VS nemen afscheid van Reagan
BUITENLAND
'Rode Ken' blijft nog vier jaar burgemeester van Londen
Republika Srpska erkent massamoord Srebrenica
Niemand was bij Saddam zijn leven zeker
Indrukwekkend vertoon van aanhankelijkheid aan veertigste president
Juf spoelt leerling de mond
Racistisch Vlaams Blok
scoort beter dan ooit
Ooglapje Dayan in aanbieding
'Snel ontwikkeling van
medicijn tegen HIV'
- iruik honden in
ie iGhraib mocht
Ei
HCTon - Het intimideren
[detineerden met honden
j\bu Ghraib gevangenis bij
d gebeurde met goedkeu
rt een Amerikaanse twee-
generaal. Dat blijkt uit
iderzoek naar de mishan-
en in het Abu Ghraib
ex. The Washington Post
reef gisteren hoe de hon-
leiders werkten: twee van
iuden een wedstrijd heb-
ihouden wie met zijn
iet eerst een gevangene
angst zou aanjagen dat
noest plassen.
i'je voor
Italianen
De Italiaanse premier
coni heeft alle Italiaanse
rs van een mobiele tele-
31 sms'je gestuurd met
ichap vooral dit week-
te gaan stemmen voor de
iese verkiezingen. In het
worden de kiezers geïn-
Islerd over de openingstij-
jn de stembureaus zater-
i zondag. Hoewel Berlus-
>en stemadvies geeft,
iet berichtje tot felle reac-
in de oppositie geleid. De
partijen vinden dat de
e premier met zijn initia-
t recht van de Italianen
racy heeft geschonden.
tef: Talloze
sslaafjes
3 - Miljoenen kinderen,
meisjes, moeten bui
lis huishoudelijk werk
iten. Huisslaafjes noemt
Mdnderfonds Unicef
'andaag is het de Interna-
eDag tegen Kinderarbeid,
f-baas Carol Bellamy
dat landen met wetten
en komen die kindermis-
en -arbeid tegengaan,
fvermoedt dat er alleen
1-Azië al vijf miljoen
aaijes zijn. Volgens bere
gen telt Brazilië er
A DO, Haïti 250.000, Kenia
I DO en Indonesië 700.000.
E anderen gaan niet naar
J. Bovendien komen ze
ijks in aanraking met ge-
dsdiensten en hebben
:iaal leven.
'Ie dolfijnen op
ind Mauritanië
- Op de stranden van
tanië zijn afgelopen week
[le dolfijnen aangespoeld,
leidde Mika Diopp van
lauritaanse Oceanografie-
Lut. Wetenschappers van
ptituut troffen de dolfïj-
bn op het strand van het
ÉMboyo, dichtbij de grens
megal. Milieuactivisten
feden dat de dieren het
joffer zijn geworden van
lies onder het waterop-
c Die explosies waren
|ld om olie te vinden. Di-
e echter dat de officiële
joorzaak nog niet is vast-
stijnse
mling dood
uem - De zevenling die
in een Palestijns zieken-
geboren, is in de afgelo-
gen gestorven. Eén meis
leed direct na de keizer-
ioorte. De andere ba-
meisjes en drie jon-
itierven tussen maandag
lerdag, zei een woord-
rvan het ziekenhuis gis-
De zevenling werd gebo-
een zwangerschap van
en. De baby's wogen 550
gram. De moeder, die
n 4-jarige dochter heeft,
ging toen ze zwanger
een vruchtbaarheidsbe-
ling.
zaterdag 12 JUNI 2004
itsgreep in
:o mislukt
Britse kiezers straffen Labour voor Irak-beleid van premier Tony Blair
door onze correspondent Esther Gotink
londen - Ken Livingstone krijgt een tweede
termijn als burgemeester van Londen. Na
een zenuwslopende nek-aan-nek race be
haalde hij het benodigde aantal stemmen
om de conservatieve Steve Norris te kunnen
verslaan. 'Rode Ken' stond kandidaat voor
Labour, de partij die in de lokale verkiezin
gen gisteren alleen maar grote nederlagen
leed.
Londenaren gingen donderdag naar de
stembus voor de Europese en regionale ver
kiezingen én voor de herverkiezing van htm
burgemeester. Voor deze laatste stemming
moesten ze een eerste en een tweede voor
keur opgeven. De complexe telling maakte
dat de kandidaten tot gisteravond laat moes
ten wachten op de uitslag.
„We hebben afgelopen twee decennia twee
dominante politieke figuren gekend, Tony
Blair en Margaret Thatcher", reageerde Li
vingstone eerder deze week. „Beiden hebben
geprobeerd me te verpletteren - en beiden
hebben gefaald." 'Rode Ken', zo genoemd
vanwege zijn zeer linkse opvattingen die
conservatief premier Thatcher in de jaren
tachtig deden gruwen, is de afgelopen vier
jaar succesvol geweest door auto's uit de
binnenstad te weren middels een tolheffing
en meer bussen in te zetten. Ook bracht hij
vijfduizend extra politieagenten op straat,
waarmee de criminaliteit daalde. De conser
vatieve kandidaat Norris onderstreepte in
zijn campagne echter dat de zware crimina
liteit alleen maar verder is toegenomen. Li
vingstone zorgde er verder voor dat karakte
ristieke locaties in Londen zoals Travalgar
Square nieuw leven werden ingeblazen.
Zijn populariteit taande enigszins toen hij te
rugkeerde in Labour, die hem vier jaar gele
den uit de partij had gegooid. De partij had
indertijd al een kandidaat voor het burge
meesterschap aangewezen, desondanks be
sloot Livingstone ook mee te dingen. Hij
ging op als onafhankelijk kandidaat en wist
Labour de ogen uit te steken met een over
weldigende meerderheid.
Dit keer was het slechts een nipte overwin
ning, en de enige winst die Labour gisteren
boekte. De Britten die boos zijn over de oor
log in Irak hebben Blair in de regionale ver
kiezingen op zijn nummer gezet. Labour
kwam uit op een derde plaats, achter de
conservatieven en liberaal-democraten. Spe
culaties over de positie van Blair laaiden op
nieuw op, maar de meeste analisten menen
dat hij de landelijke verkiezingen nog steeds
kan winnen. Die staan gepland voor mei
2005.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Amerika heeft
met indrukwekkend ceremonieel
vertoon afscheid genomen van
Ronald W. Reagan, de veertigste
president van de VS.
Tijdens een oecumenische uit
vaartdienst in de kathedraal
van Washington werden zijn
optimisme en geloof in vrijheid
en Amerika geprezen. Vader en
zoon Bush spraken met eerbied
en humor over de man, onder
wie Bush senior diende als vice-
president en wie Bush junior is
gaan beschouwen als zijn con
servatieve voorbeeld.
„Ik heb een dierbare vriend ver
loren", zei Margaret Thatcher in
een videoboodschap. De Britse
conservatieve oud-premier en
trouwe bondgenoot van Reagan
was in de kerk aanwezig, maar
haar gezondheid is te zwak ge
worden voor een publiek optie
den. Ze roemde de betekenis
van Reagan voor de wereldge
schiedenis - vanwege zijn rol bij
het beëindigen van de Koude
Oorlog - en zijn streven „om
ons allemaal op te vrolijken".
Met de rouwplechtigheden van
gisteren kwam er een eind aan
zes dagen van rouw, luisterrijke
rituelen, publieke affectie en
overwegend goede herinnerin
gen aan de oud-president. Het
was de eerste staatsbegrafenis
in Washington sinds 1973 (Lyn
don Johnson).
Ook de gewone Amerikanen
namen afscheid van Reagan. In
het Capitool, onder de markan
te koepel van het parlementaire
'thuis' van de VS, schuifelden
90.000 mensen langs zijn
doodskist, nadat eerder hon
derdduizend mensen in Cali-
fornië afscheid van hem na
men.
Gisterochtend begon Reagan
aan zijn laatste reis, onder het
wakend oog van de frêle ogen
de Nancy Reagan (82).
Er waren tijdens de uitvaart
veel hoge gasten aanwezig:
new york/anp - Een lerares
op een Amerikaanse basis
school heeft een scholier let
terlijk de mond gespoeld. De
docente deed een druppel
zeep op de onderlip van de
leerling om hem te straffen
voor de scheldwoorden die
hij tegen een klasgenote ge
bruikte. De 48-jarige Lori
Thomas stond perplex over
het gemene en obscene taal
gebruik van de 10-jarige leer
ling. De lerares is met be
taald verlof gestuurd. Tho
mas wilde met de straf voor
komen dat de jongen, die al
herhaaldelijk naar huis was
gestuurd, opnieuw een week
van school zou blijven. De
ouderwetse manier werkt,
verdedigde de lerares zich.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - Het Vlaams Blok, vol
gens de rechter een racistische
partij, scoort beter dan ooit. Uit
een laatste opiniepeiling aan de
vooravond van de Belgische
deelstaatverkiezingen, blijkt dat
de extreemrechtse partij uit
komt op 22,6 procent van de
stemmen. Daarmee wordt het
de derde partij van Vlaanderen,
vlak achter de SP-A van de po
pulaire socialist Steve Stevaert,
die ééntiende procent meer
haalt. Onbetwist leider wordt
de christen-democratische CD
&V. Bij de federale verkiezingen
vorig jaar bleef het Vlaams Blok
nog steken op 17,9 procent van
de stemmen. Het lijkt erop dat
de uitspraak van het Hof van
Beroep in Gent, dat het Blok
een racistische partij is die sys
tematisch aanzet tot vreemde
lingenhaat, extreemrechts al
leen maar in de kaart speelt.
Grote verliezer is de VLD van de
liberale Belgische premier Guy
Verhofstadt. Volgens de meest
recente opiniepeiling zakken de
Vlaamse Liberalen en Demo
craten naar een vierde plaats en
halen ze niet meer dan 20,5
procent van de stemmen, een
daling met 4,8 procent in verge
lijking met de federale verkie
zingen van mei vorig jaar.
In een open brief 'aan zes mil
joen Vlamingen', die deze week
in enkele Belgische kranten ver
scheen, waarschuwt Verhof
stadt voor een terugkeer naar
de dagen van rooms-rood. „Het
verstikkende harnas van bespa
ren, stijgende belastingen en
een verlamde overheid is niet
de tijd waarnaar we terug moe
ten", aldus de premier.
Op de achtergrond spelen de
Europese ambities van Verhof
stadt, die genoemd wordt als
nieuwe voorzitter van de Euro
pese Commissie. Als zijn partij
wegzakt bij de regionale en Eu
ropese verkiezingen, die in Bel
gië ook morgen worden gehou
den, dan is dat niet goed voor
zijn aanzien in Europa.
Sioux-indiaan Glynn Crooks neemt afscheid van Ronald Reagan. Hij is een van de negentigduizend Amerikanen die in Washington de voor
malige president hun respect betoonden. Foto: AP
oud-presidenten van de VS,
(oud)-regeringsleiders, leden
van buitenlandse koninklijke
families, ministers en parle
mentariërs. Nederland had
oud-minister van buitenlandse
zaken Max van der Stoel afge
vaardigd.
Na de plechtigheid werd het li
chaam van de 93 jaar geworden
oud-president naar Califomië
gevlogen voor een begrafenis
bij zonsondergang bij zijn pre
sidentiële bibliotheek, gelegen
op een heuvel in Simi Valley bij
Los Angeles.
banja luka/den haag/anp-afp - Repu
blika Srpska (RS), de Servische entiteit
binnen Bosnië, geeft toe dat zijn troe
pen na de val van Srebrenica „duizen
den moslims hebben geliquideerd". Dit
staat in een rapport dat vrijdag aan de
internationale gemeenschap is over
handigd.
De RS geeft ook toe dat de daders heb
ben geprobeerd de misdaden te verber
gen. Het rapport is onder druk van de
internationale gemeenschap tot stand
gekomen, na een eerder bagatelliserend
rapport uit 2002.
De Bosnisch-Servische commissie die
'Srebrenica' heeft onderzocht, komt tot
de conclusie dat er zware schendingen
van het internationale humanitaire oor
logsrecht hebben plaatsgehad. Ook on
derschrijft de commissie de constate
ringen van het Joegoslavië-Tribunaal
wat betreft het weer opgraven van lijken
die vervolgens naar „secundaire massa
graven" werden overgebracht.
Het rapport van een veertigtal pagina's
beschrijft dat Bosnisch-Servische mili
tairen en agenten aan de massaslach
ting meededen, onder wie speciale een
heden van het ministerie van binnen
landse zaken van Republika Srpska.
Eerder al was bekendgeworden dat de
Bosnisch-Servische Srebrenica-com-
missie tientallen nieuwe massagraven
heeft ontdekt. Het totale dodental
wordt door diverse bronnen geschat op
7000 h 8000.
jeruzalem/ap - De familie van
de legendarische Israëlische ge
neraal Moshe Dayan heeft vrij
dag woest gereageerd op de
aankondiging van zijn voorma
lige chauffeur en lijfwacht dat
hij een van de karakteristieke
ooglapjes van Dayan wil veilen.
Shalom Kayer kreeg het ooglap
je en een pistool na het overlij
den van Dayan in 1981 cadeau
van diens weduwe.
Kayer heeft het ooglapje nu ter
veiling aangeboden, aldus de
krant Yediot Ahronot. In 1988
betaalde een rijke joodse verza
melaar in de VS 190.000 dollar
voor drie Dayan-memorabilia,
waaronder een ander ooglapje.
Dayan verloor in 1941 zijn lin
keroog toen hij door een verre
kijker turend geraakt werd door
een kogel tijdens gevechten te
gen Franse Vichy-troepen in
Syrië.
Moshe Dayan. Foto: AP
Hasa - In de Congolese
ca Istad Kinshasa is hevig ge
in nadat een kleine groep
iren in de nacht van don-
i op vrijdag een couppo-
ad ingezet. President Jo-
(abila (32) verzekerde de
ang op de televisie dat de
was mislukt en zijn rege-
situatie onder controle
et was de tweede op-
n enkele maanden. In
vielen enkele honderden
E en militaire bases in de
i h ktad aan.
stuurt troepen
;lr zuiden Sudan
vork - De VN-Veiligheids-
leeft vrijdag unaniem in-
nd met een vredesmissie
d-Sudan. De regering en
1 6n bereikten onlangs een
d- ipe-akkoord over het be-
ijn, lenvan een jarenlange
ioe< Oorlog over meer auto
ivoor het niet-islamiti-
uiden van Sudan. De VN-
smacht moet toezien op
lieven van het vredesak-
dat een dezer dagen
ondertekend. De Veilig-
&ad nep Sudan ook op
nd te maken aan het ge-
de westelijke regio Dar-
sar honderdduizenden
en zijn gevlucht voor Ara-
•islamitische milities.
G8 wil aids-onderzoek bundelen
Lijfarts Irakese dictator schrijft boek over zijn ervaringen
savannah/anp - De zeven
rijkste industrielanden en Rus
land, de G8, hebben op hun
driedaagse top in Savannah, in
Amerika, besloten vaart te zet
ten achter de ontwikkeling van
een medicijn tegen HIV, het
virus dat aids veroorzaakt.
De regeringsleiders hebben
besloten een onderneming op
te richten die onderzoek doet
naar een vaccin tegen het HIV-
virus.
Het doel is de ontwikkeling
van een vaccin tegen HIV te
bespoedigen door de coördi
natie van diverse onderzoeken
en de uitwisseling van gege
vens te verbeteren. De rege
ringsleiders besloten een we
reldwijd uniform systeem op
te zetten voor het rapporteren
van onderzoeksresultaten en
het uitwisselen van informatie.
De G8-top werd gisteren afge
sloten met een aantal goede
voornemens: de machtigste
landen ter wereld willen dat er
meer democratie komt in het
Midden-Oosten en dat de
schuldenlast in Afrika wordt
verlicht. De acht landen gaan
het programma voor schul
denverlichting voor de armste
landen met twee jaar verlen
gen. Afrikaanse leiders, die ook
aan tafel zaten, toonden zich
teleurgesteld dat niet is beslo
ten om de allerarmste landen
hun schulden kwijt te schel
den. Ook is afgesproken om
tienduizenden blauwhelmen
op te leiden om in Afrika te
werken.
Vooral op aandringen van de
Europese landen krijgt het
zoeken naar een oplossing
voor het Israëlisch-Palestijnse
conflict prioriteit. De G8-sta-
ten maakten duidelijk dat de
hervormingen in het hele Mid
den-Oosten in de landen zelf
moeten ontstaan en niet van
buitenaf moeten worden op
gelegd. De G8 vindt dat de
routekaart, het jongste plan
om vrede in de regio te bevor
deren, nieuw leven moet wor
den ingeblazen. Het plan dat
voorziet in een nieuwe Pales
tijnse staat Palestina, werd vo
rig jaar gepresenteerd. Geen
van de partijen deed tot nu toe
de overeengekomen stappen.
door James McGonigal
Amsterdam - Ala Bashir is een
internationaal vermaard plas
tisch chirurg en een bekende
kunstschilder en beeldhouwer.
Tijdens de gruwelijke oorlog
van Irak tegen Iran lapte hij in
Bagdad duizenden gewonde
soldaten op. En dat trok de
aandacht van dictator Saddam
Hussein. In 1983 nodigde Sad
dam hem uit tot zijn persoon
lijk medisch team toe te treden.
Weigeren kon niet.
Hoe heeft Bashir (64) die twin
tig jaar overleefd, waar anderen
uit de entourage van de dictator
hardhandig werden verwijderd?
„Ik heb altijd afstand gehou
den. Ik wilde nooit meer dan
een relatie arts-patient. Ik was
geen bedreiging voor hem. Mis
schien verschafte mijn kunste
naarschap ook een zekere be
scherming", zegt Bashir nu.
Hij is in Amsterdam om te pra
ten over het boek dat hij heeft
geschreven over zijn leven in de
schaduw van de dictator. „De
man is ontegenzeglijk een psy
chopaat. Tegen mij was hij al
tijd rustig en vriendelijk. Maar
zijn vijanden trad hij meedo-
Ala Bashir. Foto: GPD/Bram Budel
genloos tegemoet." En Saddam
koos ze heel gemakkelijk: de
arts die per ongeluk zijn hoofd
om de deur van de behandelka
mer stak toen de dictator daar
aan een likdoorn werd behan
deld, werd de volgende och
tend wakker in de gevangenis.
Hij kwam er pas zes maanden
later uit.
Het kijkje in de keuken van
Saddam en zijn clan is gruwe
lijk. Niet alleen was niemand
zijn leven zeker die in contact
raakte met de familie, ook de
leden van de familie stonden
elkaar naar het leven. Bashir
werd om de haverklap te hulp
geroepen als weer eens een
zoon een neef had neergescho
ten, of een oom een zwager. Of
als een dronkeman zijn kalasj-
nikov in de eigen voet had ge
leegd. Saddam deed een beroep
op hem na een autobotsing in
nachtelijk Bagdad in aanwezig
heid van een onbekende vrouw.
Bashir repareerde de schade
aan zijn gezicht in enkele uren
onzichtbaar, zodat niemand
iets hoefde weten.
De ruzies, vechtpartijen, brand
stichtingen in huizen en gara
ges van de familie onderling
verbleken bij het geweld dat de
leden van de stam toepasten te
gen derden. Van één ongelukki
ge bleek bij onderzoek voor de
begrafenis dat 'de kaak was ver
brijzeld, de linkerarm gebroken
en de rest van het lichaam
beurs geslagen. Van dichtbij
waren 9-mm kogels afgevuurd
op hoofd, bekken en dij. Zijn
ogen waren weg', aldus een
passage uit het boek.
„Irak is doortrokken is van
woede, haat en wraakzucht,"
zegt hij nu. „In de Iraakse sa
menleving is geen enkele ruim
te voor tolerantie, laat staan
naastenliefde." Hij denkt dat de
Amerikanen en Britten deze
middeleeuwse, wrede onder
stroom niet bevatten. „Dat
voorspelt weinig goeds voor de
toekomst."
Eén van zijn ergste taken in het
ziekenhuis was het aanwijzen
van bijna afgestudeerde artsen
voor dienst in de Abu Ghraib-
gevangenis (waar nu de Ameri
kanen in opspraak zijn - red.).
Daar werden de tegenstanders
van het regime opgehangen,
een arts moest vaststellen of de
dood was ingetreden. Soms was
het zo druk, dat de beulen geen
tijd hadden de lijkA weg te sle
pen. De nog op te hangen ge
vangenen strompelden over de
doden heen naar de galg. Daar
tussen scharrelde de jonge arts,
voelend of de lijken inderdaad
lijk waren. „Ikzelf ben nooit in
deze gevangenis geweest", zegt
Bashir nu, „Maar ik wist wat er
gebeurde." Hij probeerde zijn
mensen zoveel aan dit soort
opdrachten te onttrekken.
Hij woont en werkt nu in Qua-
tar. Vrouw en twee zoons wo
nen in Londen. Hij heeft een
uitnodiging gekregen in Oslo
plastisch chirurg te worden in
een groot ziekenhuis. Gaat hij
ooit nog terug naar Irak? „On
mogelijk. Een deel van het volk
ziet mij als vertrouweling van
Saddam. En na dit boek hebben
zijn echte vertrouwelingen een
appeltje met mij te schillen."
