Politie laat overlevenden
bergtocht nog niet gaan
BINNENLAND
'Wij konden ze niet meer slepen'
Kamer steunt voorwaarden
vroeger vrijlaten gevangenen
'Oorlog drijfveer a
oor moord Maja'
Spaanse rechter
wil verklaring
onder ede van
Nederlanders
Bond De Unie komt met
looneisen grote bedrijven
eet imii
ii Van Til
Nederland haalt milieunormen niet
Britney warmt Ahoy' op
eiligers in
tsi - Gemeenten mogen
larticuliere beveiligers
ien om de overlast in
jlieke domein tegen te
)e beveiligers kunnen in
treden bij de gemeente
[engewoon opsporings-
naar. De gemeente kan
rticuliere beveiligers 'los'
nom toezicht te houden,
eveiliger heeft echter
isporingsbevoegdheid.
chuiving
cijngebruik
ag - Veel chronisch zie-
sinds 1 januari overge-
i zwaardere en duurdere
nen met meer bijwer-
of zijn ronduit gestopt
slikken van pillen. De
bndsen vergoeden
en niet langer zoge-
'zelfzorgmiddelen' als
Ie aspirines, laxeermid-
n calciumtabletten.
kersorganisatie KNMP
[at dit ten koste gaat van
ndheid van chronisch
ense fietser
lelweg
De politie van Bladel
de nacht van donder-
urijdag op de snelweg
tvverpen-Eindhoven)
jarige fietser uit Londen
Duden. De man was
;en zeggen vanuit Brus-
irichting van Eindho-
etst. De man verklaarde
nand de verkeerde kant
pgestuurd, zodat hij op
weg terechtkwam. Ove-
eed de Brit aan de goe-
van de weg.
1 ook via
Rijswijk/anp - De gruwelijkheden die Goran M.
als kind heeft meegemaakt tijdens de oorlog in
Bosnië, hebben een grote rol gespeeld bij de
moord op de 16-jarige Maja Bradaric uit Nijme
gen. Dat schrijft het Pieter Baan Centrum (PBC)
in het rapport over de 18-jarige verdachte, aldus
advocaat M. Stassen gisteren.
Volgens deskundigen van de justitiële observatie
kliniek was M. ten tijde van de moord vermin
derd toerekeningsvatbaar. Zij adviseren de recht
bank om tbs met dwangverpleging op te leggen.
De vwo-scholiere werd op 17 november gewurgd
in een auto, waarna haar lichaam in de uiter
waarden bij Bemmel in brand werd gestoken en
achtergelaten. De rechtszaken tegen de verdach
ten staan voor woensdag gepland. Het is echter
de vraag of dan ook de inhoudelijke behandeling
plaatsvindt. Omdat de rapporten van het PBC
pas donderdag gereed waren, hebben de advoca
ten al aangegeven meer tijd nodig te hebben om
zich goed voor te bereiden. Zij zullen de recht
bank om aanhouding vragen.
granada/gpd - De Spaanse poli
tie is een onderzoek begonnen
naar de toedracht van de drama
tische bergwandeling, waarbij
afgelopen woensdagavond drie
Nederlanders in een sneeuw
storm om het leven kwamen.
Centrale vraag lijkt te zijn waar
om de Nederlandse gids, tegen
adviezen van de lokale autori
teiten in, toch besloot met de
groep van twaalf wandelaars
aan de tocht te beginnen naar
een berghut in de Sierra Neva
da.
De Spaanse politiewoordvoer
der P. Patal, die leiding gaf aan
de reddingsexpeditie, zegt dat
de tocht nooit had mogen
doorgaan. „Ze waren op zich
goed voorbereid, maar niet
voor deze omstandigheden."
Ook op de berg zijn waarschijn
lijk fouten gemaakt. De Neder
landers hielden rugzakken om
als bescherming tegen de harde
wind. Maar juist die rugzakken
werkten als een soort zeil waar
door ze omver werden gebla
zen, denkt Patal. Wel zegt hij
dat het is toegestaan met een
eigen gids de bergen in te gaan.
De reisbureaus hoeven geen lo
kale gids te huren.
De tien Nederlanders, inclusief
reisleidster, mogen van de on
derzoeksrechter Spanje niet uit
zolang het onderzoek van de
Guardia Civil (burgerpolitie)
loopt. Hoe lang dat duurt, is
niet bekend. Een woordvoerder
van de ANWB zei niet te ver
wachten dat de groep voor
maandag terugkan. Die dag wil
de Spaanse rechter een onder
ede afgelegde en ondertekende
verklaring van de Nederlanders
zien. „Zodra ze weg mogen,
gaan ze. Want dat wordt tijd",
aldus de ANWB-woordvoerder.
Dat de negen vakantiegangers
en de gids nog niet terug mo
gen, is hard aangekomen bij de
groep, aldus de woordvoerder.
„We hadden ze zo snel mogelijk
naar huis willen brengen, want
dat is het beste in deze situatie.
Nu het een paar dagen langer
duurt, zullen we daar blijven
om ze te ondersteunen." Er
komt vooralsnog geen familie
van de groep naar Spanje. Van
daag kunnen de overlevenden
die willen de beroemde Moorse
citadel Alhambra bezoeken, ge-
woon volgens het programma.
Volgens de ANWB heeft de psy
chotherapeut dat besloten, om
dat de groep wat afleiding no
dig heeft.
Voor twee van de negen wan
delaars die de tocht hebben
overleefd, was gisteren al een
vlucht geregeld toen het bevel
van de Spaanse rechter kwam
dat ze niet weg mochten. De
Rotterdamse Isabella Plomp
(38) en Catharina van Baar (57)
uit Delft hadden gisteravond
om half zeven op de Brusselse
luchthaven Zaventem moeten
aankomen. Dit duo besloot
woensdagochtend twee uur na
de start van de wandeling terug
te keren naar het hotel, omdat
ze het weerbeeld niet vertrouw
den.
De identiteit van de omgeko
men Nederlanders is inmiddels
bekend. Het gaat om een 53-ja-
rige man uit Roermond en twee
vrouwen van 56 en 69 jaar, die
respectievelijk uit Grootebroek
en Groot-Ammers komen. De
man overleed woensdag aan
onderkoeling, de twee vrouwen
werden later door reddingswer
kers gevonden op de flanken
van de Mulhacén in de Sierra
Nevada. Een 69-jarige vrouw
ligt nog in het ziekenhuis. Ze
zou gisteren aanvankelijk terug
keren naar de groep, maar
moest toch blijven op advies
van het hulpteam van de
ANWB.
Het Haagse reisbureau Inter-
trek dat de wandeltocht had ge
organiseerd, liet gisteren via
zijn website weten 'diep ge
schokt te zijn door het tragische
ongeluk'. „Een ongeluk van de
ze omvang komt na bijna 20
jaar zorgeloos reizen organise
ren en begeleiden als een enor
me klap", schrijft directeur P.
Boorsma. Intertrek stelt zelf ook
een onderzoek in naar hoe het
ongeluk heeft kunnen gebeu
ren. Volgens Boorsma is de 32-
jarige reisleidster net zo aange
daan als de groepsleden.
contact
door Alex Bogers
gen - Een groep weten-
ers van het Academisch
luis Groningen (AZG)
ïtdekt dat het virus dat
nettelijke ziekte SARS
aakt op veel meer plaat
lichaam binnendringt
nu toe werd aangeno-
e groep trof het zogehe-
2-eiwit, dat het SARS-
bruikt om lichaamscel-
te vallen, aan in alle
ten en tal van andere
ïin het menselijk li-
De onderzoekers ver
dat SARS niet alleen
lucht, maar ook via
tact (zweet), urine en
elen wordt overgedra-
kopstuk
uitgeleverd
ig - Nederland mag
pstuk Nuriye Kesbir uit-
aan Turkije. Dat heeft
iRaad bepaald. Of dat
dwerkelijk gebeurt,
van minister Donner
itie. Die zal binnen en
ken een definitief be
nen. Kesbir vocht haar
ing aan, omdat ze bang
in Turkije geen eerlijk
rijgt-
ziet af
echtszaak
dam - Platenmaatschap-
I heeft afgezien van het
ling tegen Nieuwe Revu
>orkomen dat het week-
a cd met oude nummers
ls-winnaar Boris verder
idt en exploiteert.
Jen bewijs
n naaktloper
- Mede op basis van te-
eelden uit het program-
Willibrord Frequin
i politierechter in Zwolle
arige man wegens
iis veroordeeld. De Zwol-
een voorwaardelij-
750 euro, omdat
dagelijks bloot achter
van zijn huis staat,
ze buren naar Frequin
was in een uit-
gvan de Week van Willi-
pzien, dat de man poe-
door zijn huiskamer
1de.
lolen honden
terecht
tN - De moederhond en
die zondag uit een
Drachten zijn gesto-
terecht. De eigenaar
gisteren na een anonie-
üit het Drentse Pesse ge
lagen ze in een
De Amerikaanse staf-
terriërs maken het
dader is nog niet ge-
00 Flessen
ik in beslag
daal - Op een industrie-
in Roosendaal is giste-
1 partij van ruim 30.000
Wodka, gin en whisky in
De waarde
illegale drank, die vanuit
containers in de
Antwerpen aan land
loopt in de tonnen.
(advertentie)
amsterdam/gpd - Vakbond De
Unie gaat structureel 1,5 pro
cent méér loon eisen bij de on
derhandelingen voor een nieu
we cao bij bank/verzekeraar
ING. De leden van de bond
hebben dat als 'keiharde eis'
gesteld na de miljarden winsten
bij het bedrijf en de salarisver
hogingen voor het topmanage
ment. Een groot aantal andere
ondernemingen die zijn aange
sloten bij werkgeversorganisatie
VNO-NCW, kunnen eveneens
rekenen op een structurele
looneis van de bond.
De Unie is gepikeerd over de
opstelling van VNO-NCW in het
overleg over het prepensioen
en de vut. Daarin koos de werk
geversclub als enige van de so
ciale partners de zijde van het
kabinet. Ze is met die opstelling
met de rug naar de werknemers
gaan staan, vindt De Unie.
De overweging om bij een flink
aantal grote bedrijven een
structurele looneis te stellen is
volgens de bond dan ook niet
willekeurig. De komende tijd
wordt met de leden overlegd
om in ieder geval bij ABNAmro,
SNS Reaal, KLM, DSM, Honey
well en enkele verzekeraars een
structurele looneis te stellen.
Het centrale najaarsakkoord,
waarin de nullijn was afgespro
ken, komt hiermee zwaar onder
druk te staan.
Kaderleden van De Unie beslis
ten gisteren om af te zien van
loonbevriezing bij ING. In een
brief aan de onderhandelaars
van ING schrijft de bond dat op
basis van inflatie en productivi
teit dit jaar een loonruimte tus
sen 3,5 en 4 procent gerecht
vaardigd zou zijn. Vanwege de
economische ontwikkelingen
ziet de bond er echter vanaf
„om die volledige loonruimte
in te zetten voor een structurele
verhoging".
Onderhandelaar Robert
Schuurman van De Unie zegt
de ogen niet te sluiten voor de
werkelijkheid. „Met 1,5 procent
hebben we gekozen voor het
behoud van de koopkracht. Op
deze manier houden we de
loonkosten nog enigszins in de
klauw."
b>j
Ons adres: Oponingstljden:
Noorderkado 1038 Ma-Di-Wo: 9.30-17.3C
1823 CJ Alkmaar Do-Vr: 9.30-21.00 uur
Toleloon (072) 5112760 Za: 9.30-17.30 uur
Volg de borden Zondags geslolen
Q Eigen parkeerterrein www.uanlil.nl
Van Geel: Dieselroetfilters verplicht vanaf 2007
De Poliform-collectie staat voor een totaal woon- en leefprogramma. Van slaap
kamers tot bibliotheken, kledingkasten, tafels en eetstoelen. Van Til Interieur
beschikt over een speciale Poliform-afdeling waar u kunt kennismaken met
onder meer de Senzafine inloopkast.
den haag/gpd - De uitstoot van
het milieu vervuilende stoffen is
vorig jaar afgenomen. De ver
mindering is echter te klein,
waardoor Nederlandse burgers
en de natuur risico's blijven lo
pen. Ook kan de Europese Unie
ons land boetes opleggen om
dat milieunormen niet worden
gehaald. Dat staat in de Milieu
balans 2004 die het Rijksinsti
tuut voor Volksgezondheid en
Milieu (RIVM) gisteren heeft
overhandigd aan staatssecreta
ris van milieu Pieter van Geel.
De lagere uitstoot van vervui
lende stoffen komt door techni
sche maatregelen (door bij
voorbeeld schoner te produce
ren) en door de slechter draai
ende economie, aldus het
RIVM. Toch voldoet Nederland
op de meeste terreinen niet aan
de milieu-eisen. De lucht wordt
geleidelijk wel iets schoner,
maar was in 2001 nog zo vies
dat ongeveer 5000 mensen
daardoor te vroeg zijn gestor
ven. Als Nederland wel aan de
normen voor stikstof en fijn stof
had voldaan, dan waren er 250
mensen minder dood gegaan,
aldus het RIVM.
Die luchtvervuiling komt vooral
door het autoverkeer. Van Geel
wil daarom roetfilters voor die
selauto's vanaf 2007 verplicht
stellen en subsidiëren. De vraag
is echter of dat mag van de EU,
die deze maatregel pas in 2010
wil invoeren. Ook snelheidsbe
perking draagt bij aan een
schonere lucht, stelt het RIVM,
dat zich hierbij baseert op een
proef bij Overschie. Voor tien
andere plekken in Nederland,
de meeste rond Amsterdam,
wordt nu onderzocht of snel
heidsbeperking ook daar' soe
laas biedt, aldus Van Geel.
De slecht draaiende economie,
waardoor het kabinet moet be
zuinigen, is wel gunstig als het
gaat om de uitstoot van kooldi-
oxyde (C02). Die lijkt te dalen
door krimp in de industrie, al
dus het RIVM. De consumptie
nam echter toe, waardoor bij
voorbeeld het autoverkeer vorig
jaar wel meer C02 uitstootte.
Nederland dient in het kader
van het internationale klimaat
beleid in 2010 zes procent min
der broeikasgassen uit te stoten
dan in 1990. Dat lijkt niet te luk
ken. Nederland wil meer inves
teren in het buitenland, qpdat
vervuilende fabrieken daar
schoner produceren. Dergelijke
maatregelen tellen mee voor de
Nederlandse vermindering van
vervuilende stoffen. Het is on
zeker of die investeringen goed
gekeurd worden.
Nederland ligt met Brussel nog
overhoop over het mestbeleid.
Ook daar wordt de norm, voor
nitraat, niet gehaald. De veesta
pel moet met tien procent in
krimpen om die richtlijn te ha
len, schat directeur Van Eg-
mond van het RIVM. Als dat in
derdaad het geval blijkt te zijn,
dan zal het een koude sanering
worden, aldus Van Geel. Dit be
tekent dat kabinet niet met geld
komt voor opkoopregelingen
voor boeren.
Van Geel hoopt bij de EU een
uitzondering voor Nederland te
bedingen voor het mestbeleid
zodat de veestapel niet zo dras
tisch hoeft te krimpen.
Rotterdam - Na ruim driejaar weg te zijn geweest stond Britney Spears gisteravond weer op Nederland
se bodem voor een eenmalig concert in het Rotterdamse Ahoy'. De 22-jarige zangeres kwam in een strak
zwart pak de bühne op onder toeziend oog van 10.000 fans. Onder oorverdovend gejuich kwam zij het
podium op. „What's up Netherlands", riep Britney haar fans toe, nadat ze het eerste nummer, Toxic, had
gezongen. Foto: ANP
den haag/gpd - De Tweede Ka
mer steunt justitieminister Piet
Hein Donner in zijn plan om
gevangenen alleen nog voor
waardelijk vervroegd vrij te la
ten. Donner denkt aan eisen als
het volgen van een verplichte
cursus of een verbod op het ge
bruik van alcohol en drugs. Nu
worden gevangenen zonder
voorwaarden vrijgelaten als ze
twee derde van hun straf heb
ben uitgezeten.
Van Donner moeten gevange
nen die vervroegd worden vrij
gelaten een proeftijd krijgen die
net zo lang is als de straf die ze
formeel nog moeten uitzitten.
Als zij tijdens die proeftijd de
fout. in gaan, moeten ze de rest
van hun straf alsnog uitzitten.
PvdA-kamerlid Aleid Wolfsen is
blij met de voorstellen. Hij wijst
er wel op dat die alleen werken
met een sterke reclassering.
D66-fractievoorzitter Boris Dit-
trich steunt de plannen ook,
maar vindt in tegenstelling tot
Wolfsen niet dat de bezuinigin
gen op de reclassering terugge
draaid moeten worden. Het
CDA steunt de eigen minister
uiteraard, maar wil wel samen
met hem kijken of de stan
daardtermijn voor strafvermin
dering niet geschrapt kan wor
den. Tweede-Kamerlid Joost
Eerdmans van de LPF vindt de
plannen 'slap'. Het vervroegd
vrijlaten van gevangenen is in
strijd met het rechtsgevoel. Ge
vangenen moeten helemaal
niet eerder worden vrijgelaten.
Straf is straf."
Donner wil ook dat de rechter
de mogelijkheid krijgt een straf
van twintig jaar zonder kans op
vervroegde invrijheidstelling op
te leggen. Hij wil zo het 'gat'
tussen levenslang en de hoog
ste tijdelijke gevangenisstraf
(twintig jaar) opvullen. Als ie
mand nu twintig jaar krijgt,
komt hij na 13 jaar vrij. D66 en
de PvdA steunen de minister in
dit voorstel. Het CDA ook, maar
dat vindt het gat nog steeds
groot. De WD wil pas reageren
zodra Donner het wetsvoorstel
naar de Kamer gestuurd heeft.
granada - In een pensionnetje in hartje
Granada zitten zeven overlevenden ver
scholen voor de opdringerige buitenwe
reld, en dan vooral de Spaanse pers. Ze
klampen zich aan elkaar vast om proberen
te verwerken dat ze stuk voor stuk de dood
in de ogen hebben gekeken. Even willen ze
wel praten, maar dan zonder naamvermel
ding. „Mijn familie weet dat het goed met
me gaat, de rest van het land hoeft niet te
weten dat het om mij gaat", zegt één van
hen.
Wroeging jegens elkaar of de gids lijkt er
niet te zijn. Bij het vertrek wees niets erop
dat ze later op de dag zulk slecht weer zou
den krijgen. Omdat ze allemaal redelijk er
varen wandelaars zijn, wisten ze wel dat
het hoger in de bergen kouder kan zijn, kan
spoken zelfs. Daarom ging er extra warme
kleding mee.
Een 's ochtends gegeven advies van een
plaatselijke gids om de andere, lager gele
gen route door de bergen te nemen, slaan
ze in de wind. 'Het gaat wel' is de gedachte
in de groep. Als Catherina en Isabelle na
twee uur besluiten terug te gaan, vinden de
andere vrouwen dat prima: je moet doen
waar je jezelf op dat moment toe in staat
voelt. De rest voelt zich goed en vertrouwt
op de gids.
Het begin van de tocht was ook goed. In
normaal tempo en onder normale weers
omstandigheden trekt de groep door de
ruige, prachtige Sierra Nevada. Maar tij
dens een klim van een dikke duizend meter
richting een top op 2500 meter slaat het
weer om. En eenmaal boven worden de
omstandigheden onhoudbaar. Windstoten
van 200 kilometer per uur vanaf de Middel
landse Zee slaan de wandelaars tegen de
grond. Opstaan lukt niet, elkaar verstaan
ook niet.
De temperatuur daalt tot vier graden onder
nul. Het pad richting de hut 200 meter la
ger wordt onzichtbaar door sneeuw en
mist. De 'wandeling' van drie kwartier naar
beneden naar de warme hut wordt op het
oog ondoenlijk. De angst slaat bij allen in
de benen. Enigszins in paniek besluiten ze
telefonisch hulp te vragen, door te bellen
naar de berghut.
Uit de berghut komt een opmerkelijke af
wijzing. Alleen de beheerder is aanwezig en
die kan niets doen en wil ook geen groot
alarm slaan. 'Loop maar door', zegt ze vol
gens de Nederlanders, 'het is nog maar een
klein stukje'. „We hadden het gevoel dat we
niet serieus genomen werden", zegt één
van de vrouwen. En daarom bleven ze bel
len. Vijf, zes, zeven keer.
Een politieman helpt een van de gestrande wandelaars uit de reddingshelikopter. Foto: EPA
Samen besluiten ze om boven op de berg
top te blijven zitten. Dan weten eventuele
hulptroepen in ieder geval waar ze zijn. Bo
vendien waren ze ervan overtuigd dat ze
onderweg naar beneden het pad kwijt zou
den raken en dan raak je alleen maar ver
der van huis. De sneeuw maakte het smalle
pad onzichtbaar. Dus kruipen ze tegen el
kaar aan achter een rotswand, proberen ze
elkaar warm te houden en moed in te spre
ken.
Als uren later de buitenwereld er nog niet
van doordrongen lijkt dat de groep niet
verder durft, kunnen ze niet anders dan het
er op te wagen. Het is dan half acht in de
avond en het kan alleen maar kouder wor
den, maar vooral donkerder. In normale
omstandigheden duurt de tocht naar de
hut drie kwartier, niemand kan echt goed
inschatten hoeveel tijd ze nu nodig heb
ben.
De tocht wordt een hel. Staan is meestal
niet mogelijk, dus ze moeten op hun knie-
en naar beneden. De rugzakken durven ze
niet af te doen, die kunnen bescherming
bieden tegen de ijskoude wind. Ze slepen
elkaar, dragen elkaar als het nodig is, du
wen om vooruit te komen. En de vermoeid
heid wordt steeds groter en de krachten
vloeien weg. De kou wordt ondraaglijk,
praten met elkaar gaat al helemaal niet.
Maar ze moeten door. De dood ligt op de
loer, dat is wel duidelijk.
Dan komt het moment dat twee vrouwen
zo ernstig onderkoeld raken dat ze niet
meer zelf kunnen lopen. Hoe het besluit
wordt genomen om die twee achter te la
ten, kunnen ze twee dagen later nog niet
navertellen. Misschien wordt het te zwaar.
„Wij konden ze niet meer slepen", zegt één
van hen. De consequenties van die daad
zijn op dat moment volgens de vrouwen
niet te overzien. „Daar denk je niet over na,
je denkt alleen aan dat moment en op dat
moment moetje door."
Op dat moment dringt het tot de buitenwe
reld door dat het echt misgaat met de Ne
derlandse wandelaars. Een groep van vijf
Baskische bergbeklimmers gaat erop uit
om de vrouwen te zoeken. Die hulp heeft
levens gered, weten de vrouwen. De krach
ten zijn op dat moment volledig weggeëbd.
Met de Basken weten ze één voor één de
berghut te bereiken. Het is dan al half drie
's nachts.
Een 53-jarige man haalt de hut op een tien
tal meters na niet. Hij heeft veel kracht ver
loren als hij lang in de weer is om één van
de vrouwen naar beneden te dragen. On
derkoeling wordt hem uiteindelijk fataal.
Polifoim
