ECONOMIE
Topsalarissen ING
inzet van fel debat
'Niemand betaalt te veel voor een fiets'
pijlers nieuwe wet
Zorgplicht en transparantie
Aandeelhouders gaan zich roeren
VS liggen mogelijk dwars
bij fusie KLM/Air France
Enorme schuld na één
miskoop in puberteit
Windmolen rukt op naar grote stad
eLauder
leden
irk - In haar huis in New
zaterdag de Amerikaan-
e Lauder overleden. Lau-
te het gelijknamige cos-
concern op. Ze is 97 jaar
worden. Volgens haar fa
ze overleden aan een
stand. Het in 1946 opge-
ismeticaconcern is een
grootste ter wereld. In
id het concern 21.500
mers. De Lauder-pro-
worden verkocht in
an 130 landen.
itis definitief
i van Sanofi
De raad van commissa-
'an het Frans-Duitse far-
ische concern Aventis
:n overnamebod van
ent Sanofi-Synthélabo
iteerd. Dit heeft het
ministerie van financiën
fond bevestigd. Door de
ne ontstaat qua omzet
itste farmaceutische
in Europa en het op
grootste in de wereld,
iynthélabo betaalt vol-
n insider 69 euro per
I Aventis. In januari had
nog een bod afgewezen
13 euro per aandeel.
ineprijs bijna
cordniveau
ig - De prijs voor een li-
ilode benzine is zater-
ïet hoogste niveau in
terechtgekomen. Shell
[de de prijs van euro 95
eurocent tot 1,255 euro.
voor het laatste in mei
t het olieconcern meer
i voor een liter brand-
:nde aan de pomp. Met
tste verhoging nadert
ineprijs het recordni-
mei 2001 haalde een li-
ongelood de hoogste
omgerekend 1,275 eu-
f2,80).
extra sociale
rs in België
- De supermarktgroep
ïr gaat nog eens tien
supermarkten' opzet-
slgië, nadat een eerdere
in de Brusselse volks-
ollen een succes is ge-
Het gaat om winkels
rrefour licht beschadig
en afkomstig van de
winkels tegen dump-
lanbiedt. De prijzen
ceer zo laag als nqi-
keten werkt nauw sa
il de plaatselijke sociale
lleen uitkeringsontyari-
een speciale pas mo-
inkelen, en dan nog
1 bepaald maximum.
nisme C-7
eocnomie
;ton - De ministers van
n van de G-7 hebben
na afloop van hun
gse top in Washington
;ematigd optimistisch
/er de internationale
ische ontwikkelingen-
een de verwachting uit
:hte economische crisis
fgelopen jaren bezwo-
/orden. Wel waar-
Ie G-7 ervoor dat een
stijging van de olieprij-
et aanhoudende ge-
ïet Midden-Oosten de
ie negatief kunnen be-
n.
Amro wil af
'hais belang
am - ABN Amro voert
'e gesprekken met de
)verseas Bank (UOB)
pore over de verkoop
>elang in de Thaise
\sia. ABN en UOB zul-
el mogelijk een defini-
reenkomst sluiten, al-
haise bank gisteren,
ro heeft een belang van
cent in de bank dat bij
ge beurskoers circa 540
lollar (450 miljoen eu-
dis.
w Brits
rzoek Shell
Het Britse ministerie
en Transport staat
Lint een nieuw onder-
leginnen naar de gang
bij de Koninklij-
Groep. Dat heeft de
ant The Independent
>en in de zondagseditie,
/olgt op de bekendma-
ge week van het rap-
r Shell waarin de affai-
;e reserves van het olie-
is onderzocht.
igo Rato bijna
ste baas IMF
- Het moet raar lo
de Spanjaard Rodrigo
n directeur worden van
nationaal Monetair
Dat bleek zater-
ns de voorjaarsverga-
m het IMF en de We-
in Washington. Naast
nog één andere kan
tor de hoogste functie
IF: de Egyptenaar El-
in het verleden al bij
werkte.
amsterdam/gpd - Het salaris
van topman Ewald Kist van INC
is vorig jaar met 65 procent ge
stegen tot 1,2 miljoen euro. De
voorgestelde loonsverhoging
zorgde voor een storm van kri
tiek van vakbonden, de eigen
werknemers en de politiek.
Morgen beslissen de aandeel
houders over de beloning van
Kist.
Het wordt een spannende dag
voor de raad van bestuur van
bankverzekeraar ING, ver
wacht Paul Frentrop, directeur
van Deminor. Volgens hem is
het geen uitgemaakte zaak hoe
de aandeelhouders morgen
gaan stemmen over de nieuwe
beloningsstructuur van de top.
Frentrop adviseert met zijn or
ganisatie Deminor aandeel
houders bij het behartigen van
hun belangen. De aandeel
houders van ING moeten mor
gen in het Circustheater in
Scheveningen stemmen over
een nieuwe beloningsstruc
tuur voor de 200 belangrijkste
managers. De voorgestelde
verhoging van 65 procent voor
Kist consorten is volgens de
onderneming nodig om niet
uit de boot te vallen op de in
ternationale arbeidsmarkt.
Volgens de politiek en vakbon
den is een dergelijke stijging,
in een periode waarin werkne
mers in Nederland op de nul
lijn worden gezet, ongepast.
De kans is dan ook groot dat
de verhoging op de aandeel
houdersvergadering voor op
hef zal zorgen. Zelfs al stem
men de aandeelhouders niet
tegen, dan kan de ophef toch
gevolgen hebben voor het be
stuur. Zo zag de top van KLM
vorige week na spoedberaad
op het laatste moment af van
de bonussen die ze zouden
krijgen na de overname door
Air France. De forse kritiek van
vakbonden en minister Zalm
van financiën (de grootste
aandeelhouder) heeft hier di
rect toe geleid. Eerder al lever
de de topman van KPN zijn
jaarlijkse vaste bonus van
500.000 euro in, na felle kritiek
van aandeelhouders. Bij beide
voorbeelden gaat het wel om
bonussen waarvoor de top
mannen geen extra inspannin
gen of prestaties hoefden te le
veren.
Volgens Frentrop laten aan
deelhouders de laatste jaren
steeds vaker hun stem horen.
Vroeger uitten institutionele
aandeelhouders hun kritiek
liever achter gesloten deur.
Met name pensioenfondsen
als ABP en PGGM laten zich
tegenwoordig actiever horen.
Alhoewel ze nog nauwelijks te
gen stemmen. Ook ING zelf
fiet onlangs weten zich vaker
als aandeelhouder te zullen la
ten horen.
Veel zal morgen bij ING afhan
gen van de grote institutionele
aandeelhouders. Grote aan
deelhouders, met meer dan 5
procent belang in ING, zijn
onder andere ABN Amro, Ae-
gon en Fortis Utrecht. Van de
collega bank- en verzekeraars
valt naar alle waarschijnlijk
heid op het gebied van de be
loningen weinig te verwach
ten. De topman van Aegon
verdient zelfs na de loonsver
hoging van Kist nog vele ma
len meer.
den haag - De KLM blijft in tur
bulentie. Het bod van Air Fran
ce dat de fusie moet beklinken
eindigt pas op 3 mei. Morrende
aandeelhouders horen nu weer
dat de Amerikaanse overheid
zou kunnen gaan dwarsliggen,
in verband met de internatio
nale allianties.
De fusie tussen KLM en Air
France is geregeld. De aandeel
houders van KLM gingen enke
le dagen geleden akkoord; in
Frankrijk behoefde de staats-
maatschappij zo'n goedkeuring
niet. Maar beide maatschappij
en hebben verschillende ver
bindingen met Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen. Die
blokkeren de fu§ie op zich niet,
maar een van de grote voorde
len van de nieuwe maatschap
pij Air France-KLM zou moeten
zijn dat er een betere toegang
komt tot de wereldmarkt. En
juist die, in potentie, grotere
macht op de wereldmarkt, wekt
argwaan bij de Amerikanen.
Nu KLM wordt opgeslokt door
Air France, ontstaan nieuwe
transatlantische samenwer
kingsverbanden, waaraan zo
wel de Europese Unie als de
Verenigde Staten eisen stellen.
De hoofdvraag daarbij is of er
wel voldoende concurrentie
blijft.
De Verenigde Staten zijn aller
gisch voor mogelijke samen
werkingsverbanden tussen be
drijven om de markt te beper
ken. Als KLM en Air France
gaan samenwerken in Europa is
dat prima. Maar als dat gevol
gen heeft voor Amerikaanse
maatschappijen als Delta,
NorthWest en Continental op
hun thuismarkt, staan alle sei
nen op rood.
Dat kan in de praktijk, op ter
mijn, allemaal nog meevallen.
Maar KLM en Air France moe
ten er de komende maanden
wel rekening mee houden. Zon
der vliegverkeer naar en van de
VS kan geen enkele Europese
luchtvaartmaatschappij overle-
door Rixt Albertsma
Amsterdam - Dave van Toor
(19) was 15 jaar toen hij zijn
handtekening zette onder een
contract om met geleend geld
te gaan beleggen. Voor de koop
van het contract had hij toe
stemming en een handtekening
nodig van zijn ouders. De koop
ging verder heel makkelijk, her
innert Van Toor zich. „Ik heb
de verkoper één keer gezien en
gesproken. Hij is heel even bij
ons thuis geweest, heeft iets
verteld over het product en
toen moest ik direct mijn hand
tekening zetten", vertelt hij.
„Op dat moment was ik me to
taal niet bewust van de risico's
die eraan zaten."
Vijftien jaar oud kocht Dave van
Toor een aandelenleaseproduct
ter waarde van bijna 3400 euro.
Volgens de jonge student Ne
derlands recht en bedrijfswe
tenschappen werd er niets ge
zegd over eventuele verliezen.
„Er zaten weinig risico's aan,
werd gezegd."
Van Toor is niet de enige min
derjarige die destijds een van
de 'veelbelovende' aandelen-
leaseproducten kocht. Volgens
een ruwe schatting van de be
langenorganisatie voor deze
groep gedupeerde beleggers, de
Stichting Juniorlease, kampen
enkele duizenden studenten en
scholieren met schulden als ge
volg van risicovol beleggen met
geleend geld.
In de hoogtijdagen van de jaren
negentig kocht zo'n 4 procent
van de Nederlandse huishou
dens aandelen met geleend
geld. De financiële producten
werden ook verkocht aan min
derjarigen of jongeren zonder
vaste baan of inkomen. Sommi
ge jongeren worstelen nu met
een schuldenlast van rond de
25.000 euro.
Volgens de door gedupeerde
studenten opgerichte Stichting
Juniorlease (ongeveer 200 le
den) hadden de aandelenpro-
ducten nooit aan jongeren ver
kocht mogen worden. Bij zulke
hoge leningen moet er altijd ge
toetst worden op inkomen, zegt
een van de oprichters Mannes
den Breejen.Als student krijg
je ook geen auto mee van
40.000 euro op basis van een le
ning. De meeste jongeren die
wij vertegenwoordigen zitten
ver boven het bedrag dat een
bank aan deze leeftijdsgroep
ooit zal lenen."
Dat de ouders van de gedu
peerde jongeren hun handteke
ning hebben moeten zetten,
doet daar niets aan af, meent
de stichting. Het zijn de jonge
ren die het product hebben ge
kocht.
De stichting voelt zich gesteund
door een wettelijke regeling die
zegt dat financiële instellingen
geen producten mogen verko
pen aan mensen die niet vol
doende inkomen hebben. En
dat geldt bij uitstek voor stu
denten en scholieren, die vaak
geen of een heel laag vast inko
men hebben. De jongeren zeg
gen hierdoor veel sterker te
staan dan andere gedupeerde
beleggers.
Juniörlease start binnenkort
een procedure tegen Dexia
Bank, een van de grootste aan
bieders van beleggen met ge
leend geld. De bank weigerde
tot nu toe met de jongeren rond
de tafel te gaan zitten. De jon
geren voelen er niets voor om
het compromisvoorstel van de
Commissie Geschillen Aande-
lenlease (CGA) af te dachten.
Deze commissie zoekt in op
dracht van de minister van fi
nanciën naar een bevredigende
oplossing voor alle partijen.
Volgens de stichting Juniorlease
zou een compromis betekenen
dat de studenten nog steeds
blijven zitten met vele duizen
den euro's schuld. „Wij beho
ren tot de 10 procent meest
schrijnende gevallen."
Dave van Toor maakt zich
voorlopig nog niet zo druk over
de eventuele schuld die hem
boven het hoofd hangt. Zijn
contract loopt over een jaar pas
af. „Tegen die tijd zijn de aan-
delenbeurzen misschien weer
iets hoger en is mijn schuld
misschien weer iets geslon
ken."
londen - Technisch personeel legt de laatste hand aan de bouw van
een windmolen in Londen, waarmee deze vorm van alternatieve
energie voor het eerst zijn intrede doet in een grote stad. Dat laatste
is niet alleen een novum voor Engeland, maar ook voor Europa. Het
windmolenpark in Dagenham, Oost-Londen gaat een Ford-fabriek op
deze plek van energie voorzien. Foto: EPA
eerst een grondige analyse van
zijn klant moeten maken en pas
daarna met een advies komen.
Daarbij geeft hij ook aan waar
om een bepaald type product
geadviseerd wordt en waarom
een bepaalde maatschappij.
Pijnenburg: „De producent
kent zijn klant, is transparant in
wat hij aanbiedt én legt een en
ander vast, zodat later als het
fout mocht gaan, traceerbaar is
wat er is geadviseerd." De Wfd
heeft ook een rol voor de con
sument. „Die moet zich in
spannen zodat hij begrijpt wat
hij koopt" aldus Pijnenburg.
„Dus alle informatie, klanten
profielen, bijsluiters vooraf
goed lezen en vergelijken. En
bijvoorbeeld ook zelf aangeven
als de persoonlijke situatie is
veranderd."
De Consumentenbond is blij
met de komst van de wet die
hopelijk begin volgend jaar van
kracht gaat, maar vindt bijvoor
beeld dat de vakbekwaam
heidseisen voor een grotere
groep adviseurs zouden moe
ten gelden. „Niet alleen voor
leidinggevenden van een kan
toor, maar voor alle financieel
adviseurs die contact hebben
met klanten" vindt woordvoer
der Pauline van den Brandhof.
„En ook voor financieel plan
ners, die nu niet onder de wet
vallen". Ook zouden klachten
nog beter georganiseerd kun
nen worden. In het wetsvoor
stel staat dat vergunninghou
ders zich moeten aansluiten bij
een klachteninstituut als de
sector er één heeft. Heeft de
sector geen klachteninstituut,
dan hoeft de organisatie ook
niets te ondernemen. „Er zou
één organisatie moeten komen
voor klachten en geschillen
voor de hele financiële sector"
geeft Van den Brandhof aan.
„Dat gebeurt waarschijnlijk op
termijn ook wel" meldt Pijnen
burg van de AFM. „Deze wet is
de eerste stap in de goede rich
ting."
Meer informatie
www.afm.nl
Toezichtslijn: 0900 5400 540
(0,35 per gesprek)
door Achille Prick en
Sylvia Marmelstein
den haag - Drie grote fietsfabri
kanten moeten bijna 30 miljoen
euro aan boetes betalen wegens
verboden prijsafspraken. De Ne
derlandse Mededinginsautoriteit
(NMa) heeft vastgesteld dat ze
in onderling overleg de fietsen
duurder hebben gemaakt. „Dit is
echt onzin en domheid van een
stel ambtenaren; niemand heeft
te veel betaald voor zijn fiets."
Het is 13 juni 2000, locatie: het
Postiljon Hotel te Zwolle. De
bazen van dé drie grootste fiets-
fabrikanten van Nederland, Ga
zelle, Giant en de Accel Group
(met onder meer Batavus en
Koga Miyata) schuiven aan. Ze
hebben wat te bespreken over
'enkele ontwikkelingen in de
markt.' Zoals de inkoopprijzen
van fietsonderdelen. Veel spul
len komen uit Japan en de ma
teriaalkosten zijn flink gestegen.
Ook is de yen op dat moment
duur en in die munt wordt af
gerekend. Het is dus logisch dat
de Nederlandse consument in
Fietsverzekering
Fietsen worden veel gesto
len. Jaarlijks meer dan 800
duizend. Slechts enkele
daarvan belanden weer bij
de rechtmatige eigenaar.
Veel Nederlanders kiezen er
daarom voor om een nieuwe
fiets bij aankoop te verzeke
ren tegen diefstal. De pre
mies voor verzekeringen zijn
de afgelopen jaren geëxplo
deerd. Uit een recente verge
lijking van de fietsersbond
ENFB blijkt dat de prijzen
van een verzekering sinds
2000 zijn gestegen met 50 tot
100 procent Vooral in de
grote steden, waar het risico
op diefstal het grootst is, zijn
de premies verhoogd.
den om actie te ondernemen,
niet naar de beschuldigde fabri
kanten en ook niet naar de con
sument."
Paul Burger, algemeen direc
teur van Halfords werd in het
NMa-onderzoek ook gehoord.
„Wij hebben hier verder niets
mee te maken, want wij verko
pen geen merkfietsen. Ik heb de
NMa wel even verteld dat de
fietsfabrikanten een gesloten
circuit vormen. Ik wil namelijk
ook merkfietsen verkopen,
want ik denk dat ik het goedko
per kan. Maar ze leveren mij
niet. Ze willen geen concurren
tie voor hun dealers, anders
komt er uiteindelijk ook een
druk op hun eigen verkoop
prijs."
Inmiddels verloopt zo'n 20 pro
cent van de aangeschafte fiet
sen via de werkgever, vanwege
het fiscale voordeel. Willem
Walenkamp heeft als commer
cieel directeur van Bedrijfsfiet-
sen Nederland zo'n zeven pro
cent van die markt in handen.
„Deze boetes komen puur
voort uit ambtelijke domheid;
ze snappen de branche niet",
zegt Walenkamp, wiens vader
ook al een fietsenzaak runde.
Als je als branche flinke kos
tenstijgingen op je af ziet ko
men, praatje daar over. Dat
heeft met ethiek te maken; je
hebt het namelijk over het
brood van honderden fietshan
delaren."
Maar door af te spreken de kos
ten allemaal volledig door te
berekenen houden de produ
centen toch een bepaalde
marktverdeling in stand?
Walenkamp: „Tja, voor die re
denering valt iets te zeggen.
Maar waar het mij om gaat, is
dat dit geen bouwfraude is.
Niemand is hier rijker van ge
worden. In 2000 is simpelweg
een opslagplaats van onderde-
lenfabrikant Shimano afge
brand en die hebben zo'n 90
procent van de markt in han
den. Dus gingen de inkoopprij
zen omhoog en die zijn geza
menlijk doorberekend. Geen
consument heeft te veel be
taald."
Nergens in Europa worden zoveel fietsen verkocht als in Nederland. En volgens de branche klaagt nie
mand over de prijs. Foto: GPD
2001 meer gaat betalen voor z'n
nieuwe fiets. De drie leggen
hun onderonsje vast in een no
titie, niet groter dan een A4-tje.
En dat hadden ze, voor zichzelf,
beter niet kunnen doen. De Ne
derlandse Mededingingsautori
teit (NMa), de waakhond van
eerlijke concurrentie, krijgt
lucht van de Zwolse ontmoe
ting en valt binnen bij de drie.
Na twee dagen speuren, treffen
ambtenaren van de kartelpolitie
de bewuste notitie aan en be
gint de NMa een onderzoek. De
uitkomst daarvan is vorige
week bekendgemaakt: schuldig
aan zeer ernstige overtredin
gen. Alle drie krijgen forse boe
tes opgelegd. Gazelle krijgt zelfs
de maximumstraf: 10 procent
van de omzet, in dit geval 12,9
miljoen euro.
„Ik begrijp dat we de schijn te
gen hebben, maar wij hebben
op geen enkele wijze prijsaf
spraken gèmaakt", reageert een
woedende René Takens, be
stuursvoorzitter van de Accel
Group. „Tuurlijk ben ik boos, al
drie jaar proberen we de NMa
ervan te overtuigen dat wij niets
strafbaars hebben gedaan, ik
heb wel vaker overleg met aller
lei mensen in de branche, ook
concurrenten. En de marktont
wikkelingen waar we het over
gehad hebben, waren ook geen
geheime informatie; iedereen
wist dat de kosten zouden gaan
stijgen. We vertelden elkaar
niets nieuws."
Takens kan natuurlijk niet ont
kennen dat de prijs van een
fiets de afgelopen jaren stevig is
gestegen. In 1997 betaalden we
gemiddeld nog 351 euro en in
2002 lag dat op 557 euro. „Maar
dat verschil is echt niet in onze
zakken verdwenen. Wij zijn een
beursgenoteerd bedrijf, dus ie
dereen kan onze jaarrekenin
gen bekijken. Dan zie je dat on
ze nettowinst de laatste jaren
met zo'n 2 tot 3 procent groei
de. Heel normaal. En je ziet bij
de kosten dat onze inkoop veel
hoger kwam te liggen. Dat
wordt uiteraard doorberekend.
Daar komt bij dat fietsen steeds
luxer worden en zolang de con
sument daarvoor wil blijven be
talen, blijven wij die fietsen ma
ken."
Dat de Nederlander een dank
bare klant is, blijkt uit de cijfers.
Nergens in Europa worden ver
houdingsgewijs zoveel fietsen
verkocht. Dat aantal schommelt
al jaren rond de 1,3 miljoen
stuks. Het is ook een typische
aankoop waarvoor we nog naar
de speciaalzaak gaan; zij zijn
goed voor 87 procent van de to
tale verkopen. Vaak gaat het
dan om een stads- of tourfiets.
Bij Bike Totaal, met 186 vesti
gingen kris kras door het land
één van de grootste fietsspeci-
aalzaken, raken ze niet opge
wonden van de eventueel te
duur betaalde fietsen. „Dit ver
haal loopt al jaren; wij hebben
nog nooit een klant horen kla
gen over te hoge prijzen", zegt
woordvoerster Sabine Viester.
„Wij zien ook geen enkele re-
Een financiële dienstverlener
die vakbekwaam is, het belang
van zijn klant voorop stelt, dui
delijk uitlegt hoe zijn advies tot
stand is gekomen en zelf zijn
organisatie op orde heeft. Het
zou vanzelfsprekend moeten
zijn, maar dat is het in veel ge
vallen niet. De Wet financiële
dienstverlening die op dit mo
ment bij de Tweede Kamer ligt,
zou deze ideale situatie een
stukje dichterbij moeten bren
gen.
De regelgeving voor de financi
ële dienstverlening is nu een re
delijk bonte lappendeken. Voor
assurantietussenpersonen gel
den bijvoorbeeld andere regels
dan voor hypotheekadviseurs
of aanbieders van kredieten.
Soms zijn regels vastgelegd in
wetten, soms is er sprake van
zelfregulering. De Wet financië
le dienstverlening (Wfd) moet
ervoor gaan zorgen dat je als
consument altijd dezelfde mate
van bescherming hebt. Onge
acht het soort product dat je
aanschaft en ongeacht bij wie je
het aanschaft.
De Wfd moet op di
verse punten nog
specifiek worden in
gevuld, maar duide
lijk is wel dat er eisen
gesteld gaan worden
op het gebied van
betrouwbaarheid,
deskundigheid, fi
nanciële zekerheid,
bedrijfsvoering,
transparantie en
zorgplicht. Deze ei
sen zullen gelden
voor vrijwel iedere
aanbieder, bemidde
laar en adviseur van
vrijwel alle financiële
producten. Als aan alle eisen is
voldaan, wordt een vergunning
afgegeven en mag een dienst
verlener actief zijn. Vergunnin
gen worden verstrekt door de
Autoriteit Financiële Markten
(AFM), die ook toezicht op de
wet zal houden.Als de wet is
ingevoerd, kunnen consumen
ten straks op onze website in
een speciaal register nagaan of
de dienstverlener met wie ze in
zee willen wel over de juiste pa
pieren beschikt" ver
telt Seger Pijnen
burg, woordvoerder
van de AFM. „Dat
kan ook nu al voor
kredietverstrekkers,
vermogensb eheer-
ders, effectenbemid
delaars en beleg
gingsinstellingen.
Maar straks dus voor
een veel bredere
E S G E 8M groep van financieel
m I* adviseurs, hypo-
fi C U M theekverstrekkers,
tussenpersonen en
Brenda van Dam dergelijke." Wie geen
internet heeft, kan
bellen met de Toezichtslijn van
de AFM.
Zorgplicht en transparantie zijn
de eisen waarmee consumen
ten het meest in aanraking zul
len komen. Zorgplicht betekent
in feite dat de dienstverlener al
tijd moet handelen in dienst
van de consument. Transpa
rantie wil bijvoorbeeld zeggen
dat de informatie begrijpelijk
en niet misleidend is. In de
praktijk zal een dienstverlener
