lm
m
Criminelen zijn
plaag voor
Zandvoortse
middenstand
12 JUNI
2004
weekendbijlage
leidsch
Dagblad
Achtergrond
Twee keer
naar de top
van Broad Peak
Reportage
g Nederland
T kantelt: NAP
£-■ gaat' op de schop
Zandvoort. Foto: Studio Honing
IUUIU nulling
aan de Noordzee
De badplaats Zandvoort is uitgegroeid tot een broeinest van louche types.
Dubieuze vastgoedhandelaren doen er graag zaken en schaffen er aardige
huizen aan. Tientallen 'incassobureaus' - stromannen van criminelen en
duistere figuren - zijn een plaag voor met schulden worstelende lokale
ondernemers. De liquidatie van Gijs van Dam junior maakt het eens te meer
duidelijk: de onderwereld roert zich in de achtertuin van Amsterdam.
door Carlo Nijveen
De Haltestraat, hartje Zandvoort. Een
langgerekt lint van discotheken, eet-
gelegenheden, kroegen en winkels.
Zandvoorters doen er hun boodschappen, toe
risten strijken er loompjes neer op de terrassen
of schuiven er achter een van de honderden
restauranttafeltjes. Dat de badplaatsbezoekers
daarbij kunnen belanden in een pand dat be
hoort tot het erfgoed van de onlangs vermoor
de vastgoedmagnaat Willem Endstra, weten de
meeste van hen niet.
Het ir. G. Friedhoffplein, even verderop in de
badplaats. Een rustig gelegen buurt, pal achter
de Boulevard Paulus Loot. Bedaard bijna. Tot
twee weken geleden. Toen werden de bewo
ners opgeschrikt door de koelbloedige liquida
tie van Gijs van Dam junior, zoon van een be
kende Amsterdamse ex-drugshandelaar èn
kersvers inwoner van de badplaats.
Na die moord gaan in Zandvoort - bijna als
vanzelfsprekend - de namen van Willem
Endstra en anderen over de tong. Want het is
een publiek dorpsgeheim dat behalve Endstra
ook figuren als Heineken-ontvoerder Cor van
Hout en de niet geheel onomstreden vastgoed
handelaar Bertus Lüske zakelijke belangen
hebben in de achtertuin van Amsterdam. Di
rect of indirect.
Sommige Zandvoorters reppen tegelijkertijd -
zij het fluisterend - over ander 'hartzeer' in het
dorp aan de Noordzee. In Zandvoort blijken
tientallen stromannen van criminelen en ande
re louche figuren te opereren, die een plaag
vormen voor de plaatselijke middenstand. „Het
sill, i
BP
De onlangs vermoorde Willem Endstra was aandeelhouder in de onroerendgoed-maatschappij Gran Dorado
Zandvoort die in 2000 een groot aantal bungalows kocht op het huidige vakantiepark Center Pares.
Foto: United Photos De Boer/Michel Schnater
gaat om lokale zetbazen die Zandvoortse kroe
gen gebruiken als 'clubhuizen'. De door die
Heden aangekochte bedrijfspanden en ander
onroerend goed in Zandvoort benutten zij on
der meer om crimineel verdiend geld wit te
wassen. De stromannen werken ook als incas
sobureaus voor hun bazen. Waar nette schuld
eisers een gerechtsdeurwaarder inschakelen,
worden schulden in dit soort kringen heel an
ders geïnd", aldus een criminaliteitsdeskundi-
ge die Zandvoort goed kent.
Ondernemers
Ex-horecaondernemer Michel Demmers - in
middels wethouder in Zandvoort - bevestigt
het verhaal van de misdaadexpert. „Zandvoort
is een badplaats, dus de bedrijfsresultaten van
restaurants en andere horecabedrijven hier
zijn sterk afhankelijk van de weersomstandig
heden. Als plaatselijke ondernemers financieel
zwaar in de problemen komen, lopen zij de
kans op een gegeven moment in zee te moeten
gaan met een dubieuze investeerder. Zo'n
man doet zich voor als hulpverlener, terwijl hij
eigenlijk slechts van plan is het bedrijfspand te
kopen en het vervolgens voor een extreem ho
ge prijs te verhuren aan de ex-eigenaar of aan
een andere ondernemer."
„In de horecawereld staat die werkwijze be
kend als de Kooistra-constructie. Sjoerd
Kooistra heeft overal in Nederland cafés en
restaurants opgekocht, waar hij vervolgens een
gigantische huurprijs op knalt. Omdat die ho-
recapanden meestal op drukke punten liggen,
laten kandidaat-huurders zich lekker maken
met verhalen over de kip met de gouden eie
ren. Als zij door tegenvallende resultaten toch
schulden maken en uiteindelijk failliet gaan,
zoekt Kooistra gewoon weer een nieuw slacht
offer."
Demmers zelf en zijn broer kregen het een
paar jaar geleden aan de stok met een project
ontwikkelaar die zich had ingekocht in hun
toenmalige restaurant aan de Zandvoortse
Haltestraat. Tussen de zakenpartners ontstond
ruzie, onder meer omdat de projectontwikke
laar inkomsten uit het restaurant volgens
Demmers gebruikte voor oneigenlijke privé-
doeleinden. Het conflict bleef aanvankelijk be
perkt tot woordenwisselingen, maar eindigde
in een fikse vechtpartij.
Daarbij werden de Zandvoortse restaurant
houders door de Aerdenhoutse projectontwik
kelaar en een paar helpers met honkbalknup
pels bewerkt. Demmers zelf kwam er nog re
delijk goed vanaf: hij liep 'slechts' een lichte
hersenschudding op en een wond aan zijn
oor. De broer van de Zandvoorter had minder
geluk. Hij moest het onderonsje bekopen met
een geperforeerde long en een paar gebroken
ribben.
Voorzitter Wim Fisscher van het Ondernemers
Gijs van Dam jr - zoon van een bekende drugs
handelaar - woonde nog maar kort in Zand
voort. De 37-jarige Van Dam werd twee weken
geleden bij zijn woning aan het Ir. G. Friedhoff
plein geliquideerd. Foto: WFA
Platform Zandvoort (OPZ) toont zich enigszins
verbaasd over de inmenging van stromannen
in de badplaats. „Ik wist wel dat het elders in
het land speelt, maar ik heb er hier nog niet
eerder over gehoord. „Ik kan mij voorstellen
dat ondernemers die met dergelijke praktijken
te maken krijgen bang zijn en er ook daarom
niet gauw mee naar buiten komen. Het is een
uiterst kwalijke zaak, waar tegelijkertijd heel
moeilijk een vinger achter is te krijgen. Het
gaat om valse concurrentie tussen onderne
mers die het netjes proberen te doen en men
sen die hen beconcurreren met fout geld. Die
situatie moet aan alle kanten worden bestre
den."
Dat dubieuze vastgoedbeleggers in Zandvoort
graag zaken doen, is - zoals gezegd - al langer
bekend. Zo wordt de naam Cor van Hout nog
regelmatig in verband gebracht met een van
de Zandvoortse
strandpaviljoens. Een
ander gebouw in
Zandvoort, het voor
malige hotel Fawlty
Towers aan de Dr.
Smitstraat, behoort tot
de nalatenschap van
de eveneens geweld
dadig om het leven ge
brachte Bertus Lüske.
Diens zoon Marcel is
mede-eigenaar van
Badhuisplein 2, het pand waarin het voormali
ge erotische café Queens huisde.
Lüske senior leverde al eerder - halverwege de
jaren negentig - slag om een ander onroerend-
goed-juweeltje in Zandvoort: het voormalige
Bouwes Palace-hotel. Een hoog opgelopen fi
nancieel conflict tussen de vastgoedhandelaar
en diens toenmalige zakenpartner Maup Ca-
ransa eindigde uiteindelijk in de rechtszaal.
Terug naar Willem Endstra. Behalve in diverse
panden in de Haltestraat heeft de vermeende
onderwereldbankier - of beter gezegd: hebben
diens erfgenamen - ook financiële belangen in
een van de grootste toeristische trekpleisters
van Zandvoort: het vlak langs zee gelegen va
kantiepark Center Pares. Endstra was tot aan
zijn gewelddadige dood aandeelhouder in de
onroerendgoed-maatschappij Gran Dorado
Zandvoort die in 2000 een groot aantal bunga
lows en het centrumgebouw van het vakantie
park heeft gekocht.
Endstra
Bij de omvangrijke deal waren ook Endstra's
vroegere zakenpartner Klaas Hummel en een
Belgische bank betrokken. Het huidige Center
Pares is dan ook 'slechts' huurder van het door
Endstra cum suis aangeschafte onroerend
goed tussen de duinen. En vooralsnog blijft
dat zo, maakt Center Parcs-directiewoordvoer-
der Monique Dekking duidelijk. „Nee, wij heb
ben geen moment overwogen om onze zoge
noemde sale and lease back-verbintenis met
Gran Dorado Zandvoort op te zeggen. Wij hu
ren niet van Willem Endstra of zijn erfgena
men, maar van de onroerend goed-maat-
schappij waarin Endstra participeerde."
Zandvoort is voor dubieuze investeerders en
onderwereldfiguren in de loop der jaren een
steeds geliefder verblijfsoord geworden. Velen
van hen komen uit Amsterdam. Evenals ande
re hoofdstedelingen verpozen zij van oudsher
met regelmaat in de badplaats. Amsterdam
mers houden van Zandvoort. Niet voor niets
staat de badplaats ook bekend als 'Amsterdam
Beach'.
Met zo'n driehonderd horecaondememingen
- waaronder 39 strandpaviljoens - is de kust-
gemeente voor zowel bonafide als minder be
trouwbare zakenlui een (potentiële) commer
ciële goudmijn, beseft ook de Zandvoortse
burgemeester Rob van der Heijden. „Zand
voort is tegelijkertijd een dorp en een stad. Wij
hebben zo'n 17.000 inwoners, maar trekken
jaarlijks miljoenen toeristen en andere bezoe
kers van buitenaf. Daar zitten ook mensen tus
sen die in Zandvoort snel geld willen verdie
nen. Want dat kan in een badplaats als deze,
met zo veel horecabedrijven."
Juist vanwege haar aantrekkelijkheid voor cri
minele of anderszins omstreden investeerders
heeft Zandvoort - als een van de eerste ge
meenten in Nederland - onlangs de handen
ineengeslagen met het landelijk opererende
bureau Bibob. Dat bureau is opgezet na de
totstandkoming van de "Wet bevordering inte-
griteitsbeoordeüngen door het openbaar be
stuur'. Als Zand
voort vermoedt te
maken te hebben -
of krijgen - met een
dubieumaspirant-
belegge#kan zij Bi-
bob inschakelen. De
medewerkers van
het bureau hebben
toegang tot de be
standen van de fis
cus en opsporings
diensten die voor
overheden en anderen verboden terrein zijn.
„Met hulp van bureau Bibob hebben wij in
middels een aantal dubieuze aspirant-onder-
nemers en -investeerders buiten de deur we
ten te houden", vervolgt burgemeester Van
der Heijden. „Dat kan bijvoorbeeld doordat
wij weigeren hen een vestigings- of bouwver
gunning te geven. Vóór de inwerkingtreding
van de wet Bibob hadden we die mogelijkheid
niet."
„Maar ik besef dat gemeenten ook met Bibob
niet alles kunnen tegenhouden. Want we heb
ben te maken met een schemergebied. Daarin
valt mensen in justitieel of belastingtechnisch
opzicht soms niets te verwijten, waardoor wij
hen niet künnen weigeren. Terwijl we tegelij
kertijd weten dat er een luchtje aan hen zit."
