Amerikanen jagen
op leider al-Qaeda
BUITENLAND
NAVO
-baas De Hoop Scheffer in
het diepe in
Istanbul
Rel over verwisselen
slachtoffers vliegramp
Tientallen doden bij
verkeersongeval in Iran
Vrouw van Berlusconi
hekelt invloed televisie
Moslimgraven beklad
Terechtstelling van drugsdealers
VN wil toegang tot terreurverdachten
Afrikanen steken joodse
jongen neer in Antwerpen
irenheit 911
(kraker in VS
hington - Een uiterst kriti-
documentaire over de
likaanse president Bush
t in de Verenigde Staten
;askraker. In veel van de
lioscopen waren de eerste
stellingen van Fahrenheit
van de Amerikaanse film-
;r Michael Moore gisteren
rkocht. De voorvertonin-
11 twee bioscopen in New
braken records en lever -
>ijna 70.000 euro op. Fah-
eit 9/11 is in Cannes on-
:heiden met de Gouden
ices tegen
d-SS'er gestopt
ig - Een Duitse federale
tbank heeft gisteren het
es gestaakt tegen de 95-ja-
md-SS-officier Friedrich
tl, die in hoger beroep te-
t stond wegens de moord
Italiaanse gevangenen in
1944. Volgens de Vijfde
kamer van het Bundesge-
shof in Leipzig is Engel
waar strafrechtelijk verant-
delijk voor het bloedbad,
r is niet bewezen dat hij
persoonlijk schuldig heeft
lakt aan wreedheid.
eer 24 doden bij
enval in China
ig - Overstromingen en
derstromen hebben de af-
>en week in Centraal- en
China aan 24 mensen het
1 gekost. Nog eens 24 men-
ijn vermist en ruim
100 mensen moesten wor-
jeëvacueerd. De proble-
veroorzaakt door hevige
ïval, waren het grootst in
ovincie Hunan.
irstoftekort bij
ntewandeling
mngton - De tweekoppige
inning van het internatio-
ruimtestation ISS heeft gis-
n een ruimtewandeling al
ikele minuten moeten be-
igen. Ze moesten terug,
at de druk in de zuur-
- ank van de Amerikaanse
inaut te snel daalde.
iinstmeisjes
|»d na val
IPORE - Twee dienstmeisjes
Indonesische afkomst zijn
week dood aangetroffen in
ipore. Beiden zijn, onaf-
elijk van elkaar, uit de ra-
van de appartementen
zij werkten gevallen. Sinds
mber 1999 zijn al honderd
nesische dienstmeisjes ge
wen na een val uit een raam.
ambassade liet in het mid-
i®f het gaat om zelfmoord-
ïllen of om ongelukken.
Jiumtabletten
>r Israëliërs
alem - Israël wil jodiumta-
en uitdelen aan mensen
1 de buurt van kemcentra-
onen om ze enige bescher-
te bieden als er radioac-
straling zou ontsnappen,
ien die in de buurt wonen
Ie kernreactor in Dimona
Negev-woestijn en de
entrale van Nahal Sorek,
jidwesten van Jeruzalem,
;n in aanmerking voor de
tten.
(handeling
arte arrestant
ngeles - De politie van Los
les onderzoekt een geval
nishandeling van een
te arrestant door blanke
ten. De mishandeling is op
isie uitgezonden. Na een
irvolging werkten twee
ten een autodief tegen de
1. Een derde rende op de
af en schopte en sloeg de
ichte. De mishandeling
le zwarte Rodney King
blanke agenten leidde in
tot rassenrellen, waarbij
dan vijftig doden vielen.
f
(al voormalig
j blijf Karadzic
- Militairen van de SFOR
ien gisteren in de Bos-
fi-Servische stad Pale het
-palige hoofdkwartier van
Idzic doorzocht. De SFOR-
Hairen haalden volgens oog-
igen dozen met documen-
n twee computers uit het
-por. Hoofdaanklager Carla
jonte van het Joegoslavië-
Hinaal voorspelde onlangs
"laradzic binnenkort wordt
Jesteerd.
Jen embryo's
>r Britse vrouw
i en - Een Britse vrouw
opnieuw een juridisch ge-
t verloren over de vraag of
j nder goedkeuring van
voormalige partner inge-
n embryo's mag gebruiken
wanger te raken. Dat mag
3 oordeelde het Hof van Ap-
S steren, maar de embryo's
en worden bewaard voor
eval de vrouw in hoger be-
- alsnog haar zin krijgt.
Spanning loopt op in aanloop naar machtsoverdracht Irak
bagdad/anp - In Irak maakt het
Amerikaanse leger verbeten
jacht op Abu Musab al-Zarqawi.
De vermeende leider van al-Qae
da in Irak verklaarde achter de
reeks van gecoördineerde aan
slagen in vijf steden te zitten
waarbij circa honderd mensen,
voornamelijk Irakezen, omkwa
men.
In Fallujah werd gisteren een
schuilplaats van Al-Zarqawi
aangevallen, aldus de Ameri
kaanse brigade-generaal Mark
Kimmitt. Bij een luchtaanval
op het huis in het zuidoosten
van de stad verloren tussen de
twintig en 25 mensen het le
ven, zei een hoge militair tegen
het persbureau AFP.
Het was de derde keer deze
week dat de Amerikanen in Fal
lujah een dergelijke aanval uit
voerden op een mogelijk on
derkomen van de plaatselijke
leider van al-Qaeda. Bij de eer
dere luchtbombardementen
vielen zeker veertig doden. Vol
gens getuigen vooral onschul
dige burgers.
In de aanloop naar de machts
overdracht op 30 juni lopen de
spanningen op. Amerikaanse
gevechtsvoertuigen bezetten
strategische verkeerspunten in
Bagdad. In Mosul is een avond
klok ingesteld. Verder zijn vol
gens The New York Times bui
tenlandse arbeiders door be
veiligingsdiensten gewaar
schuwd zoveel mogelijk in hun
beschermde woonomgeving te
blijven.
Volgens hem zijn de aanslagen
bedoeld om de overdracht van
de soevereiniteit te saboteren.
Deze visie deelt de Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken Colin Powell. Tegen de
Britse omroep BBC zei hij dat
Washington de aard van de op
stand rond de machtsover
dracht heeft onderschat.
Powell zei vrijdag in een vraag
gesprek met de Duitse krant
Die Welt dat het beter was ge
weest om Iraakse veiligheids
troepen eerder paraat te heb
ben. „We hebben veel mannen
daarvoor geworven, maar we
hebben ze niet snel genoeg uit
gerust en getraind", aldus de
bewindsman.
In de strijd tegen de opstande
lingen moet de nieuwe regering
volgens hem niet overgaan tot
instelling van het oorlogsrecht.
Dat zou het werk van de coali
tietroepen bemoeilijken. Re
cent zei de Iraakse minister Fa-
lah al-Naqib van Binnenlandse
Zaken de invoering van oor
logsrecht niet uit te sluiten als
het geweld aanhoudt.
De Amerikaanse troepen in
Irak zullen ook na 30 juni on
schendbaar zijn als het gaat om
vervolging door de Iraakse jus
titie.
Intussen groeit in de VS de
scepsis tegen de oorlog in Irak.
Voor het eerst vindt meer dan
de helft van de Amerikanen dat
het sturen van militairen naar
Irak een fout is geweest en dat
de oorlog Amerika onveiliger
heeft gemaakt. Toen de strijd in
Irak vorig jaar begon, stond
zo'n driekwart van de Amerika
nen daar achter.
rome/ap - De vrouw van de
conservatieve Italiaanse pre
mier Silvio Berlusconi stemde
voor de socialisten en probeer
de haar kinderen weg te hou
den van de televisie, precies
daar waarop haar echtgenoot
zulke grote invloed uitoefent.
Het staat te lezen in de biogra
fie van Veronica Lario, die van
af woensdag in de Italiaanse
boekhandels ligt.
Een van de hoofdthema's in het
boek dat door journaliste Maria
Latella werd geschreven, is de
afkeer van de voormalige actri
ce voor de schijnwerpers. Na
bijna vijftien jaar huwelijk met
de meest succesvolle onderne
mer en tweevoudig premier van
Italië, praat Lario over een jaar
tje vrijaf, „om de wereld rond te
reizen, als een vagebond, on
herkenbaar".
Veronica zegt het te haten om
in het openbaar te moeten ver
schijnen aan de zijde van Ber
lusconi, zoals bij het diner eer
der deze maand ter ere van de
bezoekende Amerikaanse presi
dent George Bush. „Als we sa
men uit zijn, commandeert hij
me nog steeds: 'Zwaai, lach,
handen schudden'."
Vorig jaar deed Lario enkele op
vallende uitspraken over de
oorlog in Irak. Terwijl haar man
zijn uiterste best deed de bevol
king te overtuigen van de recht
matigheid van de oorlog en Ita-
lië's deelname, kwam Lario er
in de pers voor uit geen voor
stander van de oorlog te zijn.
Haar politieke opvatting komt
dan ook niet overeen met die
van haar man. Op de vraag voor
wie ze stemt, zegt ze: „Ik ben
vaak veranderd. Ik heb voor de
Radicalen (een kleine links-li
berale partij, red) en voor de
socialisten gestemd."
Ook wat televisie betreft houdt
ze er andere ideeën op na dan
haar man. In de jaren '80, toen
haar kinderen opgroeiden,
bouwde Berlusconi zijn tv-im-
perium op. Zijn commerciële
zenders scoorden hoog met so
apseries en shows met schaars
geklede vrouwen als belangrijk
ste ingrediënt.
Het is geen geheim dat het kop
pel een gammel huwelijk heeft,
maar Lario vertelt ook wat ze
bewondert in haar man en over
de moeilijke tijden die hij door
maakte.
Nadat Italië in december ge
schokt werd door het boek
houdschandaal bij zuivelgigant
Parmalat, verdween Berlusconi
een maand van het toneel, om
na een face-lift schijnbaar op
gefrist terug te keren.
haguenau - Zeven zerken zijn omgetrokken en 48 graven van Fran
se moslims zijn beklad op de militaire begraafplaats in het oost-
Franse Haguenau, waar slachtoffers uit de Eerste en Tweede We
reldoorlog liggen. Eerder deze maand werden al zestig graven van
moslim-soldaten beklad op een militaire begraafplaats in Straats
burg. Foto: reuters/vincent kessler
madrid/anp - De nabestaan
den van de 62 Spaanse militai
ren die vorig jaar mei omkwa
men door een vliegtuigonge
luk in Turkije zijn woedend.
Uit DNA-onderzoek is geble
ken dat zeker 22 van de 62
slachtoffers verkeerd zijn geï
dentificeerd, aldus Spaanse
media gisteren.
Een Oekraïense Yak-42 met
aan boord Spaanse militairen
op terugreis van een missie in
Afghanistan, stortte in mei vo
rig jaar in Turkije neer. Deze
week bleek uit DNA-onder
zoek dat aan 22 families de
stoffelijke resten waren over
gedragen van een slachtoffer
waarmee ze niet verwant wa
ren. In zeventien gevallen
droeg de Spaanse overheid de
goede stoffelijke resten over.
Op de resten van 23 slachtof
fers is geen DNA-onderzoek
uitgevoerd, omdat de nabe
staanden dat niet wilden.
De vereniging van nabestaan
den eist dat het huidige parle
mentslid voor de Volkspartij
(PP) Federico Trillo, destijds
minister van defensie, zijn ze
tel opgeeft. Ook de socialist Jo
sé Bono, die Trillo in april op
defensie opvolgde, zint op
maatregelen. Het dagblad El
Pais berichtte gisteren dat Bo
no chefstaf van het leger Anto
nio Moreno Barbera in de mi
nisterraad voor ontslag gaat
voordragen. Ook andere leger
leiders zitten op de schopstoel.
xian - Vier drugshandelaren staan klaar om te worden geëxecuteerd. De borden om
hun nek vertellen hun naam en sommen hun vergrijpen op. De Chinese overheid voer
de gisteren processen tegen verdachten door het gehele land aan de vooravond van de
Internationale Anti-Drugsdag van de Verenigde Naties. Zeven mensen zijn terechtge
steld, minstens zes anderen zijn ter dood veroordeeld. Vorig jaar werden in de week
voorafgaand aan Anti-Drugsdag in China vijftig veroordeelden geëxecuteerd. Amnesty
International protesteert voortdurend tegen de executies, onder meer omdat er geen
enkele afschrikwekkende werking van uitgaat. Foto: AP
teheran/anp - Door een groot
verkeersongeval mét een tank
wagen bij de stad Zahedan in
het zuiden van Iran zijn moge
lijk tot tweehonderd mensen
om het leven gekomen. Dat
heeft een medewerker van het
Rode Kruis gisteren gezegd.
De functionaris van het Rode
Kruis liet weten dat tot dusver
negentig lichamen zijn gebor
gen. Ziekenhuismedewerkers
zeiden tegen het staatspersbu-
reau IRNA dat tachtig mensen
zijn omgekomen en 102 perso
nen gewond raakten na het uit
branden van een tankwagen na
een aanrijding. De tankwagen
vervoerde 18.000 liter benzine
en raakte een of meerdere voer
tuigen voor een politiecontrole-
post. Daarna vatten nog eens
zes bussen en vijf andere
vrachtwagens vlam.
Nouraei zei dat veel lichamen
zo zwaar zijn verminkt, dat
identificatie van de slachtoffers
zeer moeilijk is. Een politie
functionaris zei dat de bestuur
der van de tankwagen wellicht
te hard heeft gereden.
De wegen in Iran zijn mogelijk
al de gevaarlijkste ter wereld.
De afgelopen vijf jaar kwamen
bijna 100.000 mensen om het
leven bij verkeersongevallen.
genève/ap - Mensenrechten
experts van de Verenigde Na
ties hebben gisteren de Ver
enigde Staten en andere lan
den die terreurverdachten
vasthouden opgeroepen hun
detentiecentra open te stellen
voor VN-inspecteurs.
De VN-inspecteurs willen on
der meer toegang tot gevan
genissen voor terreurverdach
ten in Irak, Afghanistan en de
Amerikaanse basis Guantana-
mo Bay op Cuba. Het is regel
dat de inspecteurs zonder
voorafgaan de kennisgeving
onbeperkt toegang tot gevan
genissen krijgen en onder.vier
ogen met gedetineerden kun
nen praten, net zoals verte
genwoordigers van het Inter
nationale Rode Kruis.
De vier VN-monitors die de
gevangenissen willen bezoe
ken zijn folterrapporteur
Theo van Boven, gezond
heidsspecialist Paul Hunt en
de juridische experts Leandro
Despouy en Leila Zerrougi.
Van Boven zei dat Hunt en hij
de Amerikaanse regering al in
maart om toegang tot Guant-
anamo Bay hebben verzocht,
maar nog op antwoord wach
ten.
Op de Amerikaanse basis zit
ten meer dan zeshonderd
vermoedelijke Taliban of Al-
Qaida-leden vast, van wie het
merendeel eind 2001 in Af
ghanistan werd opgepakt.
Verscheidene vrijgelaten ge
vangenen zeggen in Guant-
anamo te zijn gemarteld, wat
door de Amerikaanse regering
wordt tegengesproken.
Van Boven zei dat hij en de
andere VN-experts menen dat
de mensenrechten in de na
sleep van de terreuraanslagen
van 21 september 2001 min
der in acht worden genomen.
Hij waarschuwde tegen selec
tieve kritiek op Washington
omdat er wel tachtig landen
in de wereld zijn die zich
schuldig maken aan foltering.
brussel/gpd - Een 16-jarige
Joodse jongen uit Wilrijk bij
Antwerpen is gisteravond
neergestoken door een groepje
Noord-Afrikaanse jongeren.
Zijn toestand is ernstig maar
hij verkeert niet in levensge
vaar.
Burgemeester Patrick Janssens
van Antwerpen heeft naar
aanleiding van het incident
gisteren spoedoverleg gevoerd
met de politie en het Forum
van Joodse Organisaties.
Volgens het forum is sprake
van een antisemitische aan
slag. In Antwerpen wonen on
geveer twintigduizend joden
en dertigduizend moslims. De
spanningen tussen beide be
volkingsgroepen zijn de voor
bije jaren hoog opgelopen als
gevolg van de intifada, de
strijd van de Palestijnen tegen
de Israëliërs in de bezette ge
bieden, die in september 2000
losbarstte. Vooral de chassidi
sche joden zijn mikpunt van
spot en haat. Het gaat van ver
baal tot fysiek geweld. Joden
krijgen op straat verwensingen
naar het hoofd geslingerd en
worden met stenen bekogeld.
Ook werd er al een molotov
cocktail gegooid ndar de syna
goge.
De aanval op de zestienjarige
Antwerpenaar is het zwaarste
incident tot nog toe. De jon
gen was samen met drie ande
re jongens, leerlingen van de
Talmoed-hogeschool in Wil
rijk, even voor elf uur 's
avonds op weg naar huis toen
ze werden belaagd door onge
veer vijftien Noord-Afrikaanse
jongeren, die hen met messen
en ijzeren staven te lijf gingen.
Drie jongens wisten zich op
tijd in het schoolgebouw te
verschansen. De vierde werd
in zijn rug gestoken. Hij liep
een geperforeerde long op.
De daders gingen er meteen
vandoor. Van hen ontbreekt
elk spoor.
door Hetty van Rooij
brussel - Het wordt in Istanbul een bijeen
komst die Navo secretaris-generaal Jaap de
Hoop Scheffer niet gauw zal vergeten. Voor
het eerst leidt hij volgende week een vergade
ring van alle regeringsleiders van het bondge
nootschap, inclusief president Bush.* Voor het
eerst komt zijn functioneren als hoogste
Navo-baas onder het vergrootglas. En zelf
heeft hij zelf zijn nek uitgestoken, door aan te
geven dat er bij de Navo heel veel anders
moet.
De timing van de Navo-top van staatshoof
den en regeringsleiders is ditmaal voortreffe
lijk. Twee dagen nadat de leiders weer uit Is
tanbul vertrekken, dragen de Amerikanen in
Bagdad de macht over aan de Irakezen.
Daarmee is het onderwerp 'Irak' onmiddel
lijk zwaarbeladen. Want is er voor de Navo
een taak weggelegd in het land? En meer
nog: kan het bondgenootschap dat aan?
De aanloop naar de Irak-oorlog scheurde het
bondgenootschap vorig jaar bijna doormid
den, en nog steeds is de breuk niet helemaal
gelijmd. Als het aan president Bush ligt, gaat
de Navo na de machtswisseling een belang
rijke rol spelen in het land, al is dat formeel
vanaf 1 juli een zaak voor de Irakezen. De
Franse president Chirac liet al weten dat een
bondgenootschap waar Frankrijk deel van
uitmaakt, in zijn ogen niets in Irak te zoeken
heeft. Maar de Iraakse leider Iyad Allami
heeft de Navo eerder deze week in een brief
gevraagd om hulp en bijstand. „Hij vraagt
meer dan de Navo kan geven. Daar moeten
ze over denken", aldus een diplomaat.
Waarschijnlijk rolt er in Istanbul een soort
tussenoplossing uit de bus, en zullen de re
geringsleiders instemmen met een 'onder
steunende' Navo-rol voor het Iraakse leger-
in-opbouw. Italië en Duitsland hebben hun
diensten al aangeboden om Iraakse militai
ren te trainen en op te leiden.
Niet alleen politieke problemen belemmeren
een grote rol voor de Navo in Irak, ook de
operatie in Afghanistan staat in de weg. „Er
is concurrentie tussen de prioriteit voor Af
ghanistan en de prioriteit voor Irak", beaamt
een Navo-diplomaat. De Hoop Scheffer
maakt er geen geheim van dat de missie in
Afghanistan voor hem op nummer één staat.
„In Afghanistan moeten we laten zien dat we
het kunnen. Daar staat onze geloofwaardig
heid en onze toekomst op het spel", zegt hij.
In noordelijk Afghanistan heeft de Navo zijn
handen vol en het kost De Hoop Scheffer de
grootst mogelijke moeite om de mensen en
middelen bij elkaar te krijgen die hij daar-
voor nodig heeft. Op papier hebben de 26
Navo-landen mensen en manschappen ge
noeg. Maar als de verdragsorganisdatie aan
de deur klopt, doen veel ministers van de
fensie liever niet open. Ze weten dat het geld
gaat kosten.
Om dat euvel te verhelpen, heeft De Hoop
Scheffer geopperd om militaire operaties
voortaan op een totaal andere manier te
gaan plannen. Hij wil niet steeds opnieuw
afhankelijk zijn van de bereidwilligheid van
de regeringen wanneer er een nieuwe missie
opgetuigd moet worden. Als het aan hem
ligt, krijgt de Navo permanent de beschik
king over een beperkt maar noodzakelijk
aantal militaire middelen die voor iedere
missie opnieuw onontbeerlijk zijn, zoals ge
vechtshelikopters en transportvliegtuigen.
De kosten van die 'pool' zou over de 26 lid
staten kunnen worden verdeeld, zodat een
land dat over de brug komt niet langer auto-
matisch voor de kosten opdraait.
Maar een dergelijk plan kan alleen werkelijk
heid worden als het Navo-budget omoog
gaat, en dat zit er niet in. „Voorlopig onuit
voerbaar", zo reageren Navo-diplomaten in
Bussel.
Landen als Groot-Brittannië, Frankrijk, Ne
derland, Denemarken en Noorwegen vinden
dat ze naar verhouding al veel te veel bijdra
gen aan het bondgenootschap. De grootste
frustratie van de secretaris-generaal vindt
maandag bij de regeringsleiders in Istanbul
dan ook maar weinig weerklank. Nóg meer
geld is onbespreekbaar, al heeft 'Jaap' mis
schien alle gelijk van de wereld. Of zoals een
diplomaat het uitdrukt: „De secretaris-gene
raal kan dit wel graag willen, maar het zit er
niet in. Er zijn landen die geen enkel belang
hebben bij een hoger Navo-budget. En dus
is er domweg geen ruimte voor meeslepende
initiatieven die veel geld kosten."
