KUNST CULTUUR
De droom van Martij n van Iterson
Oldtimer' Al Jarreau gaat lachend door het leven
Voetbaltheater op het veld van dertien prof- en amateurclubs vaneen Ende
R5
r A wil theater
Hoofdrol voor trouwste fan en voor Gelderse worstkoning
ris Zegers in
meleonfilm
G ily Grail'
k| rdt musical
derman
it zingen
Leidenaar krijgt Bird Award op North Sea Jazz Festival
F
in België
Thrillerschrijver
ontkent plagiaat
'North Sea
zoekt gestolen
entreekaarten
vrijdag 9 juli 2004
3n)wARDEN - De acteurs Jack
erse, Joost Buitenweg,
Zegers en Hidde Maas
n een rol in de nieuwe Ka
li onfilm, die in juni 2005
mt. Regisseur Steven de
speelt zelf weer de rol van
r Klinkhamer. Chris Zegers
in de huid van schipper
d. Hidde Maas speelt
ipsma, een grootgrondbe-
in Lenten. Jack Wouters
de rol van aannemer Piet
vertolken. Joost Buiten-
zal paardenfokker Hom
pelen. Net als in de eerste
oil leleonfilm spelen Jos en
ivan der Donk respectie-
j ;SietseenHielkeKlinkha-
31 Maarten Spanjer neemt de
an Gerben waar, Joep Ser-
is de dokter en Dominique
n dMet maakt wederom haar
tal achting als moeder Klink-
Q
vork - De hilarische film
l0( ity Python And The Holy
uit 1975 komt eind dit
el in de Verenigde Staten als
cal op de planken onder
el 'Spamadot'. Deze week
de drie hoofdrolspelers be-
I geworden: David Hyde
)0r; e (vooral bekend als Dr.
ss^ Crane in de tv-serie Fra-
Tim Curry (The Rocky
vq or Picture Show) en Hank
ia (meest bekend als de
van Moe de barkeeper uit
eri limatieserie The Simp-
De musical wordt gere-
erd door Oscar- en Tony
d-winnaar Mike Nichols,
ïusical gaat op 21 decem-
1 Chicago in wereldpre-
en staat vanaf 7 februari
ds nd jaar op Broadway.
haag - Het succes van de
lenteel alle records breken-
N m 'Spiderman 2' heeft
rel Comics geïnspireerd tot
l ilan om de strip te bewer-
ot musical. Het Ameri-
ïse vakblad Variety noemt
Adams, die negen jaar ge-
s de Blake Edwards-kome-
I Victor/Victoria' tot een mu-
bewerkte, als producent
iet project. Filmregisseur
30 Jordan (van onder meer
Crying Game') is aange-
Itom een script te ontwer-
en zal samenwerken met
d en The Edge die geacht
len de liedjes te schrijven,
r de regie wordt Julie
nor gevraagd die met haar
«nering van 'The Lion
verantwoordelijk was
de meest succesvolle
dway-musical van de afge-
zeven jaar.
arnhem/anp - Laagopgeleide
jongeren gaan niet zo vaak naar
het theater. Velen van hen zijn
wel gretig bezoeker van voet
balwedstrijden. Reden voor een
aantal Arnhemmers om Voet
baltheater De Fan op te richten.
Het voetbaltheater speelt van
augustus tot half oktober een
spektakelvoorstelling over voet
bal op de velden van dertien
prof- en amateurclubs in Gel
derland en Overijssel.
Aan De Fan werken onder an
dere Vitesse uit Arnhem, AGO-
W uit Apeldoorn, Helios uit
Deventer, Voorwaarts Twello en
W Steenwijk mee. De Fan
speelt op elk voetbalveld twee
voorstellingen. De club waarbij
gespeeld wordt levert tien figu
ranten voor het stuk. Die vor
men onder meer een zestal dat
een belangrijke wedstrijd moet
spelen tegen het theaterzestal.
Dat is samengesteld uit oud
spelers van profclubs uit Gel
derland en Overijssel.
De makers van De Fan hebben
zich laten inspireren door Dick
Advocaat, oud-Vitessepreses
Karei Aalbers, Clarence Seedorf
en Dannie Cruyff, de vrouw van
Johan. Het verhaal draait om
Arie de Man, een Gelderse
worstkoning die zijn miljoenen
inzet om de Gelderland Overijs
sel Cup-competitie te laten spe
len. Daarvoor reist hij langs
dertien gastverenigingen in het
Oosten van het land.
De voorstelling bestaat uit een
echte, maar geregisseerde voet
balwedstrijd. Tegelijkertijd ziet
het publiek op een groot video
scherm wat zich in de skybox
van Arie de Man afspeelt. Een
hoofdrol is weggelegd voor Cor,
de trouwste fan van de thuis
club.
De initiatiefnemers, de Arn
hemse stichting Beleven, zet
zich in voor kinderen van 2 tot
18 jaar uit achterstandssitua
ties. Met de familievoorstelling
Voetbaltheater De Fan hoopt
de stichting met name jonge
supporters te trekken, om hen
op die manier kennis te laten
maken met cultuur.
door Herman Joustra
leiderdorp - Het is een droom,
een droom die hij nooit zal ver
wezenlijken, weet jazzgitarist
Martijn van Iterson. „Ik heb het
een paar keer echt gedroomd: ik
treed op in een club en alles gaat
precies zoals ik wil. Van begin tot
eind, alles klopt. Ik speel de ultie
me solo. Ik speel de ultieme im
provisatie. Er komt dan een ge
voel over me, dat is zo mooi, dat
is niet in woorden te vatten."
De werkelijkheid is dus anders,
maar ook prachtig mooi voor
Van Iterson. De 33-jarige Lei
derdorper won recent een van
de belangrijkste internationale
jazzprijzen, de prestigieuze Bird
Award, die jaarlijks wordt toe
gekend aan een artiest van wie
de jury vindt dat hij het ver
dient onder de aandacht van
een breder publiek gebracht te
worden. Dat betekende dat de
geboren Leidenaar binnen de
kortste keren bedolven werd
onder de aandacht van de pers.
„Echt heel veel. Radio, televisie,
weekbladen, kranten... Meer
dan de afgelopen jaren bij el
kaar."
„Dat dat nu pas gebeurt, is niet
fiustrerend hoor", haast hij
zich daar aan toe te voegen.
„Binnen de jazzwereld had ik al
een redelijke bekendheid. Al
leen is het met jazz moeilijk een
groot publiek te bereiken. Ik
vind het wel jammer dat jonge
ren door dat commerciële een-
heidsgedoe op radio en tv wei
nig in contact komen met jazz.
Zo kunnen ze ook niet weten of
ze het leuk vinden of niet. Toen
ik jong was had je twee keer per
week Tros Sesjun op de radio.
En er waren nog meer jazzpro
gramma's, van Michiel de Rui
ter onder anderen. Je had ook
'Gitariteiten' van Eddy Christia-
ni. Nou was dat niet echt een
jazzprogramma, maar hij draai
de wel geregeld platen van jazz-
gitaristen. Prachtig. Of kom ik
nou over als een oude, nostalgi
sche opa?"
Hij wil er verder niet veel woor
den aan vuil maken. Voor hem
is de toekenning van de Bird
Award een uitgelezen mogelijk
heid om verder te geraken.
„Toevallig is er ook net een
nieuwe cd van me uit, met mijn
kwartet. Dat was niet gepland,
we waren al met de opnamen
begonnen voor ik genomineerd
Martijn van iterson: „Ik vind het wel jammer dat jongeren door dat commerciële eenheidsgedoe op radio en tv weinig in contact komen met jazz. Foto: Henk Bouwman
werd. Het komt mooi uit, het is
alsof alles nu precies op zijn
plek valt. Misschien is het nu
gemakkelijker optredens te re
gelen. Met mijn eigen kwartet,
maar ook met het Ilja Reijn-
goud Kwartet, die de Theloni-
ous Monk Award voor compo
sitie heeft gewonnen. Verder
speel ik met het Ruud Jacobs
Kwintet. En met Pitch Pine, fu
sion. De kachel moet natuurlijk
wel branden. Prijs of niet, voor
mijn eigen optredens zal ik in
elk geval nog wel zelf de tele
foon moeten pakken. Dat hoort
er nu eenmaal bij. Ik ken geen
jazzmuzikant die bij de telefoon
zit af te wachten."
Hij wil er maar mee zeggen dat
eigen initiatief belangrijk is. Zo
leerde Van Iterson, wiens vader
een enthousiast jazzpianist
was, het spelen vooral in de
praktijk tijdens jamsessies op
het podium van The Duke.
„Daar ging ik als jonge jongen
wel een paar keer per week
naar toe. Vaak speelden daar
muzikanten die net wat ouder
waren dan ik. Karei Boehlee,
Toon Roos, Kees Slinger.... Zo
speelde ik altijd met mensen
cüe net iets beter waren dan ik.
Ik kon me aan ze optrekken. Zo
had ik al heel wat bagage toen
ik naar het conservatorium
ging. Dat is zó belangrijk, als je
jong bent leer je tien keer zo
snel als na je twintigste. Je ab
sorptievermogen is dan veel
groter."
„Live spelen is ook wezenlijk
anders dan op je kamertje zit
ten oefenen. Ik zeg dat ook al
tijd tegen mijn leerlingen: je
moet gewoon gaan spelen, zo
veel mogelijk. Het voelt zo an
ders. Als je oefent, heb je overal
tijd voor en neem je overal tijd
voor. Je stopt en bekijkt een be
paald stukje nog een keer. Her
haalt dat. Net zolang tot het
goed is. Dat kan niet als je live
speelt, the show must go on. Je
kunt de band niet vragen een
nummer opnieuw te beginnen.
Als je live speelt moet je heel
goed luisteren naar wat de rest
doet, naar het geheel."
Van Iterson staat in elk geval
morgen op het podium van het
North Sea Jazz Festival, met zijn
eigen kwartet. Dan krijgt hij ook
de Bird Award uitgereikt. Zon
dag, op zijn verjaardag, speel
hij nog een keer op North Sea,
samen met Ilja Reijngoud. Toch
een prachtige ervaring, niet
waar? „Ja, en de prijs houdt in
dat ik volgend jaar weer mag
spelen, met bezetting naar keu
ze. Nou, mijn voetbalvrienden
van GHC hebben zichzelf al
aanbevolen, haha. Ja, ik ben
keeper, van het derde. Bang dat
ik geblesseerd raak aan mijn
handen ben ik niet Je hebt te
genwoordig van die verstevigde
keepershandschoenen. Boven
dien, juist als je bang bent ge
beurt er wat. Daar komt bij dat
ik bijna nooit kan voetballen,
misschien een keer per maand.
Ik moet vaak optreden. En dat
wil ik ook het liefst."
Op zoek naar die ultieme solo
en die ultieme improvisatie.
„Ja, daar zal ik wel mijn hele le
ven mee zoet zijn. Al weet ik dat
ik dat in werkelijkheid nooit zal
kunnen bereiken. Maar ach, dat
vind ik nou juist ook het leuke,
de drang om steeds beter te
spelen."
g*
3of
7''" Ton Ouwehand
„dj haag - Op North Sea Jazz
een bigband, dat lijkt Al
lau een goed idee. Toch
voorstellen om te doen.
SpAiwens zes jaar geleden gaf
met de NDR-bigband een
astisch concert met reper-
uit Porgy Bess. Gek ge-
nooit op cd gezet. Maar
wat zeurt hij nou. Hij moet
latuur lijk over zijn nieuwe
jer^ccentuate the Positive heb-
1 ja Die is er wel.
ns, enblikje", zegt Jarreau, ter
hij elk oor zorgvuldig van
gehoorapparaat voorziet,
oude man moet eerst even
jrhulpstukken aanbrengen."
Var een baseball-petje quasi
etl eloos op zijn hoofd gedra-
nn d, oogt hij hooguit als een
ide tiger. Maar de zanger is 64
oud. En hij laat niet na zijn
j*ar erdom herhaaldelijk te on-
^nj|trepen. Noemt zich 'oldti-
noemt zich grijsaard,
gehoorapparaten? De eni-
e er niet mee zit ben ik zelf.
neen heeft met me te doen.
Teen vindt het erg, een mu
it met gehoorproblemen,
oorde geen hoog meer. En
wel. Ik heb die dingen nu
maanden en ze bevallen
>nt
pg iaat lachend door het leven.
,,ei e dagen zit hij in een Am-
Sfdams hotel om zijn nieuwe
Accentuate the positive on-
>an de aandacht te brengen. En
1 daar ziet hij de humor van
'Vorige week was ik op een
e|. dekbeurs in Los Angeles.
Sta je daar, hou je je cd om
hoog. Hallo ik ben Al Jarreau en
ik heb een nieuwe plaat. En
toen kwam Patti Labelle naast
me staan. Die hield er ook een
tje in de lucht Hallo, ik ben
Patti Labelle en ik heb ook een
nieuwe cd. En toen kwam Ta
mara naast ons staan. Een
schattig meisje die net zo'n
concours had gewonnen: Idols.
Ook met een nieuw plaatje."
Hij groeide op in een huisgezin
vol jazzplaten. Alle Jazz at the
Philharmonic-elpees werden
veelvuldig gedraaid. En de
duetten-platen van Sarah Vaug-
han en Billy Eckstine. Natuur
lijk, dat soort muziek vormde
hem als kind. Hij is om Dusty
Springfield maar eens te citeren
'the son of a preacher man'. En
behalve predikant was zijn va
der ook nog eens voortreffelijk
zanger en begenadigd bespeler
van de zogenaamde zingende
zaag. Jarreau doet enthousiast
Al Jarreau: „Als
ik een muzikale
frase hoor, die
me aanspreekt
borrelen bij mij
soms teksten
°P"
Foto: GPD/
Cees Zorn
voor hoe dat ongeveer geklon
ken heeft.
„Ze deden allemaal aan muziek
thuis. Mijn moeder speelde or
gel tijdens de kerkdiensten die
mijn vader leidde. En mijn twee
oudere broers waren altijd in de
weer met vocale kwartetten.
Vierstemmige zang, en ze oe
fenden bij ons in de huiskamer.
Straighten up and fly right,
Route 66. Dat soort liedjes
hoorde ik eerder van mijn
broers dan van Nat 'King' Co
le." Of ze trots waren dat hun
jonge broertje de muziek in
ging? „Ja natuurlijk." Hij scha
tert het uit. „Ze wisten van wie
ik het had.
Op zijn nieuwste cd heeft hij
weer enige stukken van eigen
teksten voorzien. Hij schreef
een tekst op Lotus van Don
Grolnick en hij verzon Scoot-
cha-Booty op de muziek van
Russell Ferrante. „Als ik een
muzikale frase hoor, die me
aanspreekt borrelen bij mij
soms teksten op. Meestal slaat
het nergens op. Scootcha-booty
is natuurlijk net zoiets als Get
your boogie down. Die song
schrijf ik elke keer opnieuw. Dat
is wat ik tegen die man zeg die
ik elke ochtend in de spiegel
zie: laat je kont bewegen Jar
reau. Beetje actie mannetje,
niet zo sloom. Als ik dat soort
zinnetjes steeds opnieuw zing,
vormen de woorden zich van
zelf tot een muzikale frase. En
dan moet er betekenis aan wor
den gegeven."
Zijn eigen platen heeft hij niet,
zegt hij. Waarom zou hij? Ze
zelf afspelen is al helemaal niets
voor hem. „Ik kan niet naar
mezelf luisteren. Daar ben ik
veel te kritisch voor. Hoor ik al
lemaal dingen die ik beter an
ders had kunnen doen." Iets
wat niet geldt voor zijn laatste
paar cd's zegt hij smakelijk la
chend. „Mijn gehoor is zover
achteruitgegaan dat ik mijn
stomme fouten toch niet meer
hoor."
De hem in de loop van zijn car
rière verstrekte Grammy's heeft
hij allemaal wel. Al zou hij niet
zo gauw weten waar hij ze heeft
gelaten, want tussen fatsoenlij
ke woningen en hem heeft het
nooit geboterd. „We wonen nu
twee jaar in een ander huis en
ik heb misschien tien keer in de
kamer geslapen, die we daar
voor hadden bestemd. Er is al
tijd wat. Lekkages, narigheid."
Maar de Grammy's die hem in
de loop van zijn carrière zijn
toegekend, heeft hij alle vijf. En
hij is er trots op dat ze niet alle
vijf in de sector jazz vielen. Ook
werd hij onderscheiden in de
categorieën in pop en rhythm
'n blues. „Voor mij is dat van
groot belang. Ik moet jazz ma
ken, maar r b en popmuziek
zijn heel belangrijk voor me.
Met name hoe die stromingen
bij elkaar komen, hoe ik het
verband ertussen leg. Op mijn
laatste cd staat 'My foolish
heart'. Ik ken dat stuk eigenlijk
vooral de uitvoering van pianist
Bill Evans. Zijn versie doet me
veel. Ik moet altijd huilen als ik
het hoor. Maar zoals ik het heb
opgenomen hoor je in het eer
ste chorus Aretha Franklin en
Al Green voorbijkomen. En het
werkt, it fucking works." Hij
kijkt schalks richting hemel.
„Als Bill en ik elkaar straks te
genkomen, hoop ik niet dat hij
het me verwijt. Maar ik weet ze
ker ik er een eigen versie van
heb kunnen maken."
amsterdam/gpd - Joop van den
Ende bestudeert de plannen
voor de vestiging van een eigen
musicaltheater in Antwerpen.
Daar kunnen dan voorstellin
gen heen die in Nederland uit
gespeeld zijn. Dat scheelt de
producent behoorlijk in pro
ductiekosten.
In samenwerking met Studio
100, bekend van onder andere
K3 en Kabouter Plop, bracht
Van den Ende zijn succesvolle
versie van The sound of music'
al eens naar Antwerpen. In de
toekomst zouden voorstellin
gen als 'Crazy for you' en
'Mamma Mia!' eenzelfde weg
kunnen volgen. Voorwaarde is
dan wel dat voor de hoofdrollen
Vlaamse acteurs te vinden zijn.
Van den Ende bestiert in eigen
land al twee musicaltheaters: in
Scheveningen en in Utrecht. De
plannen voor een soortgelijk
theater in Amsterdam zijn in
een vergevorderd stadium. Met
drie Vein dergelijke voorzienin
gen in Nederland is de markt
hier volgens Van den Ende ver
zadigd. Met een theater in Ant
werpen wil Van den Ende zich
op Vlaanderen en Zuid-Neder
land richten.
amsterdam - Henning Mankell,
de Zweedse thrillerschrijver die
dit jaar het geschenkboekje
voor de Maand van het Span
nende Boek schreef, ontkent
ten stelligste plagiaat te hebben
gepleegd. Het geschenkboekje
'Het Graf, zo werd al snel vast
gesteld, vertoont opvallend veel
overeenkomsten met het in
2000 verschenen boek 'Moord
kuil' van de IJslandse schrijver
Amaldur Indridason. Via zijn
Zweedse uitgever heeft Mankell
nu aan zijn Nederlandse uitge
ver De Geus laten weten dat hij
geen plagiaat kan hebben ge
pleegd, omdat hij nog nooit een
boek van zijn IJslandse collega
heeft gelezen.
Uitgeverij Signature, waar
'Moordkuil' in april dit jaar in
vertaling verscheen, kondigde
eerder deze week aan een jurist
in de arm te zullen nemen om
de boel te laten uitpluizen. In
beide boeken wordt een verga
ne mensenhand gevonden bij
een huis buiten de stad. De
hand is in beide boeken ouder
dan vijftig jaar; er worden ske
letten opgegraven onder half
vergane resten kleding en aal
besstruiken spelen in beide
boeken een sleutelrol bij de op
lossing van het raadsel.
den haag/anp De organisatie
van het North Sea Jazz Festival
in Den Haag probeert vanaf
vandaag gestolen toegangskaar
ten voor het evenement te on
derscheppen.
Begin mei bracht een koerier
een doos met een groot aantal
kaarten naar een klant in Duits
land. Na opening van die doos
bleken 250 'driedagenkaarten'
niet meer in het pakket te zit
ten. Deze tickets, waarmee een
bezoeker alledrie de festivalda-
gen naar binnen kan, kosten
145 euro per stuk.
Bezitters van een driedagen-
kaart moeten bij het Neder
lands Congres Centrum in Den
Haag via een aparte ingang
naar binnen. Als de beveiligers
kaartnummers ontdekken van
de verdwenen partij, dan bren
gen zij deze.kaarthouders naar
de aanwezige politie. Daar wor
den de betrokkenen gehoord
om de oorsprong van de kaar
ten te achterhalen.
„Ik wil er best vanuit gaan dat
een groot deel van de betrokke
nen de kaarten te goeder trouw
kochten. Zij mogen dan ook na
het gesprek met de politie naar
binnen, maar we willen wel
proberen de dief'te achterha
len", aldus directeur T. van den
Hoek. Het betreft de kaartnum
mers 70.251 tot en met 70.500.
Politie en festivalorganisatie
weten dat een deel van de ge
stolen kaarten in de regio Am
sterdam te koop zijn aangebo
den. Een kaart bemiddelaar in
de hoofdstad werd de tickets
aangeboden, maar hij ver
trouwde het zaakje niet en deed
aangifte bij de politie. „De man
die de kaarten kwam aanbie
den, kende ik niet en hij bood
ze ver onder de normale prijs
aan. Eerst wilde hij er slechts
100, later zelfs 50 euro voor
hebben. Nadat ik had gezegd
dat ik ze niet wilde hebben heb
ik hem hier niet meer terug ge
zien", aldus de handelaar.
