Spigt ontvangt gasten in het LAK
KUNST 8f CULTUUR
m
Dick Bruna jaagt
op z'n eigen werk
Parktheater presenteert laatste seizoen
Lenferink enthousiast over plannen van De Veenfabriek
Kunststof zerken
r
vrijdag 14 MEI 2004
Aquarel/gouache van Hensten-
burgh. Foto: Unicorno collectie
Van der Laan
vraagt advies
den haag - Staatssecretaris Van
der Laan wil van de Raad voor
Cultuur een onderbouwing van
een aantal adviezen voor het
komende Kunstenplan (de Cul
tuurnota voor de periode 2005 -
2008). Het gaat om onder meer
de adviezen van de raad voor
Het Toneel Speelt, Het Neder
lands Danstheater en het Tey-
lers Museum. Het Toneel Speelt
bijvoorbeeld heeft al laten we
ten dat het wordt opgeheven
als het zo weinig geld krijgt als
door de raad is voorgesteld.
Van der Laan geeft in haar aan
vullende adviesaanvraag aan
dat ze het artistiek inhoudelijke
oordeel van de raad respec
teert, maar dat ze toch tot an
dere conclusies kan komen.
Staatssecretaris Van der Laan
heeft de Raad ook laten weten
dat er buiten het cultuurnota
budget (430 miljoen) geen an
der geld beschikbaar is. De raad
stelde dat er 870.000 euro meer
nodig was.
Concerten in
Leidse Hout
leiden - In de muziektent in de
Leidse Hout begint zondag
weer de reeks Leidse Hout Con
certen. De concertserie wordt
voor de achtste keer gehouden.
Werkmans Wilskracht geeft
zondag om 14.00 uur de aftrap.
Prijs voor auteur
Henning Mankell
tutzing - De Zweedse bestsel
lerauteur Henning Mankell, dit
jaar schrijver van het geschenk
boekje voor de Maand van het
Spannende Boek, krijgt zondag
de Toleranzpreis uitgereikt van
de Evangelische Academie in
het Duitse Tutzing. Met deze
prijs worden mensen geëerd
die met hun werk wereldwijd
discriminatie bestrijden en we
derzijds begrip en respect kwe
ken tussen verschillende volke
ren en culturen. De prijs
(10.000 euro) wordt aan Man
kell uitgereikt door de Zuid-
Afrikaanse bisschop Desmond
Tutu. Het geschenkboekje voor
de Maand van het Spannende
Boek, getiteld 'Het graf, wordt
vanaf 27 mei in de boekwinkels
cadeau gedaan bij een aankoop
van tenminste 12,50 euro.
Kostbare collectie
onder de hamer
Amsterdam - Bij Sotheby's Am
sterdam komt volgende week
een van de belangrijkste collec
ties tekeningen uit Nederlands
particulier bezit van na de
Tweede Wereldoorlog onder de
hamer. Het veilinghuis ver
wacht dat de Unicomo-collec-
tie van het echtpaar Nijstad ten
minste 1,2 miljoen euro op
brengt. De verzameling omvat
werken van Franse, Italiaanse
en Duitse herkomst, maar het
accent ligt op de Vlaamse en
Nederlandse School van de zes
tiende tot en met de achttiende
eeuw. Eén van de topstukken is
een vanitas stilleven met sche
del, bloemenkrans en gedoofde
kaars van Herman Hensten-
burgh (1667-1726). De aquarel-
gouache dateert van om
streeks 1700 en heeft een richt
prijs van tussen de 60.000 en
80.000 euro.
Records Dumas
en De Kooning
new york/amsterdam - VOOI'
kunstwerken van de in Neder
land woonachtige Zuid-Afri
kaanse Mariene Dumas en van
de Nederlandse Amerikaan Wil
lem de Kooning zijn dinsdag op
een veiling in New York record-
prijzen betaald. Het schilderij
'The Dance' uit 1992 van Du
mas bracht op de veiling voor
naoorlogse en hedendaagse
kunst omgerekend 547.000 euro
op. Dumas woont en werkt al
geruime tijd in Amsterdam. Het
beeld 'Staand figuur' uit 1984
van de geboren Rotterdammer
Willem de Kooning haalde een
bedrag van omgerekend bijna 3
miljoen euro. Niet eerder werd
voor een beeld van deze in 1997
overleden kunstenaar zoveel
geld betaald.
Jazzprijs voor
Jan Roelofs
Amsterdam - De 20-jarige saxo
fonist/klarinettist Joris Roelofs
heeft de Deloitte Jazz Award
2004 gewonnen. Aan de jazz
prijs is een geldbedrag verbon
den van 20.000 euro.
leiden - Burgemeester Lenferink toonde zich gister
middag uitermate enthousiast over de plannen van
theatermaker Paul Koek om zich met zijn ensemble De
Veenfabriek in Leiden te vestigen. Koek krijgt van het
Rijk een subsidie van 600.000 euro en heeft zijn oog la
ten vallen op het Scheltemaxomplex aan de Oude Sin
gel. „Het zou magnifiek zijn als Koek met zijn gezel
schap in Leiden neerstrijkt", aldus Lenferink bij de
presentatie van de seizoensbrochures van de Leidse
theaters. Directeur Bart van Mossel van de Leidse
Schouwburg hield bij die gelegenheid een warm plei
dooi voor de komst van Paul Koek en zijn ensemble
naar de stad. Burgemeester Lenferink bleek goed op de
hoogte van de plannen en gaf aan ze ook te steunen.
„Een stad heeft creatievelingen nodig. Voor de leven
digheid en de welvaart van een stad zijn die zelfs be
langrijker dan hoogopgeleiden", haalde hij een recent
onderzoek aan. Koek wil in het Scheltemacomplex
voorstellingen spelen, maar er ook een werkplaats van
maken voor jonge kunstenaars en studenten van de
Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden.
NOODZAKELIJK KWAj
'Feestdagenproductie soms springplank voor verder succes'
door Theo de With
leiden - Met een kort optreden
gaf Fréderique Spigt gistermid
dag alvast een voorproefje van
haar eindejaarsvoorstelling in
het LAKtheater. Zij neemt in de
cember de inmiddels traditionele
productie De Feestdagen in het
LAK voor haar rekening. Vijf
avonden achtereen ontvangt
Spigt dan muzikale gasten en
zingt zij met hen.
„Fréderique Spigt werkt aan
een cd waarop ze duetten zingt
met andere Nederlandse arties
ten, zoals Huub van der Lubbe,
Bennie Jolink, Liesbeth List en
Barry Hay", zegt LAKtheaterdi-
recteur Roland Helmer over dit
project. „De duetten worden
ook op video opgenomen. Op
haar theatertournee zingt Fré
derique Spigt ze met haar part
ner op een groot beeldscherm.
Het is de bedoeling dat ze bij
ons een aantal gasten in leven
den lijve ontvangt."
Spigt wordt daarbij begeleid
door een live band en een strij
kerssectie. Helmer: „Ik heb
voor haar gekozen, omdat ik
Fréderique een boeiende zan
geres vind met één van de
prachtigste stemmen van Ne
derland. Sinds ze in het Neder
lands zingt zijn haar teksten bo
vendien veel belangrijker ge
worden. Ze is heel Rotterdams.
Geen geouwehoer, meteen to
the point. Daar heb ik wel wat
mee."
De feestdagenproductie is het
jaarlijkse hoogtepunt in de pro
grammering van het LAKthea
ter, die gisteren tegelijkertijd
met die van de Leidse Schouw
burg officieel werd gepresen
teerd. „Het wordt een mooi sei
zoen", voorspelt Helmer. Hij
haalt veel vertrouwde namen
terug. „Met veel theatergroepen
ga ik een verbintenis voor lan
gere tijd aan. Daardoor krijgt de
Leidenaar de kans zo'n groep
goed te leren kennen. Je moet
een gezelschap de kans geven
een publiek op te bouwen."
Aan de andere kant zijn er ook
namen uit de programmering
verdwenen. „Golden Palace zijn
we kwijtgeraakt aan de schouw
burg. Natuurlijk is dat jammer,
maar kleine groepen worden
soms groot." Helmer lanceert
echter ook een aantal nieuwe
namen. Hij noemt onder meer
theatergroep Würz uit Utrecht.
„Zo'n club volg ik al langere
tijd. Nu is het moment dat ze
naar Leiden moet komen. Ik
wacht altijd af tot zo'n groep
een zekere vlieghoogte heeft."
Andere nieuwkomers zijn de
dansgezelschappen van Nanine
Linning en La Melis en de to
neelgroepen Oostpool en Le
vend Wild. „Vaak heeft het pu
bliek al kennis met ze kunnen
maken in onze serie Nieuwe
Theatermakers", weet de thea
terdirecteur. Voor 28 euro kan
een bezoek worden gebracht
aan zeven voorstellingen van
aanstormend talent. „Da's toch
bijna voor niets. Die serie is dan
ook elk jaar uitverkocht."
Tot de vertrouwde bespelers
van het LAKtheater behoren het
Nationale Toneel, Fred Delf-
gaauw, het Volksoperahuis, Ga-
lili Dance, Carver, Orkater en
Wetten van Kepler. Met dat
laatste gezelschap doet het
Leidse theater zelfs een project-
week. „Drie avonden achter el
kaar speelt de groep hier haar
voorstelling. Overdag doen ze
workshops met Leidse scholie
ren. In twee middagen wordt
een klein optreden voorbereid
en dat mag in het decor van
Wetten van Kepler worden ge
speeld'. Ik sta elke keer weer te
kijken van de prestaties. Als ik
een stoere bink uit het publiek
hoor zeggen 'best wel cool, dat
toneel' is de missie al ge
slaagd."
Het theater aan de Cleveringa-
plaats heeft in het seizoen
2004-2005 drie premières in
huis. Triade Musical toont er
zijn productie Parade voor het
eerst aan het publiek. „Zeer ge
vorderde amateurs", noemt Ro
land Helmer de leden van deze
groep. Nog een stap verder zijn
Yvonne Henneken en Laura Ro
denburg, als theaterdocenten
verbonden aan het LAK. Zij
maakten twee jaar geleden hun
eerste voorstelling en zijn nu
met Ingeblikt aan hun derde
toe. Als theatergroep Ravon
spelen ze hun première in het
LAKtheater, maar daarna ook
elders in Nederland.
De derde première is die van
het duo An Jan (Marjolein
Meijers van de Berini's en Jan
Rot). Zij verzorgden in 2000 de
feestdagenproductie in het LAK
en sindsdien hebben ze een
speciale band met dit theater
en ook landelijk veel succes. In
hun programma 'Grootste hits
deel 2' vertalen ze opnieuw
evergreens naar het Nederlands.
'Bridge over troubled water'
wordt 'Als een plank over zeven
sloten' en 'Happy together' ver
bouwen ze tot 'Lang en geluk
kig'. Als gastzanger nemen ze
Marcel de Groot mee. Helmer:
„Zo zie je maar dat de Feestda
gen in het LAK soms een
springplank voor verder succes
zijn."
Zuurbeek ligt in de buurt van
Moespot, Muggenbeet en Blau
we Hand. Wie denkt dat dit het
begin is voor een doldwaas
avontuur van Suske Wiske
heeft het mis. Deze plaatsnamen
zijn niet verzonnen door een
striptekenaar. Dit is Overijssel,
dit zijn dorpen die echt bestaan.
Misschien dat er met het noe
men van buurgemeenten als
Giethoorn of Genemuiden een
lichtje gaat branden. O, daar? Ja
daar.
Zelf heb ik altijd gedacht dat de
streek boven Kampen het do
mein was van voorstopper Jaap
Stam, van roodbont vee, van
turfstekers, van kerkscheuringen
en van pek en ve
ren. Het land waar
knoestige koppen
dagelijks weer en
wind trotseren in
de vette klei. Waar
hard gewerkt wordt
en voornamelijk
gezwegen. Waar het
denken van de
mens ondergeschikt
is aan het woord
van de dominee.
Het land kortom,
waar aan creativi
teit en kunst net zo
veel aandacht
wordt geschonken
als aan het geblaf
van een ketting
hond in de verte.
Dat je je daarin zo
kunt vergissen.
Neem Toon van
Wendel. De Willie
Wortel van Zuurbeek noemen ze
hem in de Zwolse Courant, het
dagblad waarin dit curieuze be
richt opdook. De 69-jarige klus
ser komt met een noviteit in de
uitvaartbranche: de kunststof
grafzerk. Hij heeft vijf jaar ge
werkt aan het prototype, dat hij
op zijn zolder vast apart heeft
gelegd. Voor zichzelf. Zijn crea
ties 'zijn inmiddels op de lokale
braderie getoond. Straks wel
licht verkrijgbaar in heel Neder
land.
Wandelend over de historische
begraafplaats aan de Groene-
steeg en stilhoudend voor het
graf van de moeder van Van
Gogh vraag ik me af hoe het zo
ver kon komen. Ach, de voorma
lige begoniakweker maakt ook
wel eens wat mee in zijn fami
lie, zo gaat het verhaal uit
Zwolle verder. Sterfgevallen. Hij
zag niet alleen het verdriet,
maar ook de financiële sores
van de nabestaanden. Want
'marmer is duur. Je hebt al zo
veel aan je hoofd als een dierba
re komt te overlijden, moet je
nog je portemonnee omkeren op
de koop toe. Kunststof is de helft
goedkoper dan steen. Is regen
en windbestendig en gaat net zo
lang mee.
Hal Wat een mooi verkoop-»
praatje. Ordinair geld verdienen
is de drijfveer achter deze vin
ding. Een letterlijke variant op
het gezegde: de één ziji
de ander zijn brood.
Van Wendel heeft hogi
ven in gedachten dan
ruil voor het eigentijds
van de medemens. Kui
weert hij, telt zwaar
modellen zijn op ma
baar. In elke gewenste
op verzoek voorzien
fraaie afbeelding off
heeft per slot van rel.
een grijs verleden wel
aan kunstschilderen
Dat je het weet.
Onwillekeurig dwalen
dachten af naar Bhij
Joodse begraafplaats in
Duinhof in Lisse, naai
poort o
en vei .l
denakl
tuum F
daarna
fraaie,
derhou
ken ii f1
'edu.
vreei
heerst
je
groen,
en hei
ren va
2?
in
I
AD VAN KAAM
kunt
over di
het be
is nie
bers
mooie
plaats,
ervan
Zitten
bankje
de ogen. Deze overp
maken plaats voor
beelden van het ku
kerkhof van de toekoi
me zie ik een zee van
bizarre kleuren. De
waanzinniger beschik
de ander. Geplastifia
numenten in alle sa
maten; van poezen to
en van racewagens tol
jachten - al naar
resse van de overleden
siet materiaal is nan
alleen goedkoop, het
dig te gieten in wat va
ge vorm dan ook. UÏ
uw man een wenteltral
hemel in Ferrari-rood\
mevrouw. Voor weinig
zoek plaatsen we halve
gevaarte nog een pai
engeltjes. Om het helei
maken.
Ik schrik wakker op h
van begraafplaats de
steeg en kijk om me
marmer en groen gri
daarop Leidse namei
trouwd klinken als je
voor je uit spreekt,
maar! Want
plastic, daar moei je
aan denken. Dat die
gen nooit verder mog
dan Zuurbeek, Moesf
genbeet en Zalk.
trouwens. Die komen
leen voor in stripverha
Originele Nijntje-tekeningen op veiling
'Gezocht naar artiesten die hier succes hebben gehad'
haarlem - Een tot nog toe on
bekende particulier biedt via
het Haarlemse veilinghuis
Bubb Kuyper, de allereerste
Nijntje-tekeningen van Dick
Bruna te koop aan. Erg verve
lend, vindt de Utrechtse kun
stenaar, die nog nooit origineel
werk van zichzelf verkocht en er
alles aan doet om het werk
weer in bezit te krijgen. Het
gaat om de originele typoscrip
ten en gouaches van de twee
eerste Nijntje-boeken, die in
1955 en 1957 verschenen. Nijn-
tje zag er toen nog pluizeriger
uit dan nu. Beide manuscripten
bestaan uit 17 pagina's.
Bruna hoorde zelf een paar we
ken geleden via-via dat er origi
nele tekeningen van Nijntje te
koop werden aangeboden. Een
kennis had het werk op de in
ternetsite van het Haarlemse
veilinghuis ontdekt. „Het was
een hele vervelende verrassing
voor hem", zegt Marja Kerkhof,
directeur van Mercis bv, dat alle
zakelijke belangen van Bruna
behartigt. „Dick zou zelf nooit
wat verkopen. Dat deed hij niet
toen hij weinig geld had en nu
nog steeds niet."
Het veilinghuis kreeg de origi
nelen van eerste twee Nijntje-
boeken ('Nijntje' en 'Nijntje In
De Dierentuin', voor het eerst
gepubliceerd in 1955 en 1957)
een paar maanden geleden al
aangeboden, zegt directeur Jef
frey Bosch. „Dat zijn natuurlijk
héle leuke dingen voor een vei
linghuis. Vooral toen na enig
onderzoek van onze kant bleek
dat er eigenlijk nooit origineel
werk van Bruna op de markt
komt." Uit datzelfde onderzoek
bleek volgens Bosch ook dat de
aanbieder de stukken niet on
rechtmatig had verkregen. „En
dan is er voor ons geen reden
meer om het niet in de catalo
gus te zetten. Het is niet gebrui
kelijk om naar de kunstenaar te
gaan om te informeren of hij
ervan afweet."
Wie de aanbieder is wil nie
mand zeggen, maar waar
schijnlijk is er in het traject tus
sen Bruna en de drukker ooit
iets 'mis gegaan', zegt het vei
linghuis. Het gaat om de origi
nele gouaches en tekstpagina's
die samen de twee eerste Nijn-
tje-boekjes vormen. De tekst is
met schaar en plakband op de
pagina's geplakt. De tekeningen
verkeren nog in uitstekende
staat, maar het plakband en het
papier zijn wat vergeeld.
Het veilinghuis zette de boekjes
met de toevoeging 'uitzonder
lijk zeldzaam en origineel werk'
voor 1500-2000 euro per stuk
aan geschatte opbrengst in de
catalogus. „Er zijn geen prece
denten omdat er nooit iets van
Bruna is verkocht. Bij een ma
nuscript van W.F Hermans
hebben we wel enig idee, maar
hier is helemaal geen handel
in."
Mercis is inmiddels namens
Dick Bruna in gesprek met de
gene die de originelen bij het
veilinghuis heeft aangeboden,
zegt Marja Kerkhof. Ze wil niets
loslaten over de voortgang van
die gesprekken, die via het vei
linghuis verlopen. „Ze krijgen
die originelen uiteindelijk na
tuurlijk wel in bezit", denkt di
recteur Bosch van Bubb Kuy
per. Als ze er met de aanbieder
nu niet uitkomen, kunnen ze in
het ergste geval natuurlijk op de
veiling gaan zitten en het hoog
ste bieden."
door Theo de With
alphen aan den rijn - Het Park
theater in Alphen aan den Rijn
begint in september aan zijn al
lerlaatste seizoen. Na vijftien
jaar sluit het intieme theater in
Park Rijnstroom zijn deuren om
plaats te maken voor een nieuw
theater-bioscoopcomplex, dat
volgend jaar aan de oever van de
Oude Rijn zijn deuren opent.
„Het houdt ons allemaal be
zig", zegt directeur Guido Creu-
wels, terwijl hij door de gids
van het nieuwe en dus laatste
seizoen bladert. „In de pro
grammering heb ik er ook reke
ning mee gehouden. Ik heb ge
probeerd artiesten terug te ha
len die hier succes hebben ge
had."
Seth Gaaikema keert terug, Paul
Haenen en Purper betreden
voor het laatst het toneel, Vin
cent Bijlo neemt afscheid van
de zaal en ook de Bloeiende
Maagden gaan een laatste po
ging doen het publiek van het
Parktheater te shockeren. „Het
zijn natuurlijk niet alleen maar
oudjes", stelt Creuwels vast. „Ik
heb ook nieuwe namen ge
boekt, zoals Joep Onderdefin-
den, Rob Urgert en Hakim die
een cabaretprogramma voor
Troupe Saaba is één van de bands uit de categorie wereldmuziek, waarmee het Parktheater het Alphense
publiek kennis laat maken. Foto: Karla Hoffman
volwassenen maakt. Wel heb ik
geprobeerd al te grote risico's te
mijden, want ik wil de deur van
het theater straks zonder finan
ciële verliezen achter me dicht
trekken."
Creuwels verhuist niet mee
naar het nieuwe complex. Mare
van Kaam, nu nog leiding ge
vend aan theater De Naald in
Naaldwijk, is als nieuwe direc
teur aangetrokken. Vooruitlo
pend op een breder theateraan
bod in Alphen heeft Creuwels
de afgelopen twee jaar geëxpe
rimenteerd met de programme-
Theatermarkt in Alphen
Het Parktheater vestigt op vrijdag 28 en zaterdag
29 mei de aandacht op de nieuwe programme
ring met een theatermarkt in het centrum van
Alphen aan den Rijn. In de Oude Rijn ligt, ter
hoogte van het theater in aanbouw, een dek
schuit waarop diverse artiesten optreden. Vrij
dagavond zijn dat zanger Jeroen Zijlstra en de
Zuid-Amerikaanse muziekgroep van Beatriz Ag-
uiar. Op zaterdag staan optredens gepland van
Duo Hofinger (klassiek), The Young Sinatra's
(jazz), Mylène d'Anjou (cabaret), Escher Ensem
ble (klassiek), Carmen Gomes (soul), Maarten
van Roozendaal (muzikaal cabaret) en Yama Ya-
ma (percussie). Op vrijdag duurt de theater
markt van 19.30 tot 21.30 uur en op zaterdag van
11.00 tot 18.00 uur.
ring. Zo had hij subsidie om Al
phen kennis te laten maken
met wereldmuziek. Die subsi
die is inmiddels vervallen, maar
het Parktheater gaat door met
het genre. In samenwerking
met Festival Mundial zijn muzi
kanten uit Kenia, Indonesië en
Burkina Fasso geboekt.
Voor de koffieconcerten op
zondagochtend wordt samen
gewerkt met het Koninklijk
Conservatorium in Den Haag.
„Het niveau van de musici is
hoog. Maar omdat ze nog niet
de honoraria van beroepsmusi
ci vragen, is het voor ons be
taalbaar. Je weet van tevoren
dat je met zo'n klassiek concert
toch geen volle zaal trekt."
Traditiegetrouw zijn veel van de
120 voorstellingen in het sei
zoen 2004-2005 gewiji
ziek of muziektheate
men onder anderen Jt
man en Huub van d
optreden met band. I
bi Soerjadi komt weei
Parktheater. Verder zi
certen te verwachten
derique Spigt, Jeroer
Lenny Kuhr, Stef
Young Sinatra's, Amii
va, Carmen Gomes ei
Jarmo Hoogendijk
Varekamp dat een o(
aan Miles Davis. The
Stroopwafels doen Al
in het kader van hun
tournee ter gelegenhe
25-jarig bestaan.
Verder heeft directeur
het Nederlands Mu
semble teruggevraagd
trad het ook op in het
ter dat daarmee voor
een musicalgezelscha
kest in huis had. I
moesten wegens pla
plaatsnemen in de ffl
musical 'Vincent',
ven van schilder Vu
Gogh, staan de zestiei
den ook via een vil
ding in contact met
het in aanbouw zijn
Castellum behoren z
makken straks tot het
Vlak voor kerstmis,
cember, heeft het P
de familievoorstellin
Wonderland in huis.
neelvlak vermeldt
verder onder meer SI
Peter Tuinman en W
lingen, Mozart van
gaauw, Max Havelaai
van der Vlugt en
man en 'Het kan we
gaan' van Hugo ty
Pleuni Touw. „Wat dj
ste voorstelling in hel
ter wordt? Dat weet i)
Die staat in elk geval
gids. De slotvoorstej
heel bijzonder wordej
Fréderique Spigt gaf gistermiddag in het LAKtheater alvast een voorproefje van haar eindejaarsvoorstelling. Foto: Taco van der Eb
