REGIO
'Vroeger zocht ik, nu word ik gevondei
Honderdvijfentwintig passies in de polder
Machteld, Wijnand en Hildegonde
MAANDAG 26 APRIL 2004
NAVRAAG
Een gedoodverfde winnaar lijkt er niet te zijn, voor de Libris Litera
tuur Prijs 2004, die morgen in het Amstel Hotel wordt uitgereikt. Lei-
denaar TO-
Het effect is groot als je de MAS LIESKE
Libris Literatuur Prijs wintboek 'Cran
café Boule
vard' een van de zes genomineerden. Ook hij durft geen voorspelling
te doen.
Gaat u win
nen?
„Nou, dat
denk ik niet.
Ik heb hem
drie jaar ge
leden al ge
wonnen.
Rosenboom
heeft ook
twee keer
gewonnen,
ja. Maar die
is dit jaar
nou juist
niet geno
mineerd. De jury heeft een paar grote namen gepasseerd. Ach, ei
genlijk is het grote flauwekul, dat analyseren van wat de jury doet
en zegt. Ik doe daar zo weinig mogelijk aan mee. En het is dit keer
ook erg onduidelijk wie er gaat winnen. Ik heb nog geen grote
kanshebber horen noemen."
Heeft u een favoriet onder de andere vijf?
„Nee. Ik heb die boeken niet gelezen. Dat ga ik nog wel doen, maar
ik heb de afgelopen tijd besteed aan het afinaken van mijn volgen
de boek, een novelle."
Wat zou het betekenen als u ivint?
„Het effect is groot, dat heb ik de eerste keer gezien. Je naamsbe
kendheid groeit, je staat op de kaart. Dat boek, 'Franklin', werd op
eens goed verkocht. De tweede keer zou het effect misschien nog
wel sterker zijn. Hoewel, 'Gran café Boulevard' fs al goed verkocht
en goed besproken."
Wat zou u doen met het geld?
„Net als de vorige keer: naar Parijs gaan. Om een huis te huren
waar ik een boek kan schrijven. Niet dat ik in Leiden niet kan
schrijven, maar na de voorbereidende fase wil ik me isoleren, om
me te kunnen concentreren. Ik ben geen liefhebber van me terug
trekken in de provincie. Het moet wel in een stad zijn en Parijs is
ideaal."
Wat trekt u morgen aan?
„Een wit overhemd, een strik en een grijs pak. Ik had de vorige
keer een blauw pak aan, bij mijn eerste nominatie een gehuurd
pak. Nu wordt het mijn nieuwste, mooiste en duurste pak."
tekst: Job de Kruiff
foto: Taco van der Eb
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1904, Dinsdag 26 April
LEIDEN - Een paar dagen geleden werden in het Academisch zieken
huis drie kindertjes, te gelijk geboren, ter verdere verpleging gebracht.
Deze drieling, de zwakke spruitjes van een behoeftige wisselwachters-
vrouw, werden ieder afzonderlijk in een couveuse geplaatst. Niets bij
zonders zal men zeggen en inderdaad is het, zelfs uit een wetenschap
pelijk oogpunt, niet zoo heel buitengewoon dat er in den tegenwoordi-
gen tijd nog drielingen geboren worden, hoewel het een uitzondering
is. Ook is het bekend, dat onze academiesteden inrichtingen bezitten,
waarin zulke uiterst hulpbehoevende wezentjes opgenomen en kunst
matige moederwarmte en verpleging kunnen genieten.
Maar nu komt het. Nu komt het bewijs dat er onder onze vroolijke Ne-
derlandsche studenten jongelingen gevonden worden met een warm
kloppend hart. Een student te Leiden, de drieling ziende, plaatste
naast de couveuses een spaarpotje om zoodoende te trachten voor het
hoogst moeilijk bestaan dezer drie kleintjes een spaarduitje bijeen te
brengen.
ANNO 1979, donderdag 26 april
LEIDEN - In de Leidse Schouwburg zongen vrijwel alle toeschouwers
de liedjes mee van 'Zing zomaar simpel een melodie', een VARA-ra-
dioprogramma, waarvan opnamen gemaakt werden. Presentator Ed
win Rutten slaagde er aardig in stemming te maken.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M Essenberg
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredacteur: Jan Geert Majoor
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Lelden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5 '5° 5*>7
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t.:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5 '50 543
Personeel: 075-6813677
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800 -1711 (gratis)
Mobiel: 072 - 5196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de Inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte Informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
van Gods aanwezigheid kunt ei
ren, is dat een prachtig momen
ben ervan overtuigd dat een mi
zoiets kan beleven en ook wel 1
leren, door te lezen en veel te p
met anderen. Ik ervaar intens r
momenten bij stervende mens
Kijk eens naai' Etty Hillesum, zi
het als een uitdaging het goede
haar moeilijkste ervaringen tel
Dat is het ultieme. Dan ben jel
dicht bij wie Jezus was."
Wat vindt u de mooiste bijbeltt
„'Ik ben die Ik ben'. Dat is het
woord als Mozes bij de brand(
braamstruik aan God vraagt: v
bent U? De Godsnaam, dat vii
een heel mooi beeld. Waar ik 1
mee uit de voeten kan? Tja, er
teksten genoeg waarbij je denl
begrijp ik niet, dat moet ik nog
keer lezen. Maar een tekst zom
veroordelen vind ik lastig. Ovei
oorlogen en strijd in het Oude
ment dacht ik vroeger: dit kan
niet. Teksten als 'Ik hieuw ze ii
's Heeren naam in stukken' vo
toen puur militant fundament j
tisch. Nu ben ik wat genuancei
Die passages moet je zien tegei
achtergrond van die tijd en cul
Ik kan me ook nu wel situaties g
stellen, waarin geweld onontki
baar lijkt, al zou dat wel het all
ste moeten zijn."
Bidt u voor het eten?
„Ja, voor mij verheft bidden h<
ment van de maaltijd. Het dra
voor mij ook niet om het eten, I
om het samenzijn, de tijd die j
elkaar besteedt." j
Is voor u, na 25 jaar, de kerk n
modern genoeg?
„Ik weet niet of de kerk wel mi U
moet zijn. Er is en wordt best 1 e
geëxperimenteerd, op mijn mi d
draag ik daaraan ook een steei
bij. Toch vind ik het belangrijke
we onze traditie openstellen v a
jonge mensen en hen hiermee e
trouwd maken dan dat we het u
aanpassen. Neem bijvoorbeeli t
taalgebruik. Natuurlijk moet hei
staanbaar zijn, maar kerktaal ie<
markttaal. Laagdrempeligheid
ben ik voor. En verder geen co a
sies." 'a
te
Welke traditie houdt u in ere?
„Het samenkomen op de eers >1
van de week. Het geeft reliëf e ii
gang aan mijn dagelijkse best;
Als ik niet naar de kerk ben ge
is de week vlakker. In de kerk is
concentratie en toewijding, ri e
uitdaging." ra
Gelooft 11 in wonderen? 1<
„Wat is een wonder? Een won i]
noem je iets dat gebeurt dat kf 1
lijk niet vanzelfsprekend is. Ikpi
overal om mij heen wonderenfr
natuur, in mensen. Twee menfs;
die trouwen en elkaar in de ogt
ken, dat noem ik een wonder, jn
qpk een stervende of iemand <ai
de zon van een glaasje wijn gfld
IER
boven'
Liefhebbers van klassieke auto's kon
den gisteren hun hart ophalen in
Haarlemmemeer. Voor de vijfde keer
in successie werd er de Koninginnerit
gehouden, een toertocht door de pol
der voor oldtimers. Honderdvijfen
twintig liefhebbers verschenen met
hun passie aan de start. Van T-Ford
tot Trabant, van Austin tot Oldsmobi-
le en van Rolls Royce tot Lelijk Eendje,
ze waren er allemaal.
Het idee voor de Koninginnerit is vijf
jaar geleden spontaan ontstaan. Paul
van 't Hullenaar had een zakelijke af
spraak met Thomas Hendriksen. Tij
dens dat gesprek kwamen ze erachter
dat ze beiden van oude auto's hou
den. Even later was het idee voor een
toerrit geboren.
Het eerste jaar deden er 100 autolief
hebbers uit Nieuw-Vennep en omge
ving mee. Dit jaar 125 oude auto's.
„Het zijn mensen die houden van ge
zelligheid, auto's koesteren en daar
een passie voor hebben", omschrijft
Van 't Huilenaar de deelnemers.
De organisator laat trots de motor van
zijn Austin Healy uit 1962 ronken.
„Dit type auto deed mee aan de rally
van Monte Carlo en Luik-Rome-Luik.
Pat Moss van het eerste damesrally
team heeft hiermee de rally van Mon
te Carlo gewonnen", vertelt hij trots.
Hij heeft de auto zelf opgeknapt en
kan over ieder detail iets vertellen.
Ook dat-kenmerkt de liefhebbers van
oldtimers.
Een ander topstuk is een aqua-blauwe
Cadillac Convertible uit 1956. „Ik heb
net een opgeknapte Cadillac verkocht
en er zijn er weer twee onderweg van
uit Amerika. Het heeft me twee jaar
gekost om deze auto op te knappen",
vertelt eigenaar Lammerse. De auto
ziet er met zijn 5,89 meter indrukwek
kend uit. Hij is tot in de kleinste hoek
jes opgeknapt en heeft een platenspe
ler waarop de rock 'n roll-platen kun
nen worden gedraaid die precies bij
deze auto's passen.
Het zijn niet allemaal antieke auto's
die meedoen aan de rit. De norm is
een leeftijd van ten minste 25 jaar
oud, maar bijzondere wagens mogen
ook meerijden. Zoals een gifgroen
Oost-Duitse Trabantje. En een Lin
coln Clenet uit 1979, uniek omdat hij
met de hand is gemaakt.
Annemieke Windt
Voor liefhebbers van oude auto's was de Koninginnerit een lust vop
oog. Foto: United Photos De Boer/Rob Hendriks
AANGENAAM
Voor het jaar duizend,
dus meer dan duizend
jaar geleden, hadden de
mensen die in onze stre
ken woonden meestal
nog maar één naam: een
roepnaam. Deze mensen
spraken een Germaanse
taal, wat wij ook nog
steeds doen als we Ne
derlands spreken. Het
verschil tussen deze Ger
manen en ons is dat zij
meestal echte Germaan
se namen droegen, ter
wijl onze namenvoorraad
uit de hele wereld afkom
stig is. Maar wat zijn dan
eigenlijk Germaanse na
men?
Germaanse namen be
staan uit een of twee
(Germaanse) woorden.
Vaak hebben deze woor
den iets te maken met
kracht, moed, strijd of
wapens. Zo komt Rutger
bijvoorbeeld uit rod
'roem, eer' en ger 'speer'
en bestaat de naam
Machteld uit macht
'macht, kracht' en hilde
'oorlog, strijd'. Er zijn
echter ook namen die
verwijzen naar de Ger
maanse goden- of die
renwereld, bijvoorbeeld
Oswald, waarvan het eer
ste deel 'god' betekent en
het tweede deel 'heerser',
Bernhard, uit bem 'beer'
en hard 'sterk' en Falko,
wat 'valk' betekent.
Het eerste deel van de
Germaanse namen werd
meestal zowel in man
nen- als in vrouwenna
men gebruikt. Naast
mannennamen als Adel-
bert, Adelboud, Adel-
brand, Adelger en Adel
hard heb je bijvoorbeeld
de vrouwennamen Adel-
burg, Adelgard, Adelheid,
Adelmoed en Adeltrude.
De woorden in het twee
de deel van zulke namen
kwamen in principe óf
alleen in mannennamen
óf alleen in vrouwenna
men voor. Daarom zijn
Adelbert, Lubbert, Nor-
bert, Robert en Wolbert
altijd mannennamen,
terwijl Adelburg, Engel
burg, Hadeburg, Sigeburg
en Wijgburg typische
vrouwennamen zijn. La
ter veranderde dat en
kon je naast mannenna
men als Adelbert en
Adelfrid door toevoeging
van de uitgang -a de
vrouwennamen Adelber-
ta en Adelfrida maken.
Tot op de dag van van
daag speelt vernoeming
een rol bij het geven van
namen, al wordt deze rol
de laatste decennia al
lengs kleiner. Kinderen
worden genoemd naar
hun (groot) ouders of
naar andere familiele
den, zodat de namen die
in de familie voorkomen,
bewaard blijven. In Ne
derland zien we dit al in
de twaalfde en dertiende
eeuw gebeuren en dat
systeem heeft dus hon
derden jaren gefunctio
neerd.
Vóór die tijd maakte men
gebruik van een ander
systeem, dat wel een
beetje op vernoeming
lijkt, maar eigenlijk crea
tiever is. Men probeerde
namelijk om nieuwe na
men te maken met be
hulp van de woorden die
in de bestaande namen
binnen de eigen familie
voorkwamen. Als een ze
kere Hildebert en zijn
vrouw Adelgonde dus een
zoon kregen, dan konden
zij hem Adelbert noemen,
en als het een dochter
was Hildegonde. Voor de
rest van de kinderen
moest dan een andere
combinatie worden ge
kozen, waarbij dan ook
wel gebruik kon worden
gemaakt van de namen
van andere familieleden.
Het was ook mogelijk om
verder te variëren met de
naam van het eerste kind
en bijvoorbeeld alle jon
gensnamen te laten ein
digen op bert of alle
meisjesnamen op gonde.
Ook kon men er natuur
lijk voor kiezen om de
namen van de verschil
lende kinderen allemaal
met adel of met hild te
laten beginnen.
Waarschijnlijk bestonden
Germaanse namen eerst
alleen maar uit woorden
die ook in combinatie
een zinnige betekenis
hadden. Een naam als
Wijnand, uit wij(g) 'oor
log, strijd' en nand 'dap
per' kan bijvoorbeeld
'dapper in de strijd' bete
kenen, net zoals Bern
hard 'zo sterk als een
beer' kan zijn. Sommige
van deze woorden ver
dwenen in de loop van
de tijd uit de taal, terwijl
ze in de namen wel in ge
bruik bleven. Op een ge
geven moment wist men
dan niet altijd meer pre
cies wat ze ook al weer
betekenden.
Juist bij zo'n systeem
waarin men namen
vormde door combina
ties uit andere namen te
maken en daar evaj]
weer mee verder tui
ren, kon het dan gg<
ren dat verschillei1t<
woorden met dezie
betekenis aan elkan;
den gekoppeld, w,ta
een naam als Fridn
kon ontstaan, uit jn
'vrede' en gonde 'o
strijd', waaraan tori
zo gemakkelijk een,
volle betekenis is It
pen. Dat geldt oolal
namen als Hadew,
hade en wijg, wat ri
'oorlog, strijd' beti h
en Hildegonde, uitiii
en gonde, die eves
allebei deze zelfdee
logszuchtige beteht
hebben. 1
m
Reacties en tips vo.o
rubriek naar 'Aanjii
naam', Postbus 5-hf
AB Leiden. E-mail 3
de auteur kan ookd
schoonheim @inl. tv a
ja
Tanneke Schoonh*
Wat stelt geloof nog voor
in de nieuwe eeuw? Voor
de een is religie de leidraad
in het leven, voor een an
der volstaat een geloof aan
'iets'. In 'Hierboven' acht
vragen aan een heden
daagse gelovige. Deze
week aan Ad Alblas (52),
predikant van de Leidse
Binnenstadgemeente in de
Hooglandse kerk. Aanko
mende donderdag staat hij
exact 25 jaar op de kansel.
door Nienke Ledegang
Bent u een evangeliserend gelovige?
„Vroeger wel. Toen trok ik er op uit
om, vooral onder jongeren, het
evangelie te verkondigen. Nu is dat
anders. Ik heb niet meer de behoefte
om er op af te gaan. Ik zie het zo:
vroeger zocht ik, nu word ik gevon
den."
Gelooft u in de hemel en de hel?
„Deze vraag gaat over het leven na
dit leven. Daar geloof ik wel in.
Moeilijker vind ik het me iets voor te
stellen bij de hel. Het is een buiten-
bijbelse metafoor uit de Griekse my
thologie die op zeker moment het
christelijk geloof is binnengedron
gen. Hel is het gevoel van totale af
wezigheid van God. Wat ik geloof
van de hel is dat die voorbij gaat, zo
als de dag de donkerste nacht ver
drijft."
Kunt u het leed in de wereld verkla
ren als er een goede God is?
„Het leed in de wereld en het geloof:
waarom worden juist die twee zo
vaak in één adem genoemd? Dat is
zo'n inperking van wat geloven is.
Geloven is een totaalvisie. Het is ook
jezelf de vraag stellen: wat doe ik
met mijn gezondheid, mijn intelli
gentie, mijn charisma, mijn rijkdom?
Alles hangt met alles samen: hoe je
Ad Alblas: „Ik zie overal om mij heen wonderen: in de natuur, in mensen. Twee mensen die trouwen en elkaar in de
ogen kijken, dat noem ik een wonder. Maar ook een stervende of iemand die in de zon van een glaasje wijn geniet."
Fotoi Henk Bouwman
met geluk omgaat is van invloed op
hoe je met ongeluk omgaat. Het ge
loof is bedoeld om met je talenten
én met je tekortkomingen te kunnen
leven. Je kunt de vraag naar het leed
misschien beter zó stellen: kun je
iets van God ervaren in het leed? Dat
is heel vaak niet het geval. Maar als
het er is, als je in al je verdriet iets
