Amateurs in opvoeding Ouders leggen de lat soms veel te hoog Gratis advies Achtergrond ZATERDAG 26 juni 2004 De ramp in Darfur (Sudan) is compleet De vingers van Calatrava wijzen direct naar de hemel -,vl Het ideaalbeeld van ouders: lachende kinderen. Antonnetta Eilers maakt er een kunstwerk van. Foto: PR Ouders verwachten vaak erg veel van hun kinderen maar hebben zelf eigenlijk te weinig tijd om zich intensief met het opvoeden te bemoeien. Vandaar al die opvoedmagazines, opvoedwinkels, opvoedtelefoons, opvoedsteunpunten, opvoedwebsites, opvoedcursussen en opvoedcoaches. Vaak helpt het al de verwachtingen iets te temperen en als ouder niet altijd zelf zo te haasten. Kinderen kunnen namelijk niet haasten. „Ouders moeten eens ophouden om hun kind een perfecte jeugd te willen geven." door Caroline Abcouwer en Emilie Escher Oma deed het op gevoel. Of ze deed het niet. Immers: een goed kind regeert zichzelf; en ver domd, ook haar kinderen groeiden op. Soms voor galg en rad, maar zwarte scha pen had je altijd. Daar kon oma niets aan doen. Kom daar nu nog maar eens om. Voor me nig ouder begint het opvoeden als de foe tus nog blijmoedig in de baarmoeder dob bert. Wie niet met de buik voor de cd-spe- ler met klassieke muziek zit, kan een muzi kale kleuter vergeten. Ook de band tussen kind en vader wordt dan al gesmeed. Veel praten dus, tegen die bolle buik. Voor een optimaal vader/kindcontact. Het echte werk komt later, als de dreumes zijn eigen koers kan bepalen. Dan dienen er grenzen te worden gesteld. Een moment waarop veel ouders steun zoeken, aldus opvoedkundige Saskia Nihom. Want waar liggen die grenzen dan? Waar en waarom mag iets niet? Dat zal een ouder toch moe ten weten. Met een 'omdat-ik-het-zeg' komt hij niet meer weg. Dat ouders in toe nemende mate behoefte aan hulp hebben, is volgens Nihom dus niet zo vreemd. Het hangt direct samen met het feit dat de sa menleving complexer is geworden. „Dat gaat heel snel. Het is iets van de laat ste vijf jaar. In die tijd is er echt veel veran derd. Neem alleen al het toenemende aan tal tweeverdieners. Mensen hebben het als maar druk, druk, druk. Dat is buitenge woon lastig als je kinderen moet opvoeden. Het is bijna lachwekkend als je ziet hoe ou ders 's morgens gestrest de kinderen bij de crèche afleveren en 's avonds gestrest weer ophalen. Altijd haast, maar kinderen kun nen niet haasten." Dat kinderen ongevoelig zijn voor de tucht van een overvolle gezinsagenda, kan een tegenvaller zijn. Ook leggen ouders de lat tegenwoordig hoog. Soms te hoog, aldus Nihom. „Ik krijg in mijn praktijk veel hoog opgeleide ouders. Juist bij hen zie je dat de verwachtingen van wat een kind moet kun nen, enorm hooggespannen zijn. Dan ko men ze met een groot probleem binnen. Denken dat een kind achterloopt. Totdat je uitlegt dat een kind nog volop in ontwikke ling is. Dan kijken ze je verbaasd aan. Lijkt het wel of het tot ze doordringt dat een kind niet alles zomaar kan." „Neem nu slapen. Kinderen kunnen hun ouders tot wanhoop drijven door steeds uit hun bed te komen. Dat komt omdat ouders verwachten dat een kind direct gaat slapen, maar dat kun je niet eisen van een kind. Zoals je een kind ook niet kunt leren slapen door ernaast te gaan liggen of liedjes te zin gen. Een kind valt in slaap omdat het moe is, niet eerder." „Wat ouders wel van een kind kunnen ei sen is dat het in zijn bed blijft. Zeggen: dit is het einde van de dag dus je blijft nu lek ker liggen. Al was het alleen al omdat ou- ders dan zelf ook nog wat aan hun avond hebben en nieuwe energie kunnen opdoen. Energie die nodig is om grenzen te stellen." „Als een vader of moeder de rust uitstraalt van: ik heb alle tijd om jou uit te leggen dat hier een grens is bereikt, voelt een kind dat. Zoals een kind het ook voelt als een ouder jachtig komt vertellen dat het nu afgelopen zullen ouders gemakkelijker en sneller een opvoedwinkel binnenstappen of de tele foon oppakken dan dat ze de hoge drempel van het Riagg of een therapeut nemen. De Vos-Van der Hoeven: „Het is ook meer geaccepteerd en wordt vaak zelfs gewaar deerd wanneer je als ouder aangeeft advies te kunnen gebruiken. Het wordt niet gezien moet zijn omdat ze intussen loopt te denken als een teken van onkunde, maar juist als dat de was nog gedaan moet worden en ze eigenlijk met de partner ook nog wel even een glaasje wil drinken. Kinderen hebben een radar voor de zwakke momenten van de ouders. Dat zijn ook de momenten dat ze denken: eens kijken wat de reactie is als ik niet luister." Drukke tweeverdieners en hooggespannen verwachtingen: ook drs. Tamar de Vos van der Hoeven constateert dat ouders het zich zelf soms nodeloos moeilijk maken. Wellicht vanuit de gedachte dat er zoiets is als het maakbare kind dat met de juiste aanpak on vermijdelijk zal uitgroeien tot een succesvol le, intelligente, sportieve, evenwichtige vol wassene en omgekeerd, bij het gebrek aan de juiste aanpak, gedoemd is tot mislukken. Met dank aan de ouders. De Vos-Van der Hoeven: „Kinderen moeten op vele fronten goed functioneren en wan neer het kind even niet in de pas loopt, gaan er vaak snel verontruste geluiden op uit de omgeving van het kind. Ook daardoor wor den ouders onzeker en kunnen ze gaan twij felen aan hun eigen functioneren als opvoe der." De stelling dat het aanbod de vraag stuurt, oftewel: hoe meer opvoedwinkels des te meer ontredderde ouders, spreekt zowel De Vos-Van der Hoeven als Nihom tegen. Al een teken dat je het opvoeden van een kind serieus neemt en je er voor inzet dit zo goed mogelijk te doen." Een andere reden buiten de deur advies in te winnen, is dat het sociaal netwerk van ouders kleiner wordt, waardoor ze minder de mogelijkheid hebben in hun omgeving raad te zoeken. Niet dat informatie van vrienden, buren en familie nu altijd zo ge ruststellend is. Integendeel. Juist door een overkill aan informatie raken ouders soms het spoor bijster. „Het kan voor verwarring zorgen omdat er veel tegenstrijdige informatie te vinden is. Er zijn ook minder duidelijke regels over opvoeding en ouders zijn hierdoor meer zoekende naar een eigen opvoedstijl." Arme, verwarde ouders. Onzekere ouders. En, zo troost Nihom, niet zelden te streng voor zichzelf. „De meeste ouders doen het echt best goed. Ze zouden alleen eens moeten ophouden hun kind een perfecte jeugd te willen geven. Kinderen moeten het vooral heel erg naar hun zin hebben. Maar zo zit het leven niet altijd in elkaar." Grenzen stellen. In de jaren vijftig hadden ou ders het er ook al moeilijk mee. Foto: Spaarnestad-archief Een familielid, organisatiedeskundige van beroep en zeer vastbe raden, vertelde dat hij en zijn vrouw - ook bepaald geen weifelend type - de opvoedwinkel hadden bezocht in de buurt. Ze wisten het even niet meer. Elk spelletje dat hun twee jonge kinddten met el kaar speelden liep uit op een vechtpartij. Het advies dat ze kregen: alletwee heel veel prijzen. Dat had het stel zelf ook kunnen bedenken, maar toch was het fijn geweest. Iemand die even naar ze wilde luisteren. Het had ze weer moed gegeven. Opvoedwinkels. Wie niet beter zou weten zou kunnen denken dat het iets is voor Tokkie-achtige types. Mensen die zo onaangepast zijn dat ze niet in staat zijn het goede voorbeeld aan hun kinderen te geven. Het is een vooronderstelling die niet klopt. De onder jeugdzorg vallende opvoedwinkels geven ouders gratis advies over alle mogelijke opvoedingskwesties. Pedagoge en medewerkster Jacobien Kadijk: „Ze hebben vaak heel wat moeten overwinnen bij ons advies te vragen en ze stel len zich kwetsbaar op." De meeste uiteenlopende ouders komen langs voor advies, merkt Kadijk, „maar de rode draad is volgens mij toch vaak dat ze moeite hebben met grenzen trekken." Ouders die bij haar komen zijn er vast van overtuigd dat ze alles geprobeerd hebben en zijn blind voor oplossingen geworden, merkt Kadijk. „Die oplossingen zijn vaak simpeler dan ze denken, maar ze zijn niet meer in staat er zelf op te komen, zo zitten ze in het probleem verstrengeld."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 1