BUITENLAND Amerikanen in Irak kiezen voor overleg ii VS-ambassadeur in Irak kan goed zwijgen - mm Nieuw boek over Bush biedt voer voor oppositie 'Hij stopte me in de kooi om me te beschermen' Vanunu heeft geen spijt Onderhandelingen kans geven Srebrenica was genocide Holocaust herdacht Israël dreigt Hamas in Syrië aan te vallen Tien verdachten gepakt bij invallen Britse politie Proces Dutroux auto's met sieven Riyad 3e Saudische autoritei- ;n gisteren op een en noordoosten van ;tad Riyad twee auto's jsieven gevonden. Dit e werden ook al drie n met meer dan vier icplosieven aangetrof- yee auto's stonden bij nestation. De explo- iren verstopt onder I g groente en fruit. De ïg rschafte verder geen II heden. Vorig jaar wer- ,j rad twee aanslagen lommen gepleegd, 1 mensen omkwamen. S compromis iondwet' 17 Jj De nieuwe Spaanse is >aat mogelijk akkoord »i lorstellen voor de Eu- ondwet. Minister van is idse zaken Moratinos 33 n in een interview lad El Pais dat zijn in jch de nieuwe ■3 irdeling zal accepte- jc s een doorbraak, want i? as een van de grootste p okken. Nu heeft Span- lï rvenredig grote vinger 'i bij het voorbereiden |j iese wetten. dinsdag 20 APRIL 2004 bagdad-najaf/anp-rtr-afp - Amerikaanse militairen in Irak hebben het middel van overleg met de opstandelingen aange grepen om te proberen de span ningen te verminderen. Met lo kale leiders in het soennitische bolwerk Fallujah bereikten zij gisteren een akkoord over onder meer gezamenlijke patrouilles met Iraakse veiligheidstroepen. Ook werden zij het eens over de toegang van gewonden tot zie kenhuizen, het verbranden van doden en amnestie voor dege nen die zware wapens inleveren. De Amerikaanse troepen die zich rond Najaf bevinden, heb ben besloten die sji'ietische heilige stad voorlopig niet bin nen te vallen. Het leger wil eerst onderhandelingen met de radi cale sji'ietische leider Muqtada al-Sadr en diens aanhang een kans geven, alvorens te probe ren hem gewapenderhand op te pakken. De coalitietroepen hadden vorige week aangekon digd al-Sadr dood of levend in handen te willen krijgen. Al-Sadr heeft zijn volgelingen opgeroepen de aanvallen op Spaanse militairen in Irak te staken. Die oproep volgde op het besluit van de nieuwe pre mier José Luis Rodriguez Zapa- tero, de Spaanse troepen zo snel mogelijk terug te trekken uit Irak. De radicale geestelijke riep andere landen met troepen in Irak op, het Spaanse voor beeld te volgen „om het leven van hun militairen te sparen". De nieuwe Spaanse minister van buitenlandse zaken Morati nos ontkende gisteren dat Spanje was gezwicht onder druk van het terrorisme. De te rugtrekking heeft volgens hem uitsluitend te maken met het feit dat in Irak geen massaver nietigingswapens zijn gevon den. Spanje zal zijn 1300 manschap pen in Irak geleidelijk terugha len, wat naar schatting een maand gaat duren. De Ameri kaanse president Bush heeft Zapatero telefonisch laten we ten de Spaanse terugtrekking uit Irak te betreuren. new york/anp-afp-rtr - John Negroponte is gisteren uitgeko zen als eerste Amerikaanse am bassadeur in Irak sinds de om verwerping van het regime van Saddam Hussein. Hij heeft de naam een loyale, efficiënte di plomaat te zijn die in een mum van tijd maximale resultaten weet te bereiken. De handige, zacht sprekende Negroponte komt aan het hoofd te staan van de grootste Amerikaanse ambassade ter wereld, met 3000 man onder zich. Negroponte maakte diploma tiek naam in Vietnam, waar hij collega's in buitenlandse dienst imponeerde door zich de taal eigen te maken. Hij beheerste die zo goed, dat Henry Kissin ger onder president Richard Nixon hem uitkoos om de ge heime onderhandelingen te lei den. Zijn loopbaanverleden bracht hem in problemen toen minis ter van buitenlandse zaken Co lin Powell hem overhaalde am bassadeur bij de Verenigde Na ties te worden. Toen rezen er vragen over zijn rol in Midden- Amerika tijdens het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Negrop onte werd in 1981 ambassadeur in Honduras. De VS leverden toen een controversiële strijd tegen de Sovjetunie in buur land Nicaragua. De steun van toenmalig president Ronald Reagan aan de rebellen die vochten tegen de marxistische Sandinisten bracht hem dicht bij een val als president. Volgens critici was de veeltalige Negroponte nog het best in zwijgen. Zij beschuldigden hem ervan toezicht te hebben ge houden op de bewapening van de Contra-rebellen in Nicara gua, terwijl hij zijn ogen sloot voor de moorden en martelin gen door het militaire regime van Honduras. Toen Powell hem in 2001 over haalde af te zien van een lucra tieve bestuursfunctie bij een grote Amerikaanse uitgeverij en de VN-post te accepteren, kwam dat verhaal weer boven. Tijdens hoorzittingen in de Se naat over zijn nominatie, zei toenmalig senator en huidige presidentskandidaat John Kerry dat Negropontes rol in Midden- Amerika 'grondig onderzocht' moest worden. De aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten voorkwamen echter een politiek gekibbel over zijn nominatie en de Se naat ging enkele dagen later ak koord met zijn benoeming. Bij de Verenigde Naties verte genwoordigde Negroponte de VS in de Veiligheidsraad toen Washington internationale steun kreeg voor de oorlog in Afghanistan. Vorig jaar lukte hem dat niet voor de oorlog in >n geen ig mate [j on - De Amerikaanse 18 illary Clinton heeft J.3 n het vice-president- 53 echtgenote van de '4 ;e Democratische pre- I Clinton voelt er niets 9 ;ich als zogeheten ?2 nate naast de Demo- presidentskandidaat 52 y te scharen. In een met de Amerikaanse [8 iC benadrukte de top- 17 it ze wel een enthou- anger van Kerry is. 2 iz Europa vervuild !o Het milieu in Oost- 33 weliswaar verbeterd, 33 nog veel meer te 16 opees commissaris (milieu) heeft dat ezegd, twaalf dagen e meeste Oost-Euro- en tot de Europese reden. Wallström Oost-Europese rege- n milieu-uitgaven pschroeven tot 2 3 an hun begrotingen. 7 it betreft afval en ver- 7) bben sommige lan- t eel werk te doen. in gedode verminkt j'S Onbekenden hebben 3) it van zondag op 5. het lijk verminkt van se politieman die om 5) kwam bij de zelf- ie van een groep ver- ran de aanslagen van 3J ladiozender Cadena htte gisteren dat het 3^1 'an de 41-jarige Tor- s verbrand. In het 5' 1 de politieman stak 1, g voorwerp, aldus Ca- 3 Ook de grafsteen is 3' ;d. Zeker twee perso- i en bij de grafschennis 1 zijn geweest. v, 'netting bij beschoten 3 1 Palestijnse raket is d! ld ontploft in de jood- 3'! etting Nisanit in het 3''van de Gazastrook. 3, nisten liepen daarbij 3' wondingen op. Eerder s|(was ook al een kolo- 7 |sanit gewond geraakt ketaanval. Radicale in schieten vaker ra- op joodse nederzettin- dorpen en steden net rens in Israël. liren vast eekpartij Twee Amerikaanse 1 zijn gisteren in Duits- geleid in verband met lijke steekpartij bij een ik in Wiesbaden. Daar ondagmorgen vroeg rige Italiaan doodge- 1 drie mannen van 19, ïrnstig verwond. De resteerde na het inci- 23-jarige Amerikaan, ende een 18-jarige sol- nover de militaire po- ij degene was die het en had getrokken. den haag/anp - In Srebrenica is in 1995 wel degelijk genocide (volkenmoord) gepleegd. Dit heeft het Joegoslavië-Tribunaal gisteren voor het eerst vastge steld in een definitief vonnis. Tegelijkertijd werd de straf van de Bosnisch-Servische generaal Radislav Krstic verlaagd van 46 jaar naar 35 jaar. Volgpns de Kamer van Beroep was Krstic geen onderdeel van de 'ge meenschappelijke criminele onderneming' om volken- moord te plegen onder de mos lims van Srebrenica. Ook deelde de generaal de niet de 'genocidale intentie' om de Bosnische moslims geheel of gedeeltelijk uit te roeien, zoals de rechters in eerste aanleg hadden gevonnist. Hij is wel schuldig als 'helper'; Krstic heeft manschappen en materieel ter beschikking ge steld voor de massamoord. Or ganisaties van overlevenden reageerden verheugd op de vaststelling dat er in Srebrenica genocide is gepleegd. Het is de eerste keer dat een internatio naal hof in een definitieve uit spraak constateert dat er ergens in Europa na de Tweede We reldoorlog en de holocaust op nieuw volkenmoord is ge pleegd. Srebrenica was een moslimenclave in oost-Bosnië die door de VN tot 'veilig ge bied' was uitgeroepen. De Ne derlandse VN-soldaten van Dutchbat slaagden er echter niet in de circa 40.000 moslims te beschermen: Op 11 juli 1995 liepen de Bosnische Serviërs Srebrenica onder de voet. In de dagen daarop werden 7000 a 8000 moslims vermoord. oswiECiM - Een deelnemer aan de jaarlijkse mars van het leven loopt met een Israëlische vlag langs de spoorrails bij het voormalige Poolse vernietigingskamp Auschwitz. Ook elders op de wereld werd de Ho locaust herdacht. Precies om 10.00 uur 's morgens heeft heel Israël gisteren twee minuten stilte gehouden voor de zes miljoen joodse slachtoffers van de Holocaust. Foto: AP/Czarek Sokolowski Irak. Negroponte was in con flict gekomen met bijna alle overige diplomaten van de VN, inclusief secretaris-generaal Kofi Annan, die zijn kritiek op de oorlog niet onder stoelen of banken stak. Als ambassadeur van de Ver enigde Staten zal Negroponte de steun van Annan nodig heb ben in Irak, iets meer dan een jaar nadat de Amerikaanse pre sident George Bush de VN-Vei- ligheidsraad heeft gepasseerd. De VN-chef liet zich vorige week niettemin lovend uit over Negroponte. „Hij is een uitste kend vakman, een groot diplo maat en een fantastische am bassadeur hier." tel aviv/anp - Israël heeft ge dreigd de radicale Palestijnse beweging Hamas in Syrië te zullen aanvallen als blijkt dat vanuit Damascus opdrachten worden gegeven voor aansla gen. Dit meldde de krant Haar- etz gisteren. De krant bracht het nieuws na gesproken te hebben met poli tieke en defensie-deskundigen die aan recente beraadslagin gen op hoog niveau hebben deelgenomen. Op dit moment is er geen bewijs dat in Damas cus verblijvende Hamasleiders opdrachten voor aanslagen ge ven aan leden van de organisa tie in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever. Zondag dreigde de Israëlische minister Gideon Ezra (parle mentaire zaken) Palestijnse lei ders in het buitenland te ver moorden. Hij zei dat Khaled Meshaal, de algemeen leider van Hamas die in Damascus zit, hetzelfde lot wacht als de zater dag geliquideerde Abdel Aziz al-Rantissi. Harnas roept ondertussen om wraak voor de dood van al-Ra- tissi. Binnen een maand tijd verloor de beweging twee lei ders en Hamas is tot nu toe niet in staat gebleken om een wraakactie uit te voeren. Daar door vragen waarnemers zich hardop af of Israël slaagt in zijn opzet de verzetsbeweging vleu gellam te maken. „Harnas zal op een gepast moment reage ren. Dit gaat niet om actie en reactie, dit gaat om timing." door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - President Bush misleidt niet alleen het Amerikaanse volk, maar ook zijn veiligheidsadviseur en minister van buitenlandse zaken, schimpt de De mocratische presidentskandidaat John Kerry. Een nieuw boek van journalist Bob Woodward ligt nog niet eens in de boek handel, maar werd door Kerry tijdens een interview met NBC al gebruikt als voorbeeld van het volgens hem falende Irak-beleid van George Bush. Het boek 'Plan of Attack' beschrijft het pad van 16 maanden naar de oorlog in Irak. Bush gaf op 21 november 2001 - nog tij dens de oorlog in Afghanistan en 71 da gen na de terreuraanvallen op New York en Washington - opdracht aan minister Rumsfeld (defensie) om nieuwe plannen te maken voor een mogelijke invasie, zonder zijn adviseur Condoleezza Rice of CIA-directeur Tenet daarin te kermen, aldus Woodward, sinds de Watergate-af faire een gerenommeerd journalist. Bush vroeg Rumsfeld de plannen zo ge heim mogelijk te houden. Later werden ze er natuurlijk wel bij be trokken. Vanaf eind december 2001 werd in het 'oorlogskabinet' (Bush, Che ney, Rumsfeld, Powell, Rice, Tenet) her haaldelijk vergaderd over een mogelijke invasie, maar dat moest geheim blijven voor de buitenwacht. Na een bijeen komst in Crawford met de topmilitair inzake Irak en Afghanistan, generaal Tommy Franks, werd tegen journalisten gezegd dat er over de situatie in Afgha nistan was gesproken, terwijl er voorna melijk van gedachten was gewisseld over de militaire opties voor Irak. Bush wilde niet dat de plannenmakerij naar buiten zou komen, omdat dat de indruk zou wekken dat hij stond te trappelen om weer een oorlog te beginnen. De volledige inhoud van het boek is nog niet beschikbaar, maar de krant Was hington Post, waaraan Woodward is ver bonden als adjunct-hoofdredacteur, is begonnen met voorpublicaties. Het is nog onduidelijk welk effect het boek zal hebben op de discussie over Irak, alhoe wel tegenstanders van Bush er ongetwij feld in zullen grasduinen. Volgens de reconstructie van Woodward heeft president Bush begin januari 2003 de knoop doorgehakt om Irak aan te val len. Onder dreiging van geweld waren de wapeninspecties hervat, maar Bush was ongelukkig over het resultaat. CIA- directeur Tenet had Bush in december verzekerd dat er massavernietigingswa pens waren in Irak, ook al was de presi dent in december niet erg onder de in druk van de eerste, op dat moment nog geheime, presentatie die de CIA had op gesteld. De hele kerstvakantie had Bush last van stress, aldus Woodward, omdat hij dacht dat Saddam Hoessein er weer in leek te slagen de wereld voor het lapje te houden. „Hij kan het internationale systeem weer manipuleren. We zijn niet aan de winnende hand", zo wordt Bush geci teerd. Volgens Woodward was er binnen het Amerikaanse oorlogskabinet enige argwaan over Hans Blix, de leider van de VN-inspecties, die volgens geheime in formatie niet alles deed wat hij zei. Blijven dreigen met geweld zou niet hel pen, aldus Bush, die snel na de jaarwis seling tegen Rice zei: „We zullen oorlog moeten voeren." Sabine Dardenne voor het eerst in acht jaar oog in oog met verkrachter londen/anp-afp - De Britse po litie heeft gisteren in het mid den en noorden van Engeland een reeks invallen gedaan in het kader van de terrorismebe strijding. Daarbij zijn tien per sonen aangehouden. Zij wor den verdacht van betrokken heid bij het plegen of voorbe reiden van terroristische daden of van het aanzetten daartoe. Een woordvoerder vqn de poli tie van de regio Manchester zei verder geen details te kunnen geven over de politieoperatie. Of die nog voortduurt, is niet bekend. De huiszoekingen werden ver richt in de stad Manchester en op niet nader genoemde plaat sen in de West Midlands, Zuid- Yorkshire en Staffordshire. Ge tuigen zeiden dat een van de invallen plaatsvond in een flat die boven een afhaalrestaurant in Upper Brook Street, een be langrijke verkeersader in de buurt van de universiteit van Manchester. Delen van die straat zijn afgesloten. In de bo venwoning woont volgens buurtbewoners sinds ongeveer een jaar een alleenstaande man. Bij een soortgelijke actie arres teerden de Britse veiligheids diensten vorige maand acht Britten van Pakistaanse komaf. Bij huiszoekingen werd toen 500 kilo ammoniumnitraat ge vonden, wat als grondstof voor explosieven kan worden ge bruikt. De politie van Manches ter wil niet zeggen of er verband is tussen die aanhoudingen en de actie gisteren. De grote politieactie in Man chester kwam op de dag dat een radicale islamitische sjeik in een interview zei dat een aanslag in Londen 'onafwend baar' is, omdat verscheidene groeperingen van militante moslims voorbereidingen hier voor treffen. Sjeik Omar Bakri Muhammed deed zijn uitspra ken in een gesprek met het Por tugese blad Publica. door onze correspondente Pascale Thewissen aarlen - „Ik heb één vraag aan Mare Dutroux: waarom heeft hij me niet dood gemaakt?" Sabine Dardenne, het meisje dat 81 dagen zat opgesloten in de kinderkooi van Dutroux, stond gisteren voor het eerst in acht jaar oog in oog met haar verkrachter. Een uur lang deed ze met bevende stem, soms ze nuwachtig giechelend, haar aangrijpende verhaal. Nog steeds verbaasd dat ze het heeft overleefd. Aan het eind van haar getuige nis draaide ze zich naar de be klaagdenbank en keek Dutroux recht in de ogen. Die was voor zijn doen opmerkelijk kort van stof: „Ik geef toe dat ik haar heb misbruikt. Daar neem ik de vol le verantwoordelijkheid voor. Maar ik ben nooit van plan ge weest haar te vermoorden." „Niet echt een bevredigend antwoord", sneerde Sabine. Ook Michelle Martin vond geen genade bij Sabine, op het mo ment van haar ontvoering twaalf jaar oud, nu een frêle jonge vrouw van twintig. „Ik wil zeggen dat het me oneindig spijt. Ik weet dat wat ik heb ge- daan onvergeeflijk is", zei de ex-vrouw van Dutr oux. Sabine schudde haar hoofd. „Nee, ik accepteer uw excuses niet." Tot dat moment hadden beiden uiterlijk onbewogen geluisterd naar de getuigenis van Sabine. Over hoe Dutroux haar op 28 mei 1996 op weg naar school van haar fiets sleurde en in een ijzeren, veel te kleine koffer stopte, om haar ongezien zijn huis in Marcinelle binnen te smokkelen. En hoe hij haar met een zware ketting om haar nek vastbond op bed. „Hij viel me vanaf dag één lastig." Haar indringende relaas werd de moeder van Laetitia Delhez, het meisje dat samen met Sabi ne levend uit de gruwelkelder kon worden gered, te veel. En ook Paul Marchal, de vader van het vermoorde Hasseltse meisje An, kon zijn emoties niet meer de baas. Beiden werden uit voorzorg naar het ziekenhuis gebracht. Volgens zijn advocaat is Marchal oververmoeid. In het begin nerveus, later zelf verzekerd legde Sabine uit hoe De advocaat van Sabine Dardenne staat de pers te woord na haar ge tuigenis voor de rechtbank van Aarlen. Foto: EPA/Michel Krakowski Dutroux haar hersenspoelde. „Hij zei: ik heb je leven gered. Zei dat zijn zogenaamde chef me wilde vermoorden omdat die problemen had gehad met mijn vader, die rijkswachter was. Hij stopte me in de kooi om me te beschermen. Ik zei merci, vond het goed." Sabine geloofde hem, nam het misbruik op de koop toe. In haar dagboek hield ze bij wan neer en hoe Dutroux haar ver krachtte. Nee, ze wist niet dat hij getrouwd was en kinderen had. Behalve hulpje Michel Le- lièvre, die de auto bestuurde waarmee Sabine werd gekid napt, zag ze niemand. „Ik was zijn vrouw, zei hij." Vijf dagen voor haar bevrijding op 15 augustus 1996 kreeg Sabi ne gezelschap van de 13-jarige Laetitia Delhez. Het was haar ontvoering die tot de ontkno ping van het hele drama zou leiden. Sabine: „Ik had om een vriendinnetje gevraagd. Ik had mijn huiswerk gemaakt, mijn boeken gelezen en het hele huis gepoetst Ik verveelde me." Zij werd gek van eenzaamheid, was vaak alleen. Dutroux was veel weg. Hij reisde in die tijd nog geregeld naar Slowakije waar hij ook meisjes oppikte en verkrachtte. „Laetitia vertelde me dat er nog steeds naar me werd gezocht. Ik kon het niet geloven. Had de hoop al opge geven. Toen we werden bevrijd, was ik gek van vreugde. Ik be dankte Dutroux, ik dacht dat hij ons gered had." Anno 2004 probeert ze een zo normaal mogelijk leven te lei den. Iets wat volgens de ge rechtspsychiaters niet altijd even makkelijk is. „Haar intelli gentie en haar vastberadenheid hebben haar erbovenop gehol pen", zeggen die. Ook de advo caat van Marchal prees haar. „Ze belichaamt hoop", zei Paul Quirijnen. jeruzalem/anp - Mordechai Vanunu, die Israëls nucleaire geheimen in 1986 naar buiten bracht en morgen na achttien jaar cel wordt vrijgelaten, heeft geen spijt van zijn daad. „Dit was geen verraad, dit was het informeren van de wereld", al dus Vanunu. Hij deed zijn uitspraken vorige maand tijdens een verhoor in de gevangenis in Ashkelon door een functionaris van het minis terie van defensie en een lid van de Shin Bet, de inlichtin gendienst. Een videoband van het verhoor is doorgespeeld aan de Israëlische media. De 49-jarige Vanunu zegt in het gesprek dat hij met zijn daad de Israëlische nucleaire centrale in Dimona wilde vernietigen 'net zo als zij de Iraakse nucleaire reactor vernietigden'. Dat is een verwijzing paar de Israëlische aanval in 1981 op de Iraakse centr ale in aanbouw. Hij ontkent nog een gevaar te zijn voor Israëls veiligheid en zegt niets van belang meer te kunnen onthullen. „Ik heb twintig jaar gezeten en alles is veranderd. Wetenschap en technologie hebben een enor me vooruitgang geboekt. Alles wat ik gezien heb, lijkt mij nu erg oud." De in Marokko geboren Vanu nu werkte tussen 1976 en 1985 als technicus in de nucleaire re actor in Dimona. Na zijn ont slag vertelde hij zijn verhaal aan The Sunday Times. Israëlische agenten lokten hem naar Rome waarvandaan hij Jiaar Israël werd ontvoerd. Hij is vervolgens tot achttien jaar cel veroordeeld wegens hoogverraad en spionage. Elf jaar bracht hij door in de iso leercel. Deze week komt hij vrij. Zijn bewegingsvrijheid is be perkt. Zo mag hij het land niet verlaten en niet in contact tre den met buitenlanders. De inmiddels tot het christen dom bekeerde Vanunu is van mening dat een joodse staat niet langer nodig is. Volgens hem moet een Palestijnse staat worden gesticht waar ook joden kunnen leven. Vanunu wordt woensdag bui ten de gevangenis opgewacht door enkele honderden vredes activisten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 15