KUNST CULTUUR
'Het is moeilijk om in de blues te overleven'
Het Laatste Avondmaal
Mélis trekt luisteraars het verhaal in
Brad Pitt: les van Rem Koolhaas
«naties
oprijzen
id am - De Vereniging van
vburg- en Concertge-
irecties (VSCD) heeft de
ineerden bekendge-
voor de eigen dansprij-
>t gaat om Jens van Dae-
zijn rol in 'Spring' van
Company), lija Louwen
aar rol in 'Sister Fury'
ipino Ballet) en Keyna
yoor haar rol in 'Move-
an de Dansgroep Kriszti-
ei Tiatel. Er zijn ook vier
k oducties genomineerd:
a lier' (de Meekers), 'First
ri (Bruno Listopad/Korzo
•I ties), 'Four for Nothing'
tl io Ballet) en '00.00' (Na-
Ballet) De winnaars van
jl jen (bronzen zwanen)
't!op 1 oktober aanstaan-
H et Limburgse Maastricht
te lgemaakt.
)pje P"jst
hlc aan
d dam - De in Amsterdam
ia gde boekenuitgever Tho-
oi ip heeft voor zover be-
ei ls eerste een promofilm-
in jn produceren dat een
a ïoet aanprijzen. Het
een zogenoemde trai-
over 'De Zeepfabriek',
gduutroman van Manon
11 ïburg die in september
ir ijnt. De trailer wordt als
el npje vertoond op een
it< speelfilm-dvd's die in het
1, zullen verschijnen. Op
te nier denkt de uitgever
t otentiële kopers te berei-
ïa n langs de gebruikelijke
n(n. 'De Zeepfabriek' gaat
wereld van de soap.
zaterdag 10 juli 2oo4
Jezus en zijn discipelen zijn vervangen door twaalf mannen in uniform, militairen in opleiding van de opleiding Hogere Staf Vorming van de Koninklijke Luchtmacht. Publiciteitsfoto
door Herman Joustra
leiderdorp - Het is de zoveelste versie
van 'Het Laatste Avondmaal'. Alleen
heeft dit drieluik geen enkele religieu
ze lading en zijn Jezus en zijn disci
pelen vervangen door mannen in
uniform. Militairen in opleiding, van
de opleiding Hogere Staf Vorming
van de Koninklijke Luchtmacht, op
het doek gezet door de Leiderdorpse
kunstenares Marga Klumper. „Een
hele klus, ik ben er al met al zo'n
twee-en-een-halve maand mee bezig
geweest."
Logisch ook, vindt ze achteraf. „Want
de geportretteerden hadden het alle
maal zo druk, dat ze geen tijd hadden
om samen te exposeren. Meestal wa
ren er twee aanwezig om geschilderd
te worden. Maar het kan natuurlijk
ook anders. Ik heb in totaal denk ik
zo'n driehonderd foto's van ze ge
maakt, daarmee ben ik gaan compo
neren. En ik heb met stand-ins de op
stelling uitgeprobeerd."
Klumper kreeg de opdracht omdat
men bij de Koninklijke Luchtmacht
op de hoogte was van haar schilders
activiteiten. „Hij heeft het niet zelf
geregeld hoor, maar mijn man werkt
bij de luchtmacht. Zo zijn ze bij mij
gekomen met de opdracht. Ik dacht
eerst jeetjemina, vijfman is tot nu het
meest wat ik geschilderd heb. Maar ik
heb het toch gedaan. We zijn gaan
brainstormen wat het voor een soort
schilderij zou moeten worden. Uit
eindelijk is daar 'Het Laatste Avond
maal' uitgekomen, omdat ze alle
twaalf de afleiding afrondden."
En het drieluik is prima gelukt, zegt
ze. „Je wilt toch dat het een span
nend doek wordt, waaruit ook een
bepaalde symboliek naar voren komt,
van het afscheid. Ik ben wel blij dat ik
ze niet steeds alle twaalf bij elkaar
heb gehad. Het zijn allemaal mannen
die zijn uitverkoren om heel hoge po
sities binnen de luchtmacht te gaan
bekleden, toekomstige generaals of
zo. Het zijn dus ook allemaal mannen
met een behoorlijk ego." Wat niet
wegneemt dat het op zich stuk voor
stuk aardige kerels zijn. ,Ach, welja.
We hebben laatst nog een keertje met
z'n allen gegeten, met de echtgenotes
erbij. Dat was tevens een afronding.
Van hun opleiding en van mijn werk.
Het was met recht dus eigenlijk ook
ons laatste avondmaal."
Het drieluik van Marga Klumper is
gisteren officieel gepresenteerd tij
dens de brevettering van de twaalf in
het Instituut voor Defensie leergan
gen in Rijswijk.
Wet Wet
r bijeen
teji - De Schotse popfor-
Vet Wet Wet, met zanger
fellow, heeft na een af-
geid van zeven jaar beslo-
1 ïr op te gaan treden. De
lp rad voor het laatst op in
1 ging twee jaar later uit
ia geruchten over de he-
1 irslaving van Pellow. De
y Dorafgaand aan de breuk
hevig dat de leden el-
jf jaar niet spraken. In
0 ber komt de vierkoppige
ie met een nieuwe single
een album met hun
01 e succesnummers.
)C-straat
elbourne
irne - De Australische
elbourne heeft een straat
md naar de hardrockfor-
(C/DC. De voormalige
#i ation Lane heet voort-
,1DC Lane. De Australi-
ind nam niet ver van de-
d( it ooit een clip op voor
»n nmer 'It's A Long Way
Top'. Naar de in 1973
jfchte groep is reeds een
h traat vernoemd in de
;e hoofdstad Madrid.
Nieuwe Engelse sensatie lan Siegal morgen op Werfpop
ert Paul
er in Utrecht
j'n t - Paul Weller speelt 25
r in Muziekcentrum Vre-
sj( rg in Utrecht. De voor-
te zanger van The Jam en
aj yle Council treedt op met
h, in koperblazers. In sep-
komt zijn nieuwe cd uit,
150', die vol staat met
ers van andere artiesten.
door Harry de Jong
leiden - De Engelse zanger/gita
rist lan Siegal, die morgen op
Werfpop staat, geldt op dit mo
ment als de nieuwe sensatie in
de wereld van de blues. Zijn
meest recente album 'Standing
In The Morning' is in ons land
bijna met gejuich ontvangen en
wie Siegal op een podium aan
het werk heeft gezien, moet toe
geven dat de rauwe en onopge
smukte manier waarop hij de
Chicago-blues interpreteert, be
paald opmerkelijk is.
Je zou dus zeggen dat de 33-ja-
rige Londenaar ook in zijn
thuisland op handen wordt ge
dragen, maar niets is minder
waar. „Sterker nog, mijn laatste
plaat is niet eens in Engeland
uitgebracht", zucht Siegal. „De
Engelse maatschappijen zijn
bang dat ze er toch niets van
verkopen. Als ik mijn platen wil
slijten, moet ik dat tijdens mijn
optredens doen. Ja, als je blues
speelt, is het moeilijk om in En
geland te overleven."
Vandaar dat de muzikant zijn
blik op de rest van Europa ves
tigt en daar probeert zoveel
mogelijk optredens in de wacht
te slepen. „Ik kan de platen
maatschappijen wel de schuld
geven door te zeggen dat ze
zich alleen maar op 12-jarigen
richten, maar er zijn meer din
gen aan de hand die nu niet be
paald in mijn voordeel wer
ken", weet Siegal. „Clubs krij
gen het steeds moeilijker om
mensen binnen te krijgen. En
als gevolg daarvan gaan ze dus
minder programmeren. En zo is
er sprake van een neerwaartse
spiraal. Die op een gegeven
ogenblik iedereen en alles met
zich meesleurt."
Siegal prakkiseert er echter niet
over bij de pakken neer te gaan
zitten en is van plan alles op al
les te zetten om zijn solocarriè
re tot een succes te maken. Tot
voor kort toerde hij als zanger-
gitarist van de Lee Sankey
Group door Europa. Maar nu
de zanger in steeds meer lan
den wordt geafficheerd als 'de
nieuwe hoop van de blues' is
Siegal niet van plan om nog
langer in de schaduw van ie
mand anders te werken. Want
dat staat zijn ontwikkeling al
leen maar in de weg.
lan Siegal is oorspronkelijk af
komstig uit de buurt van Ports
mouth, een havenstad in het
zuiden van Engeland. Op zijn
zestiende zong hij al in de band
van zijn oom en op zijn acht
tiende 'bekeerde' hij zich tot de
blues na het horen van de le
gende Muddy Waters. „Maar ik
zocht het niet meteen in de
muziekwereld, want ik kon ook
aardig schilderen en besloot in
eerste instantie naar de kunst
academie te gaan", vertelt
Siegal. „Maar uiteindelijk kon ik
schilderen en muziek maken
niet meer combineren met de
muziek en koos ik toch voor de
gitaar."
Zijn eerste schreden op het mu
zikale pad zette Siegal als
straatmuzikant. „Nadat ik van
school was gegaan besloot ik
lan Siegal: „Ik kon ook aardig schilderen, maar uiteindelijk zijn schilderen en muziek maken niet te combineren en koos ik toch voor de gi
taar." Publiciteitsfoto
een tijd door Europa te trekken.
Onderweg bleef ik zes maanden
in Berlijn hangen, waar ik op de
hoeken van de straat liedjes
speelde van groepen als de
Beatles en de Stones. En ik
moet zeggen dat ik niet slecht
verdiende. Ik bleef zo lang in
Berlijn omdat ik het zo'n gewel
dige stad vond. De muur was
net neergehaald en er was van
alles te beleven."
Uiteindelijk ging Siegal toch te
rug naar Engeland en trok in bij
een vriend in Nottingham. „Er
was op dat moment een heel
actieve bluesscène in die stad
en ik zat al snel in een band
waarmee ik zes avonden per
week optrad. Ik had mezelf de
blues geleerd door naar platen
te luisteren van B.B. King en
Muddy Waters." Om zijn hori
zon te verbreden verhuisde
Siegal vervolgens naar Londen,
waar hij onder andere deel uit
ging maken van The Lee Sankey
Group. De zanger/gitarist bleef
ondertussen aan de weg tim
meren met zijn eigen groep en
ook werd hij gitarist in de band
van Otis Redding Junior.
„Dat was een complete big
band die uit louter Amerikanen
bestond en met die jongens
heb ik een hele tournee door de
Verenigde Staten gemaakt.
Daar bewaar ik niet alleen
mooie herinneringen aan, want
in Georgia ging het er behoor
lijk ruig aan toe. Ik zat op een
gegeven ogenblik in een hotel
in Macon waar het wemelde
van crackverslaafden, hoeren,
pooiers en andere losers. Als ik
's nachts ging slapen, barrica
deerde ik mijn deur met een
paar stoelen, zo onveilig voelde
ik me. Als we moesten optre
den, schrok ik me soms een on
geluk van al die gewelddadige
figuren in de zaal. Al met al was
ik blij dat die tournee daar was
afgelopen."
Eenmaal terug in Engeland
bleef Siegal optreden met The
Lee Sankey Group, maar de
laatste tijd heeft hij het zo druk
gekregen met zijn eigen Siegal
Band dat hij besloten heeft niet
langer op twee gedachten te
blijven hinken. Voortaan houdt
hij zich uitsluitend en alleen
nog met zijn eigen muziek be
zig te houden. „Want al zit het
me dan in Engeland niet mee,
ik ben vast van plan alles eruit
te halen wat er in zit", zegt
Siegal optimistisch.
lan Siegal speelt morgen op
het festival Werfpop in de
Leidse Hout - van 19.00 -
19.50 uur - op podium 1.
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller
tijden? Kortom: waarmee
is de Leidse architect Wim
Hofman in de zevende he
mel?
Beste film
De film die in mijn leven de
meeste indruk op me heeft
gemaakt in zonder enige twij
fel 'Apocalypse Now' van
Francis Ford Coppola. Ik zag
die film voor het eerst in New
York. Ik heb er een uur voor
in de rij gestaan. De zaal zat
helemaal vol met Vietnam -
veteranen en er was een heel
agressieve sfeer. Maar in tijd
van een paar minuten werd
het doodstil, en bleef het stil.
Dat is mij altijd bijgebleven.
En de film zelf is natuurlijk
ook indrukwekkend. Elke
keer als ik de eerste beelden
zie, die helikopters hoor, krijg
ik weer de koude rillingen
over m'n lijf.
Beste boek
Dat is het Handboek Bouw
kunde van Vitruvius. Het is
2000 jaar geleden geschreven,
maar nog steeds actueel. Ie
dereen die gaat bouwen zou
dit boek moeten lezen: archi
tecten, opdrachtgevers, aan
nemers. Het gaat over de
meest elementaire zaken van
de bouwkunst. Over verhou
dingen, hoe je een bestek
moet maken, kleuren kiezen.
En het is net of het vandaag
geschreven is. Romans lees ik
eigenlijk niet.
Beste cd
'The Aldenburgh recital' van
de pianist Murray Perahia.
Het behoort tot de mooiste
pianoconcerten die ik ken en
geeft mij altijd zo'n geweldige
rust. Als ik moe en gespan
nen thuis kom zet ik die cd
op en voel ik me binnen een
kwartier een ander mens. Ik
hou niet van drukke muziek,
als ik thuis naar muziek luis
ter is een van de belangrijkste
voorwaarden dat het mij rust
geeft.
Beste kunstwerk
Dat zijn de werken van schil
der Mark Rothko. Vooral om
het prachtige kleurgebruik,
dat ik heel erg Hollands vind.
Net als de Hollandse luchten
van Ruysdael. Als ik het werk
van Rothko zie denk ik ook-
altijd aan Holland. Helaas
zijn er in Nederland niet veel werk van Rothko in de collectie,
werken van hem te bewonde
ren. Alleen het Stedelijk Mu- Jan Rijsdam
seum in Amsterdam heeft foto: Dick Hogewoning
ïi*»ri
Mm
De mens van Vitruvius uit het schetsboek van Leonardo da Vinei,
vernoemd naar de architect Vitruvius. Foto: Archief
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concerfc Pascale Mélis, Van den Heuvel
orgel. Gehoord: 9/7, Nieuwe Kerk,
Katwijk aan Zee
Forse werken met respectieve
lijk vijf en zeven delen speelt
Pascale Mélis op het Van den
Heuvel-orgel, maar het zijn er
dan ook maar twee. Een 'pro
grammatische' Zesde Symfonie
(1930) van Louis Vieme, geïn
spireerd door de mediterrane
zee, bezwangerd van zon, wind
en golven. En een Symfonische
Suite van Naji Hakim (1955-) Te
Bien-Aimé (de beminde)', ze
ven dansen op flarden uit het
Hooglied, een weergaloos
mooie ode op de liefde tussen
twee mensenkinderen.
Mélis' spel is transparant en ze
ker, zonder agitatie maar be
paald niet saai of kleurloos. Met
een messcherpe heldere regi
stratie introduceert zij het
hoofdthema in Vieme's zesde
even later in het Lento een
tweede thema. En meteen valt
de kleurwisseling op, van schit
terend licht tot gedekte,
omfloerste tinten, waarin de
zoele warmte zindert, toch ein
digend in schreeuwende don
kerheid. De sfeer in het Air is,
met het neuzige trompetje ver
fijnd en traag meegaand.
Driemaal manifesteert zich het
hoofdthema, aanvankelijk lang
zaam opdoemend en voortkab
belend, dan als een enigszins
plechtig gezang, vervolgens in
afnemende kleuren en langza
me frasen. Het Scherzo barst
van kracht en humor door een
geestige tegendraadse ritmiek
gelardeerd met jazzy accenten,
grappige sprongen en 'aange
naam gestoorde' harmonieën.
Het zwelwerk gebruikt Mélis in
het vaag mystieke Adagio sub
tiel gedoseerd, waardoor de
lange, steeds donkerder melo
dielijn haar spanning behoudt;
totdat ze via zacht schurende
dissonanten doodloopt. De Fi
nale betovert Mélis tot een
spectaculaire ziedende zee.
Het Hooglied, het Lied der lie
deren, waarschijnlijk geschre
ven door een groep (poëtische)
hovelingen rondom koning Sa
lomo is jaar op jaar in de Ad
ventstijd bezongen. 'Notre joie
en notre allégresse' danst en
springt over de Katwijkse kerk
banken, trekt onder Mélis' han
den het genot de kerk in, beel
dend en kleurrijk als een uitbot
tende vruchténboom. Veel war
mer en intiemer, vol verwach
ting speelt zij Viens, mon Bien-
Aimé' waarin van verre de vo
gels zacht kwinkeleren. Met
ficht aangezet zwelwerk wordt
de ochtendbries haast voelbaar.
De registratie is ijl en licht en
geeft een exotisch tintje aan het
zilverdunne lijnenspel. De laat
ste twee delen getui|fen van de
magische kracht van de liefde
én van een glansrijk uithou
dingsvermogen, springend over
de bergen, huppelend over de
heuvelen. Mélis trekt je in dit
verhaal!
rotterdam/gpd - Hoewel hij zijn wereldwijde be
kendheid te danken heeft aan het witte doek, ziet
de Amerikaanse acteur Brad Pitt voor zichzelf
vooral een toekomst weggelegd als architect.
Omdat hij een opleiding in die richting ontbeert,
laat Pitt zich graag inspireren door mensen uit
het vak. Bijvoorbeeld door Rem Koolhaas, die
hem deze week in zijn Rotterdamse kantoor ont
ving.
Pitt werd eerder al op een lezing van Koolhaas in
Amerika gespot. Naar verluidt is de vermaarde
architect uit Rotterdam een van zijn grote voor
beelden. In Koolhaas' Office voor Metropolitan
Architecture (OMA) werd Brad Pitt door de
meester zelf bijgepraat over diens laatste projec
ten. Daarbij ging veel aandacht uit naar Kool
haas' grootste ontwerp ooit: het Chinese televi
siestation TVCC, een spectaculair gebouw van
230 meter hoog dat ten behoeve van de Olympi
sche Spelen van 2008 in Peking moet verrijzen.
Volgende week wordt in Los Angeles de tweede
winkel geopend die Koolhaas ontwierp voor het
luxe kledingmerk Prada. Daar zal de Airierikaan-
se filmster zich ook laten zien.
