Eind van Deep
Da s pas waar voor uw geld bij KeukenConcurrent:
KUNST 8c CULTUUR
Purple nog niet in zicht
Het virginaal:
instrument voor
langzame psalmen
Kennismaking en
nostalgie bij
hartstochtelijke Pixies
AEG atag whirip,;,,] BOSCH Itfiele Pelgrim (bauknecht ZANUSSI ié'ariston
Omdat u op de centen bent...
Amstelveen: Maalderij 19. Leiderdorp: Meubelplein 10.
door Han Neijenhuis
weert - Ian Gillan draait er niet
om heen. Child In Time', de
absolute klassieker van zijn
band Deep Purple, zal hij nooit
meer live zingen. Niet omdat hij
het geen goed nummer meer
vindt, oh nee. Hij heeft simpel
weg moeite met de hoge uitha
len in het nummer.Als het
moet lukt het me nog wel, maar
na één of twee optredens ben ik
een week m'n stem kwijt", ver
telt de zanger eerlijk.
Geen 'Child In Time' dus, op
het Bospopfestival in Weert,
waar Deep Purple morgen
avond de afsluitende act is.
Voor de fans van de band zal
dat geen verrassing zijn. Deep
Purple heeft het uit 1970 stam
mende nummer namelijk al
ruim tien jaar niet meer live ge
speeld.
Gillan: „Toen we 'Child In Ti
me' destijds opnamen was het
voor mij al behoorlijk pittig. Het
gaat vooral om die allerhoogste
noten. Ik haal ze nog wel, maar
dan heel kort, het kost me te
veel kracht om ze zo lang aan te
houden, zoals het hoort. Men
sen om ons heen hebben ge
suggereerd om het nummer in
een lagere toonsoort te zetten.
Maar dan verliest het al z'n
kracht en integriteit. Daarvoor
is het nummer veel te goed en
mijn stem is me te dierbaar om
'm te vernielen."
„Volgend jaar word ik zestig. Ik
wil niet de laatste vijf of tien
jaar van m'n carrière schreeu
wen, ik wil zingen. En dat zin
gen gaat de laatste paar jaar be
ter dan ooit, vind ik zelf. Ik was
vroeger eerlijk gezegd nooit zo
gecharmeerd van m'n eigen
stemgeluid, zeker niet in de
middelste regionen. Als ik luis
ter naar een oude song als
'Speed King' - dat is ook best
een hoog nummer - dan
schaam ik me er haast voor.
vervolg van voorpagina
londen/gpd Een virginaal, het
klinkt bijna erotisch. Maar wat
is het precies? Het virginaal
werkt als een klavecimbel, maar
is een stuk kleiner. Het heeft
een kleine, rechthoekige kast
met dunne houten wanden. De
snaren worden aangeplukt
door een pennetje dat in ver
binding staat met de toets. Als
de toets wordt ingedrukt, komt
het pennetje volgens het aloude
wipwap-systeem omhoog en
plukt de snaar aan.
Tegenwoordig beschouwen we
het virginaal misschien als het
ondergeschikte broertje van
een klavecimbel. In de zestien
de en zeventiende eeuw was
dat zeker niet zo. Het snaarin
strument was toen zeer popu
lair en stond in vele woonka
mers. De instrumenten werden
in Vlaanderen, Italië en Enge
land gebouwd. In Antwerpen,
destijds het centrum van klave
cimbelbouwers, vervaardigde
men vooral virginalen en
slechts bij uitzondering klave
cimbels. Het instrument is op
talrijke schilderijen terug te vin
den, met name in 'huiska
mertaferelen'.
Enige virtuositeit is moeilijk te
bereiken op dit instrument. De
lage snaren kunnen niet met
snelle herhalingen worden ge
speeld en sluit versieringen van
de noten uit. Bovendien wer
den in de bastonen uit econo
mische redenen de toetsen van
enkele noten weggelaten: te we
ten de cis, fis, dis en gis. Des
tijds geen probleem. Het instru
ment was eigenlijk alleen ge
schikt voor langzame psalmen
en andere rustige melodieën.
In de achttiende en negentien
de eeuw werd de populariteit
van het virginaal verdrongen
door het spinet. Deze werkt op
dezelfde manier als een virgi
naal. Maar terwijl het virginaal
een rechthoekige kast is, heeft
het spinet het uiterlijk van een
kleine vleugel.
muziek recensie Peter Bruyn
Concert: The Pixies. Gezien: 6/7,
Heineken Music Hall, Amsterdam
Naarmate het concert vorder
de, begonnen de fans steeds
vaker te juichen als Pixies-bas-
siste Kim Deal naar de micro
foon liep. Gaat ze het nu dan
zingen? Er moest tot het laat
ste nummer van de toegift ge
wacht worden, maar toen
kwam het toch: 'Gigantic'. Al
sinds jaar en dag de publieks
favoriet van de groep. Zou dat
zanger en bandleider Black
Francis/Frank Black nog altijd
zo steken als destijds, of heeft
het verstrijken der jaren hem
ook dat leren relativeren?
The Pixies in de Heineken
Music Hall. Twaalf jaar na het
uiteengaan is het Amerikaanse
kwartet weer bijeen voor een
wereldtournee. Voor het geld,
daarover laten ze geen twijfel
bestaan. Maar ze doen het
goed. Toen Nirvana's Kurt Co-
bain zich destijds liet ontval
len dat het Pbdes-album 'Sur
fer Rosa' hem de oren had ge
opend werd iedereen opeens
nieuwsgierig naar de groep
van Charles Thompson, alias
Black Francis, alias Frank
Black. Maar toen lagen The
Pixies al zo'n beetje uit elkaar.
Een eigen geluid verzin je niet
als rockgroep; dat heb je. Oor
spronkelijkheid wordt niet be
dacht maar geboren. Dat geldt
ook voor aanstekelijke pop
liedjes met een ruw randje en
veel dynamiek - kortom de
Pixies-songs. En dat soort
liedjes schreef de toenmalige
antropologiestudent Francis
uit Boston, terwijl hij diep in
zijn hart eigenlijk een soort Ig-
gy Pop wilde zijn.
Hij kon in 1987 evenmin be
vroeden dat juist de combina
tie van hemzelf met de via een
advertentie aangetrokken bas-
siste Kim Deal het publiek zou
aanspreken. Die populariteit
van Deal is hem eigenlijk altijd
een beetje een blok aan het
been gebleven - hij was im
mers de 'Koning van de Pixies'
zoals Francis in talloze inter
views benadrukte. Toch ging
een solocarrière zonder haar
hem in de tweede helft van de
jaren negentig aanmerkelijk
minder af. Hetzelfde gold
trouwens voor Deal, die na
aanvankelijk succes met haar
eigen groep The Breeders al
snel naar een bedenkelijk peil
afzakte.
Nu hebben ze elkaar echter
weer in de oorspronkelijke be
zetting gevonden. Inmiddels
heel wat dikker (Deal), kaler
(gitarist Joey Santiago en
drummer David Lovering) of
dikker én kaler (Black Francis)
Maar de muziek staat nog al
tijd overeind en klinkt even
fns als eind jaren tachtig in
Paradiso of in 1990 in Vreden-
burg.
In ruim een uur tijd jaagt de
groep er twee dozijn songs
door, vrijwel allemaal afkom
stig van de debuut-EP 'Come
on Pilgrim' en de twee eerste
albums 'Surfer Rosa' en
'Doolittle' - Francis heeft re
gelmatig zelf gezegd dat het
daarna, vanaf 1990, allemaal
wat minder werd.
De Pixies-muziek werd op de
beste momenten altijd geken
merkt door hartstocht en die
is er anno 2004 in Amsterdam
nog steeds. In de bewust
schreeuwerige zang van Black
Francis en het schoolmeisjes
stemmetje van Deal en in de
wilde gitaarpartijen van Joey
Santiago. De laatste zorgt sa
men met drummer Lovering
ook voor de finesse die het
concert meer dan alleen maar
een feest der herkenning ma
ken.
Natuurlijk worden songs als
'Monkey gone to Heaven',
"Where is my Mind?', 'Bone
Machine' en 'Here comes
your Man' woordelijk meege
zongen. Black Francis kan
zich eindelijk de grote rockster
voelen die hij vijftien jaar gele
den al wilde zijn. En volko
men terecht. Al zal niemand
de mollige Pbdes-koning met
Iggy Pop associëren.
Vraag naar de voorwaarden in de showroom
Ook gevestigd in: Alkmaar, Arnhem, Baarle-Nassau (elke zondag open), Barendrecht, Beuningen,
Breda, Den Haag, Groningen, Hoorn, Kaatsheuvel (i.v.m. waterschade tijdelijk gesloten), Numansdorp,
Oss, Roosendaal, Rotterdam, Schagen, Son, Wateringen, Woerden, Zaandam en Zwolle.
Binnenkort ook in Utrecht, www.keukenconcurrent.nl
Ybil gratis\
0800-0233535
k voor adressen en
Jk openingstijden
(advertentie)
Terwijl als ik het nu live zing,
dan zit ik er heerlijk in. Maar
met 'Child In Time' werkt dat
helaas niet. Dus er zit maar één
ding op, en dat is dat nummer
te herinneren als één van die
geweldige songs uit het verle
den."
Ian Gillan klinkt vriendelijk en
oprecht. Geen opgeklopte
praatjes of stoere verhalen,
maar gewoon een eerlijk ver
haal van een man die na 35
rock-'n-roll-jaren nog steeds lol
heeft in optreden, nummers
schrijven en albums maken. En
interviews doen kennelijk ook
niet vervelend vindt. Hij laat
weten dat hij genoten heeft van
het EK voetbal, maar van een
verenigd Europa moet de zan
ger helemaal niets hebben, zo
blijkt als het recente Deep Pur-
ple-album 'Bananes' ter sprake
komt. Gillan, Roger Glover (bas)
Ian Paice (drums), Steve Mor
se (gitaar) en nieuwkomer Don
Airey (toetsen) klinken opmer
kelijk fris en energiek op deze
Purple-plaat. Dat neemt echter
niet weg dat de titel 'Bananas'
bepaald niet rock-'n-roll klinkt.
Gillan beaamt die opvatting en
legt de achterliggende gedachte
van de albumtitel uit.
„Tijdens een tournee door Au
stralië zagen we de foto van die
Vietnamese man met die bak
fiets vol bananen, die achterop
de cd staat. Toen begon bij ons
de discussie over globalisering,
handel, verkoopprijzen, dat
soort dingen. Daardoor raakte
ik nog meer gefocust op mijn
stokpaardje: de Europese Unie.
De EU is namelijk mijn grote
vijand. Ik word iedere dag ge
confronteerd met die absurde
Europese voorschriften en met
die ongelooflijke bureaucratie."
„Het is allemaal zo achterlijk en
kleinzielig. Ik houd van Europa,
van de Franse expressie, van de
Hollandse tolerantie. Ik heb
respect voor alle culturen, maar
ieder land wordt langzamer-
donderdag 8 JULI 2004 m
I
dan heb ik wel een week last van mijn stem." Foto:
hand hetzelfde. Zelfs de lengte
van een banaan is voorgeschre
ven door Europa. Niet korter
dan 14 centimeter, en niet lan
ger dan 27 centimeter. Die lek
kere, kleine banaantjes uit Bra
zilië komen er niet in. Dat leidt
er toe dat je genetisch gemani
puleerde bananen krijgt. Het is
één van die ongelooflijke Euro
pese regels, waar ik enorm
kwaad van kan worden."
Gillans visie is trouwens niet
die van Deep Purple als groep
in het geheel„De andere jon
gens hebben lol om mijn fana
tisme", grijnst de zanger breed.
„Maar ondanks een menings
verschil op z'n tijd is de sfeer in
de band meer dan geweldig",
voegt Gillan daar aan toe.
Dus het eind van Deep Purple
is nog niet in zicht? „We heb
ben inmiddels genoeg nieuwe
ideeën om zeker nog drie al
bums te vullen. Volgend jaar
gaan we weer de studio in voor
een nieuwe plaat."
Ian Gillan: „Child in Time lukt nog wel, maar
