KUNST CULTUUR
'Mevrouw, mag ik voor U zingen?'
Anouk wil het nogmaals proberen in Amerika
Den Haag licht'
zijn culturele
instellingen dol
Van der Laan gezien vanaf het wat<
Rock Werchter ook
zonder David Bowiï
een groot succes
Ming-vaien
opgedoken
LOFT steekt
oceaan over
Stoomcursus
Delfts blauw
Speelgoed
van oud geld
Dichter Andresen
overleden
Jim weigert
rol van homo
Bijbelzaal
weer open
maandag 5 juli 2oo4
kuala dungun - De marine-ar -
cheologische dienst van Malei
sië bracht afgelopen dagen een
bijzondere schat boven water.
Uit de kust bij Kuala Dungun
stuitten duikers op een wrak
waarin duizenden porseleinen
objecten lagen zoals bekers, va
zen en kopjes, daterend uit de
Ming-dynastie. Op een aantal
daarvan troffen de archeologen
het wapen aan van de Chinese
keizer Chenghua die regeerde
van 1465 tot 1487. Het porse
lein verkeert in redelijk tot zeer
goede staat
Amsterdam - Dans, humor,
acrobatiek, poëzie en een dj die
muziek mixt. LOFT van The 7
Fingers is een theatershow van
een groep artiesten die allen ja
renlang ervaring opdeden bij
Cirque du Soleil. In Amerika
trokken ze volle zalen en kregen
ze lovende recensies. Nu steken
ze voor het eerst de oceaan
over. Vanaf 12 oktober is LOFT
twee weken te zien in Theater
Fabriek Amsterdam. Op woens
dag 13 oktober is de officiële
Europese première.
delft - Drie musea in Delft or
ganiseren komende zomer acti
viteiten voor kinderen. Het Le
ger Museum stelt week na week
een andere periode uit de ge
schiedenis centraal met een
speurtocht. Op de laatste zater
dag van de vakantie (14 augus
tus) is er een ridderfeest. Het
Museum Nusantra neemt kin
deren op 20 en 27 juli mee op
een reis door Indonesië. In Mu
seum Het Prinsenhof krijgen
kinderen een stoomcursus
Delfts blauw, op 6 en 13 juli en
op 3 en 10 augustus kunnen ze
hun eigen tegel ontwerpen.
oud-zuilen - Speelgoed van de
voormalige bewoners van het
Slot Zuylen in Oud-Zuilen is te
ruggehaald naar het museum
voor een themarondleiding. In
de sfeervolle kamers van het
kasteel vertellen gidsen over de
kabouters, beren, tinnen sol
daatjes en elektrische trein
waarmee de kinderen tussen
1850 en 1950 speelden. De
speelgoedexpositie begint op 11
juli en eindigt op 14 november.
Lissabon - De Portugese schrijf
ster en dichteres Sophia de
Mello Breyner Andresen is op
84-jarige leeftijd overleden in
Lissabon. Ze werd algemeen
beschouwd als een van de be
langrijkste figuren van de Por
tugese literatuur in de vorige
eeuw. Haar werken zijn in ver
taling in talrijke landen ver
schenen, waaronder ook Ne
derland.
Amsterdam - Zanger/acteur Jim
Bakkum wil geen homo spelen.
De finalist van Idols heeft om
die reden een hoofdrol in de
nieuwe Belgisch-Nederlandse
speelfilm Steen der Hulp afge
slagen. Hij is bang dat zijn fans
de scheiding tussen feit en fictie
niet kunnen maken. „Ik heb
geen zin om met een jongen te
gaan zoenen. Ik wil alleen din
gen doen waar ik achter sta."
Steen der Hulp vertelt het ver
haal van een jonge onderduiker
die in de Tweede Wereldoorlog
terechtkomt bij een Zeeuws ge
zin. Hij wordt verliefd op de
zoon des huizes.
Amsterdam - De Bijbelzaal in
de gewelvenkelder van het Bij
bels Museum in Amsterdam is
opnieuw ingericht. Vrijwel de
hele collectie bijbels is te zien,
samen met originele kleitablet
ten van vijfduizend jaar oud en
een reproductie van de Dode
Zeerollen. Digitaal zijn beschik
baar de Statenvertaling (1637),
de Van Santenbijbel (1686) en
de Merianprentbijbel (1625-
1627). Voor kinderen zijn speci
ale kijk- en doeboeken ge
maakt. De Bijbelzaal gaat op 7
juli weer open.
loosdrecht/anp - De rockzangeres
Anouk en haar man Raymond Stotijn
van de band Postmen willen een huis
kopen in New York of de directe omge
ving van die stad. De artiesten werken
op het moment hard aan nieuwe cd's,
die in het najaar klaar moeten zijn. Ver
volgens willen ze eerst de nationale en
dan de internationale markt op.
Anouk is altijd een grote Amerika-fan
geweest", zei haar woordvoerster. „Ze
vindt het prettig dat er daar minder op
haar wordt gelet dan in Nederland."
Hoewel het muzikantenstel en hun twee
zoontjes een huis willen kopen in de
Verenigde Staten, zou van emigratie
geen sprake zijn. „Ze zal ook vaak in Ne
derland zijn, omdat ze hier veel moet
zijn voor haar werk", aldus de zegs
vrouw van Anouk.
Het is niet de eerste keer dat de succes
volle zangeres zich op de Amerikaanse
markt begeeft. Haar eerste ervaringen in
2000 waren niet positief. Onderhande
lingen met Anouk's Amerikaanse label
eindigden in slaande ruzie. Anouk voel
de zich beledigd door de platenbonzen
en vertrok met slaande deuren.
Op het moment is Anouk afwisselend in
Nederland en in de Verenigde Staten
druk bezig met het opnemen van haar
nieuwe cd, die in oktober zou moeten
uitkomen in Nederland. Postmen werkt
ook aan een nieuw album, dat iets later
in het najaar in de winkels moet liggen.
Anouk en Postmen gaan vanaf 1 sep
tember samen een reeks van zeven se-
mi-akoestische optredens geven. Het
eerste concert heeft plaats in Eindhoven
(MC Frits Philips), het laatste in Anouks
Den Haag (Dr. Anton Philipszaal).
In 2005 wil Anouk met steun van haar
platenmaatschappij EMI een nieuwe
poging wagen om door te breken op de
internationale markt. Zowel Anouk als
Postmen hebben in de afgelopen jaren
een lange reeks prestigieuze onderschei
dingen gekregen. Met name Anouk staat
tevens garant voor uitstekende verkoop
cijfers. Postmen kreeg zeer lovende kri
tieken en prima verkoopcijfers voor het
debuutalbum 'Documents'. In het ver
volg slaagde de band er ondanks positief
ontvangen nieuwe cd's nog niet in om
de verwachtingen van een internationa
le doorbraak waar te maken.
De hele binnenstad is bezaaid met straatmuzikanten
door Herman Joustra
leiden - Da's nou het aardige
van de Gouden Pet: de hele bin
nenstad is bezaaid met straat
muzikanten, als noten in een
partituur. Overal klinkt muziek.
Zeker deze zondagmiddag. Je
kunt je kont niet keren, of je
loopt wel tegen een muziekge
zelschap aan, of tegen een swin
gende solist.
Meer dan veertig deelnemers
telt de achttiende editie van dit
Leidse straatmuzikantencon
cours, twee keer zoveel als ge
bruikelijk. Ook Sjaak Scheffer,
een van de organisatoren, krab
de zich wel een paar keren ach
ter de oren, toen de afgelopen
weken de ene aanmelding na
de andere binnenkwam. „Het is
echt niet te geloven", zegt hij
op het Stadhuisplein, terwijl het
Trio Werk in Uitvoering gepas
sioneerd staat te musiceren.
„Eerst hadden zich 45 deelne
mers opgegeven. Goed, er heb
ben er een paar afgezegd we
gens ziekte en wegens het weer
- al ziet het er vandaag toch
prachtig uit - maar dan nog
hebben we een enorm aantal."
Waar dat door komt? Scheffer
heeft wel een theorietje.„We
hebben ongelooflijk veel publi
citeit gekregen, ook landelijk.
Misschien dat dat meetelt. En
dit is natuurlijk al de achttiende
keer, het festival was al niet on
bekend. En zeg nou zelf, het
festival past hier mooi in de
binnenstad. Met zijn mooie,
historische gebouwen."
Krek, klopt als een bus. Het trio
Werk in Uitvoering staat per
slot van rekening te musiceren
met het fraaie stadhuis op de
achtergrond. In van die fluores
cerende pakken die wegwerkers
dragen. Knalgeel, knalgroen en
knaloranje. Een mooie, kristal
heldere stem heeft de zangeres
van het stel. Die het publiek
meteen maar meevoert naar de
jaren zeventig. 'Back on the
chain gang', van de Pretenders.
'Put us back on the train yeah
oh, back on the chain gang",
klinkt het fraai.
Hupsakee, maar eens een rond
je gemaakt. Op naar het Waag-
hoofd, voor een tweede proeve
van muzikaliteit. Daar moeten
de Leezangers staan te kwinke
leren volgens het programma
van de Gouden Pet. Dat klopt
ook. Al staat vlak naast het ge
zelschap een grote touringcar
geparkeerd waaruit discomu-
ziek klinkt. Het is een bus van
omroep Veronica die reclame
maakt. Gelukkig draaien ze niet
te luid, zodat de Leezangers
goed zijn te volgen. „Middel
landse Zee", klinkt het uit de
kelen van de als vissers verklede
mannen en vrouwen. Ze deinen
mee alsof ze zelf de golven zijn.
„Middellandse Zee, duizend
keer zal dit lied al gezongen
zijn." Ach, wat geeft het. Het
Bertje Doperwtje was zoals elk jaar weer van de partij. Foto's: Dick Hogewoning
blijft een gezellige deun.
Op de Botermarkt hebben de
Smarties Patsy, het meisje uit
de smartlap van Rein de Vries,
net laten verdrinken. „Gisteren
werd zij gevonden, in de rivier."
Ach wat heerlijk tragisch alle
maal. En als de vlieger van Ha-
zes op de proppen komt is het
tranendal helemaal compleet.
Wat dat betreft zorgt 't Valies,
een paar panden verder, voor
een heel wat vrolijkere noot.
Country- achtige deuntjes. Met
veel percussie, fluit en contra
bas. „Son of a gun we'll have
big fun on the bayou." Ze heb
ben plezier. En dat plezier slaat
over op het meeswingende pu
bliek.
Op de hoek van Breestraat en
Steenschuur knallen de dames
en heren van Ngoma erop los.
Afrikaanse percussie. Gekleed
in tenues met geelzwarte pan-
terprint vallen ze hun trommels
aan als zijn het prooien. Prettig
agressief. Een paar honderd
meter verder, op de Nieuwe
Rijn, is Ed Citroen zijn muziek-
spulletjes juist op een karretje
aan het laden. Zijn optreden bij
Einstein zit erop. Het is nu de
beurt aan de vier vrouwen van
Square, die over stemmen als
klokjes blijken te beschikken.
Spatzuivere close-harmony.
'Light of my life, my darling'. Je
zult als minnaar maar zo zoet
en zuiver worden toegezongen!
Op het Burchtplein kweelt het
duo Van Alles Nog Wat er op
los. Muziek met een knipoog
naar de humor. 'Als Elvis dit
kan, waarom kan ik het dan
niet?' Een vraag die ze zelf maar
liever niet beantwoorden. La
chend vervolgen ze hun optre
den met 'Het is vandaag een
mooie dag'. Die dag wordt nog
mooier bij het beluisteren van
het zangduo LOEM (Lekker On
ze Eigen Muziek). Deunen uit
de jaren zestig en zeventig. Her
man's Hermits. 'No milk today'.
Maar De Twee Spieghels ser
veert de ene na de andere cap
puccino.
Bertje Doperwtje, elk jaar weer
van de partij, wacht daar rustig
op het terrasje zijn beurt af.
Groene klompen, tuinbroek en
groen petje. Hij lacht zich een
kriek als een jongetje tegen
hem zegt: „Jij bent geen echte
kikker." Als hij aan de beurt is
springt hij op en bewerkt in
hoog tempo het publiek.
Of dat nu een argeloze fietser is
die voorbij komt rijden („Me
vrouw, mag ik een lied voor u
zingen?") of een toevallige pas
sant („Ik wil je hand vasthou
den"). De omstanders klappen
zich de handen stuk. Maar
Doperwtje zegt lachend: „Stop
alsjeblieft met klappen, ik moet
zo weer naar een andere plek."
En dan is daar het gezelschap
Zes Meter Meid, op het Burcht
plein. Binnen de kortste keren
hebben ze talloze jeugdherin
neringen opgehaald met het
publiek. 'Kunt u mij de weg
naar Hameien vertellen me
neer', 'Maya de bij' en 'Calime-
ro is een heel lief kuikentje'. De
zangeressen uitgedost in kleu-
Di Stephano: toeters en bellen.
teijurkjes, de begeleidende mu
zikanten in donkere uniformen,
met een fez op hun hoofd. Een
lust voor oog en oor.
Net als Di Stephano en show,
een solist die in een veelkleurig
narrenpak, als een tweede Nik
kelen Nelis, over het Gerecht
stampt. Met een grote trom op
zijn rug en overal bellen en toe
ters. „Wat zullen we doen? Ik
denk dat ik maar eens een beet
je flauwekul ga maken. Ze zeg
gen wel eens dat de liefde van
de man door de maag gaat",
zegt hij. Dan begint hij te spe
len.'Can't bamilove'. Hmmm,
zo lusten we er nog wel een
paar. Keus genoeg wat dat be
treft. Nog tientallen muzikan
ten wachten om beluisterd en
bekeken te worden. Erg veel,
maar ook erg smakelijk.
Trio C wint
Gouden Pet
De achttiende editie van De
Gouden Pet, het Leidse con
cours voor straatmuzikan
ten, is gewonnen door het
Trio C tot de Derde, dat
daarmee de trofee (een gou
den pet) en 500 euro ver
diende. Het gezelschap kreeg
gisteren van het publiek op
het Stadhuisplein de meeste
stemmen van de zes finalis
ten. Die finalisten waren eer
der door een jury geselec
teerd uit alle deelnemers. Blij
Toe eindigde als tweede (250
euro), Agge Nebbisj als derde
(125 euro).
den haag/anp - Den Haag licht
de komende jaren diverse grote
culturele instellingen door. Het
gaat om de kwaliteit van de be
drijfsvoering en niet om de ar
tistieke inhoud. Dat staat in het
gemeentelijk kunstenplan 2005-
2008 dat wethouder Engering
van cultuur presenteerde.
Onder de instellingen zijn het
Gemeentemuseum, het Neder
lands Danstheater, de Konink
lijke Schouwburg en het Muse-
on. Het is de bedoeling dat de
gemeentelijke accountant per
jaar de bedrijfsvoering van twee
organisaties bekijkt.
Het college van burgmeester en
wethouders besloot tot zo'n on
derzoek op advies van een loka
le 'Raad voor Cultuur'. De ge
meente had om het oordeel van
de commissie gevraagd, omdat
ze zelf geen uitspraken doet
over de artistieke kwaliteit van
musea, toneel- en theatergroe
pen en orkesten.
Engering heeft in grote lijnen
het advies gevolgd, maar op en
kele punten vond ze afwijking
nodig. Zo wil de wethouder niet
dat het Zcala (het oude Volks
buurtmuseum in de Schilders
wijk) helemaal ophoudt te be
staan. Hetzelfde geldt voor het
Centrum Voor Amateurkunst
(CVA). De twee worden samen
gevoegd, maar hoe dat er pre
cies uit gaat zien, is nog ondui
delijk. Zcala's taken zijn belang
rijk volgens Engering om de
culturele diversiteit in het oog
te houden, de amateurkunst
heeft een soort spin in het web
la het CVA nodig.
Toneelgroep De Appel weet
zich ook de komende periode
gesteund door het college. De
wethouder wil graag dat het ge
zelschap zich optimaal kan ont
plooien en is van plan om tot
2008 subsidie te geven. De ge
meente heeft De Appel, het
oudste toneelgezelschap van
Nederland, ook in de vori
riode geld gegeven. De lai
ke overheid trok haar
toen terug. Nu ligt er we
een positief advies voi
staatssecretaris.
Over het Crossing Border
val (muziek en literatuui
zowel de adviescommis:
de gemeente tevreden.
Verder kunnen organis;
van festivals die jaarlijks
die willen van de gemeent
Haag rekenen op str<
contracten. De gemeent
daarmee voorkomen dat
vals die jarenlang het g
van de stad medebepalend
seling kunnen verhuizen.r
North Sea Jazz. Q
Eind maart werd beken
NSJ vanaf 2006 in Ahoy'
terdam is. De groeimogel
den zouden in Den Haa E
voldoende zijn. Den Haag
de zich geschokt door hep1
gekondigde vertrek. Al
was duidelijk dat de Stat^;
waar NSJ sinds bijna derti j
plaatshad, in 2005 wordt d
broken om ruimte te c
voor een nieuw kantoore
Europol. at
Als de gemeente struc B
veel geld in een event
steekt, mag ze daarvoor o<51
terugverwachten, stelde
houder Engering. „Over
gemeenschapseuro mr
goede afspraken gemaakt
den. Je ziet een toenen t
concurrentie tussen stedi
grote festivals binnen de
zen te halen."
In de strijd om NSJ te b
den, verweet de Haagse t J
meester Deetman zijn E.
damse collega Opstelten n
samen met Ahoy' NSJ een!r
bod deed, terwijl Den Haa 1
onderhandelde. Dat heeff.8
gens Den Haag de prijs
dreven, waardoor er mee2'
lastinggeld in is gaan zittei
werchter - Bowie ontbrak,
maar de organisatie van het
vierdaagse Vlaamse festival
Rock Werchter kwam dit jaar
een heel eind in de buurt met
acts als The Cure, de Pixies,
Lenny Kravitz, Kom, Metallica,
Franz Ferdinand, Moloko, Wu-
Tang Clan, PJ Harvey, The
Darkness, Air, Sean Paul en
NERD.
Dat levende legende David Bo
wie, de geplande afsluiter voor
de zondag, het een dag voor
aanvang om gezondheidsrede
nen liet afweten, was de enige
echte tegenvaller die de bezoe
kers van het ook dit jaar weer
uitverkochte festival moesten
incasseren.
Dat én een vier dagen durende
strijd tegen het weer. Want als
er één factor een nadrukkelijke
stempel op Rock Werchter 2004
drukte, dan was het het weer
wel.
Zoals zaterdagmiddag, bij het
optreden van top40-hiphop-
pers Black Eyed Peas op het
hoofdpodium. Tot twee keer
toe moesten de bezoekers in al
lerijl regenjassen, poncho's en
paraplu's tevoorschijn halen
toen weliswaar korte maar felle
stortbuien het festivalterri1(
een modderpoel verandf
Het plezier was er bij de
ten niet minder om, aang1
de bezoekers inmiddel:
traind waren in het snel a<
uittrekken van regenkledii
Liefhebbers van het wat 'L
re werk' kwamen dit jaar s
so ook op Werchter - g
volgens de heersende tri
volop aan hun trekken
TMF-sterren als The
babes, Nelly Furtado en
ook Pink. De Britse Sugab
eerder dit jaar ook te zie
Pinkpop, lieten na afloojUi
hun optreden bij mondeis
zangeres Heidi weten dat le
middels duidelijk hebben
getoond ook op festivals
te horen'. Een opmerkin
gelet op de afgeladen voEi
waarin ze zojuist samen
haar 'collega-Sugababes'
opgetreden, zeker hout le
snijden.
Aan de andere kant vaik
muzikale spectrum was
stevige spierballenrock
bands als Black Rebel Molk g
cle Club, Monster Mat1
Kom, Muse, Danko Jonffld
Metallica.
Dag van de Architectuur langs karakteristieke Leidse gebouwen
De eerste deelnemers aan de boottocht langs de gebouwen van de familie Van der Laan schepen in. Door
het trieste weer duurde het even eer er gang kwam in dit evenement rond de Dag van de Architectuur.
Op de achtergrond het gebouw van V D, een van de markante creaties van Van der Laan.
Foto: Mark Lamers
door Marjolein Hendriks
leiden - Het is 3 juli, maar van
de zomer is weinig te merken.
Regen komt met bakken uit de
hemel. Toch durft een handje
vol mensen het aan om een
boottocht te maken in het ka
der van de Dag van de Architec
tuur. Die tocht leidt langs ge
bouwen van de Leidse architec
tenfamilie Van der Laan, die
nadrukkelijk de stempel drukte
op de stad, met gebouwen als
de Huishoudschool aan het
Galgewater en het Elisabethzie-
kenhuis op de Hooigracht. De
start vandaag is bij het karakte
ristieke pand van Vroom
Dreesmann aan de Aalmarkt.
„De topper in Leiden", aldus
architect en gids Ben Schild
wacht van het Rijnlands Archi
tectuur Platform (RAP).
Twee bezoekers die het slechte
weer trotseren zijn Jos van der
Laan (62) en Ine van Wijck (72).
Beiden zijn zeer geïnteresseerd.
De eerste vooral omdat ze fami
lie is van de architectenfamilie
Van der Laan - ze is getrouwd
met de kleinzoon van Leo van
der Laan - de laatste omdat ze
de dochter is van een architect.
Ze luisteren aandachtig naar
Schildwacht en zijn collega-
gids Reinier Verbeek die niet al
leen over de Van der Laan-ge-
bouwen vertellen, maar meteen
ook maar de andere panden op
de route behandelen. De boot
tocht vinden ze 'erg leuk'. „Je
ziet de gebouwen zo vanuit een
ander perspectief dan normaal.
Leiden is vanaf het water heel
mooi", vindt Van Wijck. Na de
boottocht gaan ze de documen
taire 'Zelfde plek, andere tijd'
bekijken in het RAP Architec
tuurcentrum aan de Nieuw-
straat voor de 'aanvullende in
formatie'. Ook de St. Joseph-
kerk heeft de aandacht getrok
ken.
De zon is inmiddels doorgebro
ken. De 'Schuitje Vaart' maakt
een scherpe bocht om onder de
Kamemelkbrug door te komen.
Geuren van vis en andere
marktwaar komen de varenden
tegemoet. Bij de aanlegplaats
aan de Stille Mare staat nu ruim
dertig man te trappelen om met
de architectuurboot mee te
gaan.
Gids Verbeek geniet zichtbaar.
„Als architect en schipper ben
ik natuurlijk in mijn element.
Architectuur is een kunstvorm
die je altijd ziet. Leuk dat de be
langstelling - ondanks het
slechte weer - groot is."
Naast de boottocht krijgen be
zoekers van de Dag van de Ar
chitectuur onder meer rondlei
dingen in Leidse Van der
gebouwen. Zoals het
Geest- of Cornelis SprongC
De bezoekersstroom komiL'
wat later op gang. Het hoL
de hoek van de Doezastrai
het Rapenburg is normaal^,
te bezoeken, dus de organla'
verwacht toch de nodige
langstelling.
Ilonka Bodt en Frank 1
lopen altijd langs het fj,
„We wonen hier in de l£e]
Nu zagen we dat het
was", zegt Bodt die bij eel
nenhuisarchitect heeft ge\fië
Willems vond de uitleg b£
der aardig. „Deskundigs.
Het is echt een verrijking v
dag. Ik ben met name gff"
resseerd in de sociale aspfo)
van architectuur." BodtL
aan: „Als je nu voorbij fjj
heb je er heel andere geda^
bii" L
