Groot-Brittannië als voorland van de totale controle-maatschappij
Cainera'^an het CCTV-syteem
waken ovsr de straten in tet
centrum v*n Northampton
Big
de ruim honderd monitoren is zijn vlucht
feilloos te volgen. Even later is ook hij van
de straat.
„Camerabewaking in het publieke do
mein is hier al lang geen discussie meer",
zegt Frank Whiteley, projectleider ANPR.
Niet zo gek: van alle Europeanen zijn de
Britten het meest bevreesd slachtoffer te
worden van criminaliteit. De angst voor
terreur helpt een handje, zeggen Britse
politie- en veiligheidsfunctionarissen on
omwonden.
Technologie waar in Nederland nog
hooguit op wordt gestudeerd, krijgen van
de Britse overheid groen licht. Niettemin:
hordes Nederlandse politiefunctionaris
sen en veiligheidsambtenaren wippen het
Kanaal over om te kijken of nieuwe snuf
jes ook hier kunnen worden toegepast.
De investeringen zijn volgens Whiteley
belachelijk laag, met dank aan het relatief
grootste aantal publieke bewakingscame-
ri's ter wereld: naar schatting 4,5 miljoen
ir, heel Groot-Brittannië. „Voor een stad
als Northampton zijn we met 150.000 eu
roper jaar klaar: de camera's hingen er al.
Vcor dat geld krijg ik normaal maar een
paar agenten extra."
De weerstand tegen ANPR is verdwenen,
stelt Whiteley. „Buurten en bedrijven die
ei eerst niks van wilden weten, staan nu
bi ons in de rij." De projectleider is in ge-
spek met tal van organisaties die over ca-
mea's beschikken, om die zo snel moge
lijk^ ANPR aan te sluiten. Zoals het mi-
nistrie van transport, dat zijn nationale
netverk nu alleen nog gebruikt om het
verkor op de hoofdwegen te regelen.
In lardelijke gebieden waar geen camera-
netwek is aangelegd, bieden mobiele
teamsnet ANPR-camera's uitkomst. Bij
een coitrole in het plaatsje Kettering,
vlakbij Northampton, gaat het alarm in
een vande ANPR-auto's voortdurend af.
'Halleluji! Halleluja!' gilt een dominees-
tem uit te speakers. „Gestolen auto",
zegt ageit Paul Neeson terwijl hij plank
gas de acitervolging inzet en al snel de
boef inrefent. Ondertussen blijft de AN-
PR-scann<r passerende auto's checken.
Zo'n 2500 teeft de camera er tot nu toe
gezien, me 130 'hits', meest wegens on
betaalde wegenbelasting.
Na ANPR ziüen de komende jaren tal van
ingenieuze systemen mensen en voertui
gen controleen. Binnen een paar jaar
checken sensoren langs de weg de identi
ficatiechips de nieuwe auto's over een
paar jaar heblen. „Veel minder fraudege
voelig", zegt beeson. „We hebben nu nog
veel last van ntnsen die rommelen met
kentekenplaten." Tegen het opgeven van
valse namen konen er elektronische vin
gerafdrukken: iedereen die wordt aange
houden, moet zch legitimeren met zijn
vinger. Een gecoleerde afdruk daarvan
komt in de nieuve Britse identiteitskaart.
Wakefield, bij Leds, is een van de vijf
plaatsen waar de mlitie nog veel verder
gaat. Hier wordt geëxperimenteerd met
gezichtsherkennirg. Van videobeelden
worden foto's genaakt. Een computer
programma vergeljkt die in een oogwenk
met foto's uit een politiedatabank. Die
bevat portretten vaa 45.000 mensen die
in het verleden zijnopgepakt in de regio
West-Yorkshire. Wëcelijks komen er dui
zend gezichten bij.
Om gemeenten als Vakefield nu al ge
reed te maken voor ïog geavanceerder
cameratoepassingen wordt in rap tempo
plaatselijke regelgevhg aangepast. Pubs
krijgen alleen een tapvergunning als ze
*TERDAG
l^AEI
204
Iele camera auto met het nummerplaat herkenningssysteem aan het werk in het meer landelijke gebied rond
pton.
Brother
een cameranetwerk installeren. Hetzelfde
geldt voor andere bedrijven in potentieel
risicovol gebied. Projectleider Peter Bur
ton: „Geen Closed Circuit TV (netwerk)
volgens onze eisen? Geen bouwvergun
ning."
Burgerrechtenbewegingen gruwen van de
revolutionaire ontwikkelingen op veilig
heidsgebied, die ten koste gaan van priva
cy en andere burgerlijke grondrechten.
„Op zich zijn we niet tegen zoiets als ca
meratoezicht. Het kan helpen tegen dief
stal. Maar we zijn compleet doorgeslagen.
Waanzin!", zegt Barry Hugill van burger
rechtenbeweging Liberty in Londen.
„Als ik van mijn huis naar mijn werk loop
- dat is veertig minuten - ben ik voor
tachtig procent van de tijd op CCTV. In
het openbaar vervoer is dat negentig pro
cent of meer. Ik kan nergens meer even
alleen zijn, overal word ik gevolgd."
In rap tempo somt Hugill op hoe politie
en veiligheidsdiensten met computerpro
gramma's telefoongesprekken en e-mails
filteren op verdachte woorden. Hoe mo
bieltjes voortdurend verraden waar je
bent, net als de navigatiesystemen die
over een paar jaar verplicht in nieuwe au
to's moeten zitten. Allerlei producten met
kleine ingebouwde registratiechips ter
grootte van een zandkorrel (RFID's), bie
den dezelfde mogelijkheid.
Liberty waarschuwt voor misbruik. Wie
garandeert dat de bedrijven achter de
high-tech netjes omgaan met alle gevoeli
ge persoonsgegevens? „Er is nu al een
zwarte markt voor pikante filmpjes die
met camerabewaking zijn gemaakt. Vrij
ende stelletjes zien zichzelf opeens terug
op Internet", zegt Hugill.
De wens van opsporingsinstanties om af
te dalen in het menselijk lichaam, opent
een heel nieuwe arena. Bob Bramley, we
tenschappelijk hoofd van het forensisch
onderzoekscentrum FSS in Birmingham,
voorziet 'laboratoria-op-een-chip'. Een
dna-profiel in luttele minuten, op de
plaats van het delict. Nu duurt dat op zijn
minst een halve dag, na analyse in een la
boratorium.
Koppeling van alle gegevens wordt de
toekomst. Ingenieuze software kan door
gigantische rekensnelheden straks tal van
gegevens met elkaar combineren. „Hoe je
beweegt, hoe je je kleedt, je lengte, je ge
zicht. Daar kun je één profiel van maken
en daar kun je gebieden dan ook weer op
scannen", zegt Dave Barclay, hoofd fysiek
bewijs van de nationale politiefaculteit in
Bramshill. Toch waarschuwt Barclay voor
te overspannen verwachtingen. „Nie
mand kan mij hier nu beletten om naar
buiten te rennen en op straat iemand
dood te slaan."
Niet? Het Forsight instituut, een denktank
van de Britse regering, durft in een rap
port zelfs te brainstormen over het lezen
van gedachten van mensen in de strijd te
gen de misdaad. Met neuro-chemische
technologie zou wellicht toegang kunnen
worden gekregen tot het geheugen van
(recent) overleden slachtoffers. Implanta
ten met sensoren, bijvoorbeeld bij poten
tiële zedendelinquenten, zouden aan de
hand van lichaamssignalen kunnen ver
raden of iemand op het punt staat een
misdaad te begaan.
Hugill van burgerrechtenbeweging Liber
ty vreest dat veel van de technologie uit
eindelijk ook in praktijk wordt gebracht.
Hij beschuldigt met name de veiligheids
industrie: „In het huidige tijdsgewricht
durft niemand het risico te nemen veilig
heidstechnologie links te laten liggen. We
worden zo door angst geregeerd, dat we
uiteindelijk onze eigen samenleving er
mee kapot maken."
„Big Brother is in dit land door Orwell
uitgevonden. Ik ben bang dat mensen in
de toekomst moeten concluderen dat de
Britten de wereld van Orwells fictieve
geesteskind tot een verschrikkelijke wer
kelijkheid hebben gemaakt. Het is niet de
eerste keer dat we de mensheid iets
rampzaligs hebben geschonken. De con
centratiekampen zoals de nazi's ze heb
ben gebruikt, zijn ook een Britse vinding,
daterend uit onze Boerenoorlog in Zuid-
Afrika. Ja, die vergelijking durf ik best te
trekken."
In de controlekamer worden de ruim vierhonderd camera's bekeken en bestuurd.
Foto's: GPD/Phil Nijhuis
Geen volk te wereld
wordt zo masaal en
indringend bested als
de Britten. Uit angt voor
misdaad en trreur
offeren ze in rap tcnpo
vrijheden op De
overheid kent straks»lk
detail van levemn
lichaam van har
burgers. Op weg naar
totale controle
maatschappij: iedereen
verdacht en overal
traceerbaar. „Osama bin
Laden haat democratie,
en wij brengen die nu
zelf om zeep."
door Ferdi Schrooten
In de donkere controlekamer voor ca
meratoezicht in hartje Northampton
gaat het alarm. Het geluid van een ra
cewagen waarschuwt ludiek dat een ge
stolen auto richting centrum rijdt. Een
van de 442 bewakingscamera's in de stad
heeft de Ford Escort cabrio gespot, dank
zij automatische nummerplaatherken
ning (ANPR).
Als de autodieven het centrum binnen rij
den, worden vanuit de controlekamer de
omringende verkeerslichten op rood ge
zet: de Escort staat prompt klem. Leden
van een toegesneld onderscheppings
team pakken de verraste bestuurder. Zijn
maat weet te ontsnappen. Op enkele van
Eckart Wintzen
een tegendraads
ondernemer