DENKSPORT
Een standbeeld voor Max Euwe
Smedinga verrast op WK-problematiel
Gemeenschappelijke uitgiften troef
Sterke verhalen
HOC 965
ZATERDAG 8 MEI 2OO4
BRIDGE
PUZZEL
SCHAKEN
Marijke van der Pas
Bridge is een zeer serieus spel. Als er al ka
baal in de speelzaal is, komt dat meestal
omdat twee partners het met elkaar aan de
stok krijgen over de manier waarop een
contract verdedigd had moeten worden.
Hoe meer punten de fout kost, hoe hoger
de ruzie kan oplopen. Bij een ten onrechte
gemaakt slem gaan alle remmen los. De
kaarten vliegen door de lucht. Gelukkig
zien de strijdende partijen later de humor
wel in van hun onnavolgbare fratsen. Na
een paar biertjes mogen de anderen ook
meegenieten.
In het eerste spel spelen twee teams de
kwartfinale van het NEC Bridgefestival in
Yokohama. De Engelsman Brian Senior en
de Argentijn Pablo Lombardi spelen samen
en zitten OW. Na afloop van het spel had
den ze elkaar wel iets te vertellen.
Spel 1
O/NZ
A 10 9 8 3
-
B 9 8 7 5 4
H5
442 4-
¥1097643 N A H V B 8 5
H 3 2 t 2
98 WT° ♦A
Z A 10 7 42
4HVB765
-
V 10 4
V B 6 3
De Canadese oost, George Mittelman, rea
liseert zich dat hij slem in harten vrijwel in
handen heeft. Hij weet ook dat NZ veel sla
gen kunnen maken in schoppen. Om de
uitnemer te verhinderen probeert hij in de
bieding niet erg overtuigend over te ko
men. Hij opent met 1¥. Na 14 van zuid
biedt ook zijn partner geduldig 2¥. Toch
lukt het hem niet 6¥ te mogen spelen. NZ,
de Engelsen Armstrong en Callahan, bie
den, kwetsbaar tegen niet, door naar 64.
Dat contract gaat twee down en dat is een
uitstekende investering tegen 6¥ dat 980
had opgeleverd.
Aan de andere tafel opent oost met een
mancheforcing 2*. De Canadezen (NZ)
doen het prima Ook zij nemen 6¥ nog uit
met 64 en worden gedoubleerd. Brian Se
nior zit op de westplaats. Hij moet uitko
men en realiseert zich dat een hartenstart
niets kan opleveren en zelfs gevaarlijk kan
zijn omdat zijn partner minstens een zes-
kaart heeft aangegeven. Zijn partner heeft
sterk geopend en moet dus ook waarden in
de bijkleuren hebben. Hij besluit uit te ko
men met 4H en te zien waar er nog meer
slagen te halen zijn. Hij hoeft geen vervolg
te bedenken want zijn partner neemt de
heer over met het aas. Over naar Pablo
Lambardi. Hij zit met ♦A achter de heer en
heeft geen zin die heer zomaar hoog te spe
len. Met 4V bij zijn partner heeft dat ook
helemaal geen haast. Lambardi speelt har
ten na
Zuid heeft enige tijd nodig om zijn openge
vallen mond weer dicht te krijgen. Hij gooit
uit de hand één van zijn vier klaveren af en
troeft in de dummy. Daarna trekt hij de
troeven en werkt op de ruitenkleur van de
dummy nog drie klaveren weg. 64 gedou
bleerd gemaakt. 19 IMP naar Canada.
Ook in het tweede spel is er na afloop wat
kabaal aan tafel. Denk niet dat er twee suf
ferdjes op de OW-plaatsen zitten want het
verhaal is afkomstig uit een wedstrijd tij
dens het WK. De namen van de ongelukki-
gen zijn helaas in de vergetelheid geraakt.
Spel 2
O/Allen
4 A B 8
A H V 9 6
B 6
1098
41094 N 4632
*10743 wJ^n *8
H 9 7 2 0 410843
H 7 Z #A6543
4 H V 7 5
B 5-2
4 A V 5
V B 2
Na een pas van oost opent zuid met ISA
Noord biedt 24, transfer voor harten. Na
het verplichte 2¥ biedt noord 4SA, bedoeld
als kwantitatief. Zuid moet met een mini
mum passen en met overwaarde doorgaan
naar slem. Zuid heeft een 4-3-3-3 verde
ling en een minimum. Pas lijkt aangewezen
maar zuid denkt dat noord van hem ver
wacht dat hij zijn azen aangeeft. Na het
antwoord van 54 (één aas) strandt het
schip in 6¥.
West start met 410. Zuid is niet blij met de
kaarten die op tafel komen. Hij wil maar
meteen door de zure appel heen bijten,
neemt de slag met het aas en speelt een
klaveren naar de vrouw.
West pakt de slag met de heer en gaat eens
nadenken. Uit de informatie die hij heeft
uit het biedverloop concludeert west dat
zijn partner een aas moet hebben. Hij ziet
twee azen in de dummy. Gezien het afspel
van de leider kan dat alleen maar 4A zijn.
Om te voorkomen dat de ruitens uit de
dummy verdwijnen op hoge kaarten van de
leider legt west dus voortvarend 4H op tafel
in de veronderstelling dat er nu twee rui
tenslagen binnenkomen. De leider moet
even zijn ogen uitwrijven. Hij heeft vast
nog nooit zo'n leuk cadeautje gekregen. Hij
trekt de troeven en kan op de vierde schop
pen en op 4A twee klaveren lozen. Twaalf
slagen binnen en een opgewonden oost die
wel eens wil weten of de bovenkamer van
zijn partner nog wel helemaal in orde is.
Oplossing
nummer 18
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
JONGENSHAAR en GOUDBROKAAT
Kruiswoordraadsel
nummer 19
HORIZONTAAL:
1. Minnelijke schikking; 8. zacht keelge
luid; 9. jonge hond; 10. snel; 12. knievi
ool; 13. welriekende gomhars; 15. vroed
vrouw; 16. zwemvogel; 18. steppeantilo-
pe; 20. van een; 21. handvat; 22. heup
laars; 24. een zekere; 26. afstandsmaat;
28. bijdehand; 30. smalle weg; 33. kunst
matige inseminatie; 34. bedrijfstak; 35.
albasten knikker; 36. aartsbisschop (Lat.
afk.); 37. kostbaar; 39. Egyptische godin;
40. deel van de bijbel; 42. Europeaan; 45.
durf; 48. weer gezond; 49. opzwellen; 51.
plaats in Engeland; 53. jong dier; 54. gil;
55. Turks gebedskleedje; 56. Noorse
componist; 57. atmosfeer absoluut; 58.
watering; 60. cijfer; 61. vruchtenmoes.
VERTICAAL:
1. Alcoholische drank; 2. gele verfstof; 3.
per persoon; 4. omwisselen; 5. voorzet
sel; 6. bloem; 7. bijbelse naam; 8. peul
vrucht; 11. hoofd van een mannenkloos
ter; 12. voorzetsel; 14. ik (Lat.); 15.
beteuterd; 16. palmsoort; 17. honden
soort; 19. helper; 23. kamerplant; 25.
broodsuiker; 27. afgemat; 28. paardje;
29. water (Fr.); 31. buidel; 32. verhoogde
toon; 33. vaatwerk; 38. deel van een hen
gel; 39. punt van een lijst; 41. rubber
boom; 43. hoop; 44. bij elkaar; 46. fami
lielid; 47. Griekse letter; 49. braakliggen
de akker; 50. hersenfilm; 52. knol; 54.
oprolbaar zonnescherm; 58. Frans lid
woord; 59. emeritus.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 14-40-8-60-
53-43-3-59-58-50-4 en 15-42-37-52-6-29-
21-30-31-24-10?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot. Oplossingen kunt u ook zenden naar ons e-mailadres:
redactie.ld@hdc.nl
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
P.D. Stikkelorum,
De Genestetstraat 26,
Leiden (cryptogram).
Mw. E. Rietbergen,
Lammenschansweg 361,
Leiden (kruiswoord).
Cryptogram nummer 19
HORIZONTAAL:
4. De vrouw van de tuinman? (7); 5. Niet bewegen in
de gevangenis!! (10); 7. Ongerust maken? (8); 8.
Ouderwets aan het stappen(3); 10. Hongerige huiler
(4); 11. Luieren om de groente te bewaren (9); 13.
Weekstaat? (8); 14. Draagwijdte ter herinnering aan
een verdrag (6); 15. Al spottend laten verdwijnen (8);
16. Door dit weggedrag wordt het gerecht vluchtig
(6); 17. Tabelletje? (10); 19. Maakt de natuur er deel
van uit? (12).
VERTICAAL:
1. Zijweg richting de golfbaan (6); 2. Het gebit van
een vis zit in de weg (12); 3. Spoorwagen die opge
knapt wordt? (17); 4. De aanvoerder bewegen ten
teken van afkeuring (3,5,8); 6. Buis zonder publiek
(9); 9. Tocht het langs je neus weg? (11); 11.
(Verkeers)obstakel.(3,2,2,3); 12. Kaasboerderij (5); 18.
Toon is uitgeslapen! (3).
Oplossing
nummer 18
Horizontaal: 2. Pafferig; 6.
knaleffect; 9. vaderdier; 10.
inval; 11. galadag; 13. armoe
de; 14. uitdrukkingsvol; 16.
inborst; 17. bedrijf; 18. loop
plank; 19. netvoeding.
Verticaal: 1. Beweging; 3. aan
de tand voelen; 4. informatie
balie; 5. schimmig; 7. pagaai
en; 8. laadhoofd; 12. aquas-
port; 15. sprekend.
Is Max Euwe een van de groot
ste Nederlanders aller tijden?
Die vraag stelt de KRO voor een
serie televisieshows in het na
jaar. De omroep heeft op de
website www.degrootsteneder-
lander.nl tweehonderd gigan
ten op een lijst gezet, waaruit
iedereen er vijf kan kiezen. Eu
we wordt op die lijst in een
adem genoemd met appels en
peren als Willem van Oranje,
Rembrandt, Erasmus en Johan
Cruijff. Hoog zal hij niet komen,
daarvoor is het aantal schaak
liefhebbers te klein. Een grote
Nederlander was hij echter ze
ker. Vaak wordt gewezen op de
sensationele manier waarop hij
in 1935 in eigen land de wereld
titel veroverde op Alexander Al-
jechin en daarmee het schaken
hier populair maakte. Veel op
merkelijker is echter, dat hij
daarna nog 45 jaar lang overal
kwam opdraven voor simul
taans en andere promotionele
activiteiten. Welke topsporter
blijft zijn sport op ieder denk
baar niveau dienen tot aan zijn
dood (op 80-jarige leeftijd)? Pas
als Johan Cruijff over twintig
jaar nog steeds commentaar
geeft op tv en clinics aan kinde
ren, evenaart hij de inzet van
Max Euwe. Het schrijven van
tientallen boeken en artikelen
en het voorzitterschap van de
wereldschaakbond complete
ren het schaak-cv van Euwe.
Dat alles deed hij voor een hab-
bekrats en in zijn spaarzame
vrije tijd, want hij werd ook nog
eens Neerlands eerste hoogle
raar in de informatica.
Ach, zal al deze informatie be
steed zijn aan de jeugd van te
genwoordig? Te vrezen valt dat
Euwe er straks in een idols-ach-
tige entourage bekaaid vanaf
zal komen. De nazaten zullen
daar niet om rouwen, zij weten
hoe groot hun vader en opa
was. Deze week kregen ze dat
nog eens op een prachtige ma
nier bevestigd. Gistermiddag
werd op het Max Euweplein in
Amsterdam, een mooie plek
tussen het Leidseplein en het
Vondelpark, een standbeeld
van Euwe onthuld. Het is een
bronzen buste van 65 centime
ter hoogte die een denkende
Euwe voorstelt. De lijn van zijn
das vormt de contour van een
halve witte pion, zijn linker
hand komt tevoorschijn uit een
halve zwarte pion. Het beeld
van kunstenares José Fijnaut is
een cadeau aan de gemeente
Amsterdam van de Onderne
mersvereniging Max Euweplein
en het aldaar gevestigde Hol
land Casino. Een terecht eerbe
toon aan een van de grootste
Nederlandse sporters aller tij
den.
De huidige sterkste schaker van
Nederland, Ivan Sokolov, be
leefde vorige week een teleur
stelling: een korte match in
Frankrijk tegen Etienne Bacrot
verloor hij met 3,5-2,5. Sokolov
won een partij, maar verloor er
twee. Het jaar 2003 was voor
hem nog een jubeljaar, dat hem
dichtbij de toptien van de we
reld bracht. Van een drama
tisch Corus-toernooi 2004 her
stelde hij zich door een goed
toernooi in Siberië te spelen.
De match tegen Bacrot had
hem echter meer moeten ople
veren. Het is alweer zeven jaar
geleden dat de Fransman (tijde
lijk) de jongste grootmeester al
ler tijden werd. Inmiddels is hij
21 en na een goed jaar op de
27e plaats van de wereldrang
lijst beland. Over al die jaren
gerekend gaat de progressie
echter langzaam. Net als zijn
landgenoot Joel Lautier lijkt Ba
crot voorbestemd jarenlang te
schommelen tussen de tiende
en de dertigste plaats. Helaas
lijkt dat ook voor Sokolov te gel
den.
De leukste partij was de vijfde,
waarin beide spelers op winst
speelden en tegelijk beiden
moesten verdedigen.
Bacrot-Sokolov
l.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Lc5
4.c3 Pf6 5.0-0 0-0 6.d41\
7.Lg5 d6 8.Dd3 h6 9.Lh4
10.Pbd2 Pb8 lI.Tfel c6
Lc7 13.Pfl Pbd7 I4.Pg3j
15.Dd2 Kh7 16.h3 Tg8
De laatste twee zetten va
zwart roepen al de vraag
hij verdedigt of aanvalt.
17.Pfl g5 18.Lg3 Ph5 19
Pdf6 20.Lc2 g4
Een lastige zet, want 21.h
Pxg3 slaat de witte pionui
ling aan diggelen.
21.Ph4 gxh3 22.Pef5 DfB
23.gxh3 Pf4 24.Kh2 P6h<
Zie diagram. Een mooie s
metrie van de paarden ei
koningen, die nogmaals i
vraag oproept wie er nu i
en wie verdedigt.
25.Ldl Le6 26.Lg4 Te8 2
Pf6 28.Lxf4 exf4 29.Lf3 d
Een merkwaardige zet, di
opeens veel ruimte geeft
loper op c7 niet sterker n
De witte dame dreigde n;
te gaan, maar dat gaat ze
ook.
30.e5 Pd7 31.Tgl Txgl 3
Ld8 33.Le2 Lxh4 34.Pxh
35.Ld3+ Kh8 36.Pf3 Tg8
37.Dcl
Doel bereikt: f4.
37...Lxh3
Dat mag zwart doen, wai
38.Kxh3 De6+ 39.Kh2 Dg
zwart zijn stuk terug.
38.Dxf4 De6 39.Tgl Txg
40.Pxgl
Zwart kan het opgeven,
per gaat verloren.
40...Lg4 41.f3 Lh5 42.Lfi
Zwart geeft het op.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
II
H
s
rrrfflf
lil
III
lilt
III
Diagram nr. 1
De deelname van Nederlanders
aan het Eerste Wereldkampi
oenschap Damproblematiek
bleef beperkt tot het zestal Tj.
Smedinga (7e plaats), AJ. de
Jong (8e), D. de Ruiter (9e), J.
Bus (12e), S. Klomp (33e) en S.
van Eijk (39e). Tj. Smedinga is
niet zo'n heel bekende naam in
het problemistenwereldje; het
feit dat hij van de oranjeklanten
de hoogste notering behaalde,
mag verrassend worden ge
noemd.
In categorie C werd zelfs een
derde plaats bereikt met 143
punten.
Zie diagram 1. Vanuit een
mooie beginstand is het genie
ten geblazen. 28-22,41, 33-29,
18,4 en nu het fraaie slotak
koord 20, 4x25 via 42, 2 en na
(40) 11 (45) 50 is het helemaal
scherp uit.
Ard-Jan de Jong, die in tegen
stelling tot Smedinga wel be-
Diagram nr. 2
kend staat als topproblemist,
wist het 'brons' te behalen in
categorie D.
Zie diagram 2. Het is duidelijk
dat een dergelijke positie niet
zo snel in de partij zal voorko
men. Problemisten hebben
daar in de regel maling aan; ze
gaan liever op zoek naar slagi
deeën die volgens de spelregels
wél, maar in een gewone partij
eigenlijk niet kunnen voorko
men.
Na 34, 39, 24-20, 9, 42, 20,18x9,
4, 2 staat het beroemde Guerra-
motief op het bord. De Jong
kreeg er 132 punten voor.
Ook nestor Dirk de Ruiter, mo
gelijk de oudste van de 47 deel
nemers, pakte een derde plaats.
In categorie E was zijn creatie
goed voor 140 punten.
Zie diagram 3. Wit wint door
41, 44,11, 2. De afwikkeling is
amper drie zetten oud en er
staan al drie dammen op het
Diagram nr. 3
bord: één witte en twee zwarte;
die laatste bovendien opmerke
lijk tegen elkaar aangeplakt. Het
gaat als volgt verder: 14, 24, 42,
9,15, 30-24,19,
Een kampioenschap zonder in
cident is ondenkbaar. Frans
man Maurice Sabater zond
voor categorie F het volgende
probleem in (cijferstand: zwart
2, 7, 8, 9, 14,15,18, 22, 28, 29,
33 wit: 16, 20,21,24, 30, 35,
38,42, 44, 48) met als oplossing
17, 39, 30, 25,1 (22 gedwongen)
7,23!, 38, 6. Leuk, maar voor ca
tegorie F was er de verplichting
van een offer van de witte dam
tijdens de combinatie. Bij Sa-
baters probleem wordt het pro
bleem onderbroken door een
schuifzet. Bestaat een combina
tie louter uit slagwerk of mag er
ook een schuifzet tussendoor?
Na wat onderling gesoebat ge
sloot de jury om de compositie
af te keuren. De Fransman pro-
Diagram nr. 4
testeerde hevig en wilde
slotte uit de eindrangscl
worden geschrapt. Miss'
de definitie van 'combin
dus het reglement met t
king tot categorie F niet
derd procent duidelijk. I
enigszins in het nadeel i
bater werkt is dat alle ov
inzenders het allemaal
hadden 'begrepen'.
De oplossing van het vr<
van Rens de Jong, rubrif
april (cijferstand zwart: I
14,16, 19, 25, 30, 33, 35,
wit: 12, 17, 18, 20, 22, 23
31,48, 49) luidt: 8, 11,41
22, 2, 5, 3 en nu is er eer
van Max Douwes ontsta
12 (40) 45 (34) 9, 43.
Ter oplossing de compc
waar de Rus D. Nikolaei
tweede plaats mee beha
categorie F.
Zie diagram 4. Wit begir
wint.
FILATELIE
In de stripwereld is de Belg Edgar P. Jacobs
(1904-1987) een begrip. Met nauwelijks
acht avonturen (o.a. Het Gele Teken) van
Blake en Mortimer werd hij legendarisch.
De 100e geboortedag van Edgar P. Jacobs
wordt 24 mei door België en Frankrijk her
dacht met een gemeenschappelijke uitgifte.
Beide geven een 1,00 €-zegel uit met daar
op Blake en Mortimer (ook een souvenir-
kaart) en een zegel van 0,50 met het Gele
Teken. De laatste is overigens alleen te krij
gen via de Franse posterijen. Daarnaast
komt België met een 0,60-zegel waarop
het portret van Jacobs (ook in een geïllus
treerd velletje van tien stuks) en een velletje
met een 1,20 €-zegel (hetzelfde beeld als op
de 1,00 €-zegel).
De gemeenschappelijke uitgiften, ook wel
twee-, of meerlingen genoemd als het om
een uitgifte van meer dan twee landen gaat,
beginnen in de filatelie langzamerhand ge
meengoed te worden. Zo wordt het konink
lijk huwelijk tussen de Deense kroonprins
Frederik en Mary Elizabeth Donaldson op
14 mei, de huwelijksdag, door Denemar
ken, Faeröer en Groenland postaal gevierd
met een minivelletje. In de velletjes de twee
zegels die Denemarken 'los' uitgeeft, twee
zegels van 4,50 kr. met daarop de portret
ten van het paar. Op de ene zegel kijken ze
naar rechts, op de andere naar links; op het
velletje kijken ze zo naar elkaar. De Groen-
landse zegels hebben waarden van 5,00 en
5,50 kr., die van Faeröer 5,00 en 6,50 kr. De
nemarken komt verder met een boekje
waarin tien zegels van 4,50 kr., vijf sets.
Noorwegen, Canada en Groenland hebben
26 maart met een gemeenschappelijke uit
gifte de 150e geboortedag herdacht van de
Noorse poolonderzoeker Otto Sverdrup.
Centraal op de zegels staat de expeditie die
Sverdrup van 1898 tot 1902 maakte met de
Fram, waarmee eerder Fridtjof Nansen
(1893-1896) en later Roald Amundsen
(1910-1912) expedities ondernamen. Op de
zegels drie motieven: een portret van Sver
drup, de Fram en mannen in een sloep die
door ijsmassa's zwoegen. De Noorse zegels
hebben waarden van 6,00 kr (Sverdi
9,50 kr. (Fram), op de Canadese zeg
49c de Fram en op de zegel van Gro
(17.70 kr.) de sloep. Verder hebben
landen alle een velletje uitgebracht
daarin hun 'eigen zegel' met daarn<
zegels van de andere landen, maar
sierzegels zonder waarde. In het Ca
velletje heeft de zegel een waarde vi
dollar.
Nieuw-Zeeland en Hong Kong hebl
februari him rugbyteams geëerd m<
gemeenschappelijke uitgifte. Vier z<
waarop de Rugby Seven van Nieuw
land, het zevental van Hong Kong, 1
Hong Kong-stadion en het Westpai
on in Wellington. Waarden van de I
Zeelandse zegels: 40 dollarcent, 90c
en 2,00 en die van Hong Kong 1,40,
3,00 en 5,00.
Singapore en China hebben 1 maar
jarig bestaan van het industriële pai
hou herdacht met één gemeenscha
zegel die een beeld geeft van het pa
zegel van Singapore heeft een waar
60c, die van China is (mij) nog niet
Italië en Thailand hebben 21 april c
ting van hun respectieve hoofdsted
dacht met een tweeling. Op de zege
tempel Golden Mountain in Bangki
het Colloseum in Rome. Waarden v
zegels respectievelijk 2 x 0,65 en 2
bath.
