Voeten van het gras op Berghpop
Bij nummer 85:Doe die bingokaart maar weg meid
KUNST CULTUUR
Poëzie
op maat
De kracht van het verhalen vertellen
LEC mist kompg
Aanstekelijk
gezinstheater
De landëntedms zijn
EK COACH
Kijk voor meer informatie op
www.leidschdagblad.nl
Leidsch Dagblad
Amsterdam - De toneelschrij
ver, regisseur en musicus Lode-
wijk de Boer is vrijdagavond op
67-jarige leeftijd in Amsterdam
overleden. De Boer schreef on
geveer veertig stukken, waaron
der libretti en muziektheater,
en regisseerde ongeveer zeven
tig voorstellingen, onder meer
voor toneel, film en opera. In
1963 schreef hij zijn eerste,
door het absurdisme geïnspi
reerde theaterstuk met de titel
'De kaalkop luistert.' Hij was
tussen 1960 en 2000 aan diverse
theatergezelschappen verbon
den waaronder het Nieuw Rot
terdams Toneel, Globe, het Pu-
bliekstheater en De Appel. Zijn
bekendste stuk was The Family.
Kunstenaars halen
illegaal beeld weg
leiden - Leden van het Kunst
Uitschot Team hebben zelf het
illegale beeld weggehaald dat
zij op Koninginnedag op het
Stadhuisplein hadden neerge
zet. De groep kunstenaars, die
anoniem opereert, stelt echter
nog niet besloten te hebben
wat ze met de andere twee
beelden, in het Plantsoen en bij
De Burcht, gaat doen. Eerder
liet de gemeente weten dat ze
de beelden, waarvoor in alle ge
vallen geen vergunning was
aangevraagd, zou verwijderen.
Ze stelde in dat verband reeds
met de makers op zoek te zijn
naar andere plekken voor de
sculpturen. De kunstenaars
ontkennen dat echter.
door Susanne Lammers
leiden - Vijfenzestig Muurge
dichten heeft de Leidse compo
nist Huub de Vriend nu op mu
ziek gezet. Daar kun je met ge
mak een dag mee vullen. Van
één tot tien uur klonken ze zon
dag in Sociëteit De Burcht, elk
uur een tiental, gespeeld door
Street Fable, geïllustreerd en
aangevuld met foto's en film
pjes van en over de gedichten
en de vertaling.
De liederen worden opgediend
in hapklare serietjes, te genie
ten als tapas en naar believen
uit te breiden tot het dagvullen-
de diner.
Het klinkt als een aantrekkelijk
en ijzersterk programma, boei
end en afwisselend, en dat is
het ook. Huub de Vriend heeft
elk gedicht van een maatpak
voorzien, het avontuurlijke
Street Fable (bestaande uit bas
sist Manfred Wijker, saxofonist
Frits Heimans, fluitiste Arille
van Eijsden, pianist Huub de
Vriend en zangeres Carolien
Devilee) blijkt een veelzijdig en
semble en de projecties van Jan
Scheerder ondersteunen de
muziek heel doeltreffend.
Maar de dag komt moeizaam
op gang: het publiek laat het
een beetje afweten. Blijkbaar
werkt het marathon-karakter
van de manifestatie afschrik
wekkend. Ook de in de pauzes
tussen de muziek gedachte
voordrachten door huiseigena
ren of -bewoners vallen een
beetje in het water. Die zijn be
paald niet massaal op komen
draven.
Terwijl er 's middags al zo veel
moois te horen was. Het caba
reteske 'Verlaine' van Bloem,
waarin Devilee als een soort
waarzegster de bozige tekst de
clameert en de musici haar
woorden sarcastisch en cynisch
onderstrepen, of het prachtige,
klassieke "Wahrlich' van Inge
borg Bachmann, waarin de pia
no evocatief de 'bimbam von
Worten' schildert: de expressio
nistische wirwarwals van 'Franz
War' van Konrad Bayer, en een
bijzonder uitstapje als het
'Noodvers' van stadssecretaris
Jan van Hout, te lezen op het
Stadhuis. Daarin laat De Vriend
niet de honger en de ellende
van het Beleg doorklinken,
maar de vrolijkheid en de op
luchting van het Ontzet, in een
American Songbook-stijl, gelar
deerd met citaatjes Carmen. Elk
gedicht maakt De Vriend tot
een mini-universum met zijn
eigen kleur en sfeer.
door Theo de With
alphen aan den rijn - Verhalen
hebben soms een grotere
kracht dan we denken. Dat be
toogde Nico ter Linden, schrij
ver en predikant, gisteren bij de
opening van de Nationale Ver
teldag in het Alphense thema
park Archeon. Hij haalde als
voorbeeld de dodenherdenking
van vorig jaar aan die door Ma
rokkaanse jongeren werd ver
stoord. „Ze gingen zelfs met de
bloemenkransen voetballen."
Volgens Ter Linden, die zelf een
serie bijbelverhalen heeft na
verteld in de boekenreeks 'Het
verhaal gaat', hebben verhalen
in dit geval een oplossend effect
gehad. „Aan die Marokkaanse
jongeren is verteld over de
Tweede Wereldoorlog en de rol
van de Marokkanen daarin. Dat
was op zich al voldoende om
begrip te kweken en de ogen te
openen en dit jaar is 4 mei pro
bleemloos verlopen."
De kracht van verhalen. Daar
ging het over op de Nationale
Verteldag, die gisteren op initia
tief van het Nederlands Cen
trum voor Volkscultuur (NCV)
en de Stichting Vertellen voor
het eerst in Nederland werd ge
houden. Op 170 plaatsen in het
land is aandacht geschonken
aan de vertelcultuur. De lande
lijke aftrap werd in Archeon
verricht, omdat in dit archeolo
gische park vertellen een essen
tiële rol speelt. „Door middel
van de archeotolken wordt de
geschiedenis hier levend ge
maakt", zegt Johan de Bruin
van het NCV. „Dat is het grote
verschil met een gemiddeld
museum. De archeotolken zijn
in feite beroepsvertellers."
NCV-directeur Ineke Stroucken
vertelt blij verrast te zijn hoe dit
initiatief plaatselijk is opgepikt.
„Ik ging uit van drie activiteiten
per provincie, maar dat aantal
is ruimschoots overtroffen. Dat
bewijst maar weer dat vertellen
niet iets van vroeger is, maar
ook van deze tijd."
„Vertellen is het maken van
beelden in het hoofd van ie
mand anders", is de definitie
die Stroucken de genodigden
meegeeft voordat ze het park
ingaan op zoek naar verhalen.
In Archeon zijn op diverse plek
ken vertellers actief met verha
len die uiteenlopen van het bij
belse 'Jonas en de walvis' tot
het middeleeuwse 'Karei ende
Elegast'. Ook is er een open po
dium waarop elke bezoeker
welkom is, want, zegt Ineke
Stroucken: „Iedereen heeft een
verhaal."
Bij de openingsceremonie blijkt
Nico ter Linden toch de meest
begenadigde spreker. Hij zegt
graag chassidische verhalen uit
de joodse cultuur te vertellen.
Ze zijn vaak doorspekt met reli
gieuze elementen. „Waarom
heeft God de mens geschapen?
is dan ook de vraag die hij
zijn publiek stelt. „Omdat hij zo
van verhalen houdt."
door Joris Rietbroek
noordwij k - Muziek als middel
om mensen met een verstande
lijke beperking en hun mede
burgers samen te brengen. Dat
is al elf jaar het belangrijkste
doel van het Noordwijkse festi
val Berghpop, gehouden in het
recreatiepark van zorgcentrum
Willem van den Bergh. Zater
dag wist de organisatie deze
jaarlijkse ontmoeting op te luis
teren met veel vrolijke, dansba
re of feestelijke live-muziek
voor iedereen. Of het nu de
feestfolk van Join Popprijs-win
naar Matzko uit Eindhoven
was, de reggae van Poor Man
Friend of de Rolling Stones-
show van Flip the Switch, het
was voor iedereen genieten ge
blazen en de voeten gingen re
gelmatig van het gras.
Dat was zeker het geval bij de
zes broeders van Pater Moes-
kroen, die met hun feestmuziek
en vrolijke Nederlandstalige
teksten over kroegen, bier en
liefde het eerste echte feestje
van de dag bouwen. Vooral hun
grootste hit Roodkapje gaat er
nog altijd in als koek bij het pu
bliek, dat dan al massaal bezit
heeft genomen van het gras
voor het buitenpodium.
Van een hele andere orde is de
muziek van The Longplayers.
Twee DJ's, een drummer, een
gitarist en een rapper laten de
feesttent snel vollopen met him
strakke dansmuziek vol funk-
en hiphopinvloeden. Drie
breakdansers zorgen er met
hun spectaculaire capriolen
voor dat er genoeg spannends
te zien is op het podium en
sporen iedereen aan tot bewe
gen. De groep overstemt met
gemak de liedjes van popkoor
All Sounds uit Voorschoten, dat
net zijn optreden afrondt. De
tientallen koorleden zingen
meerstemmig bekende ever
greens als 'Bridge over troubled
water' en een Beach Boys-med
ley.
De zang is erg aangenaam voor
de bezoekers die niet veel voe
len voor dansen op snelle mu
ziek. Zij laten zich ook verras
sen door een straattheateract
die plotseling op Berghpop op
duikt. Het zijn de jonge spelers
van 'Out of the Basement', in
opvallende witte kledij en wit
geschminkt, die op hun eigen
manier met de festivalbezoe
kers communiceren. Het is de
ze theatergroep die door veel
gekke bekken te trekken de
meest verwonderde blikken van
de dag krijgt. De vreemde we
zens van 'Out of the Basement'
stonden kortom garant voor de
verrassendste ontmoeting van
een wederom geslaagd Bergh
pop.
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Lustrumconcert 2004 door het
Leiden English Choir o.l.v. Patrick
Pranger. M.m.v. het Leiderdorps
Kamerorkest, Sebastian Brouwer (tenor)
en Bas Ramselaar (bariton). Gehoord:
5/6, Hooglandse kerk, Leiden.
Het Leiderdorps Kamerorkest
had er zin in. Puccini's Messa
di Gloria - een niet voor niets in
de mottenballen verdwenen
jeugdwerk van de operacompo
nist - werd door het orkest zo
vitaal en overdonderend aange
pakt, dat het jubilerende Leiden
English Choir geregeld het na
kijken had. Maar ook de balans
in het koor zelf was zaterdag
avond niet optimaal: met name
de mannen waren echt te wei
nig aanwezig. Het LEC liet zich
pas gelden na de pauze, met
gearrangeerde volksliedjes,
twee psalmen van Holst en El-
gars eerste Pomp and Circum-
stance-mars.
Dat het LEC er op zo'n avond
eigenlijk nauwelijks aan te pas
komt, mag voor een groot deel
op het conto van de dirigent ge
schreven worden. Aan hem is
de taak richting te geven aan en
eenheid te bewaren in de mu
ziek. Patrick Pranger lukt dat
niet.
Puccini's mis is vooral een
ia.
voorbode van de operaj°e
ten van de componist. |e<
lent voor mooie melodjO'
dit werk al onmiskenbqec
het geheel is te wijdlopig
lievig om echt te boeiers
prikt niet, het droomt rf
door, zelfs de vet aangaf
kestuitbarstingen schuP-
niet wakker. De mis is f0
naar het Gloria, het lan;0-
derdeel, maar in deze iP:
ring althans, overtuigd?*
Credo meer, met namtPel
passage waarin Christijnl
verlosser, en Maria geë|el
den. Dan wordt de muJe*
eens doorzichtig en waP'
blijkt er toch expressie L
lijk.
Psalm 86, 'To my humP'1
plication', is de mooist!®'
twee uitgevoerde psal#1
Gustav Holst. Het somP*
sobere, met een duideB3'
namische opbouw, ga#s
LEC goed af. Psalm 14IPÊ
verschillende stemgrotP'
beurtelings de kans te F*
ren wat ze waard zijn, ip
eindigt te tumultueus <P°
kelijk mooi genoemd tPs
worden.
In het gezellige repertoP"
dan volgt, klinkt het kor'
der en sterker, vooral af°{
begeleid wordt door alF
piano. Maar voor een jp'
de dertigjarige is dat to®'
zuinige lof. ac
in
=|n<
De leden van Out of the Basement communiceerden op geheel eigen wijze met de festivalbezoekers op Berghpop. Foto: Dick Hogewoning
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: David Co van Zooitje (on)
geregeld naar David Copperfield van
Charles Dickens. Tekstbewerking, regie
en choreografie: Marjolijn Kraal. Decor
en rekwisieten: Mick van Etten en Yrma
van Ree. Geluidsdecor: Joniet Mokasay.
Kostuums: Rixt en Joppe Wieringa en
Ajelet Mokasay. Gezien: LAKtheater, 5
juni
Met 'David Co' viert de Leid
se theatergroep Zooitje (on)ge-
regeld haar eerste lustrum. En
dat terwijl het oudste lid van de
club eenentwintig is. Vijfjaar
betekent ook vijf producties,
waarin de groep uitersten op
zocht: na het zware psychologi
sche drama 'Stil' vorig jaar
speelt het zooitje nu een bewer
king van Dickens' breed opge
zette roman David Copperfield.
Dat was dus hakken geblazen,
en regisseuse Marjolijn Kraal
heeft dat gedaan. We krijgen
een beeld van Davids leven: ge
boorte, foute stiefvader met
foute dochter, kostschool, moe
der sterft, David komt er alleen
voor te staan, wordt opgevan
gen door oom en tante, krijgt
toch een goede opleiding,
trouwt, z'n vrouw sterft aan tbc,
is getuige van de ontmaskering
van malafide praktijken, beseft
wat vriendschap betekent en al
les komt op z'n pootjes terecht.
Kortom, David leert leven met
een lach en een traan.
Dickens stopte zoveel verwikke
lingen en personages in zijn
boek dat je daar in de anderhalf
uur die deze bewerking duurt
onmogelijk diep op in kunt
gaan. Bijna alle acteurs spelen
een rol of vier, vijf. In korte scè
nes moeten ze hun personage
neerzetten en de essentie tref
fen van een verwikkelii^'
verhaal. Zo'n scenisch^
bouw is altijd lastig, oil v
eigenlijk van elk blokjefej
dividueel miniatuurtje^
maken, met een duidefji
wikkeling en een poinftei
lukte dat, soms niet. Z<P-
slot een beetje bleek. zé
David is op papier wel Wc
hoofdpersoon, maar kP9
meestal over als een big3
staander, die geleefd v^jd
door zijn omgeving. D(ia
rollen werden karikatu00
hun eigenaardigheden'Q
zwaar overdrijven. DeV/i
groep STAN deed in Po.
iets vergelijkbaars meth
van Molière. De kruipC
klerk loopt niet een bejo
bogen, hij lijkt op een óe
denschaatser die na B^v£
de sneeuwrand met z's'o
wil bijwerken. Tante BÓo
wordt geleefd en mee{*Jd
door haar tasje. Die grf^
rollen zijn vaak grappig
den van de groep hebb
lekker uitgeleefd. Wel s
verdraaide stemmen d^(
staanbaarheid soms Ü15
en'flitsen de korte scèirsi
snel door het boek dat?rt
toe de draad kwijt benj^
De groep heeft bij haaj4
houdende aanpak eenri
kelijke vorm gevonden^1
schaduwspel en de cl%
fietjes tussendoor werk 1
ma. Het geluidsdecor F
goed en de kleding za^
uit. jvc
'David Co' is een vo(st>
voor het gezin, en dat ft!
dus getest worden. In Ir
praatte Gijs (10) drietata
als James Steerforth eilirc
hij vrolijke dansjes. Na^
wilde Lot (9) het boek jo
zen. Dan maakt zo'n yB
ling wat los, en dat is \iN
in het theater om gaat
Hilarische avond rond Casino Royal in buurtcentrum De Kooi
door Theo de With
leiden - De verbijstering is hier
en daar van de gezichten te le
zen. Met zijn vieren gezellig
rond een tafeltje, een kopje kof
fie erbij, een aangenaam mu
ziekje op de achtergrond en een
kaart met 24 getallen voor zich.
(advertentie)
U kunt nü nog inschrijven of wiss
De bingo kan beginnen. Met
een pen in de aanslag worden
de cijfers afgewacht. Bij het
omroepen van 85 valt het
kwartje bij de eerste grijze da
me aan tafel. „Doe die
bingokaart maar weg, meid",
klinkt in onvervalst Leids. „De
85 zit er geeneens in."
De bingo is het decor, maar
niet waar het vanavond in
buurtcentrum De Kooi om
draait. Het buurthuis is omge
toverd in een heus bingopaleis
met de illustere naam Casino
Royal. Het in volkswijken gelief
de spel wordt gebruikt als 'set
ting' om de liefde voor De Kooi
te belijden in liedjes en mono
logen. Een groot aantal buurt
bewoners heeft hier de afgelo
pen maanden onder leiding van
regisseur Nicole Linssen hard
aan gewerkt. Het theaterspekta
kel is immers een van de hoog
tepunten van het TamTam Fes
tival, dat de hele maand juni in
Leiden-Noord plaatsvindt.
Na een revue en een musical op
eerdere edities van het festival
is dit jaar in de wijk zelf gezocht
naar verhalen die de moeite
waard zijn om op de planken te
brengen. Schrijver en journalist
Cees van Hoore tekende die
verhalen op en smeedde ze
aaneen tot een script. Tussen
door is ruimte voor liedjes,
waarbij vooral bekende smart
lappen zijn voorzien van een
tekst die op de eigen wijk slaat.
'Heb je even voor mij' van
Frans Bauer wordt 'In De Kooi
was je vrij' en 'Mag ik van u een
lift, meneer' van de Zangeres
zonder Naam heeft een nieuw
jasje gekregen onder de titel "k
Woon zo graag in De Kooi, me
neer'.
Als ook tot de oudere bezoekers
is doorgedrongen dat er geen
standaard bingospel op het
programma staat, wordt het
een hilarische avond. De bingo
leider wordt voortdurend ge
stoord in zijn 'nummertjes trek
ken'. Dat begint al als een me
vrouw haar mobiele telefoon
niet kan vinden in het leger aan
plastic tassen dat zij om zich
heen heeft staan. Er volgen nog
veel stoorzenders. Een kwartet
dat op zoek is naar de schouw
burg neemt de bezoekers op de
hak in het lied 'De meeste bin
go's zijn bedrog' (vrij naar Mar
co Borsato). De Hollandse Diny
zingt met haar Marokkaanse
buurjongen Abdel het 'Integra
tielied' over een allochtoon die
in de kroeg iedereen op een
biertje trakteert.
Bert Verver speelt de bingolei
der met verve als een soort be
roepschagrijn. Hij weet als ras
echte Leidenaar precies de juis
te toon te treffen en schuwt als
'Kooiker' ook het wat grovere
taalgebruik niet. En natuurlijk
valt hij zo nu en dan uit zijn rol.
Dat hoort erbij. Maar dan roept
hij gewoon even naar de regis
seur: „Help me 'ns effe." We
zitten hier immers niet in de
sjieke schouwburg, maar in het
hart van De Kooi.
Als aan het eind van de bingo
avond de polonaise wordt inge
zet, is echter niet alleen maar
joligheid de revue gepasseerd.
Verver heeft bijvoorbeeld ook
de oorlogstijd aangetipt en dui
delijk gemaakt hoe De Kooi het
karakter van echte arbeiders
wijk heeft verloren. „Er wonen
nu ook studenten die tot hun
27ste niet veel meer doen dan
zuipen. Wij moesten op onze
veertiende al werken. Wij zaten
achter de tralies van De Kooi.
Opgesloten in de armoe."
'Casino Royal' - reprise 27 juni
14.00 uur. Buurtcentrum De
Kooi, Driftstraat 49, Leiden
V-
Hilarische taferelen in Casino Royal, het tot bingopaleis omgebouwde buurtcentrum De Kooi. 9.
Foto: Henk Bouwman Pf
Lodewijk de
Boer overleden
maandag 7 juni 2oo4
