KUNST CULTUUR
De Muze in Noordwijk: vernuftig theatercomplex
1
Nachtburgemeester opent schilderfestival Noordwijk
Zooitje (on)geregeldp
doe-het-zelftheater
met hart en ziel
Bral verpakt
moppen in
theatervorm
Speciale prijs voor jonge deelnemers
Musicals in Ahoy'
Den Haag Sculptuur
H np-h pt-7p1 f+h pa tpr*
Muffat centraal
op Orgeldag
leiden - De twintigste Leidse
Orgeldag staat zaterdag in het
teken van de Duitse componist
Georg Muffat (1653-1704), in
zijn tijd een vermaard organist
en componist. Om 10.00 uur
speelt Jan Upperman in het
Academiegebouw. De afsluiting
is om 14.45 uur in de Harte-
brugkerk. De toegang is gratis.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: Sjaak Bral - Op ware
grootte. Muzikale leiding: Rob
Sprinkhuijzen. Gezien: 3/6, schouwburg
Leiden.
vrijdag 4 JUNI 2004
door Theo de With
noordwijk - Jules Deelder opent op
maandag 21 juni de zesde editie van het
Schilderfestival Noordwijk. Het jaarlijks
terugkerende evenement staat dit keer
in het teken van het thema 'Noordwijks
licht'. „De opening is precies op de
langste dag, Deelder is de nachtburge
meester van Rotterdam en het thema is
licht. Dat leken ons mooie contrasten",
verklaart organisator Marjolein van der
Jagt de keuze voor de dichter.
Bij voorgaande edities openden onder
meer kunstenaar Aad Veldhoen, levend
kunstwerk Fabiola en kunstenaarskolo
nie Ruigoord het Schilderfestival, dat
sinds 1999 Noordwijk als thuisbasis
heeft. Voordien was er in 1995 een een
malig festival in Katwijk. Naast de vuur
toren verrijst een grote festivaltent, die
de hele week als uitvalsbasis dient. Hier
wordt op zondag 27 juni ook de afslui
tende veiling van de geschilderde doe
ken gehouden.
Het is altijd aardig om te zien hoe de
tent op de Koningin Wilhelmina Boule
vard in de loop van de week steeds vol
ler en voller raakt met nog natte schilde
rijen. „In vergelijking met vorig jaar heb
ben we nu een tent die vijf meter langer
is", zegt Van der Jagt. „Daardoor heb
ben we meer wandnümte en kunnen we
dus nog meer schilderijen kwijt." En dat
dit geen overbodige luxe is, blijkt uit het
groeiend aantal deelnemers. De teller
staat momenteel op 125. „De helft komt
elk jaar terug. Dat is de vaste kern die
weet hoe het festival reilt en zeilt"
„Daarnaast hebben we via kunstacade
mies geprobeerd ook wat jongere deel
nemers aan te trekken en dat is gelukt."
Speciaal voor hen is een nieuwe prijs in
het leven geroepen: de Amsterdam
Painting Award. Deze aanmoedigings
prijs van 500 euro komt naast de al be
staande Rembrandt Painting Award
(2500 euro) voor de beste deelnemer
aan het festival.
Bovenal draait het deze week in Noord
wijk echter om schilderen. Overal in de
badplaats kunnen kunstenaars worden
aangetroffen op zoek naar het mooiste
licht. Ze kunnen ook workshops en mas-
Sjaak Bral tapt moppen. Dat
weet iedereen, daarvoor komt
ook iedereen. Het is de humor
van de feestavondjes en uit de
kroeg. Bij dat soort gelegenhe
den is Sjaak het prototype van
de gevierde jongen die hele
reeksen moppen moeiteloos uit
zijn mouw weet te schudden.
Voor de vorm giet hij er een
theatersausje overheen. Er is
decor, er zijn lichteffecten, kos
tuums en zelfs een bandje. Hij
zingt, hij leest voor, babbelt
met het publiek en maakt als
toetsenist muziek. Je zou haast
aan een show gaan denken. En
toch draait alles uiteindelijk al
leen maar om die moppen.
Zelfs als hij een verhaal vertelt,
fungeert dat slechts als een
kapstokje. In feite schetst hij
een situatie waarin de diverse
personages tegen elkaar opbie
den met klassieke grappen.
"Mijn vrouw zei laatst tegen
me, dat we binnenkort twintig
jaar getrouwd zijn. Ze vroeg,
hoe zullen we dat gaan vieren?
Ik zeg tegen d'r: wat zou je zeg
gen van twee minuten stilte?"
Met dat soort humor bouwt
Sjaak Bral een hele avond op.
Het gaat rap, het is Haagser dan
Haags en het is simpelheid
troef. Smeuïg gaat hij in op tal
van herkenbare irritaties. Dan
maken de moppen even plaats
voor een staaltje kleurrijk zeu
ren. 'Wat maakt het uitwe le
ven voor de lol' zijn de regels
uit het refrein dat we moeten
meezingen in het "Vieze liedje'.
Daarin is een scala aan sca
breuze wederwaardigheden
verwerkt, want ook in de cate
gorie der 'schuine bakken' wil
hij zijn reputatie waarmaken.
Volgend seizoen komt Sjaak
Bral met een nieuw programma
naar Leiden. Wie zijn moppen-
repertoire voor feestjes e.d. wil
uitbreiden, moet de datum al
vast maar noteren. Misschien
zit er weer enige theatrale franje
bij. Maar dat is slechts schijn.
Sjaak Bral is niet voor theater
liefhebbers, Sjaak Bral bedient
de moppentappers.
Rotterdam - In Rotterdam wordt voor de tweede maal het musicalspektakel 'Musicals
In Ahoy' gehouden. Ahoy* is voor die gelegenheid omgebouwd tot een enorm theater
met de uitstraling van de Radio City Music Hall in New York. 'Musical meets Movie' is
het thema van de show die gisteravond in première ging. Daarmee staat de verbinte
nis tussen Broadwaymusicals en Hollywoodfilms centraal. Herinneringen werden op
gehaald aan de grootste musicalfilms en aan de grootste sterren daarvan, onder wie
BOUWKUNST
Fred Astaire en Mariene Dietrich. De show met onder anderen Tooske Breugem, Pia
Douwes, Simone Kleinsma en Joke de Kruijf is nog tot en met maandag te zien. Produ
cent Joop van den Ende maakte deze week bekend dat het succesvolle concept van
'Musicals in Ahoy* door Duitsland wordt overgenomen. Dit najaar wordt de productie
voor het eerst opgevoerd in Keulen.
Foto: ANP
Op een steenworp afstand
van de kust bij Noordwijk
aan Zee ligt het nieuwe theater
complex De Muze; een modem
gebouw dat qua volume en uit
straling sterk verschilt van de
grote, logge zeehotels en de ho
ge, versleten flats uit de jaren
zestig in de omgeving.
Het gebouw De Muze ligt op
het terrein van het inmiddels
gesloopte dorpshuis De Rank
waar een groot deel van het
plaatselijke culturele leven van
de badplaats zich afspeelde. In
het nieuwe multifunctionele
gebouw zijn uiteenlopende
functies bij elkaar gebracht. De
Muze biedt niet alleen onder
dak aan een ruime theaterzaal,
maar ook aan een cultureel
centrum met kantoren, oefen
ruimtes en lokalen en aan 18
appartementen die de exploita
tie van het complex mede mo
gelijk maken. Het culturele cen
trum is bestemd voor het plaat
selijke verenigingsleven terwijl
het theater een podium biedt
aan amateur- en professionele
gezelschappen.
Meest opvallend aan het gloed
nieuwe gebouw is de centraal
gelegen theaterfoyer met de ho
ge, glazen pui aan het Want
veld. De glazen draaideuren
brengen de bezoeker in een ho
ge, lichte ruimte met een vide
die zich uitstrekt tot het glazen
dak. Langs de ticketbalie en een
klein theatercafé voert de route
over brede, open trappen naar
boven waar zich een ruim bal
kon met een bar bevindt. De
trappen, bordessen en het bal
kon met open balustrades lig
gen vrij in de ruimte en nodi
gen uit om met langzame tred
te flaneren, net als op de
strandboulevards. De hoge, gla
zen pui en de kolommen wor
den 's avonds aangelicht terwijl
overdag de foyers ook dankzij
De riante toneelzaal van De Muze beschikt over 345 knalrode stoelen. Foto's: Dick Hogewoning
De hoge, glazen pui van het gloednieuwe theater aan het Wantveld.
het glazen dak ruim worden
verlicht.
De appartementen liggen op
vier verdiepingen langs het
Wantveld en beschikken alle
maal over een balkon met uit
zicht op zee. Deze balkons vor
men een opvallende dynami
sche gevel van lichtrode, ge
metselde horizontale balustra
des die boven de hoofdingang
van het theater met een scher
pe punt uitsteken. De ontslui
ting van de appartementen ge
schiedt via inpandige galerijen.
Dankzij de horizontale raam-
stroken is vanaf de galerijen een
kijkje mogelijk naar de theater
foyer. Bovendien stroomt het
daglicht vanuit het glazen foy-
y
erdak dit gangenstelsel binnen.
Langs de oostelijke zijgevel van
het bouwwerk is het culturele
centrum ondergebracht in een
volume van twee bouwlagen. In
deze lage vleugel ligt eveneens
de gemeenschappelijke in
gangsportiek naar de wonin
gen. Zowel de zijgevel als de la
ge achtergevel van het theater-
complex is opgetrokken in
lichtgele baksteen. Dankzij de
aanwezigheid van deuren en
ramen is een levendige en
kleinschalige achterkant gerea
liseerd die fraai aansluit bij de
lage, grondgebonden woningen
aan de overzijde van de straat.
De opdrachtgever, Stichting
Dorpshuizen Noordwijk, heeft
in samenwerking met de ge
meente Noordwijk in 1998 een
besloten prijsvraag georgani
seerd. Het ontwerp van het
Noordwijkse architectenbureau
Korbee won de prijs en het bu
reau kreeg de opdracht. Korbee
heeft op vernuftige wijze de
verschillende onderdelen bin
nen het theatercomplex aan el
kaar gekoppeld en de foyer de
meest centrale positie gegeven.
Door de witte vlakken en hou
ten lambriseringen, de halo-
geenlampjes en de witte hang
lampen is dit een lichte, moder
ne ruimte met een open en za
kelijk karakter. Hoewel het uit
zicht op duinen en zee fraai is
had de foyer nog sfeervoller ge
kund zodat het ook appelleert
aan een bruisend avondleven.
NOODZAKELIJK K WA A
terclasses volgen. Op woensdag 23 juni
is er bijvoorbeeld al een masterclass om
zeven uur 's ochtends. De Amerikaanse
Debra Goertz gaat haar cursisten bij het
ontbijt inwijden in de geheimen van
'Morning Light'. Ook voor kinderen zijn
er schilderworkshops.
Het Schilderfestival levert gemiddeld
zo'n achthonderd werken op. Ze kun
nen gedurende de festivalweek al in de
tent worden gekocht. De onverkochte
schilderijen worden op zondagmiddag
tussen 13.00 en 16.00 uur geveild.
Schilderfestival Noordwijk, 21 t/m 27
juni, festivaltent, Koningin Wilhelmina
Boulevard, Noordwijk. Meer informa
tie: www.schilderfestival.nl.
Nog meer allure dus, wellicht
door meer kleur, luie trappen
en ruisende gordijnen?
De riante toneelzaal beschikt
over 345 knalrode stoelen waar
mee het een van de grootste za
len in de bollenstreek is. Het is
een vlakkevloertheater, dus
zonder een podium, met een
groot speelvlak van 13 bij 9 me
ter. De tribunes zijn verplaats
baar zodat de zaal ook voor bij
eenkomsten of exposities ge
bruikt kan worden. Bij de eerst
volgende uitbreiding zal er ho
pelijk een toneeltoren worden
gerealiseerd zodat de muzen in
dit theatercomplex nog aange
namer kunnen toeven.
Joosje van Geest
Als rechtgeaarde Leidenaar heb
ik niet zoveel op met Den Haag
die in mijn ogen wat saaie stad
achter de duinen. Stad is trou
wens een te groot woord, want
de historische rechten op die be
naming hebben ze daar onder
de rook van Scheveningen nim
mer verworven. Dus dorp is ei
genlijk een betere kwalificatie.
Toegegeven, je kunt in dat dorp
leuker winkelen dan in Leiden,
er is een Bijenkorf,
er zijn meer en be
tere boekenzaken,
op het Noordeinde
zit een keur aan fij
ne galeries en Cros
sing Border met
zijn schrijvers en
dichters is op een
gure november
avond altijd een
hartverwarmend
uitje. Voor een paar
keer per jaar is het
in de Hofstad heus
wel goed toeven.
Maar doorgaans ga
ik bij het Prins
Clausplein gewoon
rechtdoor, of links
af. Want voor het
overige stelt het
daar achter het
Malieveld weinig
voor.
In juni evenwel is het vrijblij
vende er vanaf. Dan is Den
Haag gewoon een must. De
plaatsbepaling is het Lange
Voorhout, het doel de expositie
van sculpturen onder het nog
frisgroene bladerdak dat in deze
tijd van het jaar dikwijls baadt
in scherp voorjaarslicht. Een
wondermooie combinatie van
natuurlijke en gefabriceerde
schoonheid. Die - ook dat moet
ik ze meegeven - het Lange
Voorhout voor even verandert in
één van de fraaiste plekjes van
Nederland.
De achtste aflevering van Den
Haag Sculptuur staat dit jaar in
het teken van de voortschrijden
de eenwording van Europa. Een
logische keuze nu Nederland in
de tweede helft van 2004 het
voorzitterschap van de EU op
zich neemt en Den Haag tijde
lijk de hoofdstad is van de aan
gesloten lidstaten. Op het Lange
Voorhout worden we altijd ver
wend met kunstenaars van in
ternationale allure recentelijk
nog Fernando Botero), maar zo
veel nationaliteiten als ditmaal
acte de présence geven is nog
nooit vertoond, Het zijn er 25.
Net zoveel landen als er inmid
dels zijn aangesloten bij het uit
1
m
AD VAN KAAM
dijende Europa.
Nu ben ik nooit een fan
van dit door Frankrijk,
land en Engeland geregt
door overbetaalde ambti
gedomineerde konii
Waaraan Nederland ht
moet bijdragen zondei
maar iets te vertellen te
en dat ons een euro door
heeft geperst waarvoor
maar minder krijgt. Mc
terzijde. Als
louter bekijl
uit het
van de cull
het een uitsi
zaak dat tal
le kunstei
Letland, Tsj
Polen en Si
de kans krijt
zich op een
lijk breed po
te profi
Kruisbestuivii i
basis van t
heid. Daar
iedereen wat
Deelnemer eirp
zoeker. De
Europese gedi
Die op de koe hi
nog gratis is 0 ati
Zonder gedtó
leerd in te gain 1
wat er op het Lange Voo
vanaf vandaag te zien is
zelf maar naar de Gigant d
kan ik verklappen dat de g
dengroep van Jurriaan vat bai
een beste kans maakt oree
Sculptuurprijs. Van Hall va
komstig uit Noordwijk en
te in Leiden samen met e
kompanen After Nature ojjiei
stond voor echte kleuren. I va
celleerde een paar jaar tei ;d.
De Lakenhal met een j vij
overzichtsexpositie van pn.
vaak volumineuze werk.
In Den Haag komt Jurriaafyei
Hall met een beeldengroejAe
imposante statuur. Vijf nty
doorschijnende mannen difla
binnenuit zijn verlicht. Volab
toekenning van de prijs zei
het publiek een vinger iFc
pap. Zonder vanzelfspn rl;
uw stemming te willen el
vloeden, raad ik de bezoek iat
deze regio toch aan heel al]
naar Jurriaans' beelden f«rv
ken. Ze zijn beslist de n|ul
waard. Want leuk voor
Haag dat het voor even cul
in de kijker staat. Prima o<4m
brede internationale deelrter
Maar als het om de ver&or
van de prijzen gaat, geldt oirg
anderd het motto: eigen ku\ tc
naars eerst.
di<
be
l
leiden - Toneelspelen op de
middelbare school is niks bij
zonders. Maar een groep leer
lingen die alles zelf willen uit
vinden, en ook na het eind
examen bij elkaar blijven om
theater te maken, dat is zeld
zaam. In Leiden komt Zooitje
(on) geregeld al vijf jaar lang
elke zondagmiddag bij elkaar
om te werken aan een nieuwe
voorstelling. Dit weekend spe
len ze David Co.
Marjolijn Kraal is 21, en toch
al meer dan haar halve leven
regisseur. „Mijn ouders heb
ben een huis met echte
schuifdeuren, en daar deed ik
altijd van alles, met kinderen
uit de buurt. Ik ben dominant
van aard. Maar geen tiran,
toch?" Ze vraagt het aan Pe
pijn Smit (20) die ook sinds
het prille begin bij Zooitje (on)
geregeld zit. Waarom die
naam? „We hebben zóveel
verschillende mensen bij el
kaar, en iedereen gaat zijn ei
gen gang. Maar aan de andere
kant regelen we natuurlijk
heel veel, vandaar dat on tus
sen haakjes. Maar ik sluit niet
uit dat we volgend jaar een
andere naam hebben."
In de laatste week voor de
première van David Co
loopt hun hoofd om. Marjolijn
Kraal bewerkte David Copper-
field van Charles Dickens en
regisseert. Pepijn Smit speelt
de hoofdrol.
Kraal: „David komt op zijn
achtste in de wereld terecht
en moet zich maar zien te red
den. Hij komt allerlei types te
gen, uit alle sociale klassen.
Het gaat ons vooral om die
ontmoetingen. Het wordt een
heel dynamische voorstelling,
waarin ritme, beweging en
humor een grote rol spelen. Je
hoeft geen Shakespeariaanse
volzinnen te verwachten: het
is lekker theater van jongeren
voor de hele familie.
Een meisje uit de groep zit in
het voorbereidend jaar vanj
het conservatorium, die hi
het geluidsdecor gemaakt,
mand anders ging naar de
kunstacademie en ontwei
nu de kostuums. Het is
een historische voorstel
we brengen David niet 01
naar het nu, maar je moet
geen Scrooge- of Oliver-
verwachten. Eerder Amélie[
Angela's ashes shy; ken j<
die films?"
Smit: „Vijf jaar geleden
den we op het Da Vinci-c<
ge De vrek van Molière. Di
beviel zo goed dat we allei
wisten: hier gaan we mee
door. Vanaf het begin hebl
we alles zelf, met de mensi
uit de groep gedaan, van h(
stuk schrijven tot en met
kaartjes verkopen. De kra<
van de groep is dat hij zo
is, we kunnen veel van el'
hebben en durven ook
proberen."
Kraal: „Na twee voorstel
op school mochten we in
LAK spelen; daar hebben
ons altijd geweldig geholi
Search for souls ging over
aantrekkingskracht van
religieuze sekte op jonge
sen; het was het eerste si
dat ik helemaal zelf schreef
Vorig jaar speelden we StilJ v«
nogal een heftig psycholo-r-
gisch stuk waarin de wereld1 b
politiek en het terrorisme
doorklonken. Dit jaar is Da#^
Co daar een soort vrolijkt
reactie op." Wsl
De liefde voor het theater
heeft ook gevolgen voor de|
toekomst: Pepijn Smit gaatl
volgend jaar naar de toneel
school in Amsterdam ('Datf
was mijn droom, en het is
lukt'), Marjolijn Kraal stui"
daar al theaterwetenschap
pen. „Ik weet inmiddels dafc
mijn ziel en zaligheid naast br
het toneel liggen, en niet
Een eigen jeugdtheatei
dat lijkt me het allermooi*
