Gerechtshof
noemt bouw
muur illegaal
BUITENLAND
CIA overdreef dreiging
Iraaks wapenarsenaal
Dossier over Bush'
diensttijd vernietigd
Blij om de Abu-Graibgevangenis te zien
Pronk: Vredesmacht voor Sudan heeft geen zin
Jumbo in Bangkok
Twee Bulgaren en Filipijn in Irak gegijzeld
Israël negeert uitspraak
Frankrijk wil lijst veilige
luchtvaartmaatschappijen
Deserteur verenigd met ontvoerde echtgenote
4ms
I901
sbaron in
ia opgepakt
jfA - De Cubaanse politie
de Colombiaanse drugs-
Luis Hernando Gomez
mante. Dat maakte de Co-
aanse politie gisteren be-
Gomez Bustamante is
idende figuur binnen de
jibiaanse drugsmaffia. Hij
ïoog op het verlanglijstje
e Verenigde Staten. De lei-
in de Norte del Valle-kar-
rd op 2 juli op Cuba op-
t, toen hij met een vals
ort bij de douane stond,
-^nbia verwacht binnenkort
"j tlevering.
ische Serviër
rdeeld
tvo - Een Bosnische
»ank heeft gisteren een
ïalig lid van de Bosnisch-
che strijdkrachten veroor-
tot vijf jaar cel wegens
- 'smisdaden tegen Kroaten
slims gepleegd tijdens de
van 1992 tot 1995. De
ank veroordeelde Milo-
jdic onder meer wegens
den tegen de burgerbe-
en verkrachting in de
irbavica van Sarajevo.
iderdjarige
idt uit liefde
Een honderdjarige
man die zijn vrouw heeft
d, hoeft voor die daad
aar de cel. De voormalige
had zijn vrouw de keel
esneden om te voorko-
g lat ze naar een verpleeg-
ej er uit de buurt zou wor-
ai ibracht. De dader erken-
>r een rechtbank wel
I, maar de rechter zag
01 eden de man nog achter
te zetten. De rechter
van een „daad van lief-
e Koerden
er aangeklaagd
- De Turkse politie
lier Koerdische oud-par-
iërs opnieuw aange-
Het viertal werd juist
maand vrijgelaten na
lan tien jaar in de gevan-
hebben doorgebracht,
ia, Orhan Dogan, Ha-
Ie en Selim Sadak had-
ilgens de politie separa-
he taal hebben geuit tij-
)ij eenkomsten in het
>sten van Turkije. Ook
1 zij de wet overtreden
'oerdisch te spreken op
Tgadering.
slimmarinier
naar Duitsland
rr - De Amerikaanse mari-
in Irak was ontvoerd en
dag weer in Libanon op-
gisteren naar Duitsland
:en. Vandaar zal hij ver
dijk doorreizen naar de
igde Staten. Wassef Ali
in meldde zich donder
de zwaarbewaakte Ame-
;e ambassade in Beiroet.
;n van de tolk van Liba-
:omst verschenen na
irmissing op 21 juni op
temet. Onduidelijk is hoe
ijgekomen.
angene belt
lah Omar
j oldak - Een gevangen ge
il lid van de Afghaanse
ui heeft de leider van de
mentalistische beweging,
i Mohammad Omar, ge
lat heeft een hoge rege-
-1 inctionaris in Afghanis-
steren gezegd. Het is de
indicatie in maanden dat
irtvluchtige Afghaan nog
m is. De gevangene, Mul-
ijahid, zou de voormalige
it van Omar zijn. Pogin-
na het eerste gesprek
contact te krijgen mis-
steeds.
jistaan in race
f-gezant Irak
iork - De hoogste baas
e Verenigde Naties, Kofi
"Ti, heeft de ervaren diplo-
Ashraf Jehangir Qazi op
de nieuwe gezant
rak. Volgens diplomaten
VN-hoofdkantoor in
'ork lijkt de huidige am-
deur van Pakistan in de
ligde Staten de belangrijk-
ndidaat voor de post. Het
Dofdkwartier in Bagdad
augustus 2003 doelwit
en bomaanslag, waarbij 22
p vielen.
ndeiaren in
nroïne opgepakt
IfjtA - De Colombiaanse po-
leeft naar eigen zeggen
ite slag geslagen in haar
tegen de handel in heroï-
samenwerking met de
ise autoriteiten zijn
itaties verricht. Colom-
•ral bekend als 's we-
rootste exporteur van co-
maar in de illegale han-
heroïne is het land ook
rote speler". Volgens Co-
tanse bronnen waren de
Opnten betrokken bij net-
van internationale he
idel.
Speciale VN-vertegenwoordiger gaat twee jaar in Khartum wonen
zaterdag 10 juli 2004
den haag/gpd - Het heeft geen
zin een internationale vredes
macht naar Sudan te sturen
om de stabiliteit te verzekeren
in de westelijke regio Darfur.
„Een vredesmacht is totaal on
mogelijk Het gaat om een
woestijn ter grootte van Frank
rijk. De strijders zijn niet te
herkennen, het zijn nomaden
op kamelen met laomzwaar-
den," zegt de speciale verte
genwoordiger van de Verenig
de Naties voor Sudan, Jan
Pronk.
Hij bezocht vorige week Dar
fur, waar Arabische milities
tienduizenden mensen heb
ben vermoord en honderddui
zenden van huis en haard
hebben verdreven. Gisteren
besprak hij zijn bevindingen
met minister Bot van buiten
landse zaken en Van Ardenne
voor ontwikkelingssamenwer
king. Hier en daar klinkt de
roep om militairen naar het
gebied te sturen. In Nederland
pleit de WD daarvoor.
Volgens Pronk ligt de oplos
sing van het conflict er veeleer
in dat de internationale ge
meenschap zo veel mogelijk
druk uitoefent op de Sudanese
regering. Die moet helpen bij
het ontmantelen van de Janja-
weed, de milities die met
steun van de regering opereer
den. Ook moet Khartum toe
gang tot Darfur verzekeren
voor hulporganisaties. „Het
land moet humanitaire hulp
krijgen en moet geholpen wor
den bij de economische we
deropbouw." Sudan heeft de
komende jaren miljarden dol
lars aan hulp nodig om de ge
volgen van de burgeroorlog te
boven te komen, verwacht
Pronk
De kern van het conflict is
economisch en ecologisch.
„De druk van de bevolking op
de schaarse middelen in het
gebied werd te groot. De ene
etnische groep verdrijft dan de
andere in de jacht op hulp
bronnen. Dit conflict is ook
niet net opgekomen. Dat heeft
zich over de laatste tientallen
jaren ontwikkeld," analyseert
Pronk. Hij trekt parallellen met
de bloedige massamoorden in
Rwanda in de jaren negentig.
„Ook daar ging het om de strijd
om het bestaan."
„Ook nu zijn we te laat. Hulpor
ganisaties, de internationale ge
meenschap, we zijn altijd te
laat. Maar we kunnen nu nog
wel wat doen. Darfur heeft nu
de volle internationale aan
dacht." Als speciale vertegen
woordiger van de secretaris-ge
neraal van de Verenigde Naties
vestigt Pronk zich binnenkort in
de Sudanese hoofdstad Khar
tum om maximale druk op het
vredesproces uit te oefenen. Hij
wil in ieder geval twee jaar blij
ven. „De ervaring leert dat je
dan op elkaar uitgekeken bent.
Dan moeten nieuwe mensen
het overnemen."
Wanbetalers opgelet
Minister Van Ardenne (ont
wikkelingssamenwerking)
overweegt Europese landen
die weinig of niets willen
doen aan de humanitaire
ramp in de Sudanese provin
cie Darfur, publiekelijk aan
de schandpaal te nagelen.
Het ministerie van buiten
landse zaken stelt momen
teel een lijst op van landen
die tekortschieten. Zij wil de
lijst begin volgende week
aan de orde stellen tijdens
de algemene raad van Euro
pese ministers van buiten
landse zaken in Brussel. De
bewindsvrouwe maakte haar
voornemen gisteren bekend
na afloop van een gesprek
met haar oud-collega Pronk,
die speciaal vertegenwoordi
ger van de Verenigde Naties
voor Sudan is.
Bangkok - De Thaise politie bereidt zich voor op de 15e
Wereld Aids Conferentie die vanaf zondag wordt gehou
den. Ruim 15.000 wetenschappers, actievoerders, politi
ci, farmaceuten en andere belangstellenden worden in
Bangkok verwacht. De wijze waarop Thailand het aids-
probleem aanpakte, was jarenlang een voorbeeld voor
andere landen. Maar het succes heeft het Aziatische land
blind gemaakt. Vorig jaar stierven er in Thailand 53.000
mensen aan aids en aanverwante ziekten, zo'n 700.000
Thai zijn besmet en 320.000 daarvan hebben aids. Thai
land heeft te lang op zijn lauweren gerust. De voor
sprong dreigt om te slaan in een achterstand. In de bor
delen gebruikt nog maar de helft van de prostituees een
condoom. Voorlichtings- en preventieprogramma's be
reiken nauwelijks vijf procent van de jeugd. „Thailand
stevent af op een ramp", waarschuwde Hakan Bjorkman
van het VN Ontwikkelingsprogramma (UNDP) deze
week. Foto: Reuters/Sukree Sukplang
washington/anp-rtr De
Amerikaanse inlichtingendienst
CIA heeft in de aanloop naar de
oorlog in Irak de dreiging van
het wapenarsenaal van dat land
sterk overdreven. De dienst ne
geerde bewijs dat de aanwezig
heid van massavernietigings
wapens in Irak tegensprak. Dat
concludeert een onderzoeks
commissie van de Senaat in een
rapport dat zij gisteren heeft
uitgebracht.
Volgens de commissie schoven
de inlichtingendiensten twijfels
over de aanwezigheid van mo
biele biologische wapens, een
van de belangrijkste redenen
voor de regering-Bush om Irak
de oorlog te verklaren, terzijde.
Ruim een jaar na de val van
Saddam Hussein zijn in Irak
nog altijd geen bewijzen gevon
den dat het Iraakse regime nog
over verboden wapens beschik
te.
Commissieleden verschilden
van mening over het feit of het
Witte Huis inhoudelijk druk
heeft uitgeoefend op de CIA om
bevindingen te produceren die
Bush welgevallig waren. De vi-
ce-voorzitter van de commissie,
de Democraat Jay Rockefeller
zei: „Als Senatoren destijds wis
ten wat we nu weten, hadden
we nooit voor een oorlogsver
klaring aan Irak gestemd."
den haag/gpd - Opstandelin
gen in Irak hebben gisteren
twee Bulgaren gegijzeld. De da
ders eisen dat het Amerikaanse
leger voor vanavond gevangen
moslimmilitanten vrijlaat, an
ders worden de Bulgaren ge
dood. Opstandelingen houden
voorts ook nog een Filipijn ge
vangen, en eisen dat de Filipij-
nen hun vijftig soldaten uit Irak
terugtrekken, anders wordt de
man onthoofd.
De Bulgaarse en de Filipijnse
regeringen zeggen niet te zullen
zwichten voor de dreigemen
ten. Bulgarije heeft 470 solda
ten in de multinationale strijd
macht in Irak. De twee Bulga
ren, Ivailo Kepov en Georgi La-
zov zijn civiele vrachtwagen
chauffeurs. Op een videoband
die werd uitgezonden door de
tv-zender al-Jazeera waren de
twee te zien samen met enkele
gemaskerde en gewapende
strijders. De familie van de ont
voerde vrachtwagenchauffeur
Angelo de la Cruz deed een
klemmend beroep op de Fili
pijnse regering om hem vrij te
krijgen. Dinsdag was de man te
zien op een video, die door al-
Jazeera werd uitgezonden. De
la Cruz lag op zijn knieën voor
drie gewapende strijders. De Fi
lipijnse president Arroyo heeft
donderdag haar landgenoten
verboden naar Irak te reizen.
den haag-jeruzalem/anp - De
bouw van de muur die Israël af
scheidt van de Westelijke Jor-
daanoever is in strijd met het
volkenrecht en daarom illegaal.
Dat is het oordeel van het Inter
nationaal Gerechtshof (IG) dat
zich gisteren in een advies over
de zaak heeft uitgesproken. Isra
el en de Verenigde Staten heb
ben afwijzend op de uitspraak
gereageerd. De Palestijnen vin
den dat de VN nu sancties tegen
Jeruzalem moet instellen.
Israël moet de muur, daar waar
die over gebied loopt dat ten
oosten van de zogenoemde
'Groene lijn' loopt, afbreken en
de schade die de bouw aan de
Palestijnen heeft toegebracht
compenseren, aldus het hof in
Den Haag. Als de afscheiding
verder wordt gebouwd ontstaat
een voldongen feit wat volgens
de rechters neerkomt op an
nexatie van Palestijns land.
De 'Groene lijn' is de grens tus
sen Israël en de Westelijke Jor-
daanoever, zoals die in 1949
werd vastgelegd toen Israël on
afhankelijk werd. Het hof bena
drukte gisteren dat de Jordaan-
oever, inclusief Oost-Jeruzalem,
volgens het internationaal recht
nog steeds bezet gebied is. Het
staat „feitelijk onder het gezag
van een vijandelijk leger."
De Verenigde Naties hadden in
december aan het hof gevraagd
zich over de zaak uit te spreken.
Het juridisch advies dat nu op
tafel ligt is niet bindend. Het ICJ
adviseert de VN zich te beraden
op verdere stappen om een
„einde te maken aan de illegale
situatie die door de bouw van
de muur is ontstaan".
Volgens Israël gaat de uitspraak
volledig voorbij aan de essentie
van het probleem en de reden
waarom de muur in de eerste
plaats werd gebouwd: de Pales
tijnse terreuraanslagen. Minis
ter van jusitie Lapid verklaarde
dat Israël zich niet zal houden
aan de uitspraak, maar zich al
leen gebonden acht aan de opi
nie van het eigen hooggerechts
hof. Een woordvoerder van het
ministerie liet verder weten dat
de opinie van het ICJ „het re
sultaat van een politiek gemoti
veerde manoeuvre" is in de Al
gemene Vergadering van de
VN.
President Shi van het Interna
tionaal Gerechtshof zei gisteren
echter, zonder de aanslagen bij
naam te noemen, dat Israël
zich niet kan beroepen op het
recht op zelfverdediging. De
route die de muur volgt, via be
zet gebied,- is volgens het hof
niet noodzakelijk voor Israëls
veiligheid.
De Europese Unie riep Israël na
de uitspraak op de veiligheids-
barrière te slechten, voorzover
die over Palestijns bezet gebied
loopt.
Het Witte Huis liet weten dac
het ICJ niet de juiste instantie is
de kwestie te behandelen. Dio
politieke zaak moet volgens
woordvoerder McClellan wor
den opgelost langs het „daar
voor bestemde proces, de rou
tekaart".
De Palestijnse premier Qurei
sprak gisteren van een „histo
risch besluit", en een adviseur
van de Palestijnse leider Arafat
noemde Israël een 'outlaw',
waar de VN sancties tegen moet
instellen. Arafat zelf jubelde
over een „overwinning voor het
Palestijnse volk".
De vernietiging van de docu
menten werd bevestigd door
het Pentagon. Volgens het mi
nisterie van defensie zijn mi
crofilms met daarop de gege-
den haag/gpd - Het dossier
over de militaire dienst van de
Amerikaanse president George
Bush in de Nationale Garde,
meer dan dertig jaar geleden,
blijkt 'per ongeluk' te zijn ver
nietigd. Dat meldt de krant The
New York Times gisteren. Over
Bush' activiteiten in de Natio
nale Garde bestaan al langere
tijd twijfels. Volgens de Demo
craten heeft Bush destijds zijn
plicht verzuimd, en op zijn
minst de kantjes er vanaf gelo
pen.
Het gaat over een periode van
ongeveer een jaar, waarin Bush
als eerste luitenant diende bij
de Air National Guard van zijn
thuisstaat Texas, en tijdelijk ge
stationeerd was in de staat Ala
bama, terwijl veel van zijn leef
tijdgenoten naar de oorlog in
Vietnam werden gestuurd.
Maar er is twijfel of Bush wel in
Alabama actief is geweest. Sol
daten die ook in Alabama bij de
Garde dienden kunnen zich
hem niet herinneren uit die tijd.
vens van talloze militairen uit
de periode 1972 en 1973 in 1996
en 1997 tijdens een restauratie
project vernietigd. Het betreft
materiaal dat precies gaat ovei?
de maanden die Bush zegt in
Alabama actief te zijn geweest.
De verdwijning kwam aan het
licht nadat media op grond van
de wet op de vrijheid van infor
matie de documenten hadden
opgevraagd.
Begin dit jaar, nadat de eerste
vragen over Bush' diensttijd
waren gesteld, gaf het Witte
Huis honderden pagina's met
documenten hierover vrij, maar
toen werd met geen woord ge
rept over de vernietiging van de
op microfilm gestelde docu
menten die precies op die pe
riode betrekking hadden. Het
Witte Huis wilde gisteren geen
commentaar geven.
jakarta/anp - Een Amerikaanse deser
teur is gisteren in de Indonesische
hoofdstad Jakarta herenigd met de Ja
panse vrouw die hij trouwde nadat ze
door Noord-Korea was ontvoerd. Dat
heeft het Japanse persbureau Kyodo
gemeld. Charles Robert Jenkins arri
veerde vanuit Noord-Korea met zijn
twee dochters op het vliegveld van Ja
karta. De 64-jarige ex-militair werd er
opgewacht door zijn 45-jarige Japanse
vrouw Hitomi Soga, die twee jaar gele
den naar Japan vertrok. Jenkins en de
twee dochters van het stel bleven toen
achter. De voormalige militair vluchtte
veertig jaar geleden naar het commu
nistisch geregeerde Noord-Korea en is
voor de Verenigde Staten een deser
teur. Hij vreesde dat hij door zijn ver
trek naar Japan voor een Amerikaanse
krijgsraad zou moeten verschijnen om
dat Japan een uitleveringsverdrag met
de VS heeft. Tegen een reis naar Indo
nesië heeft Jenkins geen bezwaar, om
dat dat land geen uitleveringsverdrag
met de VStaten heeft.
Soga werd in 197Ó op last van het be
wind in Pyongyang ontvoerd. Ze moest
Noord-Koreaanse spionnen Japans le
ren. Na een bezoek van de Japanse pre
mier Koizumi aan Noord-Korea in 2002
mocht Soga naar Japan terugkeren.
amsterdam/anp Frankrijk
gaat de andere EU-landen
voorstellen om een blauwe lijst
op te stellen van veilige lucht
vaartmaatschappijen. Passa
giers moeten de lijst op internet
kunnen lezen. De Franse ver
keersminister De Robien heeft
dat gisteren gezegd vooraf
gaand aan de üïformele bijeen
komst van EU-verkeersminis-
ters in Amsterdam.
„Bovendien moeten klanten bij
aankoop van een ticket weten
welke maatschappij hen ver
voert. Als dat verandert, moe
ten ze dat horen", aldus De Ro
bien. Nu huren luchtvaartbe
drijven soms andere toestellen
in voor een vlucht. De Europese
Unie heeft nog geen lijst van
veilige of onveilige maatschap
pijen. Wel verschijnt eind 2004
een eerste rapport over contro
les van niet-Europese maat
schappijen. Dat verslag van de
Europese Commissie is open
baar. Een land kan bepaalde
maatschappijen weren, bijvoor
beeld omdat hun toestellen te
veel gebreken vertonen. In ja
nuari is in de Europese Unie al
een regeling vastgesteld om dat
uit te breiden.
Als een land een maatschappij
de toegang verbiedt, bespreekt
Brussel of het verbod ook in de
rest van de EU van kracht
wordt. Aanleiding voor het
Franse voorstel is een vliegtuig
ongeluk bij de Egyptische bad
plaats Sharm el-Sheikh. In een
toestel van het Egyptische Flash
Airlines kwamen in januari alle
148 inzittenden om, onder wie
133 Franse toeristen.
Frankrijk stelt voor dat de con
troles niet alleen aan boord
plaatsvinden. „De hele organi
satie moet worden doorge
licht", aldus De Robien. De mi
nister zei dat Frankrijk de blau
we lijst in elk geval invoert.
Over een jaar moet dat ingaan.
Ontvoerde Pakistaan overleeft doodsangst en martelingen
door onze correspondent
Harald Doornbos
Islamabad - leder uur van de dag, iedere
minuut dacht Amjaad Hafeez dat hij ont
hoofd zou worden. Zeker toen zijn Iraakse
ontvoerders een videocamera te voor
schijn haalden, wist hij zeker dat dit het
einde zou zijn. Maar wonder boven won
der, werd Hafeez even plotseling vrijgela
ten als dat hij werd gekidnapt. Gisteren
arriveerde de opgeluchte 27-jarige chauf
feur terug bij zijn familie in Pakistan na
acht dagen lang gekidnapt te zijn door
Iraakse opstandelingen.
„Ik ben zo ontzettend blij dat ik nog in
leven ben", vertelt Hafeez. „Ik had alle
hoop opgegeven. Ondanks het feit dat ik
zelf een moslim ben, was ik ervan over
tuigd dat ik zou worden onthoofd." Bij
gestaan door zijn moeder, die er op toe
ziet dat haar zoon genoeg rust krijgt,
vertelt de Pakistaan dat hij gemarteld en
mishandeld is tijdens zijn kidnapping.
„Ik reed alleen in mijn auto in de buurt
van de stad Balad toen ik plotseling
werd klemgereden door vier auto's.
Twee gewapende mannen sprongen er
uit, sloegen me in elkaar en gaven me
een injectie. Hierdoor verloor ik mijn
bewustzijn. Ik werd pas wakker, uren la
ter, toen ik in een greppel lag. Daarna
brachten ze me naar een huis toe ergens
in een woestijn. Ik spreek een klein beet
je Arabisch en kon aan het accent van
de mannen opmaken dat het lokale Ira
kezen waren."
Vervolgens begon een acht dagen du
rende lijdensweg in een klein kamertje.
Hoogstwaarschijnlijk op een plek ten
noorden van Bagdad waar veel soenniti
sche moslims wonen. „De eerste drie
dagen ben ik geslagen en geschopt. Ze
beschuldigden me ervan dat ik een CIA-
spion was. Ook weigerden ze te geloven
dat ik een Pakistaan en een moslim was.
En de hele tijd vertelden ze dat ze me
zouden vermoorden en onthoofden. Ik
was voortdurend erg bang.
Volgens Hafeez hadden zijn ontvoer
ders, die zich voorstelden als Moedjahi-
dien (Strijders van de heilige oorlog), op
de derde dag een videocamera bij zich
en werd hij gefilmd. „Toen wist ik zeker
dat het voorbij was. Ik had natuurlijk al
eerder gehoord van al die andere ont
hoofdingen. Dus toen gaf ik de moed
helemaal op."
De Pakistaan had zijn ontvoerders vanaf
het eerste moment duidelijk proberen te
maken dat hij zelf een moslim was. „Ik
vroeg soms aan ze of ik mocht biddei^',
vervolgt Hafeez, „In eerste instantie
stonden ze me dat niet toe. Pas nadat de
video was gemaakt drong het tot hun
door dat ik ook een moslim ben. Om het
te controleren, moest ik een paar gebe
den opzeggen."
Uiteindelijk werd hij geblinddoekt in
een auto gezet. Na een twee uur duren
de rit gooiden ze hem uit de wagen.
„Mijn handen waren niet geboeid maar
ik was zo verschrikkelijk bang dat ik vier
of vijf minuten ben blijven liggen zoals
ik uit de auto was gegooid. Toen heb ik
mijn blinddoek los gemaakt en zag ik de
Abu-Graibgevangenis in de verte. Toen
wist ik dat ik in de buurt van Bagdad
was." Hafeez heeft nog geen plannen i
voor de toekomst. „Misschien terug
naar Koeweit om geld voor mijn familie
te verdienen, maar Irak? Nooit, nooit,
nooit meer."
