Provincie
bezorgd over
Nota Ruimte
Een potje tennis in oorlogstijd i
Leidse footballers
stunten in Arena
LEIDEN REGIO
Eeuwenoude Lei<
uitgever Brill zoel
heil op internet
Zuid-Holland terughoudend
met bouwen in Groene Hart
donderdag 29 april 200/ f
Sinterklaasfeest zonder cadeaus'
den haag/leiden - De provincie
Zuid-Holland maakt zich zorgen
over het ontbreken van geld
voor infrastructuur rondom mo
gelijke bouwlocaties. „De pre
sentatie van de Nota Ruimte is
e^n sinterklaasfeest zonder ca-
déaus", aldus gedeputeerde A.
van Dijk gisteren in reactie op de
rijksplannen.
De zorgen gelden het ontbre
ken van duidelijkheid over het
doorgaan van de Rijn Gouwe
Lijn (de sneltram tussen Gouda,
Alphen, Leiden en Katwijk) en
de Stedenbaan (een metroach
tige verbinding tussen Dor
drecht en Sassenheim). Die tra
ce's wil Zuid-Holland benutten
voor een aanzienlijk deel van de
geplande woningbouw in deze
provincie.
„Het rijk heeft allerlei ambities,
maar alle miljarden om dat te
toereiken ontbreken", aldus Van
Dijk. „Het kabinet zegt welis
waar dat die nog komen, maar
in dit geval geldt 'eerst zien,
dan geloven'. Wij kunnen niet
bouwen als de infrastructuur
ontbreekt. Dat hebben we het
rijk ook laten weten."
De provincie is wel tevreden
over de keuzes die het rijk
maakt. Van Dijk: „We hoeven
niet meer te vrezen voor een
Bollenstad en heel belangrijk is
ook dat de bollensector en de
sierteelt in Boskoop de ruimte
krijgen om te groeien." Deze
gebieden zijn, evenals de tuin
bouwgebieden in het Westland,
aangewezen als 'greenports'. Ze
moeten een grotere internatio
nale economische uitstraling
krijgen.
In Zuid-Holland moeten tussen
2010 en 2020 191.000 nieuwe
woningen komen. Daarvan zijn
er 60.000 ter vervanging van
nog te slopen huizen. De totale
woningvoorraad neemt toe met
131.000.
Voor de aanleg van nieuwe be
drijventerreinen is zo'n 1.000
hectare nodig. De helft is nodig
voor vervanging van bestaande,
verouderde terreinen.
door Erna Straatsma
den haag - Zuid-Holland blijft
terughoudend als het gaat om
Woningbouw in het Groene
Hart. „We hadden volop kun-
nén gaan bouwen, maar we kie
zen voor een andere weg", al
dus gedeputeerde A. van Dijk.
'Gisteren presenteerde hij de
^provinciale ruimtelijke struc
tuurvisie 2020'. Het stuk geeft
ilitvoering aan het vastgestelde
rijksbeleid in de Nota Ruimte.
Het rijk heeft de absolute
biouwgrenzen opgeheven. Pro
vincies en gemeenten hebben
meer vrijheid bij het zoeken
'baar geschikte grondeh voor
bedrijventerreinen en nieuw-
bouwwijken. Zuid-Holland
'grijpt die gelegenheid echter
niet aan om haar beleid te wij
zigen. Van Dijk: „De kritiek 'dat
het nu allemaal volgebouwd
wordt', hoop ik met onze eigen
"nota te logenstraffen."
Bouwactiviteiten in het Groene
Hart blijven vooralsnog beperkt
rondom het tracé van de be
oogde Rijn Gouwe Lijn (spoor-
-verbinding tussen Gouda/Al
phen/Leiden/Katwijk). Van
Dijk: „Het Groene Hart is niet
vogelvrij verklaard. Het is een
zeer uniek landschap, dat tege
lijkertijd niet op slot zit. Bou
wen mag alleen restrictief, voor
de eigen bevolking."
Helemaal niet bouwen in het
Groene Hart zou volgens Van
Dijk onverstandig zijn. „Ge
meenten moeten hun bevol
kingsgroei zelf kunnen opvan
gen. Daardoor blijven ze vitaal.
De afgelopen jaren zag je dat
jongeren wegtrokken naar de
grote steden omdat er geen
huizen beschikbaar waren."
Om aan de vraag naar huizen
en bedrijventerreinen te vol
doen, kiezen GS vooral voor
'verdichting'. De helft van allé
benodigde huizen - zo'n
191.000 tussen 2010 en 2020 -
moeten een plek krijgen binnen
de bestaande kernen.
Groene gebieden die mogelijk
wijken voor woningbouw of be
drijventerreinen liggen op de as
Katwijk/Leiden/Alphen aan
den Rijn (inclusief Valkenburg).
Het gaat dan onder meer om
kleinschalige locaties in de
buurt van Katwijk, Rijnsburg en
Leiden-West. Van Dijk: „Niet in
de orde van grootte van 10.000
woningen, maar veel kleiner."
Zuid-Holland is daarnaast nog
met Noord-Holland in de slag
om plek te zoeken voor 29.000
woningen die zijn vervallen
door een verscherping van de
geluidsnormen rondom Schip
hol.
Het rijk wilde daarvoor 'Bollen
stad' bouwen, maar daar zag
Zuid-Holland niets in. Wel wil
Zuid-Holland de noorderburen
helpen met het zoeken naar
mogelijke alternatieven op haai
grondterrein.
leiden - De meer dan vierhon
derd jaar oude uitgeverij Brill,
gespecialiseerd in weten
schappelijke publicaties over
Arabië en China, gaat zich
meer richten op het internet.
„Papier is niet langer vanzelf
sprekend de primaire infor
matiedrager in de weten
schappelijk wereld. Daarom
gaat Brill zijn publicaties in
toenemende mate online
aanbieden", zei directeur R.J.
Kasteleijn gisteren in een toe
lichting op de jaarcijfers. De
beursgenoteerde uitgeverij,
anno 1683, haalde vorig jaar
al 20 procent van de omzet uit
elektronische publicaties.
Koninklijke Brill boekte in
2003 een nettowinst van 1,6
miljoen euro, 17 procent
meer in vergelijking met 2002.
De omzet dikte 16 procent
aan tot 16,3 miljoen euro.
Vooral overnames zorgden
voor die groei, voor dit jaar
mikt het bedrijf op een auto
nome omzetgroei van 10 pro
cent. Met name online infor
matie moet daarvoor zorgen.
„Een nieuwe generatie weten
schappers die zich steeds
meer op het internet zal rich
ten, komt er aan", aldus Kas
teleijn. Daarnaast worden pa
pieren boeken vervangen
voor online materiaal, omdat
bibliotheken door de vele we
tenschappelijke publi
last hebben van ruii
brek. Het online aanl
van tijdschriften die al
heer zijn van de acadenin
uitgeverij, brengt relatieL
nig kosten met zich meef
Hoewel academici k.
meer gebruik maken var
tale media, willen ze da«
voor betalen. Onder hetL
to 'open access, open L
ve', het vrijelijk uitwis^
van publicaties en dzj
zoeksresultaten, sturen Lj.
kaar informatie toe. Kasf
verwacht dat kopiërend).-^
tenschappers in tegensy
tot de muziekindustri v
winst niet zullen drukkeL
blijft een organisatorisch
voor ons weggelegd, waa;r
we een grote groep nifj
wetenschappers kunnejfr
reiken", aldus Kasteleijn
Naast internetpubl^c
hoopt Brill het komen£r
ook te groeien op het »n
gebied van intematL
recht. De uitgeverij heefla,
jaar Martinus Nijhoff
lisher overgenomen, dal t,
in gespecialiseerd is. H|jc
sultaat is een vijfjarig coyc
met het Vredespaleis ii^
Haag voor het verzame^j
publiceren van jurispru^c
die voorkomt uit interjg
nale zaken.
J
De Duitse kustbatterij bij Noordwijk 1940-1945 d
Het American footbaliteam van het Da Vinei College aan de Brandts Buyskade speelde afgelopen week
einde in de Amsterdam Arena. Particuliere foto
Leonardo proberen 15 mei Ne
derlands kampioen flagfootball
te worden. Volgend schooljaar
kunnen meer Leidse scholen
profiteren van flag- en tackle-
football. De stichting Leiden
Schoolleague probeert met
kennis en middelen American
football onder de aandacht van
scholieren te brengen. De stich
ting wordt onderdeel van een
landelijk netwerk waarbij sa
menwerking tussen Lightning
Leiden, NFL Europe en scholie
ren van diverse middelbare
scholen wordt gestimuleerd.
Tijdens een reguliere les bewe
gingsonderwijs kunnen leerlin
gen van de bovenbouw kennis
maken met fullcontact tackle-
football, onder leiding van erva
ren coaches. Leerlingen van de
onderbouw kunnen dan met
flagfootball in aanraking ko
men.
Eric-Jan Berendsen
co en Danny en de receivers
Jeremy, Rob en Imro, kregen
de Knights op de knieën.
Schooltackle is een vervolg op
flagfootball, waarbij nu wel
mag worden getaclded. Bij fla
gfootball moet een tegenstan
der worden gestopt door een
lintje van zijn middel te trek
ken. Schooltackle is het echte
werk in voorbereiding op Ame
rican football. De uitrusting
wordt beschikbaar gesteld
door NFL Europe, zeg maar het
kleine broertje van de Ameri
kaanse National Football Lea
gue.
Leonardo begon de wedstrijd,
die twaalf minuten duurde,
met balbezit, maar het ovaal
werd door de tegenstander on
derschept: 0-6. Niet onder de
indruk kwamen de Leidenaars
sterk terug. Bertan wist na een
lange run de achterlijn te vin
den en bracht de stand op 6-6.
Toch kwamen de Knights weer
op voorsprong (6-13) maai in
een kolkende Arena toverde
Lightning Leonardo via Brian,
Bertan en Imro 14-13 op het
scoreboard. Met een ovatio
neel applaus van de toeschou
wers werden de Leidenaars be
loond. Sommige spelers na
men zelfs een polletje van het
'heilige gras' mee.
Nederlands kampioen
Het flagteam van Da Vinei
Lammenschans en Lightning
door Bas de Rue
noordwijk - De Duitse mari
nesoldaten die tijdens de Twee
de Wereldoorlog de kustbatterij
in de Noordwijkse duinen be
manden, hebben een makkelij
ke tijd gehad. Ze speelden ten
nis, zwommen en deden veel
aan gymnastiek. Vaasjes met
bloemen sierden de tafels van
hun barakken. Twee Eindho-
vense amateurhistorici en bun-
kerhobbyisten - Dolf en Paul
Harff, vader en zoon - beschrij
ven in hun boek 'Van Duinge
bied tot Sperrgebiet. Marine
Seeziel Batterie Noordwijk
1940-1945' de geschiedenis van
de Duitse marine-eenheid in de
kustplaats en brengen de Duit
se bunkers in kaait.
„De kletterende laarzen van
Duitse soldaten doen pijn in 't
hart, ieder ogenblik van de dag
en de nacht", tekende dr. L. de
Jong op uit de mond van een
Nederlander in 1941. Met name
SS- en Wehrmacht-eenheden
waren gehaat en gevreesd.
De kanonniers van de Noord
wijkse kustbatterij waren echter
Duitsers van een ander kaliber.
De soldaten van de Kriegsmari-
ne leefden betrekkelijk geïso
leerd in hun barakken in de
duinen, deden niet mee aan
razzia's en waren weinig geïnte
resseerd in de activiteiten van
het verzet. „Het waren milde
marinejongens", aldus auteur
Dolf Harff. „Ze hadden weinig
op met het nazi-regime. Ver
zetslieden die in Noordwijk ille
gale vlugschriften verspreidden,
schatten in dat de batterij geen
schot zou hebben gelost als de
geallieerden in de burnt waren
geland."
De Seeziel (letterlijk 'zeedoel')
batterij nummer 201 was in juni
1940 vanuit de Noord-Duitse
havenstad Kiel naar IJmuiden
vertrokken om de Noord-Hol
landse haven te verdedigen te
gen commando-acties van de
Engelsen. Nadat de Duitsers de
luchtslag om Engeland hadden
Na ruim een halfjaar trainen
was afgelopen zondag de grote
dag voor Lightning Leonardo,
het American footbaliteam van
Jiet Da "Vinei College aan de
Brandts Buyskade. In de rust
van de wedstrijd tussen de
'grote jongens' - de Amsterdam
Admirals en Frankfurt Galaxy -
mochten zij in de Amsterdam
Arena hnn kunsten vertonen.
Een wedstrijd die met span-
ning tegemoet werd gezien.
Jmmers, tegenstander Arcus
Knights uit Lelystad werd vorig
jaar Nederlands en Europees
kampioen en nam deel aan het
wereldkampioenschap fla
gfootball in Tokio. In de voor
bereiding op de wedstrijd van
afgelopen zondag verloor het
Leonardo een aantal keren van
hun opponent.
Maar de ploeg stond vol zelf
vertrouwen klaar in het stadion
waar ook Ajax speelt. Quarter
back Brian, runningbacks Ge
offrey en Bertan, centers Mar-
De Duitse marinesoldaten in Noordwijk. Foto: Genootschap Oud Noordwijk
verloren, werd de batterij eind
1940 overgeplaatst naar Noord
wijk.
De eenheid, ongeveer 120 man
sterk, was uitgerust met buitge
maakt materieel en maakte deel
uit van de Stützpunktgruppe
Katwijk, de gordel van bunkers
en verdedigingswerken rond
Katwijk, Valkenbrug en Noord
wijk. De hoofdbewapening van
de batterij bestond uit vier buit
gemaakte Franse 15,5 centime
ter kanonnen uit 1918. In de
eerste oorlogsjaren was het ge
schut nog ondergebracht in tij
delijke, open stellingen: alleen
de munitie van de kanonnen
was in betonnen bunkers ge
huisvest. Pas in januari 1944
begonnen de Duitsers, uit vrees
voor een geallieerde invasie, in
derhaast met de bouw van een
uitgebreid netwerk bunkers,
onderdeel van het Nederlandse
stuk Atlantikwall.
Wat hadden de Duitse kanon
niers eigenlijk te doen in het
rustige Noordwijk? Weinig. Ze
oefenden voor een invasie die
nooit plaatsvond. Uit het boek
van vader en zoon Harff, dat
zwaar leunt op fragmenten uit
het oorlogsdagboek van de bat
terij, blijkt dat de enige oorlogs
handelingen van de eenheid
bestonden uit beschieten van
passerende geallieerde vliegtui
gen. Verder was het verblijf in
Noordwijk voor de kanonniers
een aangenaam verpozen. De
foto's in het boek tonen de ma
rinesoldaten tijdens het kerstdi
ner, terwijl ze aan het zonnen
zijn, op de tennisbaan en in het
speciaal aangelegde zwembad.
De batterijbemanning kreeg
van de marineleiding in 1941
zelfs een onderscheiding voor
hun zinvolle vrijetijdsbesteding.
Bevroren schuttersputten in de
Russische steppe, geallieerde
tapijtbombardementen, honger
of uitputting waren deze man
schappen vreemd. Zonder slag
of stoot gaf de eenheid zich in
1945 over aan de Canade d
Bunkerarcheologen en -h is
byisten kunnen met het v
van Harff en zoon hun h; 1'
halen. Het boek staat bol r
gedetailleerde kaait en, sc n
en tekeningen van de bui
en stellingen van de Seezi 01
Batterie 201, die vandaag li
dag onder het duinzand!
ven liggen. De auteurs zii ic
geen luchtrooster over hi
hoofd. Als lezer moet je ji
houden niet direct de du ie
te trekken, op zoek naari I
gen bunkers, roestige he!
en achtergebleven mimi; L
zen. De veelheid aan foti m
geeft een aardige inkijk i q
garnizoensleven van de ki
neschutters.
De historische tekst van
boek is echter zwak. Har
zoon hebben ervoor gekt
de geschiedenis van de e j
chronologisch te schetse
de hand van vertaalde fri p
ten uit het oorlogsdagbo
de batterij. Het resultaat r
saaie en weinigzeggende rd
somming van losse feitje S;
der enig begeleidend coi it<
taar van de schrijvers. D< 9,
teurs lijken de fragmented
zich te willen laten sprekj
maar door de veelheid aa
gelijkbare fragmenten ('iL
nacht van 28 op 29 april
allieerd vliegtuig waargef
Tijdens de vlucht werdeif
bommen afgeworpen.') i
lezer door de bomen hetlfc
niet meer. De aangehaalio
sages zeggen bovendien ht
over het leven op de bat»
Ook de korte herinnerinlt
Noordwijkers achter in ij
boek doen mager aan.
De kracht van het boek l|
de gepresenteerde foto's
ten en tekeningen, die hek
avonturiers- en schatzoeui
stinct van de lezer prikkel
Voor een diepgravenderbd
se van de Duitse bezett'
de geschiedenis van het la
landse deel van de Atlanjft
zoeke de lezer zijn heil elfi]
Duitse soldaten bezig met gymnastiek. Foto: Oud Noordwijk
Een van de kanonnen bij de Noordwijkse kust, gericht op zee.
Foto: Genootschap Oud Noordwijk
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
