Ben Bot wil
vredesproces
vlottrekken
BUITENLAND
Financiën van NASA een groot zwart gat
Rumsfeld verder onder druk in schandaal
Massabetoging voor terugtrekking Gaza
Vuurgevecht tussen
Nederlanders en militie
Aanslag op zuster Djindjic
tuigcrash
izilië
aulo - Een vliegtuigcrash
Amazonegebied in Brazi-
eft aan 33 mensen het le-
•kost. Het toestel, een
ïa-120, verdween tijdens
icht plotseling van de ra-
eddingswerkers gingen in
igle op zoek naar het
aig en constateerden dat
de dertig passagiers
ie bemanningsleden de
overleefd had. Het vlieg
jas op weg van Sao Paulo
ivenca naar Manaus, de
stad van de deelstaat
onas.
iter Gaus
rieden
i - Günter Gaus, van 1974
81 de eerste gezant van
Duitsland in Oost-Berlijn,
74-jarige leeftijd overle-
laus was een van de be-
jkste uitvoerders van de
bondkanselier Willy
It geïnitieerde Ostpolitik,
[ontspanning tussen
en Oost-Duitsland moest
Zelf noemde Gaus zijn
inde DDR ooit 'de meest
erende baan die ik me
an stellen'.
telprijswinnaar
evangenis
- De Nigeriaanse'schrij-
Nobelprijswinnaar voor
ratuur, Wole Soyinka, is
lag in Lagos gearresteerd
seen demonstratie tegen
ering. De 69-jarige
ia is na een korte tijd
frijgelaten. De politie
e met harde hand en
[as een eind aan de de-
tratie.
i minder
ulair dan ooit
ngton - De Amerikaanse
ent Bush is minder popu-
n ooit. Voor het eerst
ijn installatie in januari
eurt een meerderheid
procent van de Amerika-
jn beleid af. Dit blijkt uit
liniepeiling in opdracht
it weekblad Newsweek,
erdag is gepubliceerd,
s 41 procent van de Ame-
n wil dat Bush in novem-
1 president gekozen
ronden door
longeluk Italië
In het noorden van Ita-
gisteren enkele tiental-
insen lichtgewond ge-
loordat een passagiers-
ntspoorde en op een
rentrein botste die op een
1 elegen spoor reed. Eer-
erichtten meldden dat er
ongeval enkele zwaarge-
en waren gevallen. Het
al deed zich voor op het
Livomo - Turijn, ter
ivan de plaats Libarna.
tiechef Haïti
rresteerd
- De voormalige baas
Haïtiaanse politie is in
ij in de Amerikaanse staat
r i gearresteerd op verden-
an cocaïnesmokkel. Het
Rudy Therassan, die van
ot vorig jaar augustus aan
lofd stond van de politie
De 39-jarige Therassan
j s hoofd van de politie te-
italing hebben toegestaan
orde VS bestemde cocaï-
ti passeerde.
e soldaat
fghanistan
- Een aanval van rebellen
i Amerikaanse patrouille
irovincie Helmand in het
i van Afghanistan heeft
ag aan een soldaat het le-
kost. Twee soldaten raak-
'Vond. De Afghaanse poli
twee vermoedelijke Tali-
ïbellen te hebben opge-
i verband met de aanval.
nd in Franse
icentrale
In een kerncentrale in
sten van Frankrijk is zon-
•rte tijd brand uitgebro-
anvan de vier kernreac-
noest worden gesloten,
and brak uit in een bun-
ktriciteitsdraden in een
an de centrale waar geen
ire stoffen worden ge-
islagen op
ipels Thailand
[°k - Bij drie boeddhisti-
impels in het zuiden van
nd zijn gisteren bijna ge-
ig bommen ontploft. De
houdt militante moslims
Woordelijk voor de bom-
'gen. Het zuiden van
aid, waar in tegenstelling
de rest van het overwe-
'oeddhistische land veel
ms wonen, wordt al
den geteisterd door aan-
en schietpartijen. Zater-
>8 werd een informant
i politie bij zijn huis
W-schoten.
new york/anp - De Amerikaanse ruim
tevaartorganisatie NASA heeft jarenlan
ge en miljarden kostende missies naar
de maan en mogelijk naar Mars als prio
riteiten.
Maar het budgetbeheer is kennelijk niet
zo'n punt van aandacht. Dat blijkt uit
het vernietigende commentaar van de
accountants van PriceWaterhouseCoo-
pers op het jaarverslag van NASA over
2003.
De accountants troffen tal van 'gaten' en
fouten aan in de financiële verslagleg
ging. Zo was 565 miljard aan overboe
kingen niet voldoende gedocumenteerd.
Het rapport van PriceWaterhouseCoo-
pers was al eerder dit jaar verschenen,
maar kreeg toen nauwelijks aandacht.
Dat gebeurde alsnog toen het manage
mentblad CFO Magazine er in zijn mei
nummer over schreef.
De directeur voor het interne financiële
beheer van NASA gaf toe dat het verslag
fouten bevat. Volgens hem zijn die ver
oorzaakt doordat tien verschillende pro
gramma's voor financiële administratie
tot een geïntegreerde boekhouding zijn
samengevoegd. De externe accountants
stellen echter dat er fundamentele boek-
houdfouten zijn gemaakt en dat de fi
nanciële controle niet deugt.
De integratie van de boekhoudkundige
programma's heeft volgens PriceWater-
houseCoopers geleid tot een reeks blun
ders die het onmogelijk hebben gemaakt
de controle van de boeken af te ronden.
Verder ontdekten de financiële speur
ders dat er een verschil van 2 miljard
dollar zat tussen wat NASA zei te heb
ben en wat werkelijk op de rekeningen
stond. NASA-inspecteur-generaal Ro
bert Cobb zei dat de gebreken aan de or
ganisatie die aan het licht kwamen tij
dens het onderzoek naar de ramp met
het ruimteveer Columbia, ook zichtbaar
zijn geworden in de financiële sfeer.
De onafhankelijke onderzoekscommis
sie kwam indertijd tot de conclusie dat
er van alles misging doordat de onder
delen van de ruimtevaartorganisatie als
eilanden naast elkaar bestonden en niet
een echt geheel vormden.
Na onthullingen in New Yorker en Washington Post
samawah/anp - Nederlandse
militairen zijn zaterdag rond
het middaguur in As-Samawah
in het zuiden van Irak betrok
ken geweest bij een schoten
wisseling met aanhangers van
de radicale geestelijke Muqtada
al-Sadr. Voorzover bekend zijn
er geen slachtoffers gevallen.
De schotenwisseling had plaats
bij het gebouw waar aanhan
gers van al-Sadr samenkomen,
iets ten zuiden van het cen
trum. De Iraakse politie had het
pand eerder op de ochtend om
singeld en vervolgens bijstand
gevraagd van de Nederlandse
militaire eenheid.
Er werd over en weer geschoten
en er was sprake van meerdere
schotenwisselingen. De aan
hangers van al-Sadr, die door
de Amerikaanse strijdkrachten
wordt gezocht in verband met
moord op een collega-geestelij
ke, hebben het pand kunnen
verlaten en zijn ontkomen. De
Iraakse politie heeft het gebouw
daarna ingenomen..
Spanje heeft gisteren het com
mando over de Spaanse militai
re basis in Irak overgedragen
aan de Verenigde Staten. De
Spaanse troepen worden nog
voor 27 mei teruggetrokken uit
het Arabische land, zoals de
nieuwe socialistische regering
vorige maand al heeft aange
kondigd.
Door geweld in Irak zijn het af
gelopen weekeinde meer dan
veertig doden gevallen. Een
Amerikaanse militaire woord
voerder maakte bekend dat al
leen al in de hoofdstad Bagdad
zeker 21 Iraki's zijn gedood.
Britse troepen doodden in het
zuiden van Irak zeker twintig
militieleden.
Veertien Iraki's werden gedood
bij een operatie in Sadr City in
noordoost-Bagdad, waar de ra
dicale geestelijke Moqtada al-
Sadr veel aanhangers heeft. In
het westen van Bagdad kwam
een Amerikaanse patrouille on-
dèr vuur. De Amerikanen scho
ten terug en doodden zeven
Iraki's.
Britse soldaten hebben onge
veer twintig Iraakse verzetsstrij
ders gedood tijdens een vuur
gevecht in het zuiden van Irak.
Dat gebeurde ten noorden van
de stad Basra.
4R
Bezoek aan Arafat
ramallah/anp - Nederland wil
als toekomstig EU-vooorzitter
een belangrijke rol spelen bij het
weer vlottrekken van het vredes
proces in het Midden-Oosten.
Tijdens een gesprek met de Pa
lestijnse president Arafat heeft
Bot zijn voornemen kenbaar ge
maakt. De partijen moeten weer
met elkaar in gesprek komen en
de EU zou daarbij een grotere rol
moeten proberen te spelen dan
tot dusver, aldus de Nederlandse
bewindsman
Het gesprek had plaats in
Ramallah op de Westelijke Jor-
daanoever, waar het hoofdwar-
tier van Arafat is gevestigd. De
twee spraken elkaar voor het
eerst.
Bot is dit weekeinde in het Mid
den-Oosten, omdat hij het We
reld Economisch Forum in de
Jordaanse hoofdstad Amman
bijwoont. De gelegenheid om
Arafat te ontmoeten deed zich
onverwacht voor. Bot had Ara
fat al willen spreken, toen hij
een aantal weken geleden in
het Midden-Oosten was. Hij
moest toen naar Nederland te
rugkeren in verband met het
overlijden van prinses Juliana.
WD-kamerlid Wilders prijst
Bot dat hij het vredesproces
weer op gang wil helpen, maar
vindt het „erg onhandig" van
de minister dat hij bij Arafat op
bezoek is geweest. „Dat is een
verkeerd signaal." Wilders
noemt de Palestijnse president
„de belangrijkste sta-in-de-weg
voor het vredesproces in het
Midden-Oosten".
De EU zou alleen contacten
moeten onderhouden met de
gematigde Palestijnse krachten,
zoals premier Ahmed Qurei.
Volgens Wilders heeft behalve
de Spaanse minister van bui
tenlandse zaken dit jaar nog
geen enkele EU-bewindsman
contact gehad met Arafat. Wil
ders wil Bot tijdens een overleg
in de Tweede Kamer binnen
kort over zijn bezoek aan Arafat
'kapittelen'.
De woordvoerder van Bot wijst
de kritiek van Wilders van de
hand.Als je een rol wilt spelen
in het vredesproces in het Mid
den-Oosten, zul je met de be
langrijkste betrokkenen moeten
praten."
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Voor het eerst sinds
jaren heeft een vredesdemon
stratie in Israël weer een grote
menigte op de been gebracht.
Meer dan 150.000 mensen be
toogden zaterdagavond in Tel
Aviv voor een terugtrekking uit
de Gazastrook en een hervat
ting van de onderhandelingen
met de Palestijnen. „Dit is een
demonstratie van de meerder
heid", riep oppositieleider Shi
mon Peres. „Eén procent van
het volk probeert tegen te hou
den wat 80 procent wil: vrede
en een voortzetting van het
overleg met de Palestijnen. We
zullen niet toestaan dat één
procent ons terugstuurt naar
oorlog."
De betoging was georganiseerd
door een overkoepelende orga
nisatie van vredesgroepen en
linkse partijen, die voor ten
minste één keer him onderlinge
geschillen wilden vergeten.
Zelfs twee parlementsleden van
de centrumpartij Shinui - lid
van premier Ariel Sharons rege
lingscoalitie - waren aanwezig,
zij het tegen het advies van de
partijleiding.
Voor het eerst van zijn leven
moet 'Arik' Sharon iets van
steun hebben gemerkt op een
vredesdemonstratie. Er was
zelfs een spandoek met de tekst
'Arik, het volk staat achter je!'
Sharon heeft op 2 mei de leden
van zijn Likudpartij laten stem
men over zijn voorstel het Isra
ëlische leger en de kolonisten
terug te halen uit de Gazastrook
en een klein deel van de weste
lijke Jordaanoever. De partij be
zorgde hem een harde neder
laag, vooral door het fanatieke
actievoeren van de kolonisten.
„Weg met de heerschappij van
de kolonisten. We blijven niet
onze zonen opofferen om de
kolonisten te dienen", riep
Tsali Reshef, leider van de vre
desbeweging Vrede Nu, onder
daverend applaus. Het lijdt
geen twijfel dat de opkomst ex
tra hoog was na de bloedige
week in de Gazastrook, waarin
dertien Israëlische soldaten en
30 Palestijnse militanten en
burgers om het leven zijn geko
men. Volgens Yossi Beilin, lei
der van de nieuwe linkse partij
Yachad, hebben de recente ge
beurtenissen het vredeskamp
wakker geschud.
De organisatoren hopen dat de
demonstratie het begin is van
een nieuwe, brede volksbewe
ging. Volgens opiniepeilingen
steunt driekwart van de Israë
liërs een terugtrekking uit de
Gazastrook. Premier Sharon zal
waarschijnlijk over twee weken
het door de Likudleden verwor
pen terugtrekkingsplan in een
andere vorm opnieuw presen
teren.
Maar de wijzigingen die hij wil
aanbrengen zouden geen be
trekking hebben op cruciale
punten, zoals de ontmanteling
van alle nederzettingen in de te
ontruimen gebieden. Hij zou
wel willen proberen Egypte
meer te betrekken bij de veilig
heidsaspecten. Of het aange
paste plan een meerderheid zal
halen in de ministerraad is nog
de vraag.
In ieder geval hoeven de Pales
tijnen niet te vernachten dat Is
raël een defensieve houding
aanneemt tot het sein voor de
terugtocht wordt geblazen. Mi
nister van defensie Shaul Mofaz
zei dat het leger zijn activiteiten
in de Gazastrook zal opvoeren
en met name in het zuiden, aan
de grens met Egypte, „een
nieuwe werkelijkheid zal schep
pen." Het grensgebied bij de
Palestijnse stad Rafiah was de
afgelopen dagen het toneel van
felle strijd, na de dood van vijf
Israëlische soldaten bij een
aanslag op hun pantservoer
tuig. In de loop van een zoekac
tie naar de stoffelijke resten van
de soldaten - waarbij nog eens
twee militairen om het leven
kwamen - verwoestte het leger
volgens een eigen opgave 40
huizen. De Israëlische mensen
rechtenorganisatie B'tselem
daarentegen schat het aantal op
meer dan 100. Israëls chef van
de generale staf, luitenant-ge
neraal Moshe Ya'alon, zei dat
honderden huizen op de nomi
natie staan te worden verwoest
voor het geval het geweld voort
duurt.
Het Hooggerechtshof in Jeruza
lem heeft bepaald dat het leger
huizen mag afbreken als dat in
het belang is van militaire ope
raties - bij voorbeeld om
schootsveld te scheppen - maar
niet bij wijze van strafmaatre-
gel.
Staande naast Yasser Arafat sprak minister van buitenlandse zaken
Ben Bot gisteren journalisten toe voor het kantoor van de Palestijnse
president in Ramallah. Foto: Reuters/Loay Abu Haykel
Enkele tienduizenden Israëliërs demonstreerden zaterdag in Tel Aviv voor terugtrekking uit Gaza. Ze zijn bezorgd dat het plan van premier
Sharon niet wordt uitgevoerd. Foto: Reuter/Havakuk Levison
bagad/washington/anp-dpa - De Ame
rikaanse minister van Defensie Donald
Rumsfeld komt onder steeds grotere druk
te staan in het schandaal over de mishan
deling van Iraakse gevangenen. Zowel het
weekblad The New Yorker als The Was
hington Post berichtte afgelopen week
einde over de persoonlijke toestemming
die zowel Rumsfeld als zijn hoogste mili
tair in Irak, Ricardo Sanchez, militairen
zou hebben gegeven voor officieel niet
toegestane verhoormethoden.
De minister en de commandant in Irak
hebben de mishandelingen en ook mar
telingen in Irak tot dusver steeds be
schreven als werk van individuele mili
tairen. Beiden hebben beweringen over
een systematisch en ook van hogerhand
goedgekeurd beleid steeds van de hand
gewezen.
Volgens The New Yorker, die als eerste
foto's van de misdragingen publiceerde,
heeft Rumsfeld persoonlijk ingestemd
met een strikt geheim 'speciaal toe
gangsprogramma (SAP)', dat toegang tot
informatie moest bewerkstelligen over
terreur en de Iraakse opstand. Het pro
gramma, dat het doden, gevangenne
men en ondervragen van zogeheten
'waardevolle doelen in de strijd tegen
het terrorisme' toestaat, werd eerst in
Afghanistan en vervolgens ook in toene
mende mate in Irak toegepast.
Rumsfeld zou zich niet over de details
hebben gebogen, maar een basisregel
zou, volgens een bron bij de geheime
dienst, zijn geweest: 'Pak op wie je moet
hebben - doe wat je wil!'. SAP voorziet in
fysieke dwang en seksuele vernedering
van Iraakse gevangenen.
Volgens bronnen bij de geheime dien
sten, waar The New Yorker zich op be
roept, was er binnen die diensten zelf
verzet tegen het gebruik van de voor Af
ghanistan ontwikkelde methodes in
Irak. De voor topterroristen ontwikkelde
methodes zouden immers nu worden
toegepast op 'taxichauffeurs en van de
straat geplukte mensen'.
Het Pentagon noemde het stuk van The
New Yorker, geschreven door de be
kroonde journalist Seymour Hersh die
de Amerikaanse massaslachting in het
Vietnamese My Lai onthulde, „bizar, sa
menzweerderig en gevuld met anonie
me speculaties". Het ministerie van De
fensie ontkende ook ten zeerste dat
Rumsfeld of êen andere Pentagon-func-
tionaris het verhoorprogramma heeft
goedgekeurd.
Het verhaal in The Washington Post van
gisteren gaat over toestemming die San
chez zou hebben gegeven voor een 'on
conventioneel' verhoor van een Syrische
gevangene in Irak. Voor dat doel zou de
militaire politie worden ingeschakeld
die de man zowel lichamelijk als geeste
lijk moest aanpakken.
Rumsfelds collega van Buitenlandse Za
ken Powell liet gisteren blijken dat hij
verwacht dat de Amerikaanse troepen
macht ook na de machtsoverdracht op
30 juni voorlopig gewoon in Irak blijft.
Nationaal Veiligheidsadviseur Condo-
leezza Rice zegt op haar beurt in de
maandageditie van de Duitse Tagesspie-
gel dat de 'Amerikaanse manschappen
blijven totdat de klus is geklaard'.
Powell en Rice nuanceerden daarmee de
eerder geuite suggestie van een eventue
le snelle aftocht van de Amerikanen. On
der anderen Powell en bewindvoerder
Bremer hebben weliswaar gezegd dat ze
weggaan als een nieuw Iraaks bestuur
daarom vraagt, maar in de praktijk zal
dat niet gebeuren, zo maakten Powell en
Rice nu duidelijk.
Powell tekende zelfs aan dat hij ver
wacht dat een souvereine Iraakse over
gangsregering het commando over de
multinationale troepenmacht aan een
Amerikaan laat.
boedapest/gpd - Twee onbe
kende mannen hebben een
aanslag gepleegd op de zus van
wijlen Zoran Djindjic, de vorig
jaar vermoorde Servische pre
mier. Het duo drong de woning
binnen van Gordana Filipovic-
Djindjic (54) en prikte haar met
een injectienaald. Daarop viel
ze vrijwel onmiddellijk in
zwijm.
De bizarre aanslag riep herin
neringen op aan de geruchtma
kende 'paraplumoord' op de
Bulgaarse dissident Markov in
1978. Markov kreeg een lang
zaam werkend gif in zijn aderen
gespoten, terwijl hij in Londen
op de bus stond te wachten. Hij
overleed drie dagen later.
De aanslag op Gordana Djindjic
vond zaterdagavond plaats in
haar huis bij Valjevo. De aan
vallers waren twee in het zwart
geklede mannen, van wie één
met een motorhelm. Ze eisten
een lijst. Toen Gordana Djindjic
die niet kon geven, dreven ze
een injectienaald in haar arm.
Gordana Djindjic, die alleen
thuis was, werd kort na de aan
slag door haar man gevonden.
Ze werd naar een ziekenhuis in
Belgrado vervoerd, dat gister
avond echter nog niets over
haar toestand kon melden. Ook
was onduidelijk waaruit de ge-
injecteerde substantie had be
staan.
