Wonen
in de wolken
GESPREK VAN DE DAG
Kerkbezoeker guller bij collecte met mandje
mm
Hoogbouw weer bespreekbaar
Meer baasjes doen
afstand van huisdier
Cabronet
DAGELIJKS LEVEN
Kerkbezoekers geven meer geld als er met
een open mandje wordt gecollecteerd. Gaat
er een gesloten collectezak rond, dan zijn
de inkomsten beduidend lager. Op de lan
ge duur wordt het verschil in opbrengst
kleiner, zo blijkt uit een onderzoek onder
dertig baptistengemeenten in Nederland.
Tijdens het onderzoek werd op zondagoch
tend de ene keer met een gesloten collecte-
zak en de andere keer met een open mand
je geld ingezameld. De gulheid van de ano
nieme gever bij kerkcollectes wordt be
schreven in het blad Economisch Statisti
sche Berichten door A. Soetevent van de
economiefaculteit van de Rijksuniversiteit
Groningen.
In de onderzochte kerkgemeentes, die ie
der 300 euro kregen voor deelname aan het
onderzoek, is het gebruikelijk twee collec
tes te houden. De opbrengst van de eerste
inzameling is voor de gemeente zelf. De be
stemming van de tweede collecte varieert
per week en kan binnen of buiten de kerk
liggen. De gemiddelde bijdrage per bezoe
ker aan de eerste collecte ligt gemiddeld 23
procent hoger dan de bijdrage aan de twee
de collecte. Het gebruik van mandjes tij
dens de tweede collecte leidt aanvankelijk
tot een gemiddeld tien procent hogere op
brengst per bezoeker. Na vier maanden is
de opbrengst nog 4,5 procent hoger en na
zes maanden is er geen verschil meer. Het
gebruik van mandjes heeft geen effect op
de opbrengst van de eerste collecte.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de mei
minder geld geven naarmate de dienst
drukker wordt bezocht. Het kan hier a
dat bezoekers 'meeliften' op de bijdrag
van andere bezoekers.
Na afloop van het onderzoek besloot éi
gemeente mandjes in te zetten bij colle
waarbij een hoge opbrengst gewenst is
„Dit lijkt een goede strategie," conclud
Soetevent dan ook. gpd
4,
D|T is NOCi M/VAI2- BBSl CoHCE-fT, Woc/p—
MENSELIJK
De Hoogeveense HENDRIKJE van Andel-Schipper is met haar 113 jaar mogelijk
NIET DE OUDSTE mens ter wereld. In Libanon is een vrouw gevonden die 126
jaar oud zou zijn. Ze toonde het Britse persbureau Reuters documenten waaruit
zou blijken dat ze in 1877 geboren is. Het gaat om documenten van de volkstel
ling van 1932, die volgens lokale functionarissen authentiek zijn. Een papieren
bewijs van voor die tijd is er naar verluidt niet.
Artsen in de Verenigde Staten gaan
proberen een negen maanden oude
SIAMESE TWEELING uit Duitsland
waarvan de hoofden aan elkaar zijn
gegroeid van elkaar te SCHEIDEN.
De operatie wordt uitgevoerd in het
John Hopkins Ziekenhuis in Baltimo
re in de staat Maryland. De tweeling,
de meisjes Lea en Tabea Block uit
Lemgo, is al in het ziekenhuis, maar
de operatie staat voorlopig gepland
voor september. Het hoofd van het
chirurgenteam dat de operatie gaat
uitvoeren, Ben Carson, maakte ook
deel uit van het team dat vorig jaar
probeerde de met de hoofden aan el
kaar gegroeide 29-jarige Iraanse
tweeling Laleh en Ladan Bijani te
scheiden. De zusjes overleden tij
dens de operatie. Het was voor het
eerst dat werd geprobeerd een vol
wassen tweeling met vergroeide
hoofden te scheiden. Er zijn wel eer
der baby's gescheiden die met de
schedels aan elkaar waren gegroeid.
Een vrouw uit Amstelveen heeft
voor de rechtbank in Arnhem in
kort geding de URN MET AS van
haar overleden vriend opgeëist.
Volgens de vrouw had haar vriend
tien dagen voor zijn overlijden een
codicil opgesteld, waarin hij aan
geeft dat zijn familie niet over zijn
as mocht beschikken. Het was de
wens van haar vriend dat zijn as
zou worden verwerkt tot een DIA
MANT. De familieleden weigeren
echter de urn met as af te staan. Zij
zeggen dat het codicil niet rechts
geldig is en dat zij over een rechts
geldig, handgeschreven codicil uit
1996 beschikken. De urn staat nu
al enkele maanden op begraaf
plaats en crematorium Westgaarde.
Om uit de impasse te komen had
het crematorium een Salomonsoor-
deel uitgesproken: de as verdelen
tussen vriendin en familie. Maar
dat voorstel vinden beide partijen
onaanvaardbaar. Uitspraak 2 juli.
De Amerikaanse popdiva MADONNA mag WANDELAARS voortaan weren van
grote delen van haar landgoed Ashcombe House, in het zuidwesten van Enge
land. De Britse autoriteiten maakten gisteren bekend dat de stukken land die
het dichtst bij haar landhuis liggen, niet langer te boek staan als openbaar ge
bied. Het Britse Agentschap voor het Platteland is momenteel bezig landelijke
gebieden in kaart te brengen die onder een nieuwe wet voor het publiek toegan
kelijk zijn. Op die kaart stond ook het landgoed dat Madonna en haar echtge
noot, regisseur Guy Ritchie, twee jaar geleden kochten voor 14 miljoen euro. Ma
donna en Ritchie tekenden in mei protest aan, omdat zij hun recht op privacy in
gevaar zagen komen. Wandelaars, en ook fotografen, zouden hun luxueuze villa
tot op slechts een kleine honderd meter kunnen naderen. Zij zijn deels in het ge
lijk gesteld. Hoewel een flink deel van het landgoed openbaar gebied blijft, kun
nen pottenkijkers niet meer binnen gezichtsafstand van hun huis komen.
Verspreid over het land schieten
woontorens de lucht in. Volgens
Jan Klerkx van de Stichting Hoog
bouw kunnen de bescheiden wol
kenkrabbers een aanwinst zijn voor
een stad. „Maar staat een toren zo
maar ergens hoog te wezen, dan is
het niets."
Jan Klerkx van de Stichting Hoog
bouw doet geen moeite zijn en
thousiasme te verbergen. In snel
tempo somt hij de projecten op
die op stapel staan. De Stichting
Hoogbouw, die in 2004 het 20-ja-
rig bestaan viert, is ooit opgericht
om architecten, gemeenten, pro
jectontwikkelaars en bouwbedrij
ven enthousiast te maken voor
hoogbouw.
In die missie is de stichting in
middels geslaagd, want verspreid
over het land schieten torens de
lucht in. „Hoogbouw is bespreek
baar geworden. De vraag is nu
wat torens toevoegen en hoe je ze
in de stedelijke bebouwing kunt
inpassen."
Nee, Klerkx noemt zichzelf geen
overdreven liefhebber van hoog
bouw. De promotie van wolken
krabbers -hoewel die benaming
enigszins overdreven is- komt vol
gens hem voort uit zijn passie
voor de stedelijke omgeving.
„Hoe creëer je plekken waar je al
les bij de hand hebt: wonen, werk,
recreatie."
In de jaren zestig en zeventig
werd die vraag beantwoord met
de bouw van nieuwbouwwijken
5 vol torenflats. „De Bijlmer
s is een bekend voor-
beeld", aldus
Klerkx, „maar
Va\\v vrijwel in iede
re stad is een
soortgelijke
wijk te vin
den". Het
Ut
uitlui
iiiiiiitii
lllil
De Hoftoren in Den Haag biedt on
derdak aan het ministerie van on
derwijs, cultuur en wetenschap
pen. De gemeente Frankfurt kende
het gebouw onlangs de High-Rise
Award toe, een prijs voor geslaag
de hoogbouw.
De leden van de Club Ciclista Xaló zijn op deze vroege
zondagmorgen een 'poco flojo' (spreek uit: floggo, een
beetje slap). De ene helft heeft de 162 kilometer van
Moratalla -een week eerder- nog in de benen en draait
zich thuis, in bed, nog eens om. De andere helft vindt
de 133 kilometer die voor vandaag op het programma
staan wat teveel van het goede en kiest voor een rondje
om de kerk. Mijn voornemen om onderweg flink op
mijn Spaans te oefenen zie ik in rook opgaan als ik het
groepje van vier overgebleven wielrenners monster
waarmee ik straks wél de bergketen Tudons over moet:
een Nederlander (mijn in Spanje rentenierende vriend)
de twee Engelse leden Gareth en Sandy en één Span
jaard (Armando) die zich met een spraakgebrek bij
voorkeur in het Valenciaans uitdrukt. Een gesprek voe
ren met hem is netzo lastig als na een verkorte inbur-
geringscursus Nederlands contact leggen met een stot
terende Fries.
Drie belangrijke doelen heb ik me deze vakantie ge
steld: ik zal mijn kennis van de Spaanse taal op een
aanzienlijk hoger niveau brengen, ik wil nog een paar
kilo afvallen en ik probeer mijn conditie op te vijzelen
voor de zomervakantie, die wij aan de voet van de le
gendarische Alpe d'Huez doorbrengen. Deze drie voor
nemens vallen samen op de racefiets: om de dag verla
ten mijn vriend en ik onze vallei in het achterland van
de Costa Blanca om in de omliggende bergketens 100
tot 140 kilometer te fietsen. En op zondag rijden wij in
het pakje van de Club Ciclista Xaló (www.ccxalo.com)
en volgen we de geplande Rutas Temporada 2004. Nou
ja, gepland... Als Spaanse wielrenners ergens goed in
zijn, is het afwijken van de geplande route.
Voor iemand die niet vaak fietst, klinkt 100 tot 140 ki
lometer per dag behoorlijk indrukwekkend. Maar in de
Tour de France is het hooguit een middagetappe. En
wij mogen er de hele dag over doen. Na twee uur stop
pen we in de regel voor almuerzo, de lichte maaltijd
tussen ontbijt en middagmaal (voor ons twee koppen
café con leche, een stuk taarten/of een bocadillo, een
half stokbrood met beleg) en weer twee uur later klos
sen we in ons wielerkloffie een restaurant binnen waar
het-blijkens de aantallen busjes van aannemers en
auto's van vertegenwoordigers- goed toeven is. Spaanse
restaurateurs weten wat wielrenners toekomt: er komt
een literfles cola, een schotel met salade en een mand
met brood op tafel. Daarna wordt in hoog tempo het
menu del dia geserveerd: paella met kabeljauw, daar
na kip of vlees met frieten en als postre (toetje) flan
(pudding), fruit of taart. We spoelen het weg met een
fles wijn en een liter casera (bubbelwater met een
smaakje om de drank mee aan te lengen). Vervolgens
laten we ons dan nog een carajillo (een kopje koffie
met cognac) voorzetten. Aan de bar worden ten slotte
onze bidons gevuld met water en ijsklontjes en mogen
we in totaal 15 euro afrekenen. Wat hou ik van dit
land!
Onze routes zijn meestal zo gepland dat we de laatste
veertig kilometer voornamelijk bergaf rijden. En een
voordeel van een fietshelm is dat je door de Guardia
Civil nooit wordt aangehouden voor een blaastest.
Onze tweede zondag met de Club Ciclista Xaló is die
waarop in het dorp de eerste communie wordt gevierd.
De vrouwen gaan naar de kerk, de mannen gaan eerst
een stukje fietsen. Altea-Coll de Rates (86 kilome
ter) staat er in het routeboekje, waarbij de gebrui
kelijke maaltijd onderweg is vervangen door een
muesli-reep. Maar ik verbaas me er al niet meer
over dat we de hele andere kant op rijden en
na dertig kilometer licht klimmen neerstrij
ken op een terras, waar de tafels onder een
olijfboom worden geschoven en er grote
flessen bier, wijn en casera op tafel komen
en een gedienstige ober onze bestellingen
opneemt. We sluiten niet af met één, maar
met twee carajillos. Op weg naar Xaló rin
kelen in de zakken van de wielershirts de
mobieltjes van de mannen. Hun vrouwen
bij de kerk vragen zich af waar ze blijven.
Hoe is het ondertussen met mijn vakantie
doelen? Na tweeënhalve week Spanje heb ik
één nieuw woord geleerd: cabronet. Dat is
Valenciaans voor (kleine) cabron, wat in
het Spaans weer grote bok, oftewel
'klootzak' betekent. Na ruim 900 kilo
meter trappen door de bergen blijk ik
twee kilo te zijn aangekomen. En mijn
benen voelen met de dag zwaarder.
Ik ben een 'poco flojo'.
Reageren? column@dlclcvanderplas.nl
Huisdierenbezitters lijken steeds va
ker genoeg te hebben van hun beest.
Dat constateert de Dierenbescher
ming op basis van het aantal beesten
dat in 2003 in dierenasiels terecht
kwam. Vorig jaar bleken 7632 hon
den en 10.348 katten bij nader inzien
niet te voldoen.
In totaal kwamen minder beesten in
een asiel terecht. 70.720 in 2003 te
gen ruim 75.000 een jaar eerder. De
Dierenbescherming noemt het even
wel opvallend dat relatief veel eige
naren afstand doen van hun dier, dat
aantal steeg met 3 procent. De Die
renbescherming wijt dit er aan dat
mensen ondoordacht een huisdier
aanschaffen.
De zomermaanden zijn nog altijd
topmaanden voor de asiels. Onder
het mom van allergie, de komst van
een baby of verhuizing worden hon
den en katten in asiels achtergelaten.
Altijd nog beter dan het buiten zet-
Anne Morrow Lindbergh
Je kunt niet alle mooie
schelpen op het strand
verzamelen
ten van het beest of achterlaten in
het bos. Deze beesten komen vaak
als zwerfdier in het asiel terecht. Van
de honden wordt driekwart weer op
gehaald, maar katten kennen zelden
dit geluk. In 13 procent van de geval
len kijkt hun baasje nog naar hen
om.
Dierenasiels weten in veel gevallen
de beesten weer ergens onder te
brengen. Van de katten krijgt 81 pro
cent een nieuw thuis, 87 procent van
de honden vindt weer onderdak.
Toch maakt de Dierenbescherming
zich zorgen over het hoge aantal
asieldieren. Vooral met de drukke
zomermaanden voor de deur wach
ten hen zware tijden. Volgens de
Dierenbescherming kan alleen een
mentaliteitsverandering bij huis
diereigenaren het aantal asieldieren
terugdringen, anp
De hoogste gebouwen
De vijf hoogste torens
van Nederland in 2004
151 meter - Delftse Poort Rotterdam
142 meter - Hoftoren Den Haag
141,6 meter - Westpoint Tilburg
135 meter - Rembrandtoren Amsterdam
132 meter - Milleniumtoren Rotterdam
De vijf hoogste torens
van Nederland in 2010
187 meter - Coolsingeltoren Rotterdam
164 meter - Hollandsche Meester Zoetermeer
154 meter - Jungerhans Toren Rotterdam
151 meter - Delftse Poort Rotterdam
150 meter - Emmatoren Groningen
De hoogste gebouwen ter wereld
508 meter - Taipei 101 Taipei Taiwan
451 meter - Patronas Towers Kuala Lumpur
443 meter - Sears Tower Chicago
420 meter - Jin Mao Building Shanghai
391 meter - Citic Plaza Guangzhou
381 meter - Empire State Building New York
voordeel van de opbouw van deze
wijken is dat op de grond ruimte
is voor allerhande voorzieningen.
Toch is het niet de juiste aanpak
gebleken. „Omdat veel mensen
het als saaie wijken ervaren." De
saaie wijken verloederden.
De hoogbouw die nu in het land
opduikt, laat zich niet vergelijken
met flatgebouwen van pakweg
dertig jaar geleden. Kantoorkolos
sen en woontorens vormen tegen
woordig een uniek baken in de
stad en dragen bij aan de skyline.
Bijna als vanzelfsprekend stond
Rotterdam -waar al in 1898 de
eerste kantoortoren van Neder
land verscheen- aan de wieg van
de herwaardering van hoogbouw.
Sinds 1990 zijn in de stad tien ge
bouwen neergezet die hoger zijn
dan honderd meter, waaronder
Delftse Poort dat met 151 meter
het hoogste gebouw van Neder
land is.
En daar komen er voor 2010 nog
een aantal bij. Vorig jaar is bij
voorbeeld gestart met de bouw
van Montevideo, een woontoren
met 43 verdiepingen die is ont
worpen door architecten bureau
Mecanoo. Het gebouw zelf -dat in
2006 wordt opgeleverd- is 139,5
meter hoog. Doordat op het dak
een enorme M wordt geplaatst
bereikt het gevaarte uiteindelijk
een hoogte van 151,5 meter.
Maar het kan nog hoger. De Cool
singeltoren aan de Kruiskade, een
ontwerp van PPKS Architecten,
moet een dakhoogte krijgen van
187 meter. De spits zou tot 212
meter hoogte reiken. Met de
bouw wordt pas begonnen als een
behoorlijk deel van de kantoor
ruimte is verhuurd. Volgens
Klerkx is het de vraag of dat zal
gaan lukken. „En dan kan het in
teressant zijn om een deel als ap
partementen aan te bieden."
De functie van hoogbouw is so
wieso veranderd. Werden tot be-
Westpoint in Tilburg, de hoogste woontoren van Nederland. Foto's: GPD/Roland de Bruin
gin deze eeuw voornamelijk kan
toorkolossen uit de grond ge
stampt, inmiddels bieden de hoge
bouwwerken steeds vaker ruimte
aan appartementen en penthou
ses. Voorbeeld daarvan is het zo
juist opgeleverde Westpoint (Van
Aken Architektuur) in Tilburg, dat
met 141,6 meter en 47 verdiepin
gen de hoogste woontoren van
het land is.
In Eindhoven wordt gebouwd aan
de Admiraal. Deze woontoren,
ontworpen door de bekende ar
chitect Cees Dam, meet na ople
vering 105 meter. In de Eindho-
vense wijk Woensel verschijnt
Porthas, een 100,8 meter hoge
woontoren die later gezelschap
moet krijgen van Athos en Aramis.
In Den Haag verschijnt Het Strijk
ijzer (132 meter, oplevering 2006).
De plannen voor nog een woon
toren in Tilburg met een hoogte
van 101 meter (de Stadsheer) zijn
voorlopig van de baan, omdat de
projectontwikkelaar er niet in
slaagde voldoende appartemen
ten te verkopen. Ook van West
point staan nog zeker tien appar
tementen te koop, van 275.000 tot
499.000 euro.
Dat heeft te maken met de wo
ningmarkt. De vraag naar dure
appartementen is de afgelopen ja
ren afgenomen. Het zijn exclusie
ve appartementen die dus ook
niet bijdragen aan het oplossen
van de woningnood. „Het gaat
om een promillage van het totale
woningaanbod", aldus Klerkx.
Docent Stedenbouw Ad van Ter-
heijden van Avans Hogeschool re
kende nog voor de oplevering van
Westpoint in Tilburg voor
ruimtewinst gering is. „Als
kening houdt met zon en
dan wordt de afstand
gebouwen groter."
Bovendien zijn op de
voorzieningen nodig,
een toren zomaar mooi te
dan is het niets", schetst
Omdat een historisch
ontbreekt, lenen steden als
burg, Eindhoven en
zich daarom volgens hem zo
voor hoogbouw. „De kans
verschillende functies elkaai
weg zitten is daardoor aanzi
kleiner."
Paul Geerts
Informatie: www.hoogbouw.nl,
craperpage.com.
