Strafhof kan
militairen uit
VS vervolgen
BUITENLAND
President 'Srpska' erkent
massamoord Srebrenica
NAVO gaat leger
van Irak opleiden
N-Korea wil nucleaire programma bevriezen
Kohls Stasidossiers
slechts deels openbaar
Tien jaar na Rwanda dreigt een nieuwe genocide: Darfur
Spanje wapent zich tegen extreme hitte
In een religieuze wolk van marihuana
Arroyo blijft
president op
de Filipijnen
Z jaar cel
1C XTC-handel
Verwarring rond opgepakte Britten
Washington staakt verzet
itetoerist
wezen
- De Amerikaanse we
iper Gregory Olsen, die
Ivoorjaar als derde
rist naar het interna-
testation ISS zou
is om gezondheidsre-
"jewezen door een Rus-
iderzoekscommissie.
;ige Olsen begon in
zijn training voor de
lucht, waar hij zestien
euro voor betaalde. 01-
ft steeds gezegd dat hij
ienten in de ruimte zou
oen.
e opgerold
valsemunters
h
De Franse politie heeft
i een grote bende valse-
lai s opgerold. Het gaat om
de grootste netwerken
invoering van de euro.
i ijüe heeft 22 mensen ge-
ird. Op verscheidene
in en rond Parijs vond
3 in totaal ruim 200.000
irobiljetten met een
J(| van 2,5 miljoen euro.
ie ontdekte ook twee
g chines voor de produc-
aade biljetten. De Banque
•0| ce merkte enkele maan-
re(eden dat er steeds meer
Ijetten van 10 en 20 euro
ïarkt verschenen die al-
fa\ uit dezelfde drukkerij
st l
iod Saudi's
h extremisten
donderdag 24 juni 2004
door Henk van den Boom
Barcelona - De Spaanse regering bereidt
zich voor om een eventuele herhaling van
de tragedie van vorig jaar zomer te voorko
men. Zo zullen hulpverleners zo vroeg mo
gelijk worden gewaarschuwd, zodat ze
kwetsbare bevolkingsgroepen snel kunnen
helpen. Vorig jaar stierven duizenden, met
name oudere mensen als direct gevolg van
de hittegolf die heel Europa teisterde.
De toenmalige regering Aznar heeft steeds
volgehouden dat in Spanje maar 150 men
sen aan de extreme hitte zijn overleden.
Volgens de medische wereld is dat cijfer
volstrekt onjuist. Het Nationaal Centrum
voor Epidemiologie becijferde dat in heel
Spanje 6.500 ouderen, chronisch zieken en
kinderen het slachtoffer werden van de hit
tegolf.
Om herhaling te voorkomen heeft de rege
ring een plan afgekondigd dat van 1 juni tot
1 oktober in werking is. De hulpverleners
worden zo vroeg mogelijk gewaarschuwd
door het Meteorologisch Instituut wanneer
er een hittegolf aan dreigt te komen. Behal
ve dat er telefoonnummers beschikbaar
zijn die mensen 24 uur kunnen bellen, ne
men de medische diensten zelf ook contact
op met kwetsbare groepen om op tijd te
kunnen ingrijpen en de mensen voor te
lichten over wat ze moeten doen bij hoge
temperaturen.
Barcelona, met 1.5 miljoen inwoners, heeft
per district een bewakingspunt ingesteld.
Vorig jaar stierven er 400 mensen door de
hitte.
In heel Catalonië waren dat er 800, onder
wie ook tientallen toeristen.
Tribunaal eist hulp Serviërs bij arrestatie Karadzic
De Saudische regering
den van islamitische ter-
regingen een maand de
•ven zich over te geven
oor een beperkte am-
-xtremisten die de wa-
•erleggen zullen niet ter
orden veroordeeld. Het
geldt alleen voor strij-
nog niet zijn aange-
en is gericht tot „allen
djjdaden hebben begaan
ii van hun religie."
00 rabië heeft te kampen
ite groepen islamitische
ii sten die de eigen rege-
val willen brengen.
am geestelijk
«ongebroken
igton - De door de Ame-
gevangen genomen
ex-president Saddam
heeft in een brief aan
:hter gezegd dat hij
Ti jk veerkrachtig is. Dat
Amerikaanse tijd-
Jewsweek gisteren op
isite gemeld. De brief
enige bericht dat de ex-
heeft verstuurd sinds
-^houding in december,
idereen de groeten",
hij onder meer aan zijn
De brief is sterk gecen-
Van de veertien regels
legen zwart gemaakt,
ir er volgens de advo-
veel van te begrijpen
gezonken:
rmisten
- In China is een passa-
ot gezonken op de Gele
"Sindsdien zijn twee do-
lorgen en worden 42 op
en vermist. De overige
4agiers zijn gered. Er is
r hoop op meer overle-
Dat heeft het staats-
reau Xinhua gemeld. De
injrvoerde werknemers
chemisch bedrijf, die
ye :ursie maakten. De boot
1 de in het reservoir van
gdi. De sluisdeuren wa-
veiipend om slib te laten
imen. De provinciale
hadden een verbc
banja luka/ap - De Bosnisch-
Servische president Dragan Ca-
vic heeft voor de eerste maal in
het openbaar de massamoord
op moslims in Srebrenica be
treurd. Cavic zei dat het bloed
bad van 1995 „een zwarte blad
zijde in de Servische geschiede
nis" zal blijven en noemde de
waarheid „angstaanjagend".
Cavic verwees naar een rapport
van een overheidscommissie
dat twee weken geleden door
het parlement werd aanvaard.
Hoewel de massamoord in Sre
brenica algemeen wordt toege
schreven aan Bosnisch-Servi-
sche militairen, had tot twee
weken geleden geen enkele
Bosnisch-Servische functiona
ris erkend dat Bosnische Ser
viërs verantwoordelijk zijn.
Hoewel hij geen excuses aan
bood, maakte Cavic duidelijk
guwahati - Een Sadhu, een heilige man binnen het Hindoe-geloof, rookt een pijp met marihuana in de Kamakhya tempel in de Indiase stad
Ouwahati. Honderden Sadhus zijn naar de stad in het noordoosten van India gekomen voor een vierdaags religieus festival. Foto: Reuters
peking/ap-anp - Noord-Korea heeft giste
ren aangeboden zijn nucleaire programma
op het complex van Yongbyon te bevrie
zen. Dat meldden bronnen bij het zeslan-
denoverleg in Peking.
De onderminister van buitenlandse zaken
van het stalinistische Noord-Korea, Kim
Kye Gwan, deed het aanbod tijdens de ope
ningszitting van het overleg in Peking.
Als onderdeel van de bevriezing zal Py
ongyang inspecteurs toelaten, maar het re
gime twijfelt nog wel over inspecties door
het Internationaal Atoomenergie Agent
schap.
Volgens Amerikaanse en Japanse nieuws
media zijn de VS bereid Noord-Korea eco
nomische hulp aan te bieden in de ruil
voor de ontmanteling van zijn atoompro
gramma. Een Noord-Koreaanse afgevaar
digde zei dat de pogingen van Noord-Korea
om aan atoomwapens te komen, bedoeld
zijn om het land te beschermen tegen een
eventuele kernaanval door de VS. Als de VS
hun vijandige politiek jegens Noord-Korea
opgeven, zei hij, „zijn wij bereid op trans
parante wijze alie plannen met betrekking
tot kernwapens op te geven". De VS moe
ten daarvoor ook een eis van Pyongyang
voor economische steun inwilligen, zei
Kim.
Of Kim met transparant doelde op inspec
ties van het Internationale Atoomenergie
Agentschap zei hij niet. Pyongyang wil in
elk geval dat Washington zijn eis van tafel
haalt dat Noord-Korea zijn atoomprogram
ma volledig en onomkeerbaar ontmantelt.
manila/ap - Het Filipijnse
parlement heeft gisteren
Gloria Macapagal Arroyo
uitgeroepen tot winnaar
van de op 10 mei gehouden
presidentsverkiezingen. De
oppositie verzet zich al we
ken tegen de verkiezings
overwinning van de zitten
de president en beschul
digt haar partij van groot
schalige fraude. Het Con
gres, waar Arroyo's partij
een meerderheid in beide
kamers heeft, bekrachtigde
gisteren echter het oordeel
van de kiesraad en ver
klaarde dat Arroyo's con
current, de voormalige ac
teur Fernando Poe, bijna
een miljoen stemmen min
der heeft gekregen. Arroyo
zal op 30 juni beëdigd wor
den voor haar tweede ter
mijn. De oppositie zal de
verkiezingsuitslag waar
schijnlijk verder aanvech
ten en bereidt een proce
dure voor het hoogge
rechtshof voor. Volgens de
oppositie heeft de regering
zo'n twee miljoen stem
men 'gestolen'. Op ver
scheidene plaatsen in de
hoofdstad Manila was het
gisteren onrustig. De oppo
sitie heeft opgeroepen tot
een „volksopstand tegen de
diefstal van het president
schap." Het leger en de po
litie zijn in staat van pa
raatheid gebracht om op te
treden bij eventuele onlus
ten.
ïiten hadden een verbod
ardigd om de rivier te
tijdens die operatie.
ml*ribo -De Nederlander
die wordt beschouwd
brein achter een XTC-la-
üs( ium in Paramaribo,
en jaar achter de tralies,
n zijn Surinaamse me
ers kregen acht jaar cel,
rde zeven jaar. Ze waren
n per dag een miljoen
Hen te produceren. De
imse politie heeft in sa-
rking met de politie in
md het laboratorium,
iteld. De man zou in ei-
eri d al eerder met justitie
tje aking zijn gekomen in
gad met drugszaken.
'ïjer weigert
te treden
Uil"
ohIgton - Ralph Nader
din verzoek van zwarte
3 sjratische Congresleden
defeen om zich uit de race
rditt presidentschap terug
ie t| =n ten behoeve van de
Jraat John Kerry. Nader
ipg nergens op de kies-
hwar is genomineerd door
eeLrn Party, die meedoet
laijn staten. Daaronder zijn
onj waar het er bij de ver-
onjen om zal gaan spannen
bija en Michigan. Hij pro-
Liitjok de kandidatuur te be-
)0Ijgen van de Green Party,
2 staten en het District
(mbia deelneemt.
van telefoongesprekken, die
Kohl tijdens zijn ambtsperiode
voerde in de kanselarij in Bonn.
Die gesprekken werden door de
Stasi afgeluisterd.
De rechter in Leipzig bepaalde
gisteren dat informatie die door
het afluisteren van privé-ver-
trekken of kantoorruimtes zijn
verkregen, niet openbaar mag
worden gemaakt. Kohls advoca
ten zeiden 'zeer tevreden' te
zijn met de uitspraak. De recht
bank accepteert echter Kohls
uitleg dat hij als afgeluisterde
slachtoffer is van de Stasi, een
'Betroffener' (gedupeerde). Op
grond van een bepaling in de
zogenoemde Stasi-wet mogen
gegevens over 'gedupeerden'
niet worden gepubliceerd om
dat daarmee de persoonlijke le
venssfeer wordt' geschaad. Kohl
heeft altijd beweerd dat hij een
principieel standpunt inneemt
en dat het hem er niet om te
doen is gevoelige informatie
achter te houden.
door Wierd Duk
berlijn/gpd - Na vier jaar van
juridisch touwtrekken om de
openbaarmaking van zijn Stasi
dossiers, heeft de Duitse oud
bondskanselier Helmut Kohl
gisteren bij de federale admini
stratieve rechtbank in Leipzig
succes geboekt. De rechter be
sloot dat Kohls Stasi-dossiers
slechts voor een deel mogen
worden vrijgegeven. Voor zover
het persoonlijke gegevens be
treft, die via afluistermethodes
of spionage zijn verkregen, blij
ven de documenten gesloten.
Kohl had beroep aangetekend
tegen de uitspraak van een ad
ministratieve rechtbank in Ber
lijn. Die bepaalde in september
vorig jaar dat zijn dossiers bij de
vroegere Oost-Duitse geheime
dienst in principe voor histo
risch en journalistiek onderzoek
ter inzage moesten worden ge
geven. De dossiers omvatten
2500 pagina's met transcripten
teheran - De Iraanse staatstelevisie toonde giste
ren beelden van de arrestatie van 8 Britse zeelie
den die in een patrouilleboot de Iraanse territoria
le wateren waren binnengevaren. Gesprekken
over de vrijlating van de acht zijn uitgesteld tot
vandaag, zo meldde de staatstelevisie. Eerder ver
klaarde het ministerie van buitenlandse zaken in
Teheran dat de acht al waren vrijgelaten. Volgens
Iran hebben de Britse zeelieden verklaard zich te
hebben vergist. Foto: Reuters
dat hij de moordpartij diep be
treurt. „Ik kan niet weten of de
ze toespraak enige troost biedt
aan de familieden van de mos
limslachtoffers van de misdaad
die door de Serviërs is ge
pleegd, maar ik heb begrip voor
en deel in de pijn van degenen
die nog naar hun geliefden zoe
ken", aldus de president.
Het Joegoslavië-Tribunaal heeft
de Bosnisch-Servische oorlogs
leiders Karadzic en generaal
Mladic van genocide beschul
digd in verband met de massa
moord. Beiden zijn voortvluch
tig en worden door veel Ser
viërs gezien als oorlogshelden.
De Bosnisch-Servische autori
teiten hebben zich tot dusver
steeds verzet tegen de aanhou
ding van Karadzic, die zich ver
moedelijk in de Republika
Srpska schuilhoudt.
Washington/AP - Tien jaar na de massaslachtingen in
Rwanda dreigt de lijst van genocides opnieuw aangevuld
te worden: de zwarte stammen van de West-Sudanese
provincie Darfur worden gedeporteerd en vermoord en
hun dorpen geplunderd en verwoest door Arabische mili
ties, de Janjaweed.
Genocide is volgens het woordenboek „de stelselmati
ge uitroeiing van een volk of volksgroep." De Ameri
kaanse regering onderzoekt nu of die kwalificatie op de
toestand in Darfur van toepassing is.
„De Janjaweed zijn de milities van de regering in Khar
toum, die ze heeft bewapend en de macht gegeven om
etnische zuiveringen door te voeren in Darftir", zegt
Human Rights Watch. Volgens de gezaghebbende
denktank International Crisis Group kan Darfur een
even groot bloedbad worden als Rwanda in 1994, waar
meer dan een half miljoen mensen in een goed geor
kestreerde slachting van honderd dagen het leven lie
ten. De Sudanese regering ontkent betrokken te zijn bij
het geweld in Darfur en beschuldigt de rebellen van
schendingen van de mensenrechten. Vorig jaar in fe
bruari kwamen de stammen Zaghawa, Fir en Masalit in
opstand omdat zij zich door de regering onrechtvaar
dig behandeld voelden bij een al tijden durende strijd
met Arabische landgenoten over territorium en bo
demschatten.
Vele duizenden stamleden zijn gedood bij het neer
slaan van de rebellie. Het conflict heeft meer dan een
miljoen mensen op de vlucht gejaagd en volgens de
Amerikaanse regering dreigen velen te verhongeren als
er niet snel een vredesverdrag en humanitaire hulp
komt. De medewerking van de Sudanese regering is
beperkt maar verbetert stilaan.
Een aantal departementen van de Amerikaanse rege
ring werkt samen om te bepalen of de tragedie in Dar-
De president van het Joegosla
vië-Tribunaal, Theodor Meron,
heeft gisteren in Srebrenica ge
zegd dat de autoriteiten in Ser
visch Bosnië eindelijk eens
moeten beginnen samen te
werken met het tribunaal. Ca
vic zinspeelde erop dat de Bos
nisch-Servische regering moge
lijk zal gaan meewerken aan de
opsporing van Mladic en Ka
radzic. „Degenen die deze mis
daden hebben gepleegd, heb
ben gezichtsverlies geleden en
kunnen niet verwachten dat de
gehele Servische natie vanwege
hen gezichtsverlies lijdt", aldus
Cavic.
In massagraven in het oosten
van Bosnië zijn tot dusver de
stoffelijke resten gevonden van
ongeveer vijfduizend mensen.
Maandelijks worden nieuwe
graven gevonden.
new york/anp-rtr - De Ver
enigde Staten leggen zich neer
bij de mogelijkheid dat Ameri
kaanse militairen vervolgd kun
nen worden door het Internatio
naal Strafhof (ICC) in Den Haag.
De verrassende stap werd giste
ren bekendgemaakt door de
Amerikaanse plaatsvervangend
ambassadeur bij de Verenigde
Naties, James Cunningham.
De diplomaat zei te verwachten
dat een aanhoudend debat al
leen maar tweedracht zou zaai
en. De VS probeerden eerder
deze week nog een compromis
uit het vuur te slepen. De Ame
rikanen stelden toen voor de
immuniteit voor een laatste
keer met een jaar te verlengen.
Amerikaanse militairen die
deelnemen aan VN-missies ge
nieten sinds 2002 onschend
baarheid voor het ICC. Het
strafhof kan oorlogsmisdaden,
genocide en misdaden tegen de
menselijkheid vervolgen. De
verlenging was de afgelopen ja
ren voor de VS bijna een auto
matisme geworden. Door de
onthullingen over mishande
ling van Iraakse gevangenen
keek een meerderheid van de
vijftien leden van de Veilig
heidsraad dit jaar anders tegen
het verzoek aan.
De Chinese ambassadeur Wang
Guangya sprak van „een wijze
beslissing". „De raad is duide
lijk verdeeld over deze belang
rijke zaak." VN-secretaris-gene-
raal Kofi Annan liet vorige week
al weten tegen vernieuwing van
de onschendbaarheid te zijn.
„Het zou niet erg wijs zijn aan
te dringen op die immuniteit en
het zou nog minder wijs kun
nen zijn van de Veiligheidsraad
die toe te kennen", aldus An
nan. Hij voegde eraan toe dat
goedkeuring „de raad in diskre
diet zou brengen".
De ongewoon kritische opmer
kingen van Annan hadden vol
gens diplomaten een grote in
vloed op landen in de Veilig
heidsraad. Een stemming over
de verlenging werd dit jaar al
verscheidene malen uitgesteld.
De huidige resolutie verloopt
op 30 juni.
De hoofdaanklager van het In
ternationaal Strafhof in Den
Haag heeft zijn eerste officiële
onderzoek ingesteld. Luis Mo-
reno-Ocampo liet gisteren we
ten dat hij zich als eerste gaat
richten op „ernstige misdaden"
die zijn begaan in de Democra
tische Republiek Congo, het
voormalige Zaïre. „Het eerste
onderzoek is een belangrijke
stap voorwaarts voor interna
tionale gerechtigheid, tegen
straffeloosheid en voor de be
scherming van slachtoffers", al
dus de hoofdaanklager in een
woensdag vrijgegeven commu
niqué.
Premier Allawi met de dood bedreigd
fur volgens de regels van een internationale conventie
uit 1946 een genocide kan genoemd worden.
Volgens Marvin Hier van het Simon Wiesenthal-cen-
trum kan Washington de druk op de Sudanese regering
opvoeren door er ernstig voor te waarschuwen dat de
gebeurtenissen veel van genocide weg hebben. De im
pact op de internationale publieke opinie zal daardoor
meteen veel groter zijn, aldus Hier.
Nu er zoveel mensen in Darfur dreigen te sterven, zal
een discussie over de juridische verschillen tussen gen
ocide en etnische zuivering bijzonder hol en wrang
klinken, aldus een woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken. Hulporganisaties
hebben het nog steeds erg moeilijk om het gebied te
bereiken als gevolg van verzet door de regering en de
afgelegen locatie van de provincie, die ongeveer even
groot is als Irak. De VS voorzien het gebied via een
luchtbrug van noodhulp, maar dat is een dure manier
van werken.
brussel/anp-ap - Het is vrijwel
zeker dat de NAVO het Iraakse
leger gaat trainen en opleiden.
Achter de schermen hebben de
NAVO-landen daar praktisch
overeenstemming over bereikt,
aldus NAVO-bronnen in Brus
sel gisteren. Een formeel besluit
is te verwachten op de NAVO-
top die zondag in Istanbul be
gint.
De Iraakse premier Allawi heeft
NAVO-baas De Hoop Scheffer
per brief gevraagd om ook ma
teriaal te sturen. Dat verzoek
wordt waarschijnlijk de komen
de weken in behandeling geno
men.
De nieuwe Iraakse premier
heeft de NAVO ook niet ge
vraagd om bepaalde gebieden
te gaan bewaken. Allawi weet
dat hij toch geen gehoor vindt
voor zo'n verzoek, aldus NAVO-
bronnen. Met name Duitsland
en Frankrijk hebben daar be
zwaar tegen. Zestien van de 26
NAVO-lidstaten zijn weliswaar
in Irak actief, maar doen dat
onder Amerikaans of Brits com
mando. Het bondgenootschap
ondersteunt wel het Poolse le
ger in Irak.
In een geluidsopname die giste
ren is opgedoken op een islami
tische website wordt Allawi met
de dood bedreigd. Het dreige
ment zou afkomstig zijn van
Abu Musab al-Zarqawi, de Jor
daanse terrorist die onder meer
verdacht wordt van de onthoof
ding in Irak van de Amerikaan
Nicholas Berg en de Zuid-Kore-
aan Kim Sun-il en banden zóu
hebben met'Al-Qaida.
Allawi wordt op de band het
symbool van het kwaad en de
heidense natie genoemd en de
bron van alle verraders. Volgens
de spreker moet Allawi „uit het
zelfde glas drinken" als Izzadi-
ne Saleem, een voormalige
voorzitter van de Iraakse be
stuursraad die op 18 mei werd
gedood bij een boïfcaanslag in
Bagdad.
Het Amerikaanse leger heeft
dinsdag tijdens een luchtaanval
op een huis in de Iraakse stad
Falluja circa twintig niet-Iraak-
se radicale moslims gedood, zo
heeft een militaire woordvoer
der gisteren gezegd. De strijders
zouden aanhangers zijn van al-
Zarqawi.
Deze wordt ervan beschuldigd
nauwe banden te hebben met
al-Qaeda. Hij wordt onder meer
verdacht van betrokkenheid bij
diverse zelfmoordaanslagen en
van de moord op zeker twee
buitenlandse gijzelaars.
Volgens ooggetuigen zijn bij de
aanval op het huis, dat door
aanhangers van al-Zarqawi zou
worden gebruikt als schuil
plaats, vier burgers om het le
ven gekomen.
