BUITENLAND
Irak: Vetorecht over troepen
Amnesty hekelt naleving
mensenrechten in Europa
'Iran misleidde Washington'
Radeloze Palestijnen: 'Wat moet Israël van ons'?
Afrikaanse Unie richt
Veiligheidsraad op
lijn: Uitzetten
ims simpeler
pste zwembad
mt in Brussel
sas moet
de politiek
„j te politieactie
1 en kinderporno
ken plagen
ii te luchtmacht
gist: a tuur in
i t staakt
ag op partij
ale sigaretten
1 slacht tegen
f eneraal Norac
Kistjes als symbool
Blair pareert kritiek op ontwerp-resolutie in Veiligheidsraad
'Verband tussen
nepartikelen
en terrorisme'
Engelse
hooligan (10)
aangeklaagd
The Guardian: Oppositie in Irak kreeg valse informatie
Veel doden bij overstromingen
Woningen en oogst vernield na strafexpeditie in Gazastrook
lU - De Duitse bondskan-
Schröder heeft een ak-
gesloten met de opposi-
er aanscherping van de
rratiewetten. Er komt nu
30 juni een nieuw wets-
erp op tafel. Dat maakt het
judiger om imams die
prediken, het land uit te
1 Ook buitenlanders die
lijk een gevaar vormen,
;n worden uitgezet, ook al
;een veroordeling of for-
beschuldiging.
ij el - In Brussel gaat vrijdag
5 epste zwembad ter wereld
li Met een diepte van 33
*5 moet 'Nemo 33' uitgroei-
5] een dorado voor duikers
16 itenschappers. Op vijf ver-
Jjj ;nde niveaus kunnen zij
2 ngen organiseren en on-
ii ek verrichten. Zonne-
'j ie zal zorgen voor de ver-
22 ing van het onderwater-
ijs. De bouw van Nemo
27 eft 3,2 miljoen euro ge-
De verschillende bassins
len in totaal 2,5 miljoen li-
ter.
i j - De afgezette president
iiouwen Rolandas Paksas
rde rest van zijn leven
"43 loten van alle politieke
35 es. Dat heeft de hoogste
'jj; irlijke instantie van Litou-
13 iet Constitutioneel Hof,
ld. De parlementsleden
51 uldigen hem ervan een
u che zakenman met con-
s in de onderwereld aan
1 touws paspoort te heb-
55 'holpen.
iolm - De politie in Zwe-
41 loorwegen, Denemarken
land heeft gisteren een
chalige actie tegen kin-
5imonetwerken gehouden.
5' oördineerde invallen
32 n ongeveer honderd ver-
10 tn aangehouden en is een
5* Sioeveelheid kinderporno
2 lag genomen. De actie is
8j ïitstuk van een jaar du-
4| inderzoek. Ook mensen
11 internet kinderporno
34 a aangeschaft en ge-
13 oad zijn in het onderzoek
166 ken en aangehouden.
'jj n - Wolken blijven de
luchtmacht parten spe-
i ide Tornado-jachtbom-
3® erper en de acht recent
schafte Chinook-helikop-
mpen nu ook de hyper-
2j ne Eurofighters met ge-
15 idie het vliegen door de
■i [onverantwoord maken,
50 the Times gisteren. Het
9 lure gevechtsvliegtuig
e maken met computer-
li men die dergelijke ma
tes onverantwoord zou-
aken.
19 Italiaanse magistraten
34 teren massaal in staking
lals protest tegen door
2< ïring Berlusconi voorge-
44 hervormingen. Die dwin-
igistraten ertoe te kiezen
49 tóf openbaar aanklager
len. Nu kunnen de magi-
4? i nog afwisselend beide
4! b vervullen. De hervor-
geven de procureurs-
25 al meer macht. Volgens
7jj>istraten geven de her-
51 ïgen de politiek meer in-
k ip de rechterlijke macht.
531- De Belgische douane
isteren in de haven van
6 pen beslag gelegd op
atainer met 350.000 pak-
nokkelde sigaretten, of-
1 (eveer zeven miljoen si-
n. Het gaat om een partij
i« abia. De smokkel van si-
ii in Europa lijkt de laat-
j te groeien, als gevolg
2 hogere accijns. In Heer-
3 itwee weken geleden
i miljoen smokkelsigaret-
3 dekt en in Le Havre vori-
nd acht miljoen.
2 lg - Het Joegoslavië-Tri-
2 in Den Haag heeft giste-
Kroatische ex-generaal
i lorac aangeklaagd we-
4 veld tegen Servische
6 'in Kroatië. De 36-jarige
129 at in Kroatië al een ge-
isstraf uit van twaalf jaar
andere oorlogsmisda-
hij tegen Serviërs heeft
Het tribunaal richt zich
i aanklacht vooral op
tval door Norac' brigade
ervische enclave Medak
lië in september 1993.
rordt onder andere ver-
rdelijk gehouden voor
Irechtelijke executie van
Bte vijftig Servische bur-
Washington - Achthonderd paar soldatenkistjes liggen uitgestald op het grasveld voor het Capitool in
Washington als symbool voor de achthonderd Amerikanen die bij de strijd in Irak om het leven zijn geko
men. leder paar schoenen draagt de naam van een gesneuvelde militair. De actie is een initiatief van een
organisatie van Ouakers, die tegen geweld is. De schoenen zijn nog in een aantal andere steden te zien.
Foto: EPA
amsterdam/gpd - Met de nale
ving van de mensenrechten in
Europa is veel mis. Dit stelt
Amnesty International in het
vandaag gepubliceerde Jaar
boek 2004.
In negentien van de huidige 25
lidstaten (Nederland wordt in
dit rijtje niet genoemd, wel
buurlanden als België en Duits
land) gaat de politie zich te bui
ten aan mishandeling, marte
ling, excessief gebruik van ge
weld en buitengerechtelijke
executies. Het machtsmisbruik
is vooral gericht tegen buiten
landers.
Ook wordt hun recht op asiel
nogal eens geschonden. De tien
nieuwe EU-lidstaten hebben
volgens Amnesty vooral te lij
den onder een niet goed func
tionerend rechtsstelsel, discri
minatie tegen minderheden
(vooral Roma) en slechte be
handeling van asielzoekers.
De mensenrechten in de wereld
hebben de afgelopen vijftig jaar
niet zo onder druk gestaan als
nu. Dit is te wijten aan acties
van terreurgroepen, maar ook
aan de reacties hierop van over
heden. De mensenrechtenorga
nisatie veroordeelt 'in de sterkst
mogelijke bewoordingen gewe
tenloze, wrede en criminele
aanvallen' door groepen als al-
Qaeda, maar noemt het tegelij
kertijd beangstigend dat rege
ringen de principes van het in
ternationale recht zomaar over
boord gooien om die terreur
groepen aan te pakken. „Rege
ringen verliezen daardoor hun
morele kompas en offeren de
mensenrechten op in een blin
de zoektocht naar veiligheid",
aldus Amnesty-directeur Irene
Khan.
Evenals in de rest van de wereld
is de verslechtering van de
mensenrechtensituatie ook in
de Europese Unie te wijten aan
de 'oorlog tegen het terroris
me'. Nieuwe anti-terroristische
wetten, waarin nieuwe misdrij
ven zo vaag mogelijk worden
omschreven, geven regeringen
de mogelijkheid mensen zon
der proces vast te houden, vaak
gebaseerd op geheim bewijs
materiaal. Amnesty wijst in dit
verband op veertien buitenlan
ders die al lange tijd vastzitten
in Groot-Brittannië en de mis
handeling en marteling van in
Spanje van terrorisme verdach
te personen.
De organisatie hekelt de nieuwe
'wet op de binnenlandse veilig
heid' van Frankrijk, die het mo
gelijk maakt gevangenen vanaf
16 jaar 96 uur 'in speciale de
tentie' vast te houden, zonder
toegang tot een advocaat.
De Franse politie en immigra
tiediensten mishandelen regel
matig buitenlanders; een Ethio
piër overleed tijdens een ge
dwongen uitzetting.
In het jaarboek staat Amnesty
stil bij de buitengerechtelijke
executies door coalitietroepen
in Irak en de mishandeling en
marteling van honderden
'kwetsbare gevangenen' in
Guantanamo Bay op Cuba en
in Afghanistan. „Door de rech
ten van degenen die mogelijk
schuldig zijn te negeren, bren
gen regeringen de rechten van
onschuldigen ook in gevaar",
aldus de mensenrechtenorgani
satie.
Amnesty meldt dat in 2003 in
47 landen buitengerechtelijke
executies plaatsvonden, veilig
heidstroepen en politie in 132
landen slachtoffers maakten
door marteling, in 28 landen
mensen 'verdwenen' en in 44
landen gewetensgevangenen
vastzitten. Drieënzestig landen
spraken de doodstraf uit, 28
daarvan voerden die ook uit.
In 58 landen zijn mensen wille
keurig gearresteerd en zonder
proces gevangen gezet.
washington/bagdad/anp - De
Iraakse overgangsregering die
na de machtsoverdracht van 30
juni aantreedt, kan militaire ope
raties van de buitenlandse troe
penmacht in haar land tegen
houden. Elke inzet van buiten
landse militairen zal in overleg
met en met toestemming van
het Iraakse bestuur moeten
plaatshebben.
Dat zei de Britse premier Blair
gisteren in Londen. Hij pareer
de daarmee de eerste kritiek op
de maandag gepresenteerde
ontwerp-resolutie bij de Veilig
heidsraad. In dat stuk stellen
Groot-Brittannië en de Verenig
de Staten dat een nieuw Iraaks
bestuur politiek volledig soeve
rein zal zijn, maar tegelijkertijd
voorziet de tekst erin dat de
buitenlandse militairen in Irak
onder Amerikaans commando
blijven. De militairen kunnen
volgens de tekst ook „alle
noodzakelijke maatregelen ne
men" ten behoeve van de vei
ligheid.
De Amerikaanse minister Po
well van buitenlandse zaken te
kende gisteren wel aan dat de
Amerikaanse militairen in Irak
„het recht op zelfverdediging"
ook na 30 juni behouden.
De belangrijkste tegenstanders
van de oorlog in Irak, Rusland
en Frankrijk, reageerden nogal
voorzichtig op de ontwerptekst.
Beide landen hebben vetorecht
binnen de Veiligheidsraad.
„Het is een ontwerp, een ont
werp waarover gediscussieerd
moet worden en dat moet wor
den verbeterd", aldus de Franse
minister van buitenlandse za
ken, Michel Barnier. Hij zei niet
wat hij precies veranderd wil
zien in het ontwerp, maar dui
delijk werd wel dat hij wil voor
komen dat een nieuw Iraaks
bestuur te weinig echte be
voegdheden krijgt.
Ook Rusland zei bij monde van
een functionaris van Buiten
landse Zaken in Moskou dat er
nog werk verzet moet worden.
Ook hij hamerde erop dat er
een werkelijk legitiem bestuur
moet komen dat steun geniet
onder de bevolking. Het nieuwe
Iraakse bestuur wordt namelijk
nog niet direct gekozen door de
Irakezen, maar samengesteld
onder aanvoering van VN-ge-
zant Brahimi.
De huidige, door de Amerika
nen aangestelde regeringsraad
in Bagdad vindt dat de uitein
delijke tekst duidelijker dan nu
moet aangeven dat de over
gangsregering de buitenlandse
manschappen ook werkelijk
kan opdragen het land te verla
ten. De voorzitter van de raad,
Ghazi al-Yawer, zei wel de
noodzaak te zien van een ver
blijf van buitenlandse militaire
soldaten na 30 juni. Volgens de
Iraakse minister van defensie
zal de multinationale troepen
macht „eerder nog maanden
dan jaren" in Irak blijven. De
ontwerp-resolutie gaat uit van
zeker een jaar.
De huidige Amerikaanse bevel
hebber in Irak, generaal Ricar-
do Sanchez, zal dat allemaal
niet meemaken. Het Pentagon
zei dinsdag dat hij deze zomer
wordt vervangen door generaal
George Casey, plaatsvervan
gend chefstaf van de land
macht.
Defensiefunctionarissen bena
drukten dat de vervanging niets
te maken heeft met het mis
bruik van Iraakse gedetineer
den door Amerikaanse militai
ren in de Abu Ghraib-gevange-
nis. Het zou gaan om een aflos
sing gezien de lange tijd die
Sanchez (dertien maanden) al
in Irak actief is. Sanchez staat
onder druk door het gevange
nisschandaal dat de afgelopen
weken naar buiten kwam.
brussel/anp/rtr - Winsten van
illegale cd's, valse auto-onder
delen en andere nepartikelen
worden gebruikt om terroristen
te betalen, waarschuwt Inter
pol. Het bureau maant overhe
den in de hele wereld om deze
miljardencriminaliteit niet lan
ger te negeren.
„Interpol ziet een duidelijk ver
band tussen vervalsingen en
terrorisme op locaties waar ter
roristen zich hebben ver
schanst", zei secretaris-gene
raal Ronald Noble van het in
ternationale politienetwerk gis
teren in Brussel tijdens een
congres over de strijd tegen ver
valsingen. „Het is absoluut ver
bazingwekkend dat niemand
zich hier druk om maakt".
De handel in vervalste goede
ren wordt geschat op 450 mil
jard dollar in 2000. Nepartike
len variëren van auto- en vlieg
tuigonderdelen tot kleding, cd's
en sigaretten. De vervalsingen
leiden tot miljarden dollars
schade bij de belastingdiensten
en bedrijven waarvan produc
ten worden geïmiteerd.
Interpol heeft de relaties met
terroristen aangetroffen in het
Midden-Oosten, Europa en La-
tijns-Amerika. Interpol hoopt
dat toegenomen publiciteit
over de verbanden consumen
ten ervan weerhoudt om goed
kope nepdesigner handeltasjes
en andere vervalsingen te ko
pen.
portsmouth/ap - De Britse po
litie gaat een 10-jarige jongen
aanklagen in verband met rel
len die in maart uitbraken na
een voetbalwedstrijd. De jon
gen, die samen met een 14-jarig
meisje werd gearresteerd,
wordt verdacht van geweldple
ging.
Na de Premier League-wed
strijd Portsmouth-Southamp
ton (1-0) op 21 maart gingen
zo'n driehonderd hooligans te
keer. Ze bekogelden de politie,
plunderden winkels en verniel
den auto's. Tot nu toe zijn 32
hooligans aangeklaagd. De po
litie zei dat mogelijk nog tachtig
mensen worden vervolgd.
londen/anp - Amerikaanse in
lichtingenofficieren verdenken
Iran ervan de Verenigde Staten
bewust te hebben misleid door
valse informatie door te spelen
aan de belangrijkse Iraakse op
positiepartij, het Iraakse Natio
naal Congres (INC) van Ahmad
Chalabi. Dat heeft de Britse
krant The Guardian gisteren
bericht.
Volgens de krant gaat Washing
ton onderzoeken of Iran de VS
voor zijn karretje heeft gespan
nen om de Iraakse dictator Sad
dam Hussein te verjagen om zo
de weg vrij te maken voor een
sji'itisch regime. Volgens een
van de zegslieden heeft de
Amerikaanse inlichtingendienst
CIA harde bewijzen dat Chalabi
en zijn naaste medewerker Aras
Karim Habib geheime Ameri
kaanse informatie heeft door
gespeeld aan Teheran. Habib
zou een betaalde geheim agent
zijn voor Iran. Hij zou informa
tie naar zowel Teheran als naar
Washington hebben doorge
speeld.
Chalabi, die als leider van het
INC lang in het buitenland leef
de, is nu lid van de door de
Amerikanen ingestelde Iraakse
regeringsraad. Chalabi was een
vurig pleitbezorger van de oor
log tegen Saddam cn een trou
we bondgenoot van het Penta
gon. Washington liet zich onder
meer leiden door informatie die
Chalabi verstrekte. Uit interne
onderzoeken van het Pentagon
zou blijken dat veel van de in
formatie die het INC heeft ver
strekt nutteloos, misleidend of
verzonnen was.
Vorige week stopten de VS al
met de geheime maandelijkse
betaling ter waarde van circa
335.000 dollar aan het INC van
Chalabi. De VS zouden ontevre
den zijn met de informatie die
het INC heeft verstrekt.
De Iraanse minister van buiten
landse zaken, Kam al Kharrazi,
ontkende gisteren dat Teheran
de radicale Iraakse sjiitische
geestelijke Muqtada al-Sadr
steunt. Al-Sadr zou in Irak een
sjiitische, op Iraanse leest ge
schoeide theocratie willen ves
tigen. Ruim 60 procent van de
Iraakse bevolking is sji'itisch.
jimani - Overstromingen in het grensgebied van
de Dominicaanse Republiek en Haïti hebben ten
minste 245 mensen het leven gekost. In de Domi
nicaanse Republiek vonden ruim 130 mensen de
dood en worden 250 personen vermist. In Haïti
werd het dodencijfer gesteld op ten minste 115. De
overstromingen begonnen zondag na hevige re
genval. Overlevenden zochten gisteren nog onder
de modder en het puin naar vrienden en familiele
den, soms met hulp van soldaten. In een geïmpro
viseerd mortuarium in het plaatselijke ziekenhuis
stapelden de lichamen zich op. De autoriteiten be
sloten met het oog op de hitte zeker zestig licha
men in een massagraf te begraven. Aangenomen
werd dat veel slachtoffers Haïtiaanse arbeiders
waren. Foto: EPA
door Ad Bloemendaal
tel al-sultan/gpd - Het eerste dat opvalt
bij het naderen van Tel al-Sultan zijn de
rijen mannen, vrouwen en kinderen die
zich in gebogen houding voortbewegen
over een dorre zandvlakte. Nauwgezet
zoeken ze de grond af, in een poging
nog zoveel mogelijk aardappelen, uien
en tomaten te rapen. Een paar uur eer
der heeft Israël 'Operatie Regenboog' af
gesloten en zijn troepen uit het uiterste
zuiden van de Gazastrook teruggehaald.
Het officieel verklaarde doel was het op
sporen van smokkeltunnels en het arres
teren en liquideren van 'terroristen'.
Maar de grootscheepse vernielingen die
in Tel al-Sultan zijn aangericht, wijzen
eerder op een strafexpeditie. De omge
ploegde zandvlaktes waren een week ge
leden nog bloeiende tuinbouwgebieden,
waar honderden Palestijnse boerenfa
milies een karig bestaan vonden. Nu zijn
ze zelfs dat karige bestaan kwijtgeraakt.
Tuinder Yunis Zourb (33) moest afgelo
pen donderdag van achter het raam van
zijn huis machteloos toezien hoe het le
ger een, 'aardbeving, kracht zeven op de
schaal van Richter' aanrichtte, zoals hij
het omschrijft. „Ze kwamen van die
kant, met tanks en bulldozers", wijst hij.
„Mijn hele dertig dunam (30.000 vier
kante meter) hebben ze stelselmatig
omgeploegd, compleet met kassen en
waterpompen."
De metalen geraamten van zijn kassen
liggen platgewalst op de akker, slierten
plastic dakbedekking fladderen in de
wind. Uien en geplette tomaten bedek
ken de wegberm. „De Israëliërs zeggen
dat ze naar tunnels zochten", zegt Zoub.
„Maar we wonen hier minstens twee ki
lometer van de grens met Egypte. Er zijn
hier geen tunnels. Wat moeten ze van
ons?"
Die laatste vraag stelt iedereen in Tel al-
Sultan. Het leger antwoordt dat het niet
van de wegen gebruik wilde maken om
dat militanten daar mijnen zouden heb
ben gelegd. Maar dat verklaart niet
waarom van de grote lappen tuinbouw-
grond letterlijk iedere centimeter is om
geploegd. En het maakt ook niet duide
lijk waarom Abdelrachman Dahliz niet
alleen zijn oogst, maar ook zijn huis
moest kwijtraken. De 45-jarige tuinder
hoorde afgelopen zaterdagochtend om
negen uur een bulldozer naderen. „Zon
der enige waarschuwing drukte die een
muur in", vertelt hij. „Toen klonk het
door een luidspreker: 'Ga onmiddellijk
je huis uit!' Ik riep: 'Nee, ik ga niet!'. Pas
toen de bulldozer mijn huis inreed zijn
we de straat op gevlucht."
Nu zit Dahliz met zijn twee vrouwen en
dertien kinderen op de puinhopen, on
der een baldakijn van lappen en dekens.
Ernaast ligt een grote hoop kleding en
huisraad.Alles ben ik kwijt", klaagt
Dahliz. „Twintigduizend shekel (3700
euro) heb ik in de kassen geïnvesteerd
met geleend geld. Wie helpt ons?" Van
zijn kinderen heeft hij weinig te ver
wachten, zegt hij, want zijn oudste zoon
is pas veertien jaar. Vertrouwen doet hij
niemand meer: de Arabische landen
niet, de Verenigde Naties niet en Europa
niet. Alleen zijn geloof in Allah is on
wankelbaar.
Het Abu Yusef al-Najar ziekenhuis van
Rafah - een weidse naam voor een slecht
uitgeruste eerste hulppost - heeft.de af
gelopen tien dagen 270 gewonden ont
vangen. De zwaardere gevallen zijn
doorgestuur d naar een echt ziekenhuis
elders in de Gazastrook. „We hebben ze
ventig martelaren geteld", verklaart
hoofd-verpleegkundige Sobhi Sabab
plechtig. Volgens de Israëlische legerlei
ding hebben als gevolg van 'Operatie
Regenboog' eenenveertig 'terroristen' en
twaalf ongewapende burgers de dood
gevonden.
Er zouden drie smokkeltunnels zijn ont
dekt, waarvan er slechts een aan de pers
is getoond.
Een schrale oogst, waarvoor het zuiden
van de Gazastrook een hoge prijs heeft
betaald.
Nu het uitgaansverbod voor Tel al-Sul-
tan is opgeven, kan de buurt zijn doden
begraven. Zestien lijken, al dagen opge
slagen in een vrieshuis waar normaal ge
nomen tomaten en komkommers op af
nemers wachten, worden overgebracht
naar het plaatselijke voetbalveld. Van
daar gaat het in een demonstratieve op
tocht naar de begraafplaats.
De meegedragen vlaggen zijn van Ha
rnas, Fatah en de Islamitische Jihad. De
gescandeerde leuzen richten zich vooral
tegen de Arabische wereld, die het vol
gens de rouwenden voor de zoveelste
keer totaal laat afweten. „Naar de hel
met de Arabische top! We hebben jullie
hulp niet nodig! Wij zijn samen een!"
Addis abeba/ap - De Afrikaanse
Unie (AU), een overkoepelende
organisatie van 53 Afrikaanse
landen, heeft gisteren een eigen
Vredes- en Veiligheidsraad op
gericht.
Het nieuwe orgaan van vijftien
gekozen leden zal zich specifiek
bezighouden met de bevorde
ring van vrede en stabiliteit in
Afrika. Zo kan het aanbevelin
gen doen over het inzetten van
vredesmissies, zei AU-woord
voerder Adam Thiam.
De veiligheidsraad zal worden
gefinancierd uit de bijdragen
van de lidstaten en westerse
donors. „Niemand anders dan
de Afrikanen kunnen Afrika vre
de brengen", zei AU-voorzitter
Alpha Oumar Konare. De
raadsleden bespraken gisteren
conflicten in Somalië, Burundi,
Ivoorkust, West-Sudan en Zuid-
Sudan.
De AU stuurde eerder deze
maand een onderzoeksteam
naar de regio Darfur in West-
Sudan, waai' een miljoen men
sen op de vlucht zijn voor oor
logsgeweld en een humanitaire
crisis dreigt. Gisteren zetten de
Sudanese regering en de rebel
len van het Volksbevrijdingsle
ger, die al 21 jaar een burger
oorlog uitvechten, een belang
rijke stap naar een definitef vre
desakkoord.
In Sudan zijn naar schatting
twee miljoen burgers omgeko
men sinds rebellen uit het
voornamelijk animistische en
christelijke zuiden in 1983 de
wapens opnamen tegen het
door Arabische moslims be
woonde noorden van Sudan.
De partijen kwamen eerder al
overeen hoe de welvaart in het
grootste land van Afrika moet
worden verdeeld en wat er
moet gebeuren met hun wa
pens en troepen. De laatste
openstaande kwesties betroffen
onder meer de machtsverdeling
in het land en of de hoofdstad
Khartoem volgens de islamiti
sche wetgeving moet worden
bestuurd.
