BUITENLAND
Annan dreigt
regime Sudan
met ingrijpen
Zuid-Afrika op tilt door wapenwet
Megawati Soekarnoputri kan haar koffers pakken
(hip gezonken
»l zwavelzuur
irao Barroso
iorzitter EC
aketten slaan
vlakbij Sharon
Wegens Arabisering van het land
I-helikopter
eergestort
ibunaal zit
|>nder geld
beral Party
jmada grootste
abysitter drukt
leisje dood
akje ontploft
i Turks vliegtuig
aklimming K-z:
jf dragers dood
Turks charme-offensief
voor Europa geslaagd
'Ze willen ons laten afslachten'
Turkije mag hoofddoekje
op universiteit verbieden
Vandaal vernielt kunstschatten Venetië
Maffiabaas
onder vuur
in New York
Zender meldt
executie soldaat
iburg - Een tankerschip ge
ien met 960 ton zwavelzuur
ia een aanvaring met een
itainerschip gezonken in de
/en van de Duitse stad Ham-
-:|rg. Er raakten zeker elf men-
i gewond door het ongeval
zich maandagavond voor-
;d. De getroffenen kregen
it van ogen en ademwegen
ir vrijgekomen zwaveldam-
Volgens de Duitse zender
zijn de tanks met zwavel-
ïr nagenoeg onbeschadigd.
Igens opgave van de brand-
:er was de kapitein van de
':er onder invloed van alco-
WOENSDAG 30 juni 2004
ljssel - De EU-staats- en re-
ingsleiders hebben gister-
ond de Portugese premier
irao Barroso benoemd tot
luwe voorzitter van de Euro-
ie Commissie, het dagelijks
ituur van de unie. De Portu-
;e christen-democraat was
compromispersoon waar al-
lidstaten overeenstemming
ir konden bereiken.
:rrot - De Israëlische pre-
er Sharon is gisteren aan een
m islag ontsnapt toen raketten
Palestijnse militanten van-
de Gazastrook afvuurden op
:ël, op een afstand van zo'n
meter van hem insloegen,
hebben ooggetuigen ge
ld. Sharon bracht een be-
ik aan de stad Sderot, waar
idag een kind en een man
een Palestijnse aanval wer-
gedood.
etown - In Sierra Leone is
teren een helikopter van de
enigde Naties neergestort,
e 24 inzittenden zijn daarbij
chii het leven gekomen. De Mi-
elikopter van Russische ma-
ij steeg met 21 passagiers en
Russische bemanningsle-
op uit Freetown. Onder de
isagiers waren voornamelijk
dessoldaten en ander VN-
ft tsoneel.
v york - De financiële situa-
5van het Joegoslavië-Tribu-
1 (ICTY) in het algemeen en
nhet Bureau van de Hoofd -
Idager in het bijzonder is
[heilspellend. Dat heeft
lofdaanklaagster Carla Del
nte van het VN-hof verklaard
jor de VN-Veiligheidsraad in
v York. Zij wees erop dat zij
htracten van ondersteunend
rsoneel dat onderzoek doet
or lopende processen, in
D5 niet kan verlengen.
tawa - De Liberal Party of
nada van premier Paul Mar-
I heeft geheel tegen de ver-
ichtingen in een redelijk re-
!taat geboekt bij de verkiezin-
ji. De partij verloor weliswaar
li absolute meerderheid,
lar blijft wel de grootste in
1308 zetels tellende parle-
jnt. Martin heeft door de uit-
1 g in ieder geval de steun no-
van de centrumlinkse New
mocratic Party, die minstens
L ottien zetels veroverde, om
li meerderheidsregering te
nnen vormen.
éfeld - Een rechtbank in het
litse Krefeld heeft een man
roordeeld tot twaalf jaar cel-
af wegens doodslag op een 2-
ftg meisje. De man paste op
ft meisje en drukte haar dood
or boven op haar te gaan zit-
n. De 125 kilo zware man was
gehuurd om op het meisje te
psen. Haar gehuil werkte ech-
lop zijn zenuwen.
mui - In een toestel van de
btvaartmaatschappij Turkish
lines zijn gisteren na de lan-
ig op de luchthaven van Is-
jbul en nadat de passagiers
ten uitgestapt drie schoon-
kers gewond geraakt toen
1 achtergelaten portefeuille
tplofte. Het vliegtuig was uit
air naar Istanbul gevlogen.
Sit - Een expeditie van Itali-
ise bergbeklimmers die wil-
jherdenken dat vijftig jaar
J pden de op een na hoogste
g ter wereld, de K-2 in Pakis-
fvoor het eerst werd be-
pngen, is vijf Pakistaanse
jgers fataal geworden. De vijf
l zaterdag verdronken toen
probeerden een rivier over te
ten bij het basiskamp van de
ieditie.
doha/anp - Indien de regering
van Sudan niets onderneemt om
het leed in de westelijke provin
cie Darfur te stoppen, dan kan
de Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties in actie komen te
gen het regime in Khartum. De
secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Kofi Annan, heeft
hier gisteren voor gewaar
schuwd.
Hij sprak kort voor zijn reis
naar Sudan in de hoofdstad van
Qatar, Doha. De pas benoemde
speciale VN-gezant voor Sudan,
de Nederlander Jan Pronk, ver
gezelt Annan. De Amerikaanse
minister van buitenlandse za
ken, Colin Powell, gaat vandaag
ook naar Khartum voor een on
derhoud met de leiders van het
al bijna vijftig jaar door etni
sche, sociale en religieuze con
flicten verscheurde land.
De VS hebben lange tijd het re
gime in Khartum verguisd en
als steun van terroristen om
schreven. Washington heeft
evenwel de leiders in Khartum
de laatste tijd hoffelijker aange
pakt om een vredesregeling
voor Zuid-Sudan van de grond
te krijgen. Dat gebeurt volgens
waarnemers met het oog op
een snelle ontsluiting van olie
bronnen in het grensgebied
tussen het islamitische noorden
en het zwart-Afrikaanse, niet-
islamitische zuiden van het
land.
De centrale regering in Khar
tum voert al lange tijd een poli
tiek van 'arabisering' van het
land. Khartum maakt daarbij
gebruik van religieus fanatisme
en voerde bijvoorbeeld de isla
mitische wetgeving in. Deze
politiek is een van de voor
naamste oorzaken van de wre
de strijd die in het zuiden en
het uiterste- westen wordt ge
voerd.
De VN noemen het huidige
bloedvergieten in Darfur de
ergste humanitaire crisis in de
wereld. Khartum verdrijft al ge
ruime tijd met behulp van Ara-
bisch-talige bendes, de Janja-
weed, zwart-Afrikaanse stam
men uit Darfur.
Nederland stuurt twee waarne
mers naar Darfur. Daarnaast
trekt minister Van Ardenne
voor Ontwikkelingssamenwer
king nog eens drie miljoen euro
uit voor humanitaire hulp aan
de vluchtelingen uit deze pro
vincie. De provincie zo groot als
Frankrijk, telt inmiddels meer
dan één miljoen ontheemden.
Volgens de bewindsvrouw
grenst het conflict in Darfur aan
genocide. Van Ardenne sloot
opnieuw niet uit dat Nederland
deelneemt aan een omvangrijke
vredesmissie van de VN om het
land te stabiliseren.
brussel/ap - Het verbod op het
dragen van een hoofddoek op
universiteiten in Turkije vormt
geen aantasting van de rechten
van Turkse studenten. Dat heeft
het Europees Hof voor de Rech
ten van de Mens gisteren be
paald in een proces dat een
Turkse studente tegen de uni
versiteit van Istanbul had aan
gespannen.
Volgens de 31-jarige studente
medicijnen Leyla Sahin werden
haar vrijheid van meningsui
ting, gewetensvrijheid en vrij
heid van religie aangetast door
het verbod op het dragen van
een hoofddoek in klaslokalen in
de universiteit van Istanbul,
waar zij in 1998 aan studeerde.
Sahin beriep zich op de Euro
pese Conventie voor de Men
senrechten.
Maar een raad van zeven rech
ters van het Europees Hof in
Straatsburg achtte de klacht
van de studente ongegrond.
Istanbul - Een perfect georga
niseerde en zonder noemens
waardige incidenten verlopen
Navo-top heeft de Turkse pa
pieren voor een lidmaatschap
van de Europese Unie flink in
waarde doen stijgen. „Wie vindt
dat Turkije nu nog geen lid kan
worden, moet maar eens even
goed nadenken", zei de Duitse
kanselier Gerhard Schroder na
afloop.
Drie dagen lang heeft de Turkse
regering alles uit de kast ge
haald om een goede indruk te
maken op zesentwintig rege
ringsleiders. Van de EU-leiders
die in december beslissen over
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - In een land dat houder is van een triest we
reldrecord - 48 moorden op elke 100.000 inwoners, 56
per dag - ligt het voor de hand iets te ondernemen tegen
het wijdverbreide wapenbezit (4,5 miljoen legale en ze
ker zoveel illegale wapens). Vandaag treedt een wet in
werking die het moeilijker maakt een geweer of pistool
te hébben ofte kopen. Het land staat op z'n kop, want
niets minder dan 'het voortbestaan van de eerlijke mens'
staat op het spel.
Een complot. Het blanke deel der natie dat een wapen
draagt, is ervan overtuigd dat in meer of mindere mate
tegen hen wordt samengespannen. Het verst gaat Gidi-
on Meiring, leider van de Boerenunie van Transvaal.
„Blanke boeren worden aan de lopende band ver
moord en nu mogen ze zich niet meer verdedigen. Ze
willen ons gewoon uit dit land weg hebben."
De emoties lopen hoog op dezer dagen in Zuid-Afrika.
De kranten voorspellen paginabreed de complete cha
os en zelfs het in gevaar komen van de nationale veilig
heid, omdat de honderden particuliere beveiligingsbe
drijven hun 50.000 personeelsleden het wapen moeten
afnemen. Een nieuwe wet bepaalt immers dat alle wa
penbezitters eerst proeven van bekwaamheid moeten
afleggen en moeten aantonen geen crimineel verleden
te hebben of een door drugs, alcohol of stress aange
taste psyche. Voor dit laatste zijn verklaringen nodig
van vrienden of verwanten.
Verder is er veel opwinding over de maximaal vier ge
weren die een persoon mag hebben. „Wie jaagt heeft
er snel tien en in dit land is jagen extreem populair",
zegt een vooraanstaand wapenverkoper in Pretoria, die
niet bij naam genoemd wil worden. De Zuid-Afrikaan
se jacht is een industrie die veel buitenlanders trekt en
waarin jaarlijks 130 miljoen euro omgaat.
Volgens de nieuwe regels mogen jagers alleen nog ja
gen als ze cursussen hebben afgelegd bij erkende in
structeurs op erkende schietbanen en lid zijn van een
erkende vereniging. „Probleem is dat er nog niets is er
kend", gromt de wapenverkoper, die daarom ook een
complot bevroed. „De regering is gewoon tegen wa
pens, terwijl wapens een land als dit juist veiliger ma
ken."
Niets zo glibberig als de discussie over wapens en vei
ligheid. Statistieken zijn hier niet te vertrouwen, maar
de dagelijkse reeks van gruwelberichten over mensen
die hun familie uitmoorden'of, zoals een vroegere rug-
bycoryfee onlangs deed, hun kind doodschieten omdat
ze het voor een inbreker houden, lijkt beperking van
wapenbezit te rechtvaardigen. De wapenverkoper
schudt meewarig zijn hoofd. „Dit zijn de verhalen die
de krant halen. Als je je leven dankt aan een wapen, is
het geen nieuws."
De wapenlobby, die in een desperate poging de wet te
stoppen naar de rechter is gestapt, meent dat het eer
lijke mensen die zichzelf willen verdedigen alleen maar
moeilijk wordt gemaakt, terwijl het illegale circuit met
rust wordt gelaten. De wapenverkoper, die overigens
zegt niet tegen de wet te zijn maar wel tegen de uitvoe
ring, voorspelt juist dat dat er uiteindelijk van zal profi
teren. „Het wordt mensen onmogelijk gemaakt een
wapen te hebben. Ik wordt suf gebeld door klanten die
hun wapen willen verkopen, maar er is niet één koper.
Wie een wapen wil, zal dat voortaan gaan zoeken in
het café onder de toonbank."
Een politieagent in Pretoria die politiewapens beheert,
is het hiermee eens en voorziet dat door die nieuwe
vraag het enorme aantal agenten dat nu al wordt ver
moord - om de dag één - alleen maar zal toenemen.
„De meesten worden gedood om hun wapen. Je wilt
niet weten hoeveel wapens wij kwijtraken."
De (blanke) agent bestrijdt dat de wet ingaat tegen
blanke belangen. „De echte slachtoffers zijn zwarte
mensen. Zij willen een wapen omdat ze zich geen mu
ren, onder stroom staande hekken of een abonnement
op een beveiligingsdienst kunnen permitteren." Zijn
hoogste (zwarte) baas veroordeelde gisteren 'alle hys
terie' en beloofde de natie extra tijd om aan de nieuwe
eisen te voldoen.
Volgens de rechters mogen
scholen volgens de Conventie
kledingvoorschriften invoeren
zolang zij daar gegronde rede
nen voor hebben. Het Hof oor
deelde dat het verbod op
hoofddoeken in colleges ge
neeskunde en medicijnen sim
pelweg hoodzakelijk is voor de
hygiëne en dat Sahin dus te
recht verplicht was haar hoofd
doek af te doen in de klasloka
len. Turkije is als lid .van de
Raad van Europa verplicht zich
te houden aan de Conventie.
Mensenrechtengroepen heb
ben verschillende keren kritiek
geuit op het strikte hoofddoek-
beleid van de Turkse overheid.
Human Rights Watch schrijft in
een rapport dat Turkije met het
verbod op hoofddoeken op
scholen 'de academische vrij
heid' hindert. De groepering
voegt eraan toe dat de Turkse
overheid nog steeds te veel in
vloed op de scholen heeft.
de vraag of Turkije mag begin
nen met onderhandelingen
voor het EU-lidmaatschap, was
verreweg het grootste deel in Is
tanbul aanwezig. Istanbul pre
senteerde bewust een zo wes
ters mogelijk gezicht.
Het 'traditionele' Turkije bleef
op de achtergrond en was hier
en daar slechts terug te vinden
in de vorm van folklore. Na de
top bleef bij veel deelnemers
het beeld hangen dat Turkije
een westers land is dat zijn za
ken goed voor elkaar heeft en in
staat is om een mega-evene-
ment als een NAVO-top tot een
goed einde te brengen.
venetië - Een onbekende vandaal heeft met een hamer antieke beel
den en zuilen in de Italiaanse stad Venetië vernield. Volgens de poli
tie gebruikte de sloper vermoedelijk een hamer. Bij het Palazzo Du-
cale werden twee heiligen onthand en de afbeelding van Sint Petrus,
op een nabij gelegen zuil, werd eveneens van zijn handen ontdaan.
Beeltenissen van Mozes, de Stenen Tafelen en God, gegraveerd in
een zuil op het San Marco-plein, ontkwamen ook niet aan de toorn
van de man met de hamer. De Tafelen werden aan stukken geslagen
en ook de handen van Mozes en God waren niet veilig voor de van
daal. Burgemeester Costa zei tegen de Italiaanse krant Corriere della
Sera dat meer politiebescherming geen zin heeft. 'Onvoorspelbare
gekken' houd je daarmee niet tegen, aldus de burgemeester.Foto: AP
new york/ap - Een veronder
stelde maffiabaas in New York,
Joseph 'Big Joey" Massino (61),
is tijdens zijn proces zwaar on
der vuur komen te liggen van
zijn jeugdvriend en zwager Sal-
vatore 'Good looking Sal' Wale
(56).
Kranten in de metropool be
richtten dat Vitale in zijn getui
genis meteen met ernstige be
schuldigingen van wal stak. „Ik
was een adjudant van de fami
lie Bonanno. Ik moordde
voor hem." De familie Bonan
no is een van de vijf maffiafa
milies in de stad en Massino
leidde die volgens de aankla
gers.
Het is hoogst ongebruikelijk dat
politie en aanklagers informatie
krijgen uit kringen van de mis
daadfamilie zelf. Vitale groeide
op met Massino en werkte voor
hem tot hij naar eigen zeggen
begin jaren negentig op een zij
spoor werd gezet. Vitale werd
naar het zich laat aanzien weg
gepromoveerd toen hij de titel
onderbaas kreeg. Sindsdien
werd hij naar eigen zeggen niet
echt meer betrokken bij de mis
daden die Massino rijkdom ver
schaften. Hij zag dat als verraad
door zijn vriend, zwager en
chef.
Vitale startte zijn getuigenissen
maandag en hij blijft naar ver
wachting de rest van de week
ernstige beschuldigingen spui
en. Josephine Massino, echtge
note van de beklaagde en zus
van de belangrijke getuige,
poogt volgens berichten in The
New York Post met woedende
blikken en verontwaardigde
verzuchtingen de getuigenis
van haar broer te ondermijnen.
The Post sprak van een 'familie
crisis'.
Vitale werd in 2001 gearres
teerd. Ook na rijn aanhouding
voelde hij zich door Massino in
de steek gelaten. Justitie was
bezig de Bonanno-clan aan te
pakken en Vitale besloot mee te
werken. Hij heeft bekend be
trokken te zijn geweest bij elf
moorden die Massino zou heb
ben bevolen. Maar het mooiste
voor justitie is dat onderbaas
Vitale aantekeningen maakte
tijdens rijn loopbaan over de
contacten die hij opdeed.
Vitale biedt zo een schat aan
kennis over de zich tot strikte
geheimhouding verplichtende
leden van de New Yorkse maf
fia. Massino's advocaat, David
Breitbard, heeft al aangekon
digd Vitale in een later stadium
van het proces te zullen ont
maskeren als moordenaar en
leugenaar.
bagdad/anp-rtr-afp - De Ara
bische zender al-Jazeera heeft
de executie van een gevangen
genomen Amerikaanse militair
in Irak gemeld. De zender ont
ving een videoband waarop te
zien zou zijn dat de soldaat
wordt doodgeschoten. Al-Ja-
zeera kreeg ook een verklaring
van een tot nu toe onbekende
groepering in Irak, die zegt ach
ter de moord te zitten. De ex
tremisten rechtvaardigden de
executie door te verwijzen naar
de Amerikaanse politiek in Irak.
Volgens hen is het doodschie
ten van de militair ook een
wraakactie voor de 'martelaren'
in Irak, Saudi-Arabië en Alge
rije. Bij de geëxecuteerde mili
tair zou het om de 20-jarige
Keith Maupin gaan. Hij was be
gin april gegijzeld, als eerste
Amerikaanse soldaat sinds de
invasie vorig jaar.
Maandag verkiezingen in grootste moslimland ter wereld
jakarta/anp - Ongeveer 153 miljoen Indonesiërs
kunnen maandag voor het eerst rechtstreeks een
president kiezen. De historische stembusgang
markeert een nieuwe stap naar een meer besten
digde democratie in het grootste moslimland ter
wereld en het verder afschudden van de nasleep
van decennia dictatuur van president Soeharto.
Een ding is bij voorbaat al duidelijk, huidig presi
dent Megawati Soekarnoputri kan nagenoeg ze
ker haar koffers pakken.
De val van Soeharto in 1998 was voor veel Indo
nesiërs een baken van hoop voor de toekomst.
Na 32 jaar onder de knoet van de presidentiële
kliek en het almachtige leger, zou de archipel nu
de eerste wankele passen gaan zetten op weg
naai' de democratie. In de afgelopen zes jaar, met
Habibie, Wahid en Megawati als staatshoofd, is
er veel in gang gezet, maar echte rijpe vruchten
rijn ernog altijd niet te plukken.
Het vertrek van Soeharto kwam te midden van
een enorme economische crisis en de bevolking
merkt daar nog steeds de negatieve gevolgen van.
Er is weliswaar sprake van een bestendige econo
mische groei, maar voor tientallen miljoenen ar
me Indonesiërs is er de afgelopen jaren bitter
weinig veranderd. Meer dan de helft van de be
volking leeft van minder dan twee dollar per dag
en ondervindt dagelijks de gevolgen van een
enorme werkloosheid, beroerd onderwijs, ram
melende gezondheidszorg en de nog altijd zeer
wijdverbreide corruptie.
Op bestuurlijk niveau zijn er wel stappen geno
men om de macht vanuit het presidentiële Mer-
deka-paleis weer terug te geven aan de regio's.
Deze aanpak heeft in veel gevallen geleid tot een
onmacht van de nieuwe bestuurders in Jakarta
om hervormingen centraal en in samenhang
door te voeren.
Het afbreken van in decennia opgebouwde cor
rupte landelijke en regionale machtsstructuren is
ook tegengehouden door restanten van de 'oude'
politiek en sleutelfiguren binnen de strijdkrach
ten. Zij zijn niet van zins hun privileges en geld
bronnen zomaar af te geven.
Daarenboven is er in de afgelopen jaren geen
einde gemaakt aan voortslepende etnische, reli
gieuze en separatische conflicten zoals die in At-
jeh, de Molukken en Papua. Tegelijkertijd is er,
zeker na de aanslagen van 11 september 2001,
een grotere voedingsbodem gekomen voor extre
mistische uitingen van de islam. Die hebben zich
ook vertaald in terreurdaden van onder anderen
Jemaali Islamiyah, een groepering die aan al-
Qaeda zou zijn gelieerd.
De Indonesiërs die gaan stemmen staan nu voor
een belangrijke keuze. Enerzijds is er de grote
onvrede over de bereikte resultaten, een mineur
stemming die menigeen al doet terugverlangen
naar de tijden van tucht en orde van weleer. De
winst die de Golkarpartij, ooit het politieke vehi
kel van Soeharto, eerder dit jaar bij de parle
mentsverkiezingen boekte is volgens analisten
een gevolg van dat denken.
Anderzijds beseffen veel Indonesiërs nu ook dat
het pad van politieke vernieuwing en modernise
ring niet meer te verlaten is.
Nu niet langer volksvertegenwoordigers en ande
re deels niet democratisch gekozen notabelen de
president kiezen, staan de stemgerechtigden
voor een moeilijke keuze. Het^Rdeale compromis
figuur lijkt Susilo Bambang Yudhoyono te zijn,
die als ex-generaal en ex-minister van veilig
heidszaken onder Megawati de 'oude waarden'
van tucht en orde vertegenwoordigt en tegelijker
heid verdere democratisering predikt. In de afge
lopen weken is uit peilingen gebleken dat 'SBY'
onbedreigd leidt met ongeveer 45 procent van de
stemmen.
De immer zwijgzame Megawati en ook de om
streden en enigszins narcistische ex-bevelhebber
Wiranto, die beiden worden beschouwd als wei
nig voortvarend en te gelieerd aan oude machts
structuren, komen vooralsnog niet verder dan
een procent of 11.
Met de koffers van Megawati lijken miljoenen In
donesiërs ook hun opgekropte frustraties en des
illusies aan de stoeprand te willen zetten. Met
nog een grote schare 'zwevende kiezers' is het
niet uitgesloten dat Susilo al in de eerste ronde
de vereiste absolute meerderheid haalt. Een
tweede en beslissende stemronde is anders voor
zien in september.
