KUNST CULTUUR
Zon, zee, duinen, strand en opera
Iedereen is welkom, dat is toch V Zfu
'Zeg 'ns AAA...' boos over misser toneelprijs
Ten Haaf in 'Sportman van de Eeuw'
R5
huurman.
O/Jaap Rozema
i Schuurman
Zal je kind'
jam - Er is opnieuw een
ewerking in de maak
y-serie "t Schaep Met
•ooten'. Deze wordt on-
tel "t Zal je kind maar
jespeeld door gezel-
inette Speelt van 8 tot
>6 juni in het Amster-
heater Bellevue. De ko-
/oorstelling met liedjes,
van de teksten van Eli
muziek van Harry
speelt in een Amster-
ïurtcafé. Reden om elke
in andere bekende Am-
mer als gast te ontvan-
iralt in elk geval te reke-
le komst van Henk
icher, Katja Schuurman
in Brother Pim Muda.
e vaste acteurs bevindt
jsRömer, een klein-
i Piet Römer, die eind
stig met Adèle Bloem-
,een Jongewaard mee-
in de tv-serie.
ie wint
ieth Concours
-De Poolse sopraan
obotka heeft zaterdag
gische hoofdstad Brus-
oningin Elizabeth Con
or zang gewonnen. De
iSobotka was de jong-
|e twaalf finalisten. De
e Helene Guilmette
ligde als tweede, de
le Belgische bas Shadi
Is derde. Het Koningin
Concours wordt jaar-
juden, afwisselend
ge zangers, violisten en
ev tot 2008
tterdam
im - Valeri Gergjev
contract met het Rot-
Philharmonisch Orkest
erlengd. Hij blijft ten-
it 2008 verbonden aan
it. De editie 2007 van
de Russische chef-diri-
oemde festival krijgt
mder karakter naar
igvan zijn dan 20-jari-
imet het ensemble,
jev Festival Rotterdam
iar, dat van 16 tot en
ktober wordt gehou-
1 Et als motto 'De wereld
kovski'.
Brainbox
ermee
en - Zanger Kaz Lux
tmet zijn band Brain-
jroep maakt een lo-
iinietoernee af, maar
aama niet meer met
i ronisch versterkte
de planken staan. Het
n de legendarische
inder meer het gevolg
lorschade die de muzi-
Et opgelopen door ja-
ii! blootstelling aan hard
dens concerten. Hij
door onder meer da-
in oorsuizingen. Lux
an het podium ver-
Zijn akoestische solo-
is gaan wel door omdat
ehoor niet schaden.
laag wil
w festival
I - De gemeente Den
it alle ideeën van Ha-
ferzamelen voor een
stival dat vanaf 2006
svan het North Sea
ival moet opvangen,
kunnen alle Hage
lt plannen indienen
alternatief evenement
neenteafdeling cul-
uli worden de makers
eest aansprekende en
Ibare plannen uitgeno-
hun voorstellen verder
ken.
rs leggen
tellingen stil
Diverse filmvoorstel-
het filmfestival van
ijn zaterdagmiddag
De medewerkers in
dustrie protesteerden
tie tegen de geplande
bij uitzendkrachten,
ire uitkeringen en lan-
dijden. Op de boule-
Cannes werd met veel
imonstieerd tegen de
•lannen. Talloze film-
ngen werden opeens
tof verstoord door be-
j legden de filmkijkers
tl zij het deden, maar
[Ver het algemeen op
jval rekenen.
door Jacques J. d'Ancona
Amsterdam - Producent Ruud de Graaf van
het toneelstuk 'Zeg 'ns AAA...' maakt zich
zorgen dat deze komedie uit de boot valt
voor de NRC Handelsblad Toneelpublieks
prijs. Onmiddellijk na de première werd de
komedie met een hoge score genomineerd
en overal voor volle zalen gespeeld. In een
brief waarin de deelnemers aan de enquête
werden uitgenodigd een definitieve keuze
te maken, kwam 'Zeg 'ns AAA...' tussen zes
andere genomineerde producties niet meer
voor. Weliswaar ging er een dag later een
tweede schrijven uit waarin de fout werd
hersteld, maar Ruud de Graaf is razend.
Hij vreest dat de geënquêteerden die brief
nummer één hebben beantwoord niet
meer de moeite zullen nemen aandacht te
besteden aan de complete lijst van zeven
voorstellingen inclusief 'Zeg 'ns AAA...'.
,,We zijn er niet eens over gebeld en wer
den in de tweede brief zelfs aangeduid als
Impresariaat Ruud de Groot. Ik ben verbijs
terd, voel me benadeeld en vraag me af of
er nog wel sprake is van een objectieve me
ting. Dit is buitengewoon slordig. Ook al
gaan we het komend seizoen in reprise met
55 voorstellingen van 'Zeg 'ns AAA...',.ik wil
die prestigieuze prijs graag winnen. Op één
voorstelling haalden we de nominatie met
het extreem hoge cijfer van 8,9 en ik moet
nu maar afwachten hoe het uitpakt."
Voor de VSCD, de Vereniging van Schouw
burg- en Concertgebouwdirecties, is het
Bureau Podiumkunsten in Amsterdam be
last met de uitvoering van de enquête. Ju
dith Spijker: „Toen NRC Handelsblad ons
attendeerde op de fout was de hele produc
tie al in gang. We hopen het te ondervan
gen en de resultaten tegen elkaar aan te
leggen. Ik ga ervan uit dat de mensen niet
onmiddellijk hebben gereageerd en dat de
tweede brief dus meedoet. We hebben
daarin niet expliciet het ontbreken van 'Zeg
'ns AAA...' genoemd, maar geattendeerd op
de volledige lijst van zeven nominaties.
Desnoods doen we een belronde."
De VSCD toneelprijzen 2004 worden op 14
juni uitgereikt in het Amsterdamse theater
De Meervaart.
cannes/anp - Acteur Jochum ten Haaf gaat de
hoofdrol vertolken in de film 'Sportman van de
Eeuw'. De 25-jarige Ten Haaf oogstte de afgelo
pen jaren succes in Londen en op Broadway
met zijn vertolking van Vincent van Gogh.
'Sportman van de Eeuw" wordt zijn eerste grote
filmrol.
De film vertelt het verhaal over de Friese paal-
zitter Taeke die tegen de achtergrond van het
verval van het communisme moet kiezen tus
sen zijn favoriete sport en zijn grote liefde. Ric
ky Koole en Bastiaan Ragas vertolken de andere
hoofdrollen.
Voor musicalster Ragas, onder meer bekend
van zijn rol als Radames in de musicalhit 'Aida',
wordt de film 'Sportman van de Eeuw' zijn de
buut.
De regie ligt in handen van Mischa Alexander,
die als scenarist eerder verantwoordelijk was
voor producties als 'All Stars' en Volle Maan'.
De film wordt Friestalig. De Italiaanse Ennio
Morricone componeert de muziek. „Het wordt
een soort Friese 'Gone with the Wind', vertelt
Ten Haaf enthousiast.. Het verhaal gaat over
zoveel meer dan alleen maar een paalzitter. Het
wordt ook een veel turbulentere film dan je bij
dat onderwerp zou voorstellen."
De bedoeling is dat 'Sportman van de Eeuw' op
het Nederlands Filmfestival 2005 in première
gaat.
Genieten van Mozart in de Noordwijkse duinen
Aan villa De Zeester, schitterend gelegen op een heuveltop aan de Ligusterweg, was de eer het muzikale feest te openen. Foto: Taco van der Eb
door Herman Joustra
noordwijk - Zon, zee, strand en
duinen. En Opera aan Zee. Er zijn
voorwaar heel wat minder inspi
rerende uitjes te verzinnen dan
een tripje op zondagmiddag,
langs drie Noordwijkse villa's,
om je te laven aan het majestu
euze 'Cosi fan tutte', wellicht de
beroemdste opera van Mozart.
De opera wordt in delen uitge
voerd, verspreid over het kust
dorp. Aan villa De Zeester aan
de Ligusterweg de eer het muzi
kale feest te openen. De villa is
schitterend gelegen, op een
heuveltop, vlak bij de Koningin
Astrid Boulevard. Omgeven
door dicht begroeide duinen.
Hier en daar wat gecultiveerd,
zo blijkt uit een aantal verse
aardbeienplantjes die uit een
paar kapotgescheurde zakken
potgrond omhoogschieten.
Bij de ingang van de villa staat
iemand klapstoeltjes uit te de
len die de bezoekers zelf de trap
op moeten sjouwen, naar het
hoger gelegen terras. „Bij het
verlaten van de villa wordt u
verzocht de stoeltjes weer terug
te zetten", zegt de man. Een
handig systeem, want hij rijdt
dan met zijn meubilair door
naar de volgende villa.
Ruud Dessing, eigenaar van De
Zeester, slaat het omhoog klau
terende publiek met een brede
glimlach gade. „Geweldig. Ik
doe al heel lang mee. Dat is niet
mijn verdienste, maar van de
organisatie. Ze benaderen mij
elk najaar weer. 'Het program
ma is klaar', zèiden ze. 'En jij
staat er ook weer bij'. Zo gaat
dat."
„Ja, dat is nou overleg", scha
tert de voorbijlopende Lenny
Vulperhorst, een van de drij
vende krachten achter Opera
aan Zee. Dessing vindt het best
zo. „Want ik draag de opera en
de organisatie een warm hart
toe. Apart is het wel om je eigen
huis open te stellen voor
vreemden. Maar ja, ik ga er niet
vanuit dat het publiek hier
komt om antieke klokken te
spotten."
Nee, dat publiek komt om te
genieten van een mooie opera,
dit keer uitgevoerd door Opera
Minora. Als het kleine gezel
schap begint te zingen hebben
enkele tientallen belangstellen
den zich op het terras van de
villa genesteld. Een handvol
mensen heeft gekozen voor het
warme, zachte zand van de dui
nen. Dat kan heel goed, want
de akoestiek is vandaag prima.
Weinig wind, dus de tonen ver
waaien niet. Bovendien is ook
het verhaal prima te volgen,
omdat regisseuse Claudia
Christem vooraf tekst en uitleg
geeft over het gebodene.
Iedereen geniet met volle teu
gen van de robuuste, ronde
zang. Het is even schrikken als
soliste Maaike Poorthuis iets te
enthousiast opkomt in haar rol
van Fiordiligi en een fikse
schuiver maakt op het terras,
de bos bloemen voor haar ge
liefde in haar hand geklemd. Ze
komt met de schrik vrij en
zingt, alsof er niets gebeurd is.
Net als de rest van het gezel
schap, dat na een half uur een
klaterend applaus in ontvangst
mag nemen. De stoeltjes wor
den ingeklapt en weer mee naar
beneden gezeuld.
Omdat er een fikse pauze zit
tussen de delen van de opera.
Verspreid het publiek zich na
de voorstelling over de duinen
en het strand. Voor een drankje
of een wandelingetje. Om ver
volgens anderhalf uur later
weer aan te schuiven bij Villa
Huis aan Zee, ook gelegen aan
de Koningin Astrid Boulevard.
Het ritueel met de klapstoelen
herhaalt zich, met dit verschil
dat er vele tientallen belangstel
lenden bijgekomen zijn zodat
een deel op een afstandje, op
de straat, meeluistert. Dat mag
de pret niet drukken, al is het
gezang hier en daar iets moeilij
ker te verstaan door een knette
rende motor, of een oversche-
rend vliegtuig.
Een man in een knalrood over
hemd zit met een schetsboek
op schoot, en behalve aandach
tig luisterend ook aandachtig te
kijken. Het is Silvester. „Ik ben
door de organisatie gevraagd
om tekeningen te maken van de
verschillende voorstellingen.
Die worden verwerkt in een
boek." Hij bladert in zijn
schetsboek, dat al behoorlijk
vol staat met grillige tekenin
gen. „Sommige heb ik gemaakt
op het ritme van de muziek."
Aan de zijkant van het terras zit
een vrouw met de ogen dicht. Is
ze in slaap gevallen? Nee, ze ge
niet intens. Ze doet af en toe
haar ogen even open en kijkt
dan met een stralende glimlach
naar de zangers en zangeres
sen, die de hemel nog blauwer
lijken te zingen. Een zalige
combinatie: zon, zee en opera.
Als we Erwin Kroll mogen gelo
ven zit het de komende week
ook wel snor met Opera aan
Zee.
maandag 17 mei 2004
Prominenten
op barricaden
voor toneelgroep
amsterdam/anp -Carine Crut-
zen, Marisa van Eyle, Annet
Nieuwenhuijzen, Thekla Reu
ten, Mark Rietman, Willem van
de Sande Bakhuyzen, Gijs
Scholten van Aschat en andere
acteurs die hebben gewerkt bij
Het Toneel Speelt hebben de
handen ineen geslagen voor dit
gezelschap. Volgens het advies-
Kunstenplan krijgt het gezel
schap veel minder subsidie dan
gevraagd en valt daardoor het
doek.
„De kracht van het gezelschap
is dat de Nederlandse toneel
schrijfkunst aan de basis staat
van het artistieke beleid. Dat
had de verwezenlijking kunnen
betekenen van een kweekvijver
voor Nederlands schrijftalent",
aldus de boze briefschrijvers.
Het Toneel Speelt liet Maria
Goos onder meer 'Cloaca'
schrijven, een toneelhit, die nu
internationaal erkenning krijgt.
„Wij vragen ons af of het succes
in dit geval niet nadelig heeft
gewerkt. Het is niet altijd even
gemakkelijk te volgen hoe de
Raad voor Cultuur denkt. Een
argument van de Raad was dat
de kwaliteit te wisselend van ni
veau zou zijn geweest. Ja, to
neelmaken is iets anders dan
koekjes inpakken, zo gaat dat
als een theatergezelschap zich
onderscheidt van alle andere
gezelschappen door elk jaar
weer opnieuw de risico's te dra
gen van het uitbrengen van
nieuw repertoire", aldus de
brief.
Operettezangeres
Marika Rökk
overleden
wenen/anp/dpa - In Oostenrijk
is gisteren de legendarische
operettezangeres en actrice
Marika Rökk overleden. Rökk is
90 jaar geworden. Haar grootste
successen vierde zij in Oosten
rijk en Duitsland. Zij zong en
speelde in talloze operettes en
musicals en was te te zien in
een aantal films naast de Ne
derlander Johannes Heesters.
Zij was een van de grote sterren
in nazi-Duitsland. Haar politie
ke keuze beperkte na de oorlog
haar carrière, maar in de jaren
vijftig kon zij weer vrij optreden
in Europa en de VS.
Haar beelden heeft ze in haar
huiskamer tentoongesteld. „Ik
werk veel met speksteen. Dat is
een nogal kwetsbare steen
soort. Het zou te riskant zijn als
ik die beelden buiten zou zet
ten."
Hoewel de voordeur van Reeu-
wijk nog een paar uur open
staat voor het publiek, noemt
ze het weekend al geslaagd. Tij
dens de open dagen probeert
ze mensen ook enthousiast te
maken voor een workshop
beeldhouwen. „Dat is een
workshop van één dag, want als
het meer dagen duurt vinden
mensen dat vaak te lang."
Een paar huizen verderop wor
den voorbijgangers via pijlen de
tuin van Ton van Viegen in ge
stuurd. De familie Ruigrok uit
Noordwijkerhout is onder de
indruk van het contrastrijke
werk van Van Viegen. „Dit werk
bruist echt. Ik vind het erg
mooi." Het paar heeft dit week
end het werk van twaalf kunste
naars bekeken.
Voor Ton van Viegen is het de
eerste keer dat zij deelneemt
aan de Open Atelier Route. Vo
rig jaar fietste zij zelf de ateliers
nog af. „Het leuke van zo'n
weekend is dat je heel verschil
lende mensen over de vloer
krijgt. Als je een gewone exposi
tie houdt, komen er vooral ken
nissen en vrienden. Nu is ieder
een welkom. Dat is toch prach
tig?"
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: De Profundis Clamavi van Elger
Niels door Vocaal Ensemble C Sharp
Minor. Solisten: Douwe-Jan van der
Meulen (hobo), Daan Verlaan (tenor) e.a.
Gehoord: 15/5, Marekerk, Leiden.
Elger Niels, dirigent van C
Sharp Minor, schreef zijn De
Profundis tijdens de eerste oor
logshandelingen in Irak. Het is
een werk waarin je veel angst
en hopeloosheid horen kunt,
waarin duisternis en benard
heid maar mondjesmaat wor
den verlicht door een straaltje
hoop. Een aanklacht. Geen
agressief en boos protest, maar
een klacht vol wijsheid en be
rusting.
Niels' vertrekpunt vormden de
'Geistliche Gesange', religieuze
liederen die Max Reger tijdens
de Eerste Wereldoorlog schreef.
Daaromheen componeerde hij
een kringloop op teksten van
Alexander Blok, eveneens ont
staan in die oorlog, en het bij
belboek Prediker.
Niels laat zijn De Profundis be
ginnen met een hobo-solo,
eenzaam en ijl, die droevig het
hoofd buigt en ruimte schept
voor tenor Daan Verlaan, die de
droefheid woorden geeft. Hij
wordt bijgevallen door het
koor, in kleine, voorzichtige
golfjes. Akelig eenzaam klinkt
dan het het 'Domine exaudi',
'Heer, hoor mijn stem', disso-
nerend en fel. De stemming is
gezet. Niels wisselt tussen in
tens verdriet en korte, opflakke
rende wanhoop. Een golfslag
die steeds opnieuw een stukje
van het land afknabbelt.
Het sterkst zijn de delen waarin
Niels de muziek van Reger aan
vult met zijn eigen vraagtekens,
zoals het prachtige 'Unser lie-
ben Frauen Traum', waarin het
koor in tweeën gesplitst wordt.
Het eerste koor bezingt heel ge
ruststellend en lief Christus de
Heiland, daardoorheen ontre
gelt het tweede koor met grie
zelig wringende uitroepen. Ook
de tenor geeft stem aan die
twijfel met een onthutsend 'Eli,
eli, lama asabthani!' en ijjfein-
delijk besluit het deel mef de
eerste regels van het Stabat Ma
ter, die de mannenstemmen
weg laten sterven. Nog huive
ringwekkender is het 'Der
Mensch lebt und bestehet nu
eine kleine Zeit II', waarin de
vergeefse kringloop van al het
menselijk handelen wordt afge
zet tegen het eeuwige en God
zelf. Verlaan zingt de tekst van
Prediker als een litanie, droog
en met veel nadruk op de tekst,
en wordt overspoeld door het
koor.
C Sharp Minor betoont zich in
de vertolking van dit werk lief
devol en precies. Het laat de
mollig ronde samenklanken ab
rupt knappen in aangrijpende
dissonanten en munt uit in
oorstrelende homogeniteit en
hartstochtelijke dynamiek. Een
prestatie waar Elger Niels dub
bel tevreden mee mag zijn.
Kunstenaars in de Bollenstreek houden open huis
door Alette Snijders
lisse - Een beter weekend had
den de organisatoren van De
Open Atelier Route in de Bol
lenstreek niet kunnen kiezen.
Door het stralende weer stap
ten gisteren en zaterdag veel
mensen op de fiets om de deel
nemende ateliers te bezoeken.
Dit jaar deden maar liefst 47
kunstenaars uit de Bollenstreek
mee.
Voor Els van der Wiel uit Beins-
dorp is De Open Atelier Route
een echt uitje. Zaterdag ging zij
met een collega de ateliers in
Hillegom af en zondag nam ze
met een vriend een kijkje in de
keuken van de kunstenaars in
Lisse. „Ik vind het een fantas
tisch initiatief. Zeker met dit
weer is het lekker om op de
fiets langs de verschillende ate
liers te gaan. Ik heb al zoveel
moois gezien."
Van der Wiel doet onder meer
het atelier van Francien Koo-
men aan. Hoewel de Beins-
dorpse het werk van Koomen
indrukwekkend vindt, zou ze
het niet thuis aan de muur han
gen. „Ik vind de kleuren een
beetje te soft. Maar dit schilde
rij zou ik misschien wel in mijn
slaapkamer willen." Ze wijst
naar groot werk waarin de kleu
ren groen en blauw domineren.
Haar vriend Martin weet niet
precies wat hij er van moet vin
den. „Het komt een beetje dro-
Met pijlen worden belangstellenden de tuin van kunstenares Ton van Viegen in gestuurd. Foto: Eric Taal
merig over. Ik vind het wel
mooi, maar zelf houd ik meer
van heldere kleuren."
Beeldhouwster Bea Reeuwijk
uit Lisse is zeer te spreken over
de aanloop. Ze heeft drukke da
gen achter de rug. „Er zijn zeker
al vijftig mensen langsgeweest",
vertelt ze niet zonder trots.
