Tuitturn, bol
in de prijzen
GESPREK VAN DE DAG
Broodnijd aan de
Betuwestraat
Ook België wil kleinste
euromunten afdanken
De Chaujfeur
Studenten TU Delft scoren
in Hema ontwerpwedstrijd
zaterdag 3 juli 2oo4
DAGELIJKS LEVEN
Peter van Straaten is op vakantie.
MENSELIJK
De kleinste euro's verdwijnen uit de kassa. Foto: ANP/Robin Utrecht
België bekijkt of het de muntstukken
van 1 en 2 eurocent feitelijk uit de
circulatie kan halen door ze overbo
dig te maken. Dat zou kunnen door
bijvoorbeeld alle prijzen af te ronden
op 0 en 5 eurocent, net als Neder
land gaat doen.
De Nationale Bank, een consumen
tenorganisatie, supermarkten, ban
ken, winkelfederaties en de federale
regering hopen deze herfst daarover
tot een akkoord te komen. Donder
dag vergaderde een werkgroep voor
het eerst bij de Nationale Bank. Vol
gens bepaalde bronnen zouden de
iulien de Valckenaere
Heb uw vijanden lief. Indien
de meesten eens met hun
vrienden begonnen?
partijen het in principe eens zijn dat
de muntjes niet meer gebruikt wor
den.
Donderdag werd bekend dat de
kleinste euromunten vanaf 1 sep
tember uit de meeste winkelkassa's
in Nederland zullen verdwijnen.
Winkeliers kunnen de bedragen dan
afronden op 0 of 5 cent. De muntjes
kunnen niet worden afgeschaft.
Daarover moet de Europese Centrale
Bank beslissen.
Directeur van de Nederlandsche
Postzegel- en Muntenveiling S. Bul-
terman verwacht dat Nederlanders
de muntjes van 1 en 2 eurocent zul
len oppotten, nu winkeliers bedra
gen aan de kassa gaan afr onden.
„Mensen zijn bang dat de centen
binnenkort verdwijnen, dus ze willen
er op tijd bij zijn. Ze vinden het leuk
om de muntjes te hebben", zegt Bul-
terman. Na de afschaffing van het
zilvergeld in 1967 en het verdwijnen
van de guldencent in 1983 nam de
verzamelwoede onder Nederlanders
ook flink toe. „Dat zal ook nu wel
weer gebeuren." anp
Een ARME FAMILIE uit Zuid-Afrika
gaat entertainmentconcern DISNEY
aangeklagen. De familie wil geld zien
voor het lied The Lion Sleeps Tonight,
dat door hun -inmiddels overleden- va
der is gecomponeerd. Disney gebruikte
het wereldberoemde lied in de musical
en film The Lion King. De vader, Solo
mon Linda, die in 1962 overleed met
slechts 25 dollar op zijn bankboekje,
was een Zulu die het liedje Mbube
(leeuw/lion) in 1939 zou hebben ge
schreven. Hij nam het toen ook op met
de zanggroep The Evening Birds.
Mbube was meteen een succes en
werd later een van de beroemdste me
lodieën uit Afrika. Velen hebben het
opnieuw uitgebracht, zoals folksinger
Pete Seeger. Hij ontdekte het lied in
1949 in New York en noemde het Wi-
moweh, naar het Zulu-woord uyiM-
bube, dat betekent: Hij is een leeuw.
In 1961 namen de Tokens het op, met
de beroemde eerste regel: In the jung
le, the mighty jungle. Daarna is in tal
loze talen vertaald, door meer dan 150
artiesten gebruikt, en is het gezongen
in ruim vijftien films en musicals. So
lomon Linda heeft wel geld gekregen
voor zijn lied, maar volgens zijn nabe
staanden veel te weinig. Omdat Disney
'de meest actieve gebruiker' van de
melodie zou zijn, eist de familie van dit
concern ongeveer 1,3 miljoen euro.
PIETER VAN VOLLENHOVEN is maandag 12 juli aanwezig bij de viering van het
650-jarig bestaan van de STAD VOLLENHOVE. Ter gelegenheid van de viering
wordt de echtgenoot van prinses Margriet benoemd tot ereburger van Vollenho-
ve. Het Overijsselse Vollenhove kreeg in 1354 stadsrechten van de landsheer
bisschop van Utrecht. Tientallen voorstellingen, exposities en concerten staan
in het teken van het jubileum. Foto: ANP/Marcel Antonisse
Een rechtbank in de Duitse stad
Karlsruhe heeft gisteren een 55-ja-
rige sekstherapeut VEROORDEELD
tot een boete van 750 euro wegens
zijn gewoonte NAAKT te gaan JOG
GEN. Twee 25-jarige studentes
hadden een klacht ingediend, na
dat zij de man in december in
adamskostuum door een park in
Freiburg hadden zien rennen. De
man droeg daarbij slechts een paar
sokken, joggingschoenen en nylon
kousen over zijn geslachtsdelen.
Deze waren bedoeld om 'het zaakje
warm te houden', zo vertelde de
sekstherapeut aan de rechter. Vol
gens de Duitse justitie is de man
een notoire veelpleger, die in de
loop der jaren al bijna 2500 euro
aan boetes heeft moeten betalen.
De ruimdenkende psychiater ge
looft dat naaktlopen „seksueel be
vrijdende" voordelen oplevert.
Het BOEK 'Mijn leven' van BILL
CLINTON is razend POPULAIR. In
een week zijn al meer dan 40.000
exemplaren verkocht. De Nederland
se uitgeverij Balans heeft nog maar
5000 exemplaren liggen. Het bedrijf
is begonnen aan een vierde druk.
Het persoonlijke verhaal van de voor
malig president van de Verenigde
Staten staat deze week vanuit het
niets op de tweede plaats in de Best
seller 60 van de Stichting Collectie
ve Propaganda van het Nederlandse
Boek (CPNB). Deze lijst wordt sa
mengesteld op basis van verkoopge
gevens van meer dan driehonderd
Nederlandse boekwinkels. Balans is
niet verbaasd over de populariteit
van de vuistdikke biografie. „Het
boek is wereldwijd een hype. Lezers
zijn vooral nieuwsgierig naar zijn pri-
vé-leven en de affaire Monica Le
winsky", aldus een woordvoerder.
PETA, de internationale actiegroep voor dierenrechten, zegt dat de DALAI LA
MA, de in ballingschap in India wonende geestelijk leider van Tibet, niet wil dat
de fastfood-keten KENTUCKY FRIED CHICKEN zich in Tibet vestigt. Volgens
PETA is de Dalai Lama vegetariër geworden nadat hij met eigen ogen had gezien
hoe kippen worden geslacht. KFC heeft inmiddels in alle Chinese provincies
vestigingen, maar heeft geen plannen voor restaurants in Tibet, aldus een
woordvoerder. China beschouwt Tibet als een integraal onderdeel van de Volks
republiek. De Tibetanen zeggen dat hun land sinds de Chinese invasie van
1951 bezet wordt. Overigens zijn de meeste Tibetanen geen vegetariër.
De gemeente Buren controleert de
ze zomer fruitstallen strikt op nale
ving van de vergunning. Achter de
romantische Betuwse kersenstalle
tjes gaat keiharde handel schuil.
De Betuwestraat, tussen Kesteren
en Lienden, is het mekka van de
ambulante fruithandel. Over een
afstand van 1500 meter zitten hier
acht fruitstallen. In de strijd om
de aandacht van de passant is de
een nog uitbundiger versierd met
vlaggen dan de ander. Maar de
vrolijkheid is weg bij veel van de
fruithandelaren.
De eerste stalhouder wenst in het
geheel geen pers te ontvangen.
Wegwezen, zo wordt duidelijk ge1
maakt, nog voor de eerste vraag
gesteld is. De tweede wil alleen
anoniem praten, in de beschut
ting van de bongerd, achter de
stal. .Anders zien ze dat ik met je
praat."
„Wat ik vind van die vergunnin
gen? Dat houd ik voor me. Ik heb
al mot met de gemeente. We mo
gen heel weinig. Hij mag meer
(wijst op de eerste stalhouder uit
dit verhaal), want hij valt nog net
onder Kesteren (gemeente Neder-
Betuwe, red.). Hij mag ook ijs ver
kopen. Dat mogen wij niet."
Het gesprek wordt af en toe be
moeilijkt door de knallen uit de
gaskanonnen die de spreeuwen
uit de boomgaard moeten hou
den. Uit luidsprekers klinkt het
gekrijs van sperwers. „Er zijn ook
zaken hier die buitenlandse ker
sen verkopen, als ze hier nog aan
de bomen hangen. Maai' ik doe
dat niet."
De consternatie wordt veroor
zaakt door het besluit van de ge
meente Buren om de standplaats
vergunningen voor fruitstalhou-
der met ingang van dit seizoen
strikt te gaan controleren.
Fruitstalletjes zijn te vinden in de
hele Betuwe, van Culemborg tot
Driel, en in aanpalende gebieden
als De Nude, tussen Wageningen
en Rhenen. Buren is echtqr het
onbetwiste centrum. In de maan
den juni en juli telt de gemeente
tientallen stalletjes, waar vooral
kersen en aardbeien worden ver
kocht. Maar de laatste jaren ook
steeds meer andere zaken.
„De stalletjes zijn jarenlang ge
doogd", legt Anita Lagarde van de
gemeente Buren uit. „Het is leuk
datje het Betuwse fruit zo langs
de weg kunt kopen. Maar het be
gon uit de hand te lopen. Zonne
bloemen en pompoenen kun je
moeilijk streekeigen producten
noemen. Dan wordt het oneerlij
ke concurrentie richting de zitten
de middenstand. Ook werden er
caravans bij de stalletjes gezet,
waarin mensen gingen overnach
ten. Dat vinden wij onwenselijk."
Het is weer kersentijd in de Betuwe. Foto: WFA
In de vergunning is nu strikt vast
gelegd weike soorten fruit langs
de weg verkocht mogen worden.
Aan de rand van het dorp Lienden
staat de fruitstal van Ria Sanders.
„Voor ons verandert er niet veel",
zegt ze. „Wij verkopen alleen ker
sen en we doen alles netjes vól
gens de regels. Ik vind het prima
dat iedereen een vergunning
moet hebben, maar dan moet de
gemeente ook wel controleren. En
dat doet ze te weinig. Ik weet dat
er stallen zijn die buitenlandse
kersen verkopen. Die gaan al
open twee, drie weken voor de
kersen hier rijp zijn. Daar doet de
gemeente niets aan."
Lagarde is het hier niet mee eens.
„We hebben een handhavingsme-
dewerker die hier veel tijd in
steekt. Maar als ergens kersen lig
gen kun je moeilijk zien van welke
boom ze komen. We stellen wel
als regel dat de stalletjes niet voor
15 mei open mogen."
De handhaving van de regels
heeft voor veel opschudding ge
zorgd, bevestigt ook Lagarde.
„Toen we het besluit bekend
maakten, reageerden er maar vi
stalhouders. Nu de medewerkei
rondgaat en bekeuringen uitdee
als de boel niet in orde is, krijgt
geregeld met heel boze mensen
maken. Ik ben echt geschrokker
toen ik de verhalen hoorde. We
hebben de uitwassen nog niet
voor honderd procent uitgeban
nen, maar we zijn ermee bezig.'
Menno Pols
Onze chauffeur haalt je op", zei de directeur van de
brouwerij. Ik zou een voordracht houden omdat de
bierjongens een nieuw kantoor openden. Ik ken de
heren nog uit mijn kostschooltijd. Old boys net-
work-schnabbel dus.
De chauffeur heette Jeandré, een naam die ik nooit
eerder had gehoord. Jeandré bleek spraakzaam ge
noeg voor wie bereid was de juiste vragen te stellen.
En dat was ik want we hadden een hele rit voor de
boeg. „Ik kom van Aarle Rixtel", zei hij. „De mensen
van boven de rivieren weten dat natuurlijk niet te
liggen. Ze weten niet eens hoe je het uitspreekt. Ik
zeg altijd maar dat het bij Helmond ligt. Bij Eind
hoven zou ik ook kunnen zeggen maar dat doe ik
niet want ik heb het niet op Eindhoven. Nee meneer,
niet gezellig. Helmond wel. Gezellig hoor, Helmond.
Aarle Rixtel ook, ik woon er mijn hele leven al. En ik
werk al bijna mijn hele leven voor de zaak. Jawel,
vorige week vijfentwintigjarig jubileum gevierd. Ca
deaus gekregen, ballonvaart, receptie, extra maand
salaris. Grandioos. Ik ben indertijd nog aangeno
men in het café door meneer Tijn. Negentien was ik,
mocht ik naar Den Haag naar Utrecht, noem maar
op. Een belevenis hoor, Jeandré op het Leidse Plein
in Amsterdam! Ik was niet eens ooit in Venlo ge
weest. Reizen zat er niet in bij mij. Nog steeds niet.
Zo heb ik nog nooit gevlogen, ik durf het nauwelijks
te bekennen. Mijn vriendin evenmin. „Ga jij maar
eerst alleen", zegt ze. Moet ik van haar verkennen
hoe het toegaat op Schiphol of zo. Ik weet niet wat
ze denkt. Misschien denkt ze wel dat ik zelf een
vliegtuig kan besturen als ik een keer op en neer
naar Turkije ben geweest. Ik zou nu kunnen boeken
want ik heb vanaf morgen tivee weken vakantie en
we hebben nog geen plannen. Niet zo gek want als je
voor je werk de hele dag langs de weg zit, wil je wel
eens een tijdje thuis zijn. Overal kom ik met de wa
gen. Ook bij bekende mensen ja. Bij René Froger ben
ik nog onlangs geweest met bier voor die show van
hem. Sponsoring denk ik. Hij was niet thuis helaas.
Bij Peter Jan Rens heb ik ook bier gebrach t, ging hij
mee naar China. Van Freek de Jonge heb ik nog een
cd gekregen. Met handtekening. Bij André Rieu ben
ik geweest met een bloemstuk en bij Frans Derks
Makkelijk op een feestje.
Dit servies 'Party-popper' kreeg een
En geen daarvan was zelfs maar
goed genoeg voor een echte prijs.
De jury kende slechts twee eervol
le vermeldingen toe.
Bij het ontwerp voor een nieuw
Hema-servies (in totaal 103 inzen
dingen) ging de TU Delft met alle
prijzen aan de haal. De eerste
prijs (2500 euro) ging naar het
servies 'Tuit' van Jurre Groenen
boom, 6dejaars student industri
eel ontwerpen. Opvallend bij het
winnende ontwerp is de overal te
rugkerende tuit: makkelijk om te
schenken, aan te slurpen, als
handgreep of plek om het bestek
neer te leggen. Volgens de jury
een 'fraai servies dat fantastisch
past binnen de Hema-formule'.
Ook de tweede en derde prijs gin
gen naar Delft. Het servies 'Turn'
van 3dejaars Lisa Stroux viel op
vanwege de omkeerfunctie ervan.
De derde prijs -servies 'Bol'- ging
naar 3dejaars Renske Solkesz. Vier
ontwerpen kregen van de jury nog
een eervolle vermelding omdat ze
zo grappig of bijzonder waren.
Bijvoorbeeld een servies met
meegeleverde tweecomponenten
eervolle vermelding.
met een parasol. Maar ik kom net zo goed bij de
gewone klanten. Hebben ze een klacht dat er in
een kratje van 33 cl een flesje van 25 cl zit. Ge
beurt één op de miljoen keer. Krijgen ze van de
brouwerij een hele krat cadeau. Moet ik brengen.
Of ze zeggen dat er een fles in de ijskast is ge
sprongen juist toen ze wilden gaan barbe
cuen, Al het vlees bedorven. Hadden ze toe
vallig altijd het duurste vlees uit de slagerij
in huis. Ik denk er dan het mijne van
maar het wordt toch vergoed. Service hè,
is toch je beste reclame. Zo, u gaat dus
iets voordragen op kantoor. Wist ik niets
van. Logisch want ik heb drie vrije dagen
achter de rug en dan is het bij ons net of je
een jaar bent weggeweest. Nee nee, ik kom
niet naar u luisteren, ik ga lekker een stuk
je eten in Aarle Rixtel en dan haal ik u na
afloop weer op met de wagen voor de te
rugreis. Nu ik er over nadenk, Peter Jan
Rens was ook niet thuis. Maargoed, half
zes, zei u? Komt voor elkaar meneer".
De Technische Universiteit Delft is
de grote winnaar van de Hema-
ontwerpwedstrijd van dit jaar. Stu
denten van de afdeling industrieel
ontwerpen wonnen met hun idee-
en voor een nieuw servies alle prij
zen. Het aantal deelnemers was dit
jaar overigens opvallend laag.
Belgische zwanger na
herplaatsing eierstokkei
Een Belgische vrouw is zwanger geraakt
nadat haar eierstokken waren verwij
derd en jaren later weer opnieuw geïm
planteerd. De vrouw is nu op natuurlij
ke wijze zwanger geraakt nadat haar ei
erstokken in 1997 werden verwijderd
om ze te beschermen tegen de gevolgen
van chemotherapie. Vervolgens werden
ze ingevroren en vorig jaar ontdooid en
teruggeplaatst. Het is voor het eerst dat
een vrouw zwanger wordt na zo'n pro
cedure. Normaliter verliezen eierstok
ken hun werking na intensieve bestra
ling. Artsen noemen het een doorbraak.
Zo word het wellicht ook mogelijk dat
vrouwen hun eierstokken in de 'ijskast'
zetten zodat ze ook op hoge leeftijd nog
zwanger kunnen raken, anp
Het winnende servies
'Tuit' van de Hema-
ontwerpwedstrijd.
Een servies en een onzichtbare bh
waren dit jaar de twee producten
waar studenten vormgeving en
mode zich op mochten storten.
Alles bij elkaar leverde dat 110 in
zendingen op, een schijntje te
genover voorgaande jaren toen er
altijd ruim 200 ontwerpers aan de
Hema-wedstrijd meededen.
„Het waren cüt jaar geen ge
makkelijke onderwerpen,"
concludeerde de jury dan
ook.
De uitdaging voor de mode
ontwerpers was kennelijk
zo moeilijk dat er voor de
onzichtbare bustehouder
slechts zeven ontwer
pen waren ingestuurd.
lijm, dat door breken
en plakken steeds
fraaier wordt en een praktisch
servies voor feestjes.
De kans is groot dat een of meer
van de winnende serviezen in de
Hema-collectie worden opgeno
men. Via eerdere wedstrijden zijn
onder meer een bloemenvaas,
een knuffel en een fluitketel in
productie genomen. De winnen
de ontwerpen van vorig jaar, twee
setjes tienerondergoed en twee
kleerhangers, liggen dit najaar in
de Hema-winkels.
De prijzen van de Hema-wed
strijd werden uitgereikt in Living
Tomorrow, het 'Huis van de toe
komst' in Amsterdam. Een selec
tie van alle inzendingen is daar de
hele zomer nog te zien met uit
zondering van de periode 17-31
juli. Het thema voor de ontwerp
wedstrijd 2005, de 18de afleve
ring, is ook al bekend. Jonge
vormgevers mogen zich dan uitle
ven op een opbergsysteem en een
herenjas.
Hans van Alebeek
'Barsten
breken' was
goed voor
een eervolle
vermelding.
Foto's: GPD
