Anarchie in Oost-Congo
t
BUITENLAND
Europeanen nauwelijks geïnteresseerd in verkiezingen
l lij
Bot: Minder Europa
en wat meer burger
Martin voelt zich m
gevangenis eindelijk
Aangepaste resolul
Irak stuit op kritie
VN: Onderzoek nat
[aal
Lubbers bijna klaaf
Chemicaliën
bedreiging
voor kinderen
Tricolore boven bruidstaart
Dutroux^
FBI slaat alarm
om tankauto's
san antonio - De Amerikaanse
federale recherche FBI in Texas
heeft gisteren landelijk alarm
geslagen om twee tankauto's
vol met propaan die vermist
worden. De angst bestaat dat
de trucks met het explosieve
gas mogelijk in de handen van
terroristen komen of zijn geko
men en als bom worden ge
bruikt. Propaan wordt in het
zuiden van Texas vaak gestolen
om als brandstof te gebruiken.
Amerikanen in
Riyad beschoten
Riyad - Onbekende schutters
hebben gisteren bij een westers
wooncomplex in een zuidelijke
buitenwijk van de Saudische
hoofdstad Riyad het vuur ge
opend op twee Amerikanen.
Daarbij is niemand gewond ge
raakt. De Amerikanen werden
beschoten toen zij met hun au
to het Iskan-complex in Zuid-
Riyad verlieten.
Denen pakken
hippies aan
kopenhagen - De Deense rege
ring wil de hippie-enclave
Christiania in de hoofdstad Ko
penhagen 'normaliseren'. Een
nieuwe wet moet ervoor zorgen
dat de drugshandel uit een van
de grootste toeristische attrac
ties van Kopenhagen verdwijnt.
De wet werd dinsdagavond in
het Deense parlement met
overweldigende meerderheid
aangenomen.
Ken moet
George W. niet
londen - De Londense burge
meester Ken Livingstone heeft
de Amerikaanse kiezers opge
roepen president George W.
Bush in november te verdrijven
uit het Witte Huis. In een ge
passioneerd betoog voor de ra
diozender BBC zei hij dat nog
vier jaar Bush een ramp zou
zijn voor het milieu en de we
reldpolitiek.
Speeksel van
rokers dodelijk
londen - Sigarettenrook kan
speeksel veranderen in een do
delijke cocktail die mondkanker
kan veroorzaken of kan versnel
len. Dat blijkt uit Israëlisch on
derzoek. Speeksel vormt nor
maliter een beschermende buf
fer tussen het slijmvlies in de
mond en giftige stoffen omdat
het enzymen bevat die schade
lijke substanties neutraliseren.
Chemicaliën in rook vernieti
gen echter de beschernde com
ponenten in het speeksel en
vormen samen een mengsel dat
cellen in de mond beschadigd
en dat kanker kan veroorzaken.
Vervolging mullah
Krekar uitgesteld
oslo - De Noorse justitie heeft
gisteren het besluit over de ver
volging van mullah Krekar uit
gesteld tot 15 juni. Krekar (47)
wordt verdacht van betrokken
heid bij terrorisme. Krekar werd
begin vorig jaar vanuit Neder
land uitgezet naar Noorwegen.
In april kreeg hij een schade
vergoeding van 45.000 euro toe
gewezen omdat hij hier ten on
rechte vier maanden vast zat.
Priester verdacht
van misbruik
warschau - Een 43-jaige pries
ter uit het dorp Poloski in Oost-
Polen wordt ervan verdacht vijf
schoolmeisjes seksueel te heb
ben misbruikt. De priester ont
kent. De geestelijke is aange
klaagd, nadat de ouders van de
meisjes aangifte hadden ge
daan. De man zou de meisjes
hebben misbruikt op hun lage
re school, waar hij sinds 2000
godsdienstonderwijs geeft.
leren blowen
achter het stuur
dublin - Meer dan 15 procent
van de Ierse automobilisten
blijkt onder invloed van verdo
vende middelen achter het
stuur te zitten. Dat blijkt uit de
resultaten van een omvangrijke
studie die gisteren werd gepu
bliceerd. De politie analyseerde
voor het onderzoek 2000 urine
en bloedmonsters die ze ver
kreeg bij alcoholcontroles op de
weg.
Robots op Mars
in 'winterslaap'
londen - De beginnende winter
op Mars speelt de NASA-robots
op deze planeet parten. Door
de zakkende temperaturen,
kortere dagen en de toenemen
de hoeveelheid stof in de at
mosfeer kunnen zij nog maar
enkele uren per dag hun werk
zaamheden uitvoeren. Hun be
schermende warmteschilden
gaan te veel energie vergen. De
wetenschappers van het Ameri
kaanse ruimtevaartagentschap
hebben de robots Opportunity
en Spirit nu dusdanig herge-
programmeerd dat zij 's nachts
inactief zijn.
donderdag 3 juni 200<
Een Zuid-Afrikaanse UN-soldaat passeert een groepje vluchtelingen, dat de stad Bakavu ontvlucht is, vanwege de hevige gevechten. Foto: AP/Riccardo Gangale
Vredesakkoord
komt in gevaar
bukavu/anp-afp - Strijders in
Oost-Congo hebben de stad Bak
avu in handen gekregen. De lei
der van de op drift geraakte sol
daten, kolonel Jules Mutebusi,
zei dat de bevelhebber van de
reguliere strijdkrachten in de
stad, generaal Félix Budja Mabe,
was gevlucht.
genève/anp - Chemicaliën vor
men een bedreiging voor het IQ
en het geheugen van kinderen,
stelt het Wereld Natuur Fonds
(WNF). Chemische stoffen die
in het dagelijks leven worden
gebruikt, beschadigen de herse
nen van kinderen en zouden
mogelijk verantwoordelijk zijn
voor een stijging van het aantal
ADHD-gevallen.
„Gezien het aantoonbare ge
vaar van deze stoffen is het on
voorstelbaar dat er geen actie
wordt ondernomen. De wereld
begint te lijken op een che
misch experminent, waarvan
de uitkomst verre van zeker is",
aldus Gwynne Lyons, WNF-
deskundige op het gebied van
giftige stoffen. Het WNF-rap-
port „Compromising our Child
ren" stelt dat een reductie van
1 IQ-punt gelijk staat aan een
inkomensverlies van 2,39 pro
cent, maar dat er over de effec
ten op lange termijn nog niets
bekend is. Van de meerderheid
van de 70.000 door mensen ge
maakte chemische stoffen is
onvoldoende informatie over
de veiligheid ervan beschik
baar, aldus het WNF.
Mutebusi voert strijders aan die
op grond van vredesovereen
komsten van vorig jaar zouden
worden opgenomen in het na
tionale leger.
De gevechten in en rond Buka-
vu brengen de uitvoering van
de akkoorden in gevaar. Er zijn
in een week tijd al zestig doden
gevallen in en rond Bukavu.
Mutebusi is door de regering in
Kinshasa als kolonel geschorst.
Mutebusi maakte eerder als een
commandant van de rebellen
van de beweging RCD de streek
onveilig. Zijn manschappen
raakten eind mei slaags met
eenheden die onder bevel staan
van generaal Budja Mabe. On
der druk van de Monuc keerde
de rust eind vorige week terug
in Bukavu.
Gisteren laaiden de gevechten
er weer op.
Mutebusi's strijders hadden de
opvangkampen verlaten en
trokken schietend door de stad.
Ze plunderen ook.
De voormalige rebellenchef van
Mutebusi, RCD-leider Azarias
Ruberwa, werd vandaag voor
bemiddeling in Bukavu ver
wacht.
Hij is sinds de vredesovereen
komsten vice-president van
Congo.
Een internationaal comité dat
toezicht houdt op de naleving
van de Congolese vredesak
koorden, het CIAT, hoopt dat
Ruberwa snel naar Bukavu
gaat.
Hij zou er toe kunnen bijdragen
dat „de legitieme, burgerlijke
en militaire autoriteiten hun
gezag en functies kunnen uit
oefenen in de provincie".
De vrijwel tot anarchie verval
len provincie is in de afgelopen
tien jaar geplaagd door uitwas
sen van de etnische slachtingen
in de aangrenzende landen
Rwanda en Burundi; enorme
vluchtelingenstromen, aanval
len en bezetting door Rwandese
troepen, ongedisciplineerde re
bellen en plunderaars van de
natuurlijke hulpbronnen. Daar
komen plaatselijke stammen
twisten nog eens bij-.
~ir
-è- Hr
tF- i-±-
-4- tl-*'
rome - De Italiaanse 'Frecce Tricolore' vliegt in formatie boven het
monument voor de onbekende soldaat in Rome - in de volksmond
bekend als de bruidstaart - tijdens een parade ter gelegenheid van
de 58-ste verjaardag van de Italiaanse Republiek. Foto: EPA
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - De Europese Unie
moet een aantal bevoegdheden
teruggeven aan de nationale
lidstaten. Tegelijk moeten de
burgers een grotere directe in
vloed krijgen op de Europese
politiek.
De Nederlandse minister van
buitenlandse zaken, Ben Bot
(CDA), heeft dit gisteren bepleit
in een toespraak aan de Hum
boldt Universiteit in Berlijn. Al
leen indien de kiezers zich deel
voelen van een Europees 'soci
aal contract', zullen zij bereid
zijn het voortschrijdende inte
gratieproces te ondersteunen,
aldus Bot.
Om de betrokkenheid van de
burgers bij Europa te vergroten,
is het noodzakelijk 'nu pas op
de plaats te maken', betoogde
de minister. Wanneer de nieu
we Europese grondwet is goed
gekeurd, is het volgens de Ne
derlandse minister noodzake
lijk voorlopig even genoeg ge
weest. „Er is een limiet aan de
hoeveelheid integratie die een
burger kan verwerken", zei Bot.
De EU kan een duidelijker pro
fiel krijgen door zich te concen
treren op enkele specifieke be
leidsterreinen. Bot pleit daarom
voor 'Europese zelfbeperking'.
Cultuurbeleid, delen van het
landbouw- en structuurbeleid,
gezondheidszorg en sociaal be
leid, en infrastructuur en land
schapsbeheer zouden onder
verantwoordelijkheid van de
nationale lidstaten moeten te
rugkeren. „Is het werkelijk no
dig dat in Brussel wordt beslo
ten over de financiering van
een straat, die op geen enkele
plek een nationale grens over
schrijdt?", vroeg de minister
zich af.
Enerzijds willen de kiezers, in
de ogen van de christen-demo
craat, 'minder Europa'. Ander
zijds willen zij een sterk en ver
enigd Europa. „Een Unie die
veiligheid garandeert, die zorgt
voor welvaart en werk en die de
mensen inspireert". Daartoe
moet wat betreft de bewaking
van de buitengrenzen van de
Europese Unie juist nauwer
worden samengewerkt.
van onze correspondente
Pascale Thewissen
aarlen - Een slaafse, onderda
nige vrouw, volledig overgele
verd aan de grillen van
Dutroux. Dat is het beeld dat de
verdediging van Michelle Mar
tin gisteren op het proces-
Dutroux ophing van de 44-jari-
ge vrouw uit Waterloo. „Weet
u", zei ze tegen een van haar
vier advocaten, Thierry Mo-
reau, toen hij haar opzocht in
de gevangenis, „dat ik sinds ik
in de gevangenis zit, eindelijk
vrij ben."
Volgens Moreau is ze geen me
dedader. Ze is hoogstens mede
plichtig. Ze heeft niet meege
holpen bij de ontvoeringen,
verkrachtingen en moorden.
Wel heeft ze de kinderkooi
waarin Dutroux zijn slachtof
fers opsloot, geschilderd en on
der dwang van haar man enkele
druppels rohypnol in de koffie
gedaan van een Slovaaks meis
je, dat later door Dutroux werd
verkracht. Moreau vroeg de jury
haar dan ook milder te straffen,
dan de dertig jaar die ze maxi
maal kan krijgen.
Proces
Hij gaf toe dat het verha
de advocaten geen verre
was. Al maanden (het pi
ging op 1 maart van star
beren ze de jury ervan t<
tuigen dat Martin niet ui
school durfde te klappei
angst voor haar agressie k
chopathische echtgenoc
de angst haar kinderen W.
raken, speelde een grote*
Dat Martin Julie en MelL
geen eten durfde te gevell
als gevolg dat de kinder^
hongerdood stierven,
de advocaten laf. „Voedi
medeplichtig zijn. Niet
is de ogen sluiten. Dat h
gedaan. Ze trok zich ten
haar eigen fantasiewerel
haar waren het wilde bei
die in die kelder zaten.
Vandaag (donderdag) k<§
de advocaten van Dutro®
hulpje Michel Lelievre ei
Brusselse oplichter Micl>zii
houl aan het woord. :r
new york/ap - Frankrijk, Rus
land en China zijn niet tevre
den met de gewijzigde Irak-re-
solutie die de Verenigde Staten
en Groot-Brittannië dinsdag
aan de Veiligheidsraad hebben
voorgelegd. De Irakezen heb
ben te weinig inspraak, is de
voornaamste kritiek.
De aangepaste ontwerpresolu
tie noemt in tegenstelling tot
de eerdere versie een datum
waarop het mandaat van de
buitenlandse troepenmacht in
Irak afloopt: in december 2005
of januari 2006, als er een vol
waardige Iraakse regering is
gekozen. De andere grote wij
ziging is dat de Iraakse inte
rim-regering volgens de reso
lutie zeggenschap krijgt over
het Iraakse leger en de Iraakse
politie.
Veel leden van de Veiligheids
raad hadden op beide wijzi
gingen aangedrongen. De
Amerikaanse onderminister
van buitenlandse zaken Ri
chard Armitage zei dat de VS
aan alle bezwaren tegen de vo
rige versie tegemoet waren ge
komen, maar na de presenta
tie van de nieuwe resolutie
bleven sommige landen vra
gen houden.
Duitsland vindt dat de onder
handelingen in de Veiligheids
raad over de hoofden i
Irakezen heen gaan zei!
ordinator van de Duits§||
ring voor de betrekking!
Washington, Karsten Vc
een interview met de
•el<
radio. „Cruciaal is
Irakezen het gevoel krijgrs
zij echt weer de diens' al
uitmaken." Veel andere-3
van de Veiligheidsraad ecl
dat de nieuwe Iraakse inp,e
regering en VN-x||
Lakhdar Brahimi mee
spraak krijgen. v
Ook China vond dat de
dige soevereiniteit die a*ar
is toegezegd, in de tekerl
volledig tot uitdrukkinge 5
Frankrijk is het daarme(SD
zei een Franse diplomaai
De Iraakse minister va'
tenlandse zaken Hoshijve
bari komt naar New Yo
aan te dringen op voioc
soevereiniteit. Verwachtpel
dat hij vandaag met de
heidsraad zal overleggen^
Volgens de resolutie n
uiterlijk 31 januari 2005 P c
zingen worden gehoude1^ 1
een interim-parlement/ijz
er in de loop van 200 rr
nieuwe grondwet komoo
moet uiterlijk 31 dec^n
2005 een nieuwe regerin
den gekozen.
Annan beslist over openbaarmakir;
new york/gpd - Het onderzoek
naar de vermeende intimiteiten
van Ruud Lubbers jegens een of
meer van zijn vrouwelijke staf
leden is zo goed als afgesloten
en het eindrapport wordt 'zeer
binnenkort' aan VN secretaris
generaal Kofi Annan overhan
digd. Dit is door een zegsman
van de interne controledienst
van de Verenigde Naties beves-
ügd.
„Het is nu aan de secretaris-ge
neraal om te beslissen in hoe
verre de bevindingen openbaar
worden gemaakt", aldus onder
secretaris-generaal Dileep Nair.
Maar hooggeplaatste VN-func-
tionarissen op het VN-hoofd-
kwartier in New York zeggen 'er
van uit te gaan', dat de!
niet binnenskamers kar
afgehandeld, gezien deU
baarheid die ook door I
zelf aan de zaak is gegevf, j|
Aan de vooravond van F
ren schreef Lubbers, hot. 1
de VN - vluchtelingenorp^
UNHCR een uitvoerigjoi
aan zijn 6000 stafmedev
Daarin hield hij staande 'O'
'vriendschappelijk geb^j-
genover het 51-jarige
kaanse staflid, en een
lijk voorval met een andP^
dewerkster, tot 'misversik
hadden geleid en op
wijze als seksuele intiJ^"
waren bedoeld, of kondt
den uitgelegd.
den haag/gpd - Hoe wordt er in Europa
aangekeken tegen het Europees Parle
ment, waarvoor op tussen 10 en 13 juni
verkiezingen worden gehouden? Is de
status van een Europarlementariër el
ders ook zo laag als in Nederland?
Groot-Brittannië
Apathisch, zo kan het best de houding
van de Britse kiezers omschreven wor
den ten opzichte van Europese verkie
zingen. In 1999 kende het land de
laagste opkomst van alle landen: 24
procent van de kiezers nam de moeite
te stemmen (in Nederland 29,9 pro
cent). Een recente enquête wees uit
dat negen procent van het Britse volk
de EU van belang acht voor hun land.
De meeste kiezers weet niet wat euro
parlementariërs doen. Twintig procent
denkt dat ze zeggenschap hebben over
de inkomstenbelasting, bijna de helft
gelooft dat ze mogen bepalen hoeveel
geld naar de gezondheidszorg en de
pensioenen gaat. Driekwart van de be
volking meent dat het europarlement
beslist of het pond wordt verruild voor
de euro.
Frankrijk
Voor Frankrijk is Europa van levensbe
lang. Het land ziet in de Europese ont
wikkeling de enige mogelijkheid om
nog een rol van betekenis te spelen.
Door de jaren heen zijn het vooral
Franse presidenten geweest die haan
tje de voorsten waren om hun stempel
te drukken op de Europese politiek: De
Gaulle, Pompidou, Giscard, Mitter
rand, Chirac. Europese politiek is
Franse politiek. Europese politiek is
voor Frankrijk een staatszaak.
Een peiling wees uit dat twee op de
drie Fransen een positief gevoel heeft
over Europa en de EU-structuur. Dat
wil echter niet zeggen dat 'Europa' bij
de Franse kiezer groot enthousiasme
teweegbrengt. Bij de verkiezingen voor
het parlement in 1999, ging 46,7 pro
cent naar de stembus.
Spanje
Niet alleen de Spaanse kiezers, maar
ook de politici zelf zien de Europese
parlementsverkiezingen als 'tweede
rangs verkiezingen', meent hoogleraar
politicologie Julian Santamaria Osso-
rio. 13 juni is voor de meesten een
zwart gat. Toch is Europa voor de
Spanjaarden uitermate belangrijk. Tot
nu toe was Spanje één van de landen
die het meeste geld ontving uit de Eu
ropese potjes. Dankzij Europa is de
nationale economie enorm gegroeid.
Aan de andere kant is Spanje ook voor
de EU van grote betekenis. Vanwege
zijn nauwe historische en culturele
banden met de Zuid-Amerikaanse lan
den is Spanje een bruggehoofd met
dat werelddeel. Ondanks deze belan
gen zullen weinig Spaanse kiezers op
13 juni hun Europese stem uitbren
gen, voorspelt Ossorio.
Duitsland
Veel Duitsers zien zichzelf liever als
Europeaan dan Duitser, behalve als er
gevoetbald wordt. Eén van hen is de
lijsttrekker van 'dé Europa-partij van
Duitsland', professor Hans-Gert Potte
ring. „Dit heeft alles te maken met de
geschiedenis, en met de negatieve rol
die Duitsland in de vorige eeuw heeft
gespeeld. Na de oorlog was het onder
Duitse politici een streven om de
Bondsrepubliek aan Europa vast te
klinken, uit angst voor de mogelijke
desastreuze gevolgen van een 'Allein-
gang'."
Toch spelen Europese kwesties onder
de kiezers een ondergeschikte rol. Zo'n
59 procent zegt binnenlandse politieke
thema's belangrijker te vinden.
Baltische staten
In de Baltische landen zijn het vooral
politici die opgewonden raken van de
verkiezingen. De belangstelling voor
een baan in Brussel is overweldigend.
In Litouwen zijn er 20 kandidaten per
zetel in het Europees parlement. Ook
in Letland en Estland wordt hevig ge
streden om een Europese stoel die een
hoog salaris oplevert.
Kiezers zijn minder onder de indruk
van het Europees parlement. „Het is
allemaal erg ver weg voor de mensen",
erkende het Litouwse hoofd van de
kiescommissie. Een hoge opkomst is
desondanks gegarandeerd, want de
Europese verkiezingen vallen in Litou
wen samen met de verkiezing van een
president. In de andere twee Baltische
landen zit een hoge opkomst er niet
in.
Zuidoost Europa
In geen van de zuidoostelijk EU-lidsta-
ten loopt de bevolking warm voor de
Europese verkiezingen, ook niet bij
nieuwkomers Malta en Cyprus. Toch
zal de opkomst hoog zijn want stem
men is een plicht. Waarbij verzuim
overigens ongestraft blijft. Volgens pei
lingen wordt in elk der vier de landen
meer dan 60 procent van de kiezers
verwacht.
Misschien wel meer dan elders, telt
dat de belangstelling in Italië en Grie
kenland voor Europese kwesties er pas
komt, als een nationaal belang in het
geding is. Italianen hebben weinig re
den om het parlement serieus te ne
men, de politici doen dat zelf ook nau
welijks. Ze zijn kampioen in afwezig
heid bij vergaderingen. Een fiks aantal
kandidaten is al lid van het nationale
parlement en doet 'Europa' er bij.
Collega's manen j
Zalm te bezuinig|
Nederland moet het bt
tingstekort uiterlijk in
terugbrengen tot ondei
grens van 3 procent vai
bbp (bruto binnenland
dukt). Als dat niet lukt,
Nederland een boete v<
le honderden miljoene
ro's opgelegd krijgen. E
hebben de ministers va
nanciën van de EU
unaniem besloten tijde
een vergadering in Lux
burg. De Europese Con
sie, het dagelijks bestui
de EU, startte in april e
geheten 'excessief teko
procedure' tegen Nede
Dat gebeurde nadat dui
was geworden dat Ned
land over 2003 een
tingstekort van 3,2 proc
had. Volgens voorspelli
van de Commissie drei
derland ook in 2004 en
begrotingstekorten vj
dan 3 procent te hebbi
