GESPREK VAN DE DAG
De ongenaakbare prins
Roze Zaterdag met een oranje randje
Schuld en boete
'De dood lac\
me Siberisch
Bernhard viert
morgen 93ste
verjaardag
DAGELIJKS LEVEN
MENSELIJK
Een filmproducent heeft ARJAN ERKEL benaderd om mee te werken aan een
FILM over zijn ontvoering. Erkel, die als hulpverlener van Artsen zonder Grenzen
ruim anderhalf jaar vastzat in Dagestan, staat open voor het project. Hij wil dat
een eventuele film dicht bij de waarheid staat. „Maar er is nog niks concreets.
De producent moet eerst kijken of hij de zaak rond krijgt." Wie de producent is,
wil Erkel niet kwijt en ook over de vorm van de film kan hij nog niks zeggen. Het
is wel zeker dat een boek over de lotgevallen van Erkel verschijnt. Die werkt
hierbij samen met auteur/journalist Coen van Zwol.
In ziekenhuizen in Gent zijn dit
weekeinde 128 personen opgeno
men, die ONWEL waren geworden
na DRUGGEBRUIK tijdens het mas
sale techno- en dance-evenement
CITY PARADE. Er zou niemand in
levensgevaar verkeren. In totaal wer
den zaterdag tijdens de City Parade
in de Gentse haven 450 personen
behandeld, die problemen kregen
door gebruik van xtc-pillen. De poli-
,tie van Gent heeft zo'n vijftig perso
nen opgepakt die drugs gebruikten
of verhandelden. Ze heeft daarbij
enkele honderden pillen in beslag
genomen. Het megafeest trok vol
gens politie en stadsbestuur uitein
delijk ruim 180.000 deelnemers.
De organisatoren houden het op
300.000 bezoekers. De strijd tegen
drugs was een van de speerpunten
in het beleid van politie en organisa
tie. De City Parade vond zaterdag
voor de vierde keer plaats in België,
waarvan de tweede maal in Gent.
De Amerikaanse RAPPER DMX, die
donderdagavond op het vliegveld
John F. Kennedy bij New York Werd
gearresteerd, is zaterdagochtend
VRIJGELATEN. Hij zou zaterdag
avond optreden tijdens het festival
Urban Nation XXL in de Amsterdam
ArenA. Dat ging echter niet door,
omdat hij zijn laatste vlucht naar
öns land miste. Ook de artiest Kelis
'ontbrak tijdens het urban-festijn in
het stadion. Ongeveer 12.000 men
sen hadden een kaartje gekocht voor
Urban Nation XXL. Mojo verwachtte
aanvankelijk 25.000 bezoekers.
KATE MOSS is niet langer het ge
zicht van het CHANEL-parfum Coco
Mademoiselle. Volgens de Britse
krant Mail on Sunday is het Britse
fotomodel op haar 30ste TE OUD en
zou ze te vaak feesten. De boule
vardkrant citeert een woordvoerder
van Chanel, die verklaarde dat het
contract van de Britse niet wordt
vernieuwd. Naar verluidt zou Moss 2
miljoen dollar hebben verdiend aan
haar fotosessies voor het Franse par-
fummerk. Chanel heeft nu het oog
laten vallen op de actrice Scarlett
Johansson, die de hoofdrol speelde
in de film 'Girl with a Pearl Earring'.
Het Franse modehuis ziet in haar
een belangrijk voordeel: ze is pas
negentien jaar. Een contract is ech
ter nog niet getekend. Foto: Reuters
De Britse popzanger DAVID
BOWIE is zaterdag opgeno
men in een Duits zieken
huis, omdat hij last heeft
van een BEKNELDE ZE
NUW. De zanger moest een
optreden tijdens een mu
ziekfestival in Neuhausen
ob Eek dit weekeinde afzeg
gen, meldden de organisa
toren van het festival. De
57-jarige Bowie trad vrijdag
wel op tijdens het Hurricane
Festival in Scheessel, maar
klaagde later over scherpe
pijn in zijn schouder. Twee
dagen eerder moest hij we
gens dezelfde pijn een op
treden in Praag afbreken.
Foto: Reuters
VH&-EfT U PËZ& S/ER.£r^pEFUNC5
NOU eesi BEETIE KUNNEN/ VOLGEN
Drie geconserveerde HOOFDEN van Maori-krijgers die al decennia liggen te ver
stoffen in de kelder van een museum in Glasgow gaan terug naar NIEUW-ZEE-
LAND. De getatoeëerde hoofden, plus een stuk bot van een stamhoofd van het
inheemse Nieuw-Zeelandse volk, zijn in de eerste helft van de vorige eeuw door
verschillende mensen geschonken aan het Kensingrove-museum. Ze zijn nooit
tentoongesteld. In maart vroeg het Te Papa Tongarewa-museum in Nieuw-Zee-
land of Glasgow de hoofden terug wilde sturen. Twee van de hoofden zijn ernstig
aangetast door motten.
Marcel Marceau
Is het niet zo dat we op de
belangrijkste ogenblikken
van ons leven geen
woorden vinden?
JONGE VROUWEN zijn steeds vaker
het slachtoffer van HIV en AIDS. De
doorsnee huisvrouw die trouw is aan
haar man wordt, vooral in Azië,
steeds vaker besmet. Dat zegt Luci-
ta Lazo van het VN-ontwikkelings-
fonds voor vrouwen. In China waren
er in de periode 1995-2000 negen
besmette mannen voor iedere
vrouw. Inmiddels is de verhouding
vier op een. In Cambodja worden
dagelijks zeven vrouwen besmet
door hun echtgenoot.
Het mag er dan niet zo uitzien, maar dit is misschien
wel het moeilijkste moment van het ouderschap. Ik
lig -op zo'n zondagmiddag dat het in de achtertuin
te winderig is- op het balkon, met onder handbereik
m'n boek, een glas rosé en een schaal knoflookbrood
met peterselie en tapenade. Naast mij, op het andere
ligbed, bevindt zich mijn eega. Haar tevreden gezicht
staat in schril contrast met de calvinistische praat die
ze uitslaat. „Moeten we ons nu niet schuldig voelen?
vraagt ze.
Mijn gebruikelijke cynisme ('Hè ja, laten we ons
schuldig voelen. Wat heeft een mens ook recht op ge
luk?') blijft achterwege. Want ik weet waar ze op
doelt. Mijn dochter zit in haar kamer te lezen, te
computeren of tv te kijken. Alledrie tegelijk kan ook.
Mijn zoon zit in de kamer ernaast, ongetwijfeld ook
met zijn hoofd voor een beeldscherm. En boven ons
geluk op het balkon hangt de dwingende noodzaak
om met ze te voetballen, te wandelen of uit te waaien
op het strand. We moeten wat doen, als gezin.
Met een theatrale zucht probeer ik dat allesdoordrin
gende besef van me af te zetten. „Ze willen toch niks.
Kun je mij de zonnebrandolie even aangeven?"
Met een zekere weemoed mag ik nog wel eens terug
denken aan het moment waarop ze 's morgens hun
ogen opensloegen en met gretigheid vroegen wat 'we'
vandaag allemaal gingen doen. Ergens tussen het
zesde en zevende levensjaar moet dit omgeslagen zijn
in: 'Getver, moeten we nu alweer dit of dat?'Mijn
zoon (7) kan, als een loonslaaf die opkomt voor zijn
door de vakbond bevochten rechten, boos uitvallen
als ik hem - 'op z'n vrije zaterdag!'- probeer aan te
zetten tot enige vorm van activiteit in gezinsverband.
Bij mijn dochter (12) heb ik het eigenlijk al opgege
ven. Maar toch probeer ik het elke keer weer, met de
moed der wanhoop. Maar ze staat (of eigenlijk: ligt)
bij elk voorstel altijd wel op het punt om 'net een
vriendin te bellen', 'te oefenen met haar hobo' of'een
werkstuk af te maken'. En ja, daar wil je ook niet tus
sen komen.
Een uur daarvoor heeft mijn vrouw nog een poging
gewaagd om ze voor het koffiedrinken bij ons op het
balkon te krijgen. Halfzittend, half staand hebben ze
de vloeistof naar binnen geklokt, met hun mouw
hun chocolademelksnor afgeveegd (ja, ook m'n doch
ter van twaalf) en met grote happen een stuk cake
weggewerkt. „Blijf nou nog even gezellig zitten", riep
mijn eega ze nog na, tenvijl ze met de snelheid van
Spiderman die zich op weg naar een levensreddende
klus verkleedt, door de slaapkamerdeur weer naar
binnen schoten.
We kijken elkaar even aan, trekken wat wenkbrau
wen omhoog en zakken terug in onze kussens, om
dankbaar na te genieten van dit gezinsmoment, hoe
vluchtig ook. Hun afkeer van gezamenlijke activitei
ten valt ongelukkigerwijs samen met onze hang naar
gezinsvorming, die psychologen en gezinstherapeu
ten als de tragiek van twee werkende ouders om-
Ze lagen in het kraampje van los
gebroederlijk naast elkaar: de
oranje-pet en het T-shirt met de
tekst 'Enschede 100 procent gay'.
„Het loopt als een tierelier. Zelfs
het oranje shirt met het opschrift
'I stand behind my dick' valt bij
een zeer gemêleerd publiek in de
smaak", vertelde de standhouder
met pretogen.
Naar schatting ruim 40.000 men
sen bezochten zaterdag de lande
lijke Roze Zaterdag, die deze keer
in Enschede werd gehouden. Dui
zenden homo's en lesbiennes wa
ren vanuit het hele land naar de
Oude Markt in het centrum geko
men. Het was vooral een feestelij
ke happening. De terrassen puil
den uit. De middenstand had het
centrum met honderden roze bal
lonnen versierd.
Robert (36) en Ronnie (29) van
restaurant Pinoccio, gehuld in ro
ze en een boa, staan buiten achter
een mobiele drankbar. „We zijn
beiden homo. Het is toch een bij
zondere ervaring. Nee, we zijn
geen vaste bezoekers van de Roze
Zaterdag. Dit is de eerste keer en
dan ook nog in werktijd", vertel
len ze. De twee Enschedeërs kun
nen het festijn wel waarderen.
„De sfeer is hartstikke leuk. Of En
schede homovriendelijk is? Ja,
best wel. Maar ik loop zelf niet
met mijn vriend gearmd door de
binnenstad."
Jolanda Geurts uit Hengelo is met
haar vriend en zes kennissen spe-
Naar schatting ruim 40.000 mensen bezochten zaterdag de landelijke Roze Zaterdag in Enschede. Foto: WFA
ciaal voor de Roze Zaterdag naar
Enschede gekomen. Jolanda is in
het roze gekleed. „Ik ben hetero,
maar we hebben wel homo's in
onze kennissenkring. Geweldig
zo'n feest." Haar vriend vult aan:
„We gaan in Hengelo wel eens
stappen in een homotent.' De
sfeer is er veel vriendelijker dan in
andere uitgaansgelegenheden."
Twee kennissen tonen trots hun
roze T-shirts: „Zojuist voor 1,59
gescoord bij Zeeman".
Tamara (33) uit Amsterdam zit
met twee vriendinnen te genieten
van een biertje. Ze draagt een
oranje shirt met de tekst 'klusje
van niks'. „We winnen vanavond
van de Zweden. Zo niet? Tja, dan
wordt het toch weer roze."
Tamara bezoekt ieder jaar de Ro
ze Zaterdag. De manifestatie be
oogt de emancipatie en acceptatie
van homo's te stimuleren. Op de
vraag of in het vrijgevochten t<
rante Nederland Roze Zaterda
nog functioneel is, antwoordt I
„Onder de Nederlanders voel 1
me geaccepteerd, maar bij vee I
lochtonen ligt dat anders. In s
mige Amsterdamse wijken dm i
niet hand-in-hand met mijn 1
vriendin over straat te lopen." t
Rond het grote podium staan 1
tientallen standjes. Stijldansen
voor lesbiennes, groepsreizen
voor homo's, met gelijkgesten
den wadlopen of gay-parasaili
Het kan allemaal.
Voor een geestelijk steuntje in
rug kunnen de bezoekers terei'-
bij de Werkgroep Geloof en Hi1
moseksualiteit Friesland en di
Vereniging van Christelijke H( t
mo's en Lesbiennes. Bij het
kraampje van Orpheus, dat hi
biedt bij huwelijksproblemen
door homogevoelens, heerst e
serene rust. Heel Enschede lijl
vandaag happy. c
Nou ja, misschien op het raad1
H. Hofte van de Stadspartij na1
was beducht voor de komst vat'
„relnichten", zoals hij het zelf
woordde, en sprak over „zwar f
zaterdag". De parade zou aan
stootgevend zijn, vreesde hij.
stond alleen met zijn scepsis,
bonte stoet van tien wagens e
honderden lopers kronkelde c
het centrum van de stad. Zwa
beats, René Froger en swingei5
strakke blote bovenlijven: Ens1
de vond het prachtig, anp ri
d
Het kabinet wil dat Nederlanders
tot op hoge leeftijd actief blijven.
De plannen klinken als muziek in
de oren van 's lands bekendste se
nior, prins Bernhard. Die zei dertig
jaar geleden al zelf te willen uitma
ken wanneer hij ophoudt met wer
ken. Zijn 93ste verjaardag is daar
voor nog geen reden.
Levenslust en fysieke conditie
wedijveren met elkaar bij de
hoogbejaarde Bemhard, die mor
gen 93 jaar wordt. Hij wil niet de
hele dag opgesloten zitten op pa
leis Soestdijk, tussen zijn honder
den olifantjes, alleen met de her
inneringen aan een rijk, avon
tuurlijk en opmerkelijk leven.
Maar de 'Europees recordhouder
ziekenhuisbezoek' wordt elke dag
geconfronteerd met de beperkin
gen die zijn door tientallen opera
ties getekende lichaam hem op
legt. „Mijn buik is een slagveld",
zei Bemhard al eens. Het is schip
peren met wat de geest wfl en het
lijf nog kan.
Voor Bernhard bestond er eind
maart bijvoorbeeld geen twijfel
over het bijwonen van de uitvaart
van zijn echtgenote Juliana. Na
tuurlijk zou en moest hij er in de
Nieuwe Kerk bijzijn. Maar het ge
stel raakte uit balans door alle
drukte rond het overlijden. Het
dagelijks ritme van vroeg opstaan,
glaasje drinken, krantje lezen,
vrienden bellen en rusten werd
verstoord en dat blijft op zo'n
leeftijd niet zonder gevolgen. De
prins was van slag en het hof
waarschuwde dat hij mogelijk
weg zou blijven bij de begrafenis.
Bernhard herstelde echter tijdig
en ontbrak daarna ook niet bij het
huwelijk van kleinzoon Friso en
Mabel Wisse Smit.
De prins komt op eigen gelegen
heid naar dit soort gelegenheden,
laat zich daar vertroetelen door
zijn dochters, maakt in woord en
gebaar duidelijk zeer betrokken te
zijn bij wat om hem heen gebeurt
en keert dan snel weer huis
waarts. Naar Soestdijk. „Dat is
home", aldus Bernhard die er in
middels 67 jaar woont en het pa
leis alleen 's zomers voor langere
tijd verlaat om te genieten van
zijn Italiaanse zomerverblijf in
Porto Ercole.
Afgelopen donderdag ontbrak de
prins ook niet bij de uitreiking van
'zijn' Zilveren Anjers - de prijs
voor mensen die zich bijzonder
hebben ingezet voor behoud van
cultuur of natuur. Het was de
54ste keer dat Bernhard de ver
sierselen opspelde, sinds 1950
moest hij slechts één keer (in
2000) verstek laten gaan. Met een
zelfde trouw en plichtsbesef reikt
hij sinds 1958 ook jaarlijks de
Erasmusprijs uit.
Het bestuur van het Prins Bern
hard Cultuurfonds heeft al eens
voorzichtig voorgesteld er een
punt achter te zetten, maar de
prinp wil daar niet van horen. „Ik
ben alleen maar gelukkig als ik
kan werken, 's Avonds doodmoe
naar bed gaan is het enige waar
voor je jezelf op de schouder mag
kloppen", zei hij dertig jaar gele
den al. Toch is Bernhard ook rea
listisch.
Binnenskamers heeft hij de afge
lopen maanden gepraat over zijn
rol bij het jaarlijkse défilé op 5 mei
in Wageningen. Bernhard kan nog
wel een uurtje rechtop staan, leu
nend op een lessenaar en in de
rug gesteund, maar voor zijn me
deveteranen uit de Tweede We
reldoorlog wordt het marcheren
steeds moeilijker. Vandaar de ge
dachte er volgend jaar, na de zes
tigste viering van de Duitse capi
tulatie, mee te stoppen.
De landelijke Veteranendag, die
dan voor het eerst op de verjaar
dag van de prins wordt gehouden,
komt er wellicht voor in de plaats,
met prins Willem-Alexander als
mogelijke 'opvolger' van zijn
grootvader. Er is echter nog niets
besloten. Bemhard was dan ook
ontstemd toen generaal Maas, die
'Wageningen' organiseert, de
plannen in mei al naar buiten
bracht.
Dat de prins aan 'afbouwen'
denkt, betekent niet dat zijn
Prins Bernhard Leopold Fredei j
Everhard Julius Coert Karei
Godfried Pieter werd op 29 ju
1911 in het Duitse Jena gebore
als graaf zur Lippe-Biesterfeld 1
Pas in 1916 werd hij door zijn
oom Leopold IV, regerend vor j-
van het vorstendommetje Lip j
pe, tot prins verheven. 1
De prins groeide op in de buu l
van de toenmalige Duits-Pool a
grens, op het landgoed Reckeit
walde. Hij ontsnapte een paar11
keer aan de dood, een voorbo
de van een leven met ernstige
ongelukken, medische kwalenj,
en gelukkige ontsnappingen. e
„De dood laat me Siberisch", e
kan de prins, die meer dan vijf u
tig operaties onderging, dan 1
ook met recht zeggen.
Bernhard studeerde in Lausanj
ne, München en Berlijn en
kreeg een baan bij I.G. Farben
in Parijs. In 1936 introduceerd E
hij zichzelf bij de Nederlandse ,j
kroonprinses Juliana, met wie v
hij zich datzelfde jaar nog ver e
loofde en op 7 januari 1937 k
huwde. Het paar, dat uiteindf
lijk 67 jaar getrouwd zou zijn,
kreeg vier kinderen: Beatrix
(1938), Irene (1939), Margriet j.
(1943) en Christina (1947). Ber f
hard heeft inmiddels veertien
kleinkinderen en zeven achte >i
kleinkinderen. ie
ongenaakbaar is. Door zijn h(
leeftijd zijn de zonden uit het
leden - het Lockheed omkooj I
schandaal bijvoorbeeld speel
alweer dertig jaar geleden - ve
ten en vergeven, en blijft slecl
het beeld van een vermetele 1 r
vensgenieter over. Onthullinj 3
uit de dagboeken van oud-pr
mier Jan de Quay, die verhaal g
van buitengrondwettelijke po t
gen van de prins om bij de ka e
netsformatie van 1963 de defi t{
sie-uitgaven te sturen, raken
imago én zijn persoon niet m
De prins is een ikoon geword r
Oud, heilig en vereerd.
schrijven. De hele week zijn ze zo druk bezig met hun
carrière, dat er in het weekeinde aan overcompensa
tie wordt gedaan. Bij ons is er altijd wel iemand
thuis als ze uit school komen: om de deur open te
houden, de schooltas of de drinkbeker in ontvangst te
nemen en om ze weg te zien hollen naar vriendjes
of vriendinnen. Maar gezinsmomenten zijn
schaars. Wij zijn individuen, die soms even met
elkaar optrekken. Als ik met m 'n dochter naar
Harry Potter III ga. Of met mijn zoon nieuwe
computerspelletjes installeer. Maar iets met
z'n vieren?
Na een uur waagt mijn vrouw nog een po
ging. „Zullen we straks even naar de Boule
vard lopen? Dan eten we daar een ijsje?" Li
chamelijke activiteit, met ook nog een belo
ning in het vooruitzicht. Helemaal volgens het
boekje.
Ik lig-het zonnetje brandt op m'n gezicht- met
gesloten ogen te luisteren naar het 'Ik ga niet
mee!' dat uit het raam van mijn dochter
omlaag schalt. 'Ik ook niet', echoot mijn
zoon drie seconden later. En net voordat het
schuldbesef weer toeslaat, betrap ik mezelf
heel even op een gevoel van opluchting.
Je moet er toch niet aan denken dat er -uit
gerekend nu- eentje 'Ja, leuk!' zegt.
Reageren? column@dickvanderplas.nl
Prins Bernhard. Foto: ANP/Robin U1
strijdlust vermindert. Dat werd
begin dit jaar nog duidelijk toen
hij in een open brief in De Volks
krant het gevecht aanging met
boekenschrijvers en critici. Die
hadden naar het oordeel van de
prins te lang 'leugens' over hem
en zijn familie verspreid. Premier
Balkenende gaf ruimte om
'schoon schip' te maken en af te
rekenen met verhalen over bui
tenechtelijke zonen (over doch
ters overigens veelbetekenend
geen woord), verzonnen brieven
en vermeend ongepast gedrag.
Bemhard oogstte met zijn opmer
kelijke actie meer lof dan kritiek.
Al jaren is duidelijk dat de prins
Hans Jacobs
