BUITENLAND
'Gevangene in Irak doodgemarteld'
Wekker gaat af voor vredesbeweging
Tsjetsjenië-beleid in duigen
'Minder hartziekten
door borstvoeding'
kan spuwt
in zee
i Birma iaat
[yi niet vrij
gehaalde jet
ien defect
idificeerde
mag in EU
Parade van
an in Berlijn
'doden door
$nk in China
,|ristische'
in Brortx
1 tuk netwerk
slkic opgepakt
Snel akkoord verwacht
over vrije wereldhandel
Duitse televisie meldt nieuwe
wandaden door Amerikanen
Geologen van de Uni-
Bremen hebben in
Mexico een diep-
ontdekt die natuur -
i spuwt in plaats van
feit ontstaat wanneer
tganismen diep in de
jn aardolie verwerken,
len van kleine hoeveel-
al uitzonderlijk. Des te
elijker is de vondst in de
Mexico: meer dan een
s kilometer zeebodem
teerd. Het asfalt-veld
pns de geologen ook
eigen eco-systeem.
n - De junta van Birma
iar) wil de onder huis-
plaatste oppositieleid-
g San Suu Kyi en ande-
ïenten van het regime
aten. Dat heeft haar
e Nationale Liga voor
atie (NLD), laten weten,
weigert daarom vol-
eek deel te nemen aan
nale conventie over een
irondwet.
De Britse straaljager
jaar boven Irak door
nen werd neergescho-
een defect identifica-
m. Daardoor was niet
ellen dat het toestel of
el van een vriend of
id was. Dat heeft de
jering gemeld. De Brit-
avan de Tornado kwa-
het leven toen hun
oor een Patriot-raket
cht werd gehaald.
De Europese Unie
igende week een eind
n 1998 ingesteld ver
gt kweken van gene-
igepaste gewassen. De
.IsCommissie zal een
bedrijf toestemming
j 1 gemodificeerde maïs
3 iselijke consumptie op
1 ite brengen. Tegen ge-
nerd voedsel is veel ver-
a it niet met zekerheid
1 is wat de gevolgen
djn van de aanpassing
felijke eigenschappen
gewas.
De Love Parade in
at dit jaar wegens ge-
sponsors niet door.
steun van de hoofd
zoektocht naar
creeg de organisatie
traatfeest de laatste
en eüro niet bij elkaar.
«met grote geluids-
4 dit jaar op 10 juli
ilaatsvinden. Op het
ir' int in 1999 trok de Lo-
di ;1,5 miljoen bezoekers
J11- en buitenland.
:0i
Minstens acht mensen
(zuiden van China ge-
ahet drinken van een
gvan formaldehyde
Dat spul, formol,
iruikt als ontsmet-
s lel en bewaarmiddel.
lte (duidelijkhoeveel
0 inde handel zijn ge-
34 e politie heeft al tien-
narkten, hotels en al-
giüucenten bezocht en
1 de 'drank' in beslag
in$- Justitie in New York
31 van een geweldda-
itbende aangeklaagd
Ivan de antiterroris-
(ving. Dat is nog niet
"Dorgekomen. De aan-
aakt hogeren straffen
~~.Het gaat om negen-
n van de St. James
de wijk The Bronx, die
worden van doodslag
e geweldsdelicten.
Soldaten van de
icht SFOR hebben gis-
tkopstuk opgepakt uit
Ond de voortvluchtige
♦Servische leider Ka-
e man, Milovan Bjelica
•an de leiders zijn in
»k dat Karadzic al ja-
HÖt handen van justitie
Ouden. Karadzic en
idic, de voormalige
her van het Bosnisch-
t leger, zijn door het
dëtribunaal aange-
Pgens genocide en
3)isdaden tijdens de
uit»(d 1992-'95, die aan
31 260.000 mensen het
Ook Koizumi betaalde geen pensioenpremie
Tokio/ANP - De Japanse pre
mier Junichiro Koizumi heeft
gisteren toegegeven dat ook hij
jarenlang geen pensioenpremie
heeft betaald, zo berichtte het
Japanse persbureau Kyodo. Hij
weigert echter af te treden naar
aanleiding van het pensioen
schandaal, wat twee andere
toppolitici eerder wel deden.
Een naaste medewerker van
Koizumi liet weten dat de pre
mier in zijn studententijd, in de
jaren zestig, gedurende twee
periodes ten onrechte geen
premie betaalde. Ook in zijn
tijd als parlementariër, tussen
1980 en 1986, droeg Koizumi
geen pensioenpremie af.
Destijds waren studenten en
parlementsleden gevrijwaard
van verplichte pensioenbetalin
gen. Een functionaris van het
ministerie van werkgelegenheid
en welvaart zei gisteren echter
tegen Kyodo dat deze uitzon
deringsregel niet gold voor het
type school waar Koizumi zijn
opleiding genoot. Koizumi wil
echter niets weten van aftre
den. „Het was veertig jaar gele
den", zei hij tegen de pers. Bo
vendien verklaarde hij dat het
een vergissing is geweest en dat
hij niet bewust verzuimd heeft
zijn premies te betalen.
Bij de meeste Japanse werkne
mers worden de pensioenpre
mies automatisch verrekend
met het salaris. Politici moeten,
evenals studenten en werklo
zen, de betaling zelf regelen.
Het schandaal komt op het
moment dat Tokio probeert
een hervorming van het inge
wikkelde pensioenstelsel door
te voeren. Het huidige systeem
dreigt door de toenemende
vergrijzing onbetaalbaar te
worden.
Britse tieners jarenlang gevolgd
londen/anp-dpa - Baby's die
borstvoeding kregen, lopen la
ter een kleinere kans op hart-
aandoeningen dan flesgevoede
zuigelingen. Dat blijkt uit een
onderzoek dat gisteren is gepu
bliceerd in het Britse blad The
Lancet.
In de studie zijn 216 mensen ja
renlang gevolgd. Het bleek dat
borstvoedingskinderen minder
snel groeiden dan baby's die de
fles kregen. Baby's die snel
groeiden, liepen als volwassene
een hogere kans op hartziekten
en beroertes. De hoge voe
dingswaarden in flesvoeding
zorgen volgens de wetenschap
pers voor een snelle groei en
dat verhoogt de kans op aan
doeningen die tot hartziekten
kunnen leiden, zoals overge
wicht en hoge bloeddruk. Het
geboortegewicht maakte daar
bij niet uit. De wetenschappers
ontdekten dat tieners die borst
voeding kregen, een lager cho
lesterolgehalte hadden. Een te
veel aan het zogenoemde slech
te cholesterol kan aderverkal
king veroorzaken. Dat kan weer
leiden tot hartaandoeningen.
Brinkhorst ziet 'krachtig signaal'
parijs/anp - De lidstaten van de
OESO, de Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en
Ontwikkeling, hopen in juli een
akkoord op hoofdlijnen te heb
ben over de liberalisering van
de wereldhandel. Dat heeft mi
nister Brinkhorst van economi
sche zaken gezegd in Parijs,
waar de dertig lidstaten van de
OESO vergaderden.
Volgens Brinkhorst kan er over
een jaar in Hong Kong een defi
nitief akkoord gesloten worden.
Hij noemde het feit dat de vast
gelopen besprekingen over een
vrijere wereldhandel zijn vlot-
getrokken een „krachtig sig
naal".
Vorig jaar september liepen de
besprekingen over een vrijere
wereldhandel vast. Een minis
tersconferentie in de Mexicaan
se stad Cancün liep uit op een
mislukking door onenigheid
over het wegnemen van aüerlei
handelsbelemmeringen, zoals
landbouwsubsidies. Volgens
Brinkhorst zijn de landen het er
in elk geval over eens hoe het
niet moet. Daarvoor was de te
leurstelling in Cancün domweg
te groot. „Men heeft in het ra
vijn kunnen kijken", aldus de
bewindsman.
Brinkhorst voerde in Parijs als
vice-voorzitter van de OESO-
conferentie onder meer bespre
kingen met de Amerikaanse
handelsgezant Robert Zoellick.
Volgens de minister zien de
Amerikanen in dat ze water bij
de wijn moeten doen. Tegelij
kertijd zullen ook niet-westerse
landen zoals Mexico, Zuid-
Afrika en Brazilië een inspan
ning moeten leveren.
Volgens Brinkhorst zal de Ne
derlands economie de vruch
ten plukken van een vrijere we
reldhandel. Nederland, dat per
1 juli voor een half jaar het EU-
voorzitterschap heeft, zal zich
ervoor inspannen dat de EU
exportsubsidies op landbouw
producten afschaft. De EU-
landen zijn daartoe bereid op
enkele uitzonderingen na als
Frankrijk en Ierland.
Het handelsoverleg staat ook
wel bekend als de Doha-ronde,
genoemd naar de hoofdstad
van de Golfstaat Qatar, waar de
onderhandelingen in 2001 be
gonnen. Behalve over land
bouwsubsidies moeten de
WTO-landen het ook eens zien
te worden over onder meer
eenvoudiger douaneprocedu
res en raamwerken opstellen
voor de handel in industriële
goederen. De Europese Unie
gaf eerder deze week de aanzet
voor het vlottrekken van het
handelsoverleg. De EU-heeft
zich onder voorwaarden be
reid verklaard exportsubsidies
af te schaffen voor landbouw
producten. Het gaat hierbij om
ongeveer 3 miljard euro per
jaar. Het totale bedrag dat in
Europa aan landbouwsubsi
dies wordt uitgegeven, is veel
hoger.
Wanhopig kijken twee Palestijnse vrouwen hoe hun huizen door het Israëlische leger worden verwoest
in Rafah in het zuiden van de Gazastrook. Foto: AP
Steeds meer Israëliërs willen Gazastrook opgeven
door Ad Bloemendaal
tel aviv - 'Moeder, ik ben weer
thuis!' Een van de populaire Is
raëlische kranten plaatste die
kop op de voorpagina, boven
een foto van opgeluchte jonge
soldaten die met hun zaktele
foons hun familie bellen. Dat
was voorjaar 2000, kort nadat
de laatste Israëlische pantser
voertuigen uit Libanon waren
teruggkeerd in Israël. Achttien
jaar na de invasie was het leger
terug in het vaderland.
Na het bloedvergieten van deze
week in de Gazastrook kunnen
veel Israëliërs de verleiding niet
weerstaan vergelijkingen te
trekken tussen Libanon toen en
de Gazastrook nu. Als zelfs de
premier en de minister van de
fensie vinden dat Israël in Gaza
niets te zoeken heeft, hoe lang
moet de bezetting van dat Pa
lestijnse gebied dan nog door
gaan? En wat vertelt de regering
aan de ouders van soldaten die
sneuvelen vóór het moment
aanbreekt dat het 'Moeder, ik
ben weer thuis' door de zakte
lefoons klinkt?
De terugtrekking uit Libanon
werd bespoedigd door acties
van 'De Vier Moeders', oor
spronkelijk een organisatie van
ouders van gesneuvelde solda
ten. De Israëlische vredesbewe
ging was destijds in haar hoog
tijdagen, maar is sindsdien in
slaap gesukkeld. Vanavond
moet de wekker afgaan. Dan
verzamelen zich op het Rabin-
plein in Tel Aviv duizenden de
monstranten, onder de leuze
'Ga weg uit Gaza en begin over
leg met de Palestijnen'. Het is
voor het eerst sinds het begin
van de intifada dat parlemen
taire en buitenparlementaire
groepen die een hervatting wil
len van het onderhandelings
proces, gezamenlijk hun aan
hang op de been brengen. De
demonstratie was al lang voor
het recente bloedvergieten in
Gaza gepland, maar de organi
satoren verwachten nu een ex
tra hoge opkomst.
Premier Ariel Sharon vindt dat
Israël Gaza moet verlaten, maar
hij wordt gegijzeld gehouden
door zijn eigen Likud. Een
meerderheid in die partij heeft
zich eerder deze maand in een
referendum tegen een terug
trekking uitgesproken. Door die
uitslag wanen de kolonisten en
hun lobby binnen Israël zich
sterker dan ooit. Toch is Yossi
Sarid, parlementslid van de
linkse partij Yachad, ervan
overtuigd dat de gebeurtenis
sen van de afgelopen dagen een
nieuwe lente inluiden voor de
vredesbeweging. „In de komen
de dagen voorzie ik het begin
van een volksopstand," zei hij
in het parlement. „Het publiek
zal onze leiders snel en com
pleet uit Gaza verdrijven."
Ook als de Likud op 2 mei het
terugtrekkingsplan zou hebben
aanvaard, zou er nog geen eind
zijn gekomen aan het geweld.
Sharon wil de ontruiming van
de nederzettingen en terug
tocht immers pas in dlweede
helft van 2005 uitvoeren. Dat is
één van de zwakke kanten van
zijn plan. Maar het zwakste
punt is de eenzijdigheid. Sha
ron wil weg uit Gaza zonder co
ördinatie met de Palestijnen, en
dat is een recept voor meer
bloedvergieten, vooral op de
Westelijke Jordaanoever.
Inmiddels blijft het aantal Isra
ëliërs dat de Gazastrook wil op
geven, stijgen. De dagbladen
Ma'ariv en Yediot Acharonot
publiceerden gisteren nieuwe
cijfers. Volgens Yediot steunt
nu 71 procent een terugtrek
king, twee weken geleden was
dat 62 procent, en Ma'ariv
meldt 79 procent.
Vanavond houden Israëlische
vredesgroepen in Tel Aviv een
betoging onder de leuze 'Ga
weg uit Gaza en begin overleg
met de Palestijnen'.
Poetin blunderde in de opstandige deelrepubliek
door onze correspondent
Frank Hendrickx
Radeloos zoekt het Kremlin naar
een uitweg uit de Tsjetsjeense
impasse. De liquidatie van de
pro-Russische Tsjetsjeense leider
Achmad Kadyrov heeft het be
leid van president Poetin in dui
gen gegooid.
moskou - Gezocht: een niéuwe
president voor Tsjetsjenië. Ver
eist: veel moed. Van de vier
Tsjetsjeense leiders van de afge
lopen tien jaar zijn er drie geli
quideerd. De vierde, rebellen
leider Asian Maschadov, leeft
ondergedoken in de grotten en
holen van de Kaukasus.
Het enthousiasme is dan ook
beperkt. De favoriet voor de
post, de zoon van de zondag
opgeblazen president Achmad
Kadyrov, heeft zijn kandidatuur
ingetrokken. „Nee, nee en nog
eens nee", liet de tot vice-pre-
mier benoemde Ramzan Kady
rov weten. De 27-jarige Ramzan
is volgens de nieuwe Tsje
tsjeense constitutie bovendien
drie jaar te jong om president te
worden. „En ik wil niet dat de
grondwet wordt gewijzigd", al
dus Kadyrov jr..
De huidige ad interim president
Sergej Abramov komt evenmin
in aanmerking. Toen de 32-jari-
ge econoom werd benoemd tot
plaatsvervangend president
stond het huilen hem nader
dan het lachen. Hij nam de
promotie in ontvangst 'als een
doodsvonnis', aldus een waar
nemer. „Abramov is een ban
kier, geen politicus", oordeelde
de befaamde journaliste Anna
Politkovskaja.
Veel meer keus is er niet, want
bij de Tsjetsjeense verkiezingen
eerder dit jaar zette Poetin alle
kaarten op Achmad Kadyrov.
Kandidaten die populairder wa
ren, kregen de toom van het
Kremlin over zich heen. Ze
moesten terugtreden of werden
van het stembiljet geschrapt.
Nu de Tsjetsjeense leider dood
is, betaalt Poetin de prijs voor
dat beleid. „Er is een politiek
vacuüm", erkende zelfs de pro-
Russische Tsjetsjeense parle
mentariër Ramazan Abdoelati-
pov. „Er is niemand die het
vaandel van Kadyrov kan over
nemen."
Russische nationalisten willen
Tsjetsjenië onder directe con
trole van de president plaatsen.
Een oude droom, want de havi
ken rond het Kremlin walgden
van de eigenzinnige Kadyrov,
die zich steeds onafhankelijker
opstelde. Ook het nog altijd
enorme Russische leger in Tsje
tsjenië stond op gespannen
voet met de Tsjetsjeense leider,
die tot 1996 aan de kant van de
rebellen vocht.
Maar het plan van de nationa
listen heeft nadelen. Het is twij
felachtig of de Tsjetsjeense aan
hangers van Kadyrov zich on
dergeschikt maken aan een
door Poetin aangestelde Russi
sche gouverneur. Bovendien
wordt Poetin direct verant
woordelijk voor alles wat er
misgaat. In het verleden kon
hij juist op afstand blijven,
want voor de buitenwereld
werd Tsjetsjenië bestuurd door
een Tsjetsjeen. Dat was wel zo
makkelijk. Dat de corruptie on
der het regime van Kadyrov
welig tierde, werd op de koop
toe genomen.
Het is de vraag of het oude 'Ka-
dyrov-model' gerecycled kan
worden. Een nieuwe Tsje
tsjeense leider zit opgescheept
met Kadyrov jr., die de scepter
zwaait over een privé-leger van
zo'n 5.000 man. De nieuwe
president is niet te benijden,
want Ramzan Kadyrov is een
moeilijk mens. In Tsjetsjenië
staat hij bekend als wreed, gie
rig en dom, maar Moskou kan
niet zonder hem. Het Kremlin
hoopt dat hij ook zonder va
derlijke steun zijn zwaar bewa
pende troepen bij elkaar kan
houden. Anders dreigt totale
chaos, want een deel van Ka-
dyrovs mannen onderhoudt
nauwe banden met de rebel
len.
Poetin heeft tot de Tsjetsjeense
verkiezingen in september de
tijd om een uitweg uit de im
passe te vinden. Zijn recente
bliksembezoek aan Tsjetsjenië
gaf hem in elk geval nieuwe in
zichten. De helikoptervlucht
over Grozny bood hem voor
het eerst de kans de totaal plat
gebombardeerde stad van
dichtbij te bekijken. „Het ziet
er verschrikkelijk uit", moest
Poetin erkennen. Voor zijn ei
gen politiek in Tsjetsjenië geldt
niet veel anders.
Ramzan Kadyrov met achter hem het portret van zijn omgekomen
vader. Foto: AP
hamburg/bagdad/anp-dpa -
Amerikaanse militairen hebben
in Irak niet alleen gevangenen
mishandeld en vernederd, maar
ook zeker een man dood gemar
teld. Dat meldde het Duitse tele
visieprogramma 'Spiegel-TV' gis
teren. Het programma zegt over
getuigenissen en documenten te
beschikken die dit bewijzen.
Volgens Spiegel-TV gaat het om
Asad Abdul Kareem Abdul Ja-
leel, een stamoudste, die begin
dit jaar door Amerikaanse mili
tairen van de straat werd ge
haald en overgebracht naar de
militaire basis Al Asad, bij de
stad Khan Al Baghdadi. Een
medegevangene heeft aan het
Duitse programma in detail be
schreven hoe de man dagen
lang op sadistische wijze werd
gemarteld en vijf dagen later
overleed. Een Irakese lijkschou
wer, die het lichaam daarna
zag, heeft tegen Spiegel-TV be
vestigd dat het stoffelijk over
schot sporen van marteling ver
toonde. Het programma zegt
ook over foto's van het lichaam
te beschikken die wijzen op
ernstige mishandeling. Op het
officiële overlijdensbericht van
Abdul Jaleel, uitgegeven door
een Amerikaanse patholoog
anatoom, staat dat hij een na
tuurlijke dood in zijn slaap is
gestorven.
De Amerikanen hebben giste
ren enkele honderden gevange
nen vrijgelaten uit de beruchte
Abu Ghraib-gevangenis bij Bag
dad. Ze vertelden over misdra
gingen en mishandelingen. Een
van hen verklaarde tegen de
pers hoe hij moest toezien hoe
twee Amerikaanse militairen
voor zijn ogen seks hadden.
Een ander zei dat hij had ge
zien hoe bij een familielid van
hem bewakers elektrische dra
den bevestigden aan diens
tong en genitalieën.
Een van de militairen die is
aangeklaagd wegens de mis
handeling van gevangenen,
heeft in een getuigenis gezegd
dat bewakers zichtbaar plezier
hadden in het martelen en ver
nederen van gevangenen. De
inhoud van de getuigenis van
Jeremy Sivits verscheen giste
ren in de Amerikaanse media.
Sivits zei ook dat de militairen
op eigen gezag handelden en
niet op orders van hogerhand.
Hij omschrijft vooral zijn colle
ga Charles Graner als een ui
terst wreed persoon en de aan
stichter van veel mishandelin
gen. Garner moet op 20 mei
voor de krijgsraad verschijnen.
De hardhandige ondervra
gingsmethoden die Ameri
kaanse militairen toepasten in
de Abu Graib waren schendin
gen van de Conventies van Ge-
nève, zo gaf de Amerikaanse
onderminister van Buitenland
se Zaken Wolfowitz donderdag
schoorvoetend toe. Eerder had
ook de plaatsvervangend staf
chef van de Amerikaanse
strijdkrachten, generaal Peter
Pace, erkend dat er wellicht
sprake is geweest van schen
ding van het internationale
recht.
Wolfowitz en Pace moesten
zich verantwoorden voor de
Senaatscommissie voor de
strijdkrachten. De Amerikaan
se minister van Defensie Rum
sfeld verklaarde eerder deze
week dat alle procedures vallen
binnen de grenzen van het in
ternationaal recht.
Uit de beruchte Abu Ghraib gevangenis bij Bagdad zijn gisteren enkele honderden gevangenen vrijgela
ten. Ze werden met een bus afgevoerd. Foto: EPA
