijdbaan (tussen de 20 en 34
uur per week).
den haag/anp - Industriële be
drijven nemen onvoldoende
maatregelen om risicovol tillen
door hun personeel te voorko
men of te beperken.
Vooral de voedings- en genots
middelenindustrie doet het
slecht. De Arbeidsinspectie
heeft bij bijna 40 procent ofwel
70 van de 187 bezochte bedrij
ven overtredingen geconsta
teerd. Dit blijkt uit een onder
zoek van de inspectie.
Lichamelijke belasting is in de
industrie een van de belangrijk
ste oorzaken van ziekteverzuim
en arbeidsongeschiktheid. Het
tillen van lage gewichten kan al
schadelijk zijn.
Het dikwijls gehanteerde maxi
mum van 23 kilo geldt alleen
voor ideale omstandigheden.
Dat wil zeggen dat de werkne
mer niet te laag of te hoog, niet
te vaak en zonder draaien moet
tillen.
Overtredingen doen zich voor
op het gebied van machinevei-
ligheid en de verplichte risico
inventarisatie en -evaluatie. Een
op de vijf onderzochte bedrij
ven ging op dit punt over de
schreef. De Arbeidsinspectie,
die de sector vorig jaar door
lichtte, gaf 204 waarschuwin
gen, eiste 71 keer dat de werk
gever zich alsnog aan de wet-
houdt en deelde 22 boetes uit
In negen gevallen legde zij het
werk op een bedrijf stil, steeds
wegens onveilige machines. De
inspectie zal de industriële be
drijven blijven controleren op
lichamelijke belasting.
'Spoor prijst zichzelf uit de markt'
rotterdam/gpd - Transportor-
ganisaties vrezen dat de Betu
welijn, het nieuwe goederens-
poor tussen de Rotterdamse
haven en Duitsland, voor po
tentiële gebruikers te duur
wordt.
Hoewel de hoogte van de hef
fing voor de railverbinding nog
niet bekend is, vrezen toekom
stige vervoerders dat dat tarief
de pan zal uitrijzen, waardoor
de Betuwelijn zichzelf uit de
markt prijst.
De jaarlijkse lasten voor het
spoor (aanlegkosten 5,2 miljard
euro) bedragen na 2007 20 tot
27 miljoen euro per jaar. Met de
heffing moet dat geld worden
terugverdiend.
Verladersorganistie EVO geeft
aan dat de kilometerprijs 'bin
nen de perken' moet worden
gehouden. Anders kiezen verla
ders voor alternatieven, zegt A.
van Dongen. Twee euro is voor
haar het maximum. „Het tarief
mag niet boven het draagvlak
van de markt uitkomen."
Transport en Logistiek Neder
land pleit voor een 'gelijk speel
veld' voor alle vormen van
transport (weg, water en spoor).
„Gebruikers betalen de kosten
waarvoor ze verantwoordelijk
zijn," vindt C. Buraa van TLN.
Zij vreest dat spoorvervoer en
binnenvaart fors duurder wor
den wanneer alle lasten worden
doorberekend.
Binnenvaartorganisatie Ko
ninklijke Schuttevaer kijkt 'met
gemengde gevoelens' naar het
opleggen van kosten aan de ge
bruikers. „Als alles meetelt,
blijft er van het spoor niks
over," meent directeur C. de
Vries. „De Betuwelijn is niet te
exploiteren, maar moet van het
rijk wel een succesnummer
worden. Dus moet er veel geld
bij en dat komt er - linksom of
rechtsom." Volgens De Vries
moet Nederland bij het besluit
over de heffing uitkijken 'dat
het zijn positie als transport
land niet in de waagschaal
stelt.'
Directeur C. Robbeson van
spoorvervoerder Railion zei za
terdag bij de opening van de
Havenspoorlijn op de Maas
vlakte dat het tarief tussen de
een en twee euro moet komen.
„De volledige capaciteit van dé
Betuwelijn, zeventig miljoen
ton per jaar, wordt in de begin
jaren toch niet gehaald. Het ta
rief moet daaraan worden aan
gepast worden." Robbeson re
kent de eerste jaren op 20 tot 25
miljoen ton per jaar.
Volgens het ministerie van Ver
keer en Waterstaat wordt pa$
volgend jaar beslist over de
hoogte van het tarief.
Eis: vergoeding na kwijtschelding schulden arme landen
den haag/gpd - Drie grote Ne
derlandse banken willen een
uitspraak van de rechter over
de schade die ze lijden op be
paalde exportkredieten. De
banken Fortis, ING en ABN
Amro lopen een risico van vijf
tot tien procent op exportkre
dieten die ze verlenen aan arme
landen. Ze willen daar niet voor
opdraaien als de Nederlandse
staat deze schulden helemaal
kwijtscheldt.
Normaal gesproken nemen de
banken een eigen risico voor
lief bij het verstrekken van een
exportkrediet. De Nederlandse
staat vergoedt doorgaans 90 tot
95 procent van de schade die
kan ontstaan als een importeur
in een Derde Wereldland niet
meer aan zijn verplichtingen
kan voldoen.
De banken reageren nu op een
schuldenprogramma voor het
West-Afrikaanse land Ghana.
De internationale gemeenschap
heeft afgesproken 90 procent
van de schulden van dit land
kwijt te schelden. Nederland
gaat verder en streept de volle
dige schuld van Ghana weg. De
banken die exportkredieten
hebben uitstaan, dreigen zo
doende op te draaien voor de
laatste vijf of tien procent. De
Nederlandse overheid volgt de
redenering dat een bank niets
meer te vorderen heeft als de
volledige schuld is kwijtge
scholden.
Volgens een woordvoerder van
een van de banken willen ze
een principiële uitspraak van de
rechter. „Wij vinden dat hier
niet langer sprake is van een
zogeheten eigen risico. Dat risi
co nemen we normaal gespro
ken, omdat we er geld mee
kunnen verdienen. Maar nu de
staat alle schulden kwijtscheldt,
blijven wij met een restschuld
zitten. Hier is een situatie ge
creëerd waar wij geen vat op
hebben."
Als bijkomend argument voe
ren de banken aan dat het be
sluit van de Nederlandse staat
niet bijdraagt aan een stabiel
investeringsklimaat in landen
als Ghana. Ze wijzen er op dat
banken voorzichtiger worden
krediet te verlenen, als hun risi
co's groter worden. De rechts
zaak zal worden aangespannen
tegen het ministerie van finan
ciën en verzekeraar Artradius,
waar de exportkredietrisico's
zijn ondergebracht.
De banken noemen geen be
dragen bij de mogelijke schade
die ze lijden als ze vaker het ei
gen risico moeten nemen bij
exportkredietverlening aan ar
me janden.
moskou/anp-rtr - In de Russi
sche hoofdstad Moskou is gis
teren het proces tegen de groot
aandeelhouder van Aeconcern
Yukos, Michail Chroorkovski,
voortgezet. De 41-jarige olie
magnaat staat terecht wegens
belastingontduiking en fraude.
Yukos verkeert intussen in grote
problemen. De Russische staat
eist miljarden aan achterstallige,
belastingen terug. Veel deskun
digen zien in het proces een
poging van het Kremlin om
Chodorkovski te straffen voor
zijn politieke ambities.
Yukos heeft de overheid een
nieuw voorstel gedaan om aan
zijn belastingschuld te voldoen.
De nieuwe topman van het be
drijf, Stephen Theede, zou voor
de komende drie jaren 7,5 mil
jard dollar hebben geboden als
vergoeding. Maar de regering
Poetin zou koel op het aanbod
hebben gereageerd. .Wij in de
regering zien er weinig in", al
dus een een anonieme rege
ringsbron.
rozenburg - In alle vroegte en met grote voorzichtigheid gingen gisteren in Rozenburg twee havenkra
nen op transport. De kranen van een stuwadoorsbedrijf voeren op een ponton van de Chemiehaven naar
de nieuwe Britanniëhaven. Onderweg moest de Calandbrug worden gepasseerd. Met passen en meten
schoven de 5 meter en 65 centimeter hoge kranen onder de twintig centimeter hogere brug door.
Fotcj: GPD/Rein Geleijnse
