KUNST CULTUUR
Kunstenares maakt pistool van eigen huid
'Noordwijk krijgt hier geen spijt
Golden goal
«I
in dag bij
Aemula
ca opgevoerd
inden
n huis
Creuwels
R7
Bruna
ït museum
»id voor Cultuur kiest
>r fusie omroeporkesten
Batelaan en
Heyen naar
Studenten
Songfestival
Bezielde dieren
Delfts Blok speelt vanavond eerste voorstelling in nieuw Theater in de Muze
NOODZAKELIJK KWAAD
Het 'Bona'
twee dagen
des duivels
JAN RIJSDAM
'Het Toneel Speelt opgeheven'
Het Leids Schilder- en
genootschap Ars Aemula
je houdt morgen en zon-
jen huis. Publiek kan
maken met het werk van
ten. Kunstenaars en do-
i van Ars geven demon-
lessen. Op beide dagen is
in dag te bezoeken van
jurtot 17.00 uur in het
ian de Pieterskerkgracht
idam - Het Nederlandse
ituk 'Cloaca' van scena-
aria Goos wordt dit na-
Londen opgevoerd. Het
iat 28 september in pre-
n het Old Vic Theatre en
ngeveer drie maanden,
rinnaar Kevin Spacey zal
e over het stuk voeren,
ik werd vorige seizoen
lerd door Het Toneel
en was in dat seizoen de
e toneelhit in de Neder-
theaters.
AAN DEN RIJN - Beel-
ïnstenaar Inez Creuwels
omend weekeinde open
wel zaterdag als zondag
tussen 11.00 en 18.00
laar huisadres (Helm-
Alphen aan den Rijn)
euwste schilderijen en
n het najaar exposeert
buiten de deur: bij gale-
ïkj. Pruijsen in War-
vrijdag 23 APRIL 2004
- Tekenaar Dick Bruna
rtfijn eigen museum in
a t. Gemeente en provin-
p lersteunen de totstand-
B[van een Dick Bruna
het kader van het meer-
ii oject Vrede van Utrecht,
de van Utrecht (1713)
013 groots worden her-
n n moet een troef wor
de strijd die Utrecht aan-
in 2013, of uiterlijk
ulturele Hoofdstad van
te worden. De opening
Dick Bruna Huis is,
de gemeente, Europees
een 'eyecatcher'. Tot ver
;a Europa is het werk van
3 en vooral zijn creatie
befaamd. Het museum
2005 open gaan in
irte vleugel van het Cen-
useum.
amsterdam/gpd - Ze kan zich
voorstellen dat mensen ervan
schrikken, maar is daar niet op
uit. De Amsterdamse kunstena
res Joanneke Meester maakte
een minipistool van huid - haar
eigen huid.
Een plastisch chirurg verwijder
de van haar buik een strook
huid van twintig centimeter,
waar zij vervolgens zelf een vle
zen replica van een Beretta-pis-
tool van maakte. Niet om te
shockeren, maar om haar be-
leiden Rieneke Batelaan en In-
grid Heyen vertegenwoordigen
Leiden op het eerste Studenten
Songfestival op 8 mei in het
Griffioentheater van de VU in
Amsterdam. Dat is de uitslag
van de voorronde, die gister
avond in het stampvolle LAK-
theater gehouden werd.
De jury, bestaande uit musical
ster Bill van Dijk en de Leidse
zangers Ferry van Leeuwen en
Lo van Gorp, koos Rieneke Ba
telaan uit als winnares in de ca
tegorie 'eigen nummers'.
'When the Rain stops' heette
haar song, die ze met begelei
ding van piano en gitaar uit
voerde. „Een mooi stemgeluid,
een waanzinnig goed lied en
een sterk volgehouden span
ningsboog," waren volgens de
jury haar sterke punten. Een
leuke uitstraling, een mooie
stem en veel durf waren reden
voor de jury om Ingrid Heyen
in de categorie 'covers' tot win
nares uit te roepen. Ze won met
het nummer 'Constantly Wai
ting' van Pauline Taylor.
Dat het moeilijk was geweest te
bepalen wie de beste was, bleek
toen Bill van Dijk de winnaar
wilde noemen en even in zijn
aantekeningen moest kijken
wie het ook alweer was. Zo had
het een haar gescheeld of de
van oorsprong Philippijnse Nu
Driz was er met de overwinning
in de categorie 'covers' vandoor
gegaan. Hij zong Elton Johns
'Don't let the sun go down on
me' volgens de jury „intens en
met een heel mooie stem."
zorgdheid te uiten over het toe
nemende geweld in de samen
leving.
Zestien hechtingen hield de
kunstenares over aan de in
greep. „De napijn valt ontzet
tend mee," zegt Joanneke
Meester (1966), die op eerste
paasdag onder het mes ging.
„Ik loop al sinds januari met dit
plan rond, heb lang getwijfeld
of ik het wel moest doen." Huid
speelde eerder een rol in haar
werk. Zo maakte ze knuffels van
varkenshuid. „Door mijn zor
gen over het toenemende ge
weld, kwam ik letterlijk dicht op
mijn eigen huid. Ik schrok aan
vankelijk van mijn eigen idee,
maar ik wilde een statement
maken."
Met schaar en naald en draad
vormde Meester haar eigen
huid om tot een pistooltje. Het
kunstwerk staat, om bederf te
voorkomen, op sterk water.
„Het ziet er nu al wel anders uit
dan toen ik het net had ge
maakt. Het is veel witter gewor
den."
Persoonlijke ervaringen met ge
weld heeft ze niet. „Maar men
sen in mijn omgeving wel. Ik
ben van nature een heel opti
mistisch mens, en probeer het
te ontkennen, maar het geweld
komt steeds dichterbij."
Joanneke Meesters pistool zal
te zien zijn op de Kunstvlaai,
die van 8 tot en met 16 mei
wordt gehouden in de Wester
gasfabriek in Amsterdam.
Publiciteitsfoto: GPD
iag/anp - Het voorstel
blieke Omroep om het
B inds Radio Symfonie Or-
iO) en het Radio Kamer-
(RKO) te laten fuseren,
enade gevonden in de
n de Raad voor Cultuur,
kt uit het advies van de
Vjan staatssecretaris Van
in (Cultuur en Media).
vindt een dergelijke
e met flexibele bezetting
lassen bij het bijzonder
ipende repertoire van
ïziek Centrum van de
(MCO). Verder is deze
i gingsvariant het minst
schadelijk voor de podia die ge
bruik maken van het MCO, zo
als Muziekcentrum Vreden-
burg. Staatssecretaris Van der
Laan, die 7,5 miljoen euro wil
bezuinigen, had om het advies
gevraagd. Zelf dacht ze er al aan
het Radio Symfonie Orkest
(RSO) op te heffen omdat dat
het enige zou zijn dat genoeg
opbracht. Zowel dat plan als
het bezuinigingsbedrag op zich
wordt in het advies van de raad
afgeserveerd als 'onverant
woord'. De bewindsvrouw mis
kent volgens de raad de behoef
te aan symfonisch repertoire.
Amstelveen - Achtentwintig kunstenaars van al
lerlei pluimage tonen vanaf 23 april in het Cobra
Museum werken waarin op intrigerende wijze die
ren zijn afgebeeld als een schakel tussen de mens
en de natuur. De afbeeldingen zijn heel verschil
lend. Soms is er sprake van een paradijselijk sa
menzijn van soorten. Soms zien we hybride mon
sters waarbij de kunstenaar de rol lijkt te spelen
van een lukraak knutselende wetenschapper in
zijn laboratorium, zoals in de afbeelding hierboven
van William Wegman: 'Diamonds' uit 1990. De ex-
posoitie 'Bestiae animatae' (Bezielde dieren) is
vanaf morgen te zien, tot en met 29 augustus, in
het Cobra Museum in Amstelveen.
Publiciteitsfoto: Cobra Museum/William Wegman
eo de With
wijk - Noordwijk heeft
,andaag een eigen thea-
ifficiële opening is pas
maand, maar vanavond
et toneel voor het eerst
I. Aan cabaretgezelschap
lok de eer om de eerste
ppen op het podium te
,Nee, dat doe ik", corri-
eatervoorzitter Jos West-
k zal vooraf een inlei-
aatje houden." Aan de
nd van deze voor Noord-
ingrijke gebeurtenis
een rondleiding door
in de Muze.
Het nieuwe Theater in de Muze aan het Wantveld: „Noordwijk mag zich gelukkig prijzen met dit thea
ter." Foto: Dick Hogewoning
nieuwe pand zeker geworden.
Terwijl de laatste likjes verf nog
worden aangebracht en de ge
luidsinstallatie wordt getest,
slalomt Westgeest door de gar
derobe, de foyers en de kleed
kamers naar het heilige der hei
ligen: de theaterzaal. Likkebaar
dend kijkt hij rond en aait hij
het rode pluche van de stoelen.
De zaal telt 345 van zulke zit
plaatsen, waarvan 90 op het
balkon.
De voorzitter karakteriseert
Theater in de Muze als 'een
middelgroot theater'. „Het po
dium is dertien meter breed en
negen meter diep en dat is voor
een theater van deze grootte
behoorlijk fors. Kom er maar
eens op staan; dan kun je het
zelf ervaren."
De Muze heeft een lange voor
geschiedenis. In de jaren zeven
tig en tachtig sloten Royal
(Noordwijk Binnen) en Lido
(Noordwijk aan Zee) als aanbie
ders van theater en film hun
deuren. Cultuurminnend
Noordwijk moest het sindsdien
doen met de verenigingsgebou
wen De Rank en De Kuip, die
de laatste jaren ook niet meer
voldeden aan de eisen van deze
tijd. „Het is een moedig besluit
geweest om die gebouwen te
vervangen door een cultureel
centrum met alle nodige facili
teiten."
Omdat De Muze in de eerste
plaats is bedoeld om de cultu
rele verenigingen weer een fat
soenlijke entourage te bieden
voor hun uitvoeringen, krijgen
zij de eerste keuze uit de agen
da van de theaterzaal. Er blijft
echter voldoende ruimte over
voor jaarlijks 25 k 30 voorstel
lingen van professionele arties
ten. „Uit onderzoek is gebleken
dat er in Noordwijk vooral be
hoefte is aan cabaret, toneel,
muziek en jeugdtheater. Dus
dat gaan we met name pro
grammeren. Daarbij proberen
we ook te denken aan de men
sen die niet het geld hebben
om naar de theaters in Leiden
of Haarlem te reizen."
Een avondje uit is nu ook mo
gelijk in Noordwijk. Restaurants
springen al op de komst van De
Muze in met speciale theater
menu's. Voor wie van verder
weg komt, ligt er een giganti
sche parkeerplaats direct naast
de deur. Vanuit de foyer op de
eerste etage - roestbruine vloer
bedekking, witte hanglampen -
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: De Grote Verleiding, musical
van Gerard Schelvis naar Mariken van
Nieumeghen door het Bonaventura
College. Regie: Yfke de Jong en Gerard
Schelvis. Spel: Joost Kloeg, Astrid Domela
Nieuwenhuis e.v.a. Gezien: 22/4,
Bonaventura College, Leiden. Nog te zien:
23/4, aldaar.
Heel eigentijdse Middeleeuwen
zijn het décor van de Bonaven-
tura-musical naar de Mariken
van Nieumeghen, over het
meisje met Faustiaanse aspira
ties dat in de klauwen van de
duivel valt en hem helpt ande
ren in het ongeluk te storten,
maar uiteindelijk toch gered
wordt. Het stikt er van de hek
sen, hoeren en kwakzalvende
potsenmakers, en dat louche
volk wordt aangevuld met to
neelvolk dat verdacht veel weg
heeft van moderne BN'ers uit
het quiz- en soap-wezen.
De kern van het verhaal bleef
behouden: hoe Moenen Mari
ken weet te verleiden. Hij be
looft haar dat hij haar alles wat
ze wil leren, leren zal.
Centraal staat echter de rotzooi
in de wereld, de troep die de
mensen er van gemaakt heb
ben, al dan niet geïnspireerd
door de helse machten.
Maar de mens komt er in deze
Grote Verleiding wel heel ge
makkelijk van af. De duivel die
het Bona inzet, is namelijk vol
strekt onweerstaanbaar, ook als
hij je niet alle kennis en kundes
van de wereld belooft: Joost
Kloeg heeft zich volledig inge
leefd in Moenen en zet hem
neer als een camperige mani
pulator met de allures van een
circusdirecteur, in wie Willem
Ruijs en Paul de Leeuw samen
komen. Zingen kan hij niet,
maar de manier waarop hij des
alniettemin een carnavalskraker
tot grote hoogte weet te bren
gen is onnavolgbaar. Astrid Do
mela Nieuwenhuis als Mariken
komt een heel eind, maar is uit
eindelijk geen partij voor hem.
Toch zakt De Grote Verleiding,
met alle muziek, wervelende
dans, flitsende lichteffecten en
vooral veel geestige teksten, wel
eens in. Tekstueel heerst er te
vaak grote verwarring en be
denker en regisseur Gerard
Schelvis wilde al te veel andere
Middelnederlandse teksten in
zijn Mariken kwijt.
Het advies dat de Raad voor
Cultuur deze week heeft uitge
bracht aan staatssecretaris Me-
dy van der Laan is bij een aan
tal theater- en muziekgezel
schappen ingeslagen als een
carnavalsschlager in de Mat-
thaus Passion.
Een gerenom
meerd gezel
schap als de
Dogtroep, dat
in binnen- en
buitenland
spectaculaire
voorstellingen
maakt op loca
tie, raakt twee
derde van de
subsidie kwijt.
Het Concertge
bouworkest en
de Nederland
se Opera moe
ten fors inleve
ren. Een toon-
zelschap als
Het Toneel
Speelt, van
Hans Croiset,
krijgt veel
minder dan
gevraagd. En Toneelgroep Am
sterdam en het Nationale To
neel, de twee grootste toneelge
zelschappen van ons land, heb
ben stevige kritiek te verstouwen
Opmerkelijk is dat een nieuwe
aanvraag van Paul Koek en zijn
Veenfabriek (600.000 eurodoor
de raad is gehonoreerd. En nog
opmerkelijker: Leiden krijgt dit
gezelschap zo in de schoot ge
worpen omdat Koek zich graag
in deze stad vestigt. De Leidse
wethouder van cultuur moet de
ze week wel een gat in de lucht
gesprongen zijn, want je wordt
als politicus niet zo vaak in de
gelegenheid gesteld om de 'gol
den goal' te scoren. En als je
weet wat een theatergezelschap
voor een stad doet. het Noord
Nederlands Toneel in Gronin
gen of Oostpool in Arnhem of
Het Vervolg in Maastricht, dan
kan het niet anders of er moet
ten stadhuize een klein feestje
losgebroken zijn.
Kunstenaars, theatermakers en
muzikanten zijn immers bui
tengewoon belangrijk voor een
stad. Ze zorgen voor levendig
heid, voor een woon- en werk
klimaat waarin mensen zich
prettig voelen, voor een aantrek
kelijk vestigingsklimaat voor be
drijven, leveren een bijdrage
aan educatieve processen,
maatschappelijke verbanden en
integratie. Kortom: ze dragen in
belangrijke mate bij aan een
cultureel en economisch kli
maat dat hoort bij een grote
stad.
Economisch heeft Leiden in een
kwart eeuw een grote sprong
voorwaarts gemaakt. Maar ve
len vragen zich af waarom deze
stad nog altijd zo'n schraal cul
tureel klimaat heeft terwijl alle
voorwaarden aanwezig zijn om
Leiden in de top van het klasse
ment van cultuursteden te bren
gen: een historische binnenstad,
een rijke culturele traditie, mu
sea, de universiteit, de oudste
schouwburg van het land. Hoe
is het mogelijk dat een stad die
zoveel kennis en cultuur her
bergt, anno 2004, niet tot grotere
culturele bloei kan komen. Als
Leiden alles in huis heeft om de
stad te laten
bruisen,
waarom staat
het dan toch
nog bekend
als oubollig
en saai.
Waarom heeft
Leiden geen
enkel festival
(op het Caba
retfestival na)
dat de lande
lijke kranten
haalt, geen
theaterevene
ment, beel
dende kunst
of muziekfes
tival dat
voorop loopt
in het Neder
landse cul
tuurland
schap?
Natuurlijk is
er veel verbeterd. Veel culturele,
gebouwen (musea, schouwburg,
Stadsgehoorzaal) hebben de af
gelopen jaren een metamorfose
ondergaan. Maar het cultuur
aanbod is in die tijd gestegen tot
net voldoende, en niet meer dan
dat. De pessimisten onder ons
denken dat het ook nooit wat
kan worden, dat een bloeiend
cultureel leven in Leiden zoiets
is als het leven na de dood: je
moet wel heel wanhopig zijn
om er nog in te geloven.
Dat de gemeente er in gelooft
mag blijken uit de aankoop van
het Scheltemacomplex aan de
Oude Singel, om aldaar een
bruisend cultureel kwartier te
creëren, een cultureel Ikea, zoals
de vertrokken wethouder Pecht-
old het graag noemde. Uitbrei
ding van het Stedelijk Museum
De Lakenhal staat op het pro
gramma, maar het stadsbestuur
wil veel meer: theater, ateliers,
performances en manifestaties,
designshops en een museum
café, een broedplaats maken
voor jonge kunstenaars. De
wens van Paul Koek om zich
met een vers theatergezelschap
in Leiden te vestigen komt dus,
om meer dan één reden, als een
geschenk uit de hemel.
Verbazingwekkend is dan ook
de reactie uit de politiek om
hieraan geen prioriteit toe te
kennen. Of was het gewoon on
nozelheid omdat nog niet be
kend was dat de Raad voor Cul
tuur dit gezelschap met ander
half miljoen ouderwetse Neder
landse guldens wil subsidiëren?
Ik weet het niet, maar ben be
nieuwd wat de cultuurwethou
der doet. Schouwburgdirecteur
Van Mossel zei het al: 'Het goud
ligt op straat in deze stad, maar
je moet het wel oprapen.Heel
simpel. Alleen, als ik het bescha
mende ambitieniveau van de
Leidse politiek zie bekruipt mij
het gevoel dat ze nog te beroerd
zijn om te bukken.
is zelfs de zee te zien. „Noord
wijk mag zich gelukkig prijzen
met dit theater", zegt Jos West
geest dan ook. „Het is de aard
van de Noordwijkers om zo'n
initiatief met scepsis te bekij
ken. Ik ben er echter van over
tuigd dat mensen overstag gaan
als ze eenmaal binnen zijn ge
weest."
Dat Delfts Blok, winnaar van
het Groninger Cabaretfestival in
2001, de eerste voorstelling mag
spelen is min of meer toeval.
Eigenlijk had het nieuwe thea
ter een week geleden al inge
wijd moeten worden met een
Comedy Night. „Die voorstel
ling hebben we moeten ver
schuiven, omdat De Muze vori
ge week nog niet gebruiksklaar
was." Tot eind mei heeft het
theater acht voorstellingen ge
pland met onder meer Stef Bos,
Sjaak Bral, Hakim en The Deep
River Quartet.
„En ook voor het seizoen 2004-
2005 hebben we al interessante
voorstellingen geboekt", aldus
de voorzitter van het theaterbe-
stuur. „We hebben in decem
ber bijvoorbeeld de eerste try-
out van het toneelstuk 'Heme
len' van Carol van Herwijnen
en Alfred van den Heuvel. Ze
repeteren hier eerst een week
en laten dan het resultaat aan
het publiek zien." Westgeest
klopt vol vertrouwen op de
blauwe buitenkant van de thea
terzaal. „Noordwijk krijgt hier
geen spijt van."
Amsterdam/ANP - Theatergezelschap Het Toneel Speelt houdt,
volgens artistiek leider R. Klamer, op te bestaan. Het gezelschap
krijgt van de Raad voor Cultuur een subsidie toebedeeld van
300.000 euro. Dit moet minimaal 500.000 worden wil het gezel
schap blijven bestaan. De groep was de afgelopen jaren verant
woordelijk voor grote theatersuccessen als 'Familie', 'Cloaca', 'Het
licht in de ogen' en 'Een sneeuw" en 'Braambos'. In de cultuurnota
staat datHet Toneel Speelt te weinig kwaliteit zou leveren. „Met
een bezettingsgraad van 95 procent voor 'Cloaca' en de afgelopen
twee jaar drie nominaties voor de NRC Toneelpublieksprijs snijdt
dat argument absoluut geen hout", vindt de artistiek leider.
=3
(advertentie)
Nu GRATIS verkrijgbaar bij
tankstations, kiosken, tabakszaken
en boekhandels bij u in de buurt
