Agio: het laatste familiebolwerk in sigarenland
ECONOMIE
Vermijden van risico
kost geld bij AEX-sparen
ICT-markt slijpt de messen weer
Maatschappelijk actief personeel doet het goed
ziger dupe
aakbeleid NS'
it - De treinreizigers wor-
dupe van het afbraakbe-
n de Nederlandse Spoor-
Ze moeten binnenkort
itaan en reizen op treinen
r toilet en zonder con-
ir. Bovendien wil de NS
nstregeling in de avonden
ïlceinden zoveel mogelijk
len. Dat stelde de Vak-
zoor Machinisten en
icteurs (WMC) zaterdag,
cvereniging is kortgeleden
rmeerd over een aantal
>n van de NS. Deze ko-
eer op 'klantje pesten',
oor reizigers uit de trei-
orden gejaagd, meent de
iholverbod
topman Enron
dn - Een rechtbank in de
igde Staten heeft Jeffrey
|j, voormalig topman van
i een alcoholverbod op-
Skilling raakte vorige
i in een bar in New York
|n toeren. Hij hield hij
[stamgasten voor FBI-
in en zei dat ze hem ach-
;den. De 50-jarige Ameri-
zordt medeverantwoor-
ehouden voor de onder
in energieconcern En-
n van de grootste be-
thandalen uit de Ameri-
geschiedenis.
oenen fraude
sofinummers
dam - Een tiental frau-
leeft in de regio Amster-
probeerd uit naam van
n geld terug te krijgen
belastingdienst. Ze heb-
kele miljoenen euro's
ld. De fraudeurs maak-
ruik van het sofinum-
n anderen. De oplichters
gespoord door de finan-
isporingsdienst FIOD-
e belastingdienst wil het
ugvorderen.
arden boete
ikant pillen
icton - Medicijnenpro-
Merck moet de Ameri-
belastingdienst mogelijk
iljard dollar terugbeta-
t bedrag bestaat uit aan-
:n eventuele boetes over
ade tussen 1993 en 1999.
t onder meer om een
tand bij de betaling van
gen bij de acquisitie
bedrijf in 1993. Merck
stevig te verweren te-
joetes.
is schuldig
oge olieprijs'
5 - De Venezolaanse pre-
Ihavez wijst de Ameri-
president Bush aan als
ge voor de sterk geste-
iprijs. Bush is Irak bin-
allen en heeft voor on-
ïet hele Midden-Oosten
I, aldus Chavez. In New
:eg de prijs van een vat
ie vrijdag naar net bo-
40 dollar.
a verliest
itaandeel
»o - De Finse fabrikant
hieltjes Nokia heeft in
ite kwartaal van dit jaar
k stuk marktaandeel
i. Volgens het Ameri-
onderzoeksbureau IDC
het aandeel van Nokia
:entpunt naar 29,3 pro-
het recente verleden
kia nog 40 procent van
ct in handen. Het bedrijf
ch te veel gericht op de
ivan goedkope toestel-
iet middensegment
it juist te weinig.
irt Duitsland
>og in 2005
urt - De Duitse minister
anciën Eichel sluit niet
zijn land ook volgend
1 begrotingstekort zal
dat hoger is dan drie
van het bruto binnen-
roduct. Daarmee
t het land voor de vierde
rij de Europese regels
luro stabiel moeten hou-
:hel zet dat zaterdag in
aggesprek met de Süd-
ie Zeitung. Dat Duits
begrotingsregels op-
ivertreedt, komt niet ge-
venvacht. Deskundigen
er al enige tijd rekening
Isthe Bank
op Postbank
Deutsche Bank wil de
ik in Duitsland voor on-
zes miljard euro oveme-
e komende twee weken
e definitieve beslissing
Vervolgens komt de raad
Qmissarissen bijeen om
eenkomst te bezegelen,
e Duitse krant Welt am
g. De huidige eigenaar
Postbank, Deutsche
'gt echter niet met Deut-
tok in gesprek te zijn. De
ökis naar eigen zeggen
riste consumentenbank
sland met 11,5 miljoen
hdc158 maandag 10 mei 2004
Boris Wintermans (28) kwam als jongste telg in 2002 bij het sigaren- Het hoofdkantoor van de Agio-sigarenfabriek in het Noord-Brabantse Duizel. Foto: GPD
bedrijf. Foto: GPD
duizel/gpd - Een eenvoudiger
begin is nauwelijks denkbaar.
Tweehonderd gulden lenen van
vader en moeder. De bijkeuken
van een oud leerlooibedrijfje als
bedrijfsruimte. In honderd jaar
tijd groeide dit bedoeninkje van
Sjaak Wintermans in Duizel uit
tot een vooraanstaand interna
tionaal sigarenconcern, Agio. Bij
na 2750 werknemers produceren
nu jaarlijks 700 miljoen sigaren
(in geld uitgedrukt 88 miljoen
euro), met merken als Mehari,
Panter, Balmoral en De Huifkar.
Het laatste familiebolwerk in si
garenland. Een beeld van vier
generaties sigarenmakers.
Sjaak Wintermans
(1879-1953)
Als zoon uit een groot boeren
gezin in de Brabantse Kempen
zoekt Sjaak Wintermans na zijn
diensttijd emplooi. Het boeren
bestaan trekt hem allerminst.
De sigarennijverheid is sterk in
opkomst. Hij trekt hij er met
zijn jongere broer Harrie op uit
om het vak van sigarenmaker
onder de knie te krijgen. Op 9
mei 1904 begint hij voor zich
zelf in een oude leerlooierij
(huur: 50 gulden per jaar) in
Duizel. Drie maanden later
voegt zijn broer zich bij hem.
De welbespraakte Sjaak legt
zich het meest toe op de ver
koop. Per fiets bezoekt hij cafés
en winkels in de verre omtrek.
Later neemt hij de tram naar
Eindhoven en struint hij heel
Amsterdam af op zoek naar
klanten. Het bedrijf groeit ge
staag, maar de oprichter heeft
regelmatig grote geldzorgen.
„Ik wist ooit op donderdag niet
hoe ik de mensen op zaterdag
moest uitbetalen", verzuchtte
hij later wel eens. In 1911
wordt een nieuwe fabriek be
trokken, op de plaats van het
huidige hoofdgebouw. Er vol
gen filialen in Oirschot (1913),
Eersel (1924) en Reusel (1928).
De vrouw van Sjaak onder
houdt lange tijd het huishou
den met de inkomsten van 500
kippen. In moeilijke tijden
zorgt ze dat niemand in Duizel
honger lijdt. „De familie heeft
een heel sociale instelling.
Toen al, en nu nog", aldus de
jongste zus van Sjaak, mevr. Fi-
ni Hoyink van Papendrecht-
Wintermans (84).
Adriaan (1909-1991) en
Marcel (1911 -1985)
Als de twee zoons van Sjaak,
Adriaan en Marcel, in 1925 en
1926 als jonge broekjes van
goed 16 jaar hun entree in het
familiebedrijf maken, produce
ren de tachtig man personeel
geheel handmatig 80.000 siga
ren per week en is de jaaromzet
200.000 gulden. De twee heb
ben net met goed gevolg de
vierjarige, Franssprekende
handelsschool op de kost
school in Sint-Michielsgestel
doorlopen. Net als zijn vader
blijkt de jonge Adriaan een uit
stekend verkoper te zijn. En
een uitstekend cijferaar. Tabak
is zijn leven. Op sociaal gebied
heel sterk, geliefd in de fabriek,
met twee benen op de grond.
Marcel houdt zich vooral met
de productie bezig. Een durfal
en pionier. Vol ideeën, impul
sief. Altijd optimistisch. Een
zondagskind. Wel geneigd om
vooral gelijkgezinden om zich
heen te verzamelen. Gedrieën -
met vader Sjaak voorop - weten
zij in de uiterst moeilijke jaren
'30 het hoofd van hun firma
boven water te houden. Neder
land rookt massaal sigaren: ge
middeld 150 per persoon per
jaar. De depressie slaat echter
toe. In twee jaar tijd loopt de
omzet terug van ruim 250.000
naar 180.000 sigaren per jaar.
In 1934 stijgt de omzet echter
ineens weer enorm: naar
312.000. Net op tijd heeft het
bedrijf zich toegelegd op de
kleine en goedkope sigaar. Ge
voel voor de markt en tech
nisch vakmanschap vormen
ook de basis van het volgende
succes: de gematteerde (gepoe
derde) bolknak Gouden Oogst,
waarmee het gouden jubileum
in 1954 extra luister wordt bij
gezet. Ondanks voortdurende
uitbreiding van de productie,
onder meer met een vestiging
in Geel (België)'in 1961, krijgt
het bedrijf de bolknakken niet
aangesleept.
De mechanisatie grijpt na de
oorlog sterk om zich heen.
Marcel maakt regelmatig stu
diereizen naar de allergrootste
sigarenfabrieken in Noord-
Amerika en West-Duitsland.
Met de daar opgedane ervarin
gen en adviezen wordt 'de
Agio' steeds zo veel mogelijk
gemoderniseerd en uitgebreid.
Als eerste buitenlands sigaren-
producent krijgt het Duizelse
bedrijf toegang tot de 50.00
winkels van het Franse staats
monopolie Seita. Eind jaren
zestig begint in Nederland de
animo voor de bolknak te ta
nen. Terwijl de arbeidskosten
stijgen, komt de sigaar in de
verdrukking. De industrie staat
in het teken van saneringen,
fusies en overnames. Veel fa
miliebedrijven doen hun be
doening van de hand.
De directie van Agio ziet net op
tijd in dat het bedrijf niet kan
blijven teren op de roem van
Gouden Oogst. De organisatie
is niet meegegroeid met de
omzet. Er komen professionele
managers van buiten, onder
meer voor marketing, verkoop,
productie, administratie en ex
port. Een kleine revolutie in de
sigarenindustrie. Maar wel ef-
fectef. In de ontwikkeling van
producten, verpakkingen en
technologie ontwikkelt Agio
zich tot een trendsetter.
Jack (1942) en Ad (1950)
Terwijl Agio op zoek gaat naar
een nieuwe positie op de
markt, dient de derde generatie
zich aan. Eerst Marcels oudste
zoon, Jack, econoom. Hij komt
in 1971 in de directie. Zijn
broer Ad, dan nog met lange
haren en een baard, kiest na
zijn afstuderen als psycholoog
eerst voor een baan in de recla
me, maar treedt in 1978 alsnog
in de voetsporen van zijn va
der. Als eerste bedrijf buiten de
textielindustrie besluit Agio in
1972 een deel van de productie
over te brengen naar een lage
lonenland, in dit geval Malta.
De productie op Malta levert
een besparing op van 40 pro
cent op de belangrijkste kos
tenpost, de lonen, en betekent
de redding van het bedrijf.
In de strijd om te overleven
doet Agio, anders dan veel con
currenten, geen concessie aan
de kwaliteit van het product.
Dan nog liever een jaar verlies.
Bewust wordt het Gouden
Oost-imago omgebogen naar
dat van een producent van mo
derne sigaren van hoge kwali
teit. Marcel Kruip, bedrijfslei
der van 1960 tot 1985: „Uitzoe
ken wat de klant wil. Die hou
ding hebben ze bij Agio van na
ture." Met het Tip-model
wordt ingehaakt op de trend
naar kleine sigaartjes. Een echt
kassucces vanaf 1974 wordt het
merk Mehari, inmiddels goed
voor de helft van de totale om
zet, en Elegant. Van Douwe Eg
berts wordt het kwaliteitsmerk
Balmoral en Panter overgeno
men. De export neemt een ho
ge vlucht, waarbij zorgvuldig
wordt ingespeeld op de lokale
markten, wat veel concurren
ten nalaten. De productie op
Malta wordt overgeplaatst naar
een goedkoper land, Sri Lanka
(1985).
Een paar jaar later komt er nog
een fabriek in de Dominicaan
se Republiek bij en in 2002 een
hypermoderne fabriek in Wes-
terlo (België). Het bewijst het
vertouwen van de directie in de
toekomst van het bedrijf.
Boris
Dat vertrouwen is er ook bij
Boris (28), zoon van Ad, die in
2002 in het bedrijf komt na een
studie bedrijfseconomie en een
baan (ook weer) bij een recla
mebureau. „Ik wil graag de fa
milietraditie voortzetten. Een
familiebedrijf heeft veel voor
delen als je het vergelijkt met
beursgenoteerde bedrijven. De
betrokkenheid is veel groter en
je bent flexibeler.
Lange termijnbeleid en conti
nuïteit van het bedrijf zijn be
langrijker dan korte-termijnre-
sultaten." Ad Wintermans: „We
denken altijd vanuit het belang
van het bedrijf en niet vanuit
de centen. Door ons te concen
treren op ons specialisme, door
kwaliteit te blijven leveren,
kunnen we meerwaarde
Agio) bieden en onze positie
verder uitbouwen. De belang
rijkste middelen daarvoor zjn
de mensen die bij Agio werken.
amsterdam/anp - Werkne
mers die zich in de tijd van de
baas inzetten voor de maat
schappij, zijn op verscheidene
fronten zeer rendabel voor het
bedrijf. Deze mensen staan
positiever in hun werk en pro
duceren uiteindelijk beter dan
mensen die geen vrijwilligers
werk doen.
Tot die conclusie komen drs.
M. Breedijk en prof. T. Schuyt
van de Vrije Universiteit, werk
groep Filantropie, in Amster
dam in een onderzoek naar de
effecten van maatschappelijk
vrijwilligerswerk door werkne
mers. Het onderzoek is uitge
voerd bij ABN Amro waar de
regeling om vrijwilligerswerk
in de tijd van de baas te kun
nen doen in de CAO is vastge
legd. Bij de bank werken ruim
3000 werknemers op vrijwillige
basis aan meer dan 240 pro
jecten. De thema's waarmee
wordt gewerkt, zijn jeugd, ta
lent en achterstand.
„Mensen die in werktijd chari
tatief werk doen in de meest
brede zin, scoren het hoogst
als het gaat om de bereidwil
ligheid naar collega's", aldus
Schuyt. Bovendien worden
door de CAO-bedrijfsregeling
ook collega's die niet als vrij
williger actief zijn, aange
spoord zich in werkfrjd maat
schappelijk in te zetten. „Voor
het bedrijf zelf is de uitstraling
naar buiten toe enorm", con
cludeert Schuyt. „Bedrijven
die dergelijke regelingen ken
nen, worden in hun markt ge
roemd en krijgen zo een bete
re reputatie."
Uit het onderzoek van Schuyt
en Breedijk blijkt dat invoering
van de regeling vrijwilligers
werk voor 30 procent van de
deelnemers aanleiding was
aan het programma mee te
gaan doen. „Het stimuleert de
eigen werkomgeving en de
persoonlijke ontwikkeling",
zegt S. Kingma, hoofd van de
afdeling Duurzaam Onderne
men bij ABN Amro. Behalve de
bank hebben ook andere be
drijven dergelijke regelingen in
de CAO vastgelegd. Het vrijwil
ligerswerk van werknemers
vloeit voort uit het maatschap
pelijk verantwoord onderne
men dat sinds de jaren negen
tig in opkomst is.
en is vooral - meer nog dan het behalen van
een goed rendement - het beperken van risico's. Je
kunt beleggen daarom ook wel 'risicomanage
ment' noemen. Daaraan zit een 'maar' aan: beper
ken van risico gaat altijd ten koste van rendement.
Hoe meer risico je geneigd bent te nemen, hoe
groter je kans op hoge rendementen. Aan de ande
re kant: beperken van risico kost dus geld. Of, be
ter gezegd, je verdient minder.
Nu zijn er verschillende manieren om spaargeld
met weinig risico 'weg te zetten'. Een spaarreke
ning bijvoorbeeld is aardig safe. Maar met een
rentevergoeding van rond vier procent levert die
ook bijna niets op. Zeker niet als je
de waardevermindering (inflatie)
van zeg maar twee procent van je
spaarsaldo aftrekt. En al helemaal
niet als je ook nog in aanmerking
komt voor de vermogensrende-
mentsheffing van 1,2 procent. Dit
laatste is afhankelijk van de grootte
van je vermogen. Vanaf 19.252 euro
per persoon (2004) wil de fiscus jaar
lijks met 1,2 procent van je spaar
centen meedelen.
Alles bij elkaar opgeteld en afgetrok
ken, kan het nettoresultaat van spa
ren dan negatief uitpakken. Met an
dere woorden: na een jaar is je
spaarsaldo in koopkracht eerder
EIGEN
BEURS
Amro, probeert sinds kort met de 'AEX Spaarre
kening' klanten te werven die van beide werel
den het beste willen. Met de toevoeging AEX
wordt de relatie gelegd met de aandelenbeurs en
gezinspeeld op de daar te behalen hoge rende
menten. 'Sparen' geeft aan dat het safe is.
De AEX Spaarrekening van ABN Amro steekt als
volgt in elkaar. Zoals gezegd kent de spaarreke
ning een relatie met beleggen. Dat wil zeggen
met de stand van de AEX index, het gemiddelde
van de 25 grootste fondsen op de Amsterdamse
beurs. Hoe meer de index stijgt, hoe hoger het
rentepercentage dat op de spaarrekening wordt
vergoed. De stijging van de index wordt vastge
steld in zogenoemde zesmaandse periodes. Die
beginnen elke eerste van de maand. De verande
ring van de AEX-index in die perioden
zijn dus bepalend voor de vaststelling
van de rentevergoeding.
Een voorbeeld. Stel de AEX geeft op 1
april een stand aan van 330 en op 25
september staat ie op 347, vijf procent
hoger. Dit betekent voor de AEX
Spaarrekening een rentevaststelling
van vijf procent. Maar... op jaarbasis.
Niemand moet denken dat ov«r zes
maanden vijf procent wordt vergoed.
Over zes maanden wordt in dit geval 4
2,5 procent rente vergoed.
Het eerste belangrijke verschil met be
leggen in aandelen is dat de koppeling
van de stijging van de AEX aan de ren
tevergoeding aan een maximum is ge-
minder dan meer waard geworden. bonden. Kunnen aandelen moeite-
Toegegeven, je hebt niet veel verlo- loos tientallen procenten of meer
ren, maar je hebt ook niets verdiend.
Niet eens een vergoeding voor het
beschikbaar stellen van je geld. En dat is toch wel
het minste waarop je zou mogen rekenen.
Sparen is dus geen vetpot. Vandaar dat velen ver
lekkerd kijken naar de rendementen die op de
aandelenbeurs worden behaald. Voorzichtig
meent men dat met een herstel van de economie
de gouden tijden van weleer weerkeren. Beleg
gen in aandelen levert door de jaren heen gemid
deld het hoogste rendement op. Veël beleggings
producten die banken aanbieden spelen daarop
in. Mensen willen blijkbaar meer aan hun geld
verdienen.
Een van de grootste banken in Nederland, ABN
doorstijgen - en daarvan zijn vele
voordelen - bij de AEX Spaarrekening
houdt het eens op. De beursindex kan stijgen
wat die wil, de maximale rentevergoeding op de
Spaarrekening is en blijft zeven procent per jaar.
Het vermijden van risico kost nu eenmaal geld.
Daar staat dus zekerheid tegenover. Als de beurs
index gelijk blijft of daalt, wordt er geen direct
verlies geleden. In dat geval wordt gewoon hele
maal geen rente uitgekeerd. Vanzelfsprekend is
er dan wel koopkrachtverlies op het ingelegde
spaargeld. Want het kapitaal is niet gevrijwaard
van inflatie en ook de fiscus wil, behoudens een
belastingvrij deel, 1,2 procent rendementsheffing
vangen. Ook als er geen sprake is van rendement.
door Eric de Bie
amsterdam - In de Nederlandse
ICT-industrie worden de mes
sen weer geslepen. Nu de markt
iets aantrekt, beginnen de grote
partijen te loeren op de 'klein
tjes'. Overnames lijken onver
mijdelijk en elk bedrijf dat zich
niet aanpast aan de wensen van
de klant, kan het wel vergeten.
„Toegevoegde waarde, daar
draait het nu om", weet Wilbert
Kieboom, bestuurslid van Atos
Origin.
Bijna iedere directeur of be
stuursvoorzitter van een auto
matiseringsbedrijf of IT-dienst-
verlener knikt momenteel zijn
hoofd als hem naar de ver
wachte overnamestrijd wordt
gevraagd. „Er zullen namen
verdwijnen", denkt Henk Broe
ders, directeur Noord-Europa
en Azië van Cap Gemini Ernst
Young (CGE&Y) en voorzitter
van branchevereniging Neder-
land-ICT. Over namen wordt
vervolgens gezwegen. Maar ie
dereen is het er over eens dat
uiteindelijk slechts een paar
grote, wereldwijd opererende
bedrijven overblijven. En verder
is beperkt ruimte voor enkele
nichespelers, dienstverleners
met een uitzonderlijk specialis
me.
„De bedrijven die geen duide
lijke keuze hebben gemaakt,
vallen af', aldus Kieboom. „De
tijd van de detachering, het
'uurtje-factuurtje' noem ik het
altijd, is voorbij. Als automati
seerder moet je je klanten te
genwoordig iets extra's kunnen
bieden. Die toegevoegde waar
de kan zitten in het feit dat je
overal ter wereld vertegenwoor
digd bent. Of dat je als leveran
cier je eigen researchafdeling
hebt, waar oplossingen op maat
worden bedacht."
Die ondernemingen die de af
gelopen jaren niet te druk wa
ren met het hoofd boven water
houden, hebben een voorschot
op de komende consolidatie
slag genomen. Logica en CMG
gingen eind 2002 samen en Cap
Gemini kocht Emst Young. In
de VS versterkte IBM zich met
PriceWaterhouseCoopers en
lijfde Hewlett-Packard branche
genoot Compaq in. Het Neder
lands/Franse Atos Origin zat
ook niet stil en haalde eerst de
consultants van KPMG binnen.
Begin dit jaar werd de overna
me van SchlumbergerSema af
gerond. Allemaal logische stap
pen, vindt Kieboom.
„Onze klanten willen zaken
doen met leveranciers die
grensoverschrijdend opereren.
Een multinational die over
weegt zijn IT-afdeling over te
hevelen naar een in IT gespeci
aliseerde dienstverlener, kan
niet in dertig verschillende lan
den contracten sluiten met de
nationale kampioenen. Die be-
Wilbert Kieboom van Atos Origin: „Daarom heb ik ook geroepen dat ik dit jaar 500 mensen extra nodig
heb." Foto: GPD
drijven willen gewoon één leve
rancier."
Bij Hewlett-Packard wordt daar
net zo over gedacht. „Wij zijn
allang geen typisch Amerikaans
bedrijf meer", zegt Erik van der
Meijden, directeur van HP Ne
derland. „Wij zijn bewust een
wereldwijde speler geworden,
om onze klanten flexibiliteit te
bieden."
Ander aspect dat meespeelt, is
de toegenomen 'intelligentie'
van de klant. De tijden waarin
bedrijven maar lukraak toepas
singen aanschaften, is voorbij.
Door de economische malaise
willen ondernemingen waar
voor hun geld. Met als gevolg
dat besluiten over automatise
ring tegenwoordig vooral in de
directiekamers worden geno-
van het millennium plukte je
mensen van de straat die bij
wijze van spreken net ICT kon
den spellen. Dat is nu heel an
ders."
Wie uiteindelijk als winnaars uit
de overnamestrijd komen, is
nog even gissen. De 'kleintjes'
PinkRoccade en Getronics krij
gen het in elk geval moeilijk. Al
zinspeelde Wagenaar tijdens de
laatste aandeelhoudersvergade
ring van het herstelde Getronics
op overnames in Frankrijk, En
geland en de VS. HP en IBM
gaan zich in elk geval flink roe
ren in Europa en dan staan ook
nog Oracle, Microsoft en SAP
voor de deur. Sterke software
bedrijven die zich graag in deze
toch lucratieve markt willen
mengen.
men en niet meer door de ICT-
manager of de systeembeheer
der. Die verandering heeft ook
weer gevolgen voor aanbieders
van diensten, merkt ook Getro-
nics-topman Klaas Wagenaar.
„Getronics was altijd een ty
pisch voorbeeld van een door
techniek gedreven bedrijf.
Doordat Wanten wijzer zijn ge
worden, ligt de nadruk nu veel
maar op sales en marketing."
De ICT-specialist moet tegen
woordig als het ware 'socialer'
zijn. „Hij moet techniek met za
kelijke kennis kunnen vereni
gen. Daar horen ook sociale
vaardigheden bij", vindt Kie
boom. „Daarom heb ik ook ge
roepen dat ik dit jaar 500 men
sen extra nodig heb. Dat is geen
loze kreet. Rond de wisseling
