Succes in aanpak
huiselijk geweld
BINNENLAND1
'Gordel van ellende' vereist andere opzet Nederlandse marine
Zelfs onder G-krachten blijft Kuipers glimlachen
Stem André Kuipers klinkt in keuken in Blerigk
Klompen Jan vraagt vergeving
Lichaam vermiste bejaarde vrouw gevonden
KLM-toestel keert terug
naar vliegveld om 'geurtje'
Ongeregeldheden kunnen
Ajax 1 drie punten kosten
sjes mogen
scheuren
Als de nood aan de
ogen busjes van Justi-
angenen vervoeren
:sregels overtreden,
woordelijke directeur
n achteraf of de over-
echt was. Dat heeft
)onner (Justitie) ge-
op vragen van de
ofstra en Griffith. Die
februari aan de bel
.over busjes met het
ustitie, die met zeer
ïeden over de Neder-
gen vliegen, zonder
of sirene te voeren.
net roken-
oor jongeren
(Amsterdam - Studen-
Katholieke Universi-
gen en de Vrije Uni-
i Amsterdam hebben
site ontwikkeld voor
die willen stoppen
i. Het programma
geert als persoonlijke
rvan de stopper. Toe
stoppers moeten het
na downloaden en
nlijst invullen. Op
de gegevens zorgt
r persoonlijke tips,
en ondersteuning.
oorzaak
igbotsing
t - Een avontuurlijke
t gistermiddag op de
a - Tilburg) voor een
sing gezorgd. De Me-
der stak rond 16.15
ilweg ten zuiden van
t (gemeente Breda)
door kwamen een
en en vier personen-
elkaar in botsing.
feur Fortuyn
met politiek
Jans Smolders stopt
met de politiek. Het
e Kamerlid voor de
auffeur van Pim For-
donderdag bij zijn
idreigd. Voor de deur
uis in Tilburg stond
net een wapen, die
lolders moest stoppen
litiek. „Het was de
dat ik in de loop
keek, dat ga ik
je keer doen", aldus
Op 6 mei 2002 ach-
hij Volkert van der G.
diapark in Hilversum,
e Fortuyn had neer-
'et tussen
EU verhard
rg - De Verenigde
en gegevens over Eu-
ihtreizigers niet alleen
iken, maar ook door
derde landen. Daar-
het conflict tussen
ise Unie en de VS over
'van de reizigers te
De VS willen van
sliet alleen naam en
ïummer, maar ook in-
ils creditcardgegevens
i. Het europarlement
erderheid tegen een
iet de VS, zeker als de
1 gegevens met ande-
vvorden gedeeld.
ichuwing
I >p de radio
De nationale virus-
rcert.nl gaat Internet-
1 i met radiobulletins
wen voor gevaarlijke
n veiligheidslekken in
programma's. .Gov-
[t daarover in onder-
te zijn met de makers
^uwe ochtendshow
1 Beelen op 3FM. De
wingen moeten na de
lletins komen, net als
dingen. Het is de be-
n alleen bij ernstige
bulletins via de
irspreiden.
illegalen
mhoog
geldboete voor
s die illegalen inhu-
verhoogd van 900
euro per werknemer.
Igende overtreding
ïogere boete, waar-
icieze hoogte nog on-
Wie daarna nog een
fout gaat, komt voor
Dit voorstel stuurt
etaris Rutte (sociale
ar de Kamer. Ook het
aecteurs wordt uitge-
aantal illegale werk-
Nederland wordt ge-
:o'n 200.000.
eemjongere
rolwassen'
Het CDA wil de leef-
p men meerderjarig
r probleemjongeren
van 18 naar 24 jaar.
ting en jeugdzorg
betrokkene dan lan-
iden. Nu houdt de
ig vaak op als de jon-
ir en dus meerderja-
Het gaat het CDA
zwakbegaafden, pu-
ïgzaam volwassen
jongeren die in de
iverlening zitten.
dinsdag 20 april 2004
den haag/anp - Nederland moet zijn marine
vloot in tweeën knippen om een antwoord te
kunnen geven op de nieuwe dreigingen in de
wereld. De 'gordel van ellende', een brede
geografische strook die ruwweg langs de eve
naar loopt, vereist een andere opzet van de
marine. Dat staat in een gisteren gepubliceer
de studie van de Haagse denktank Clingen-
dael in opdracht van het Nederlandse Mari-
nebouw Cluster (NMC).
In de nieuwe opzet zijn minder fregatten no
dig. Er is, stelt directeur Rob de Wijk van het
centrum strategische studies van het insti
tuut, behoefte aan snelle langeafstandpa-
trouilleschepen, helikopterschepen en kruis
raketten. Het zijn volgens hem de belangrijke
ingrediënten om naast vredesmissies ook
rechtshandhaving en humanitaire hulp op
zee te kimnen uitvoeren.
In de gordel van instabiliteit waar De Wijk in
zijn studie naar verwijst, zitten de belangrijk
ste crisishaarden in de wereld. Daarnaast zijn
in deze strook, die grote delen van Azië, het
Midden Oosten, de bovenste helft van Afrika
en de Cariben omvat, veel chemische en bio
logische wapens voorhanden. Verder komen
er de meeste gevallen van piraterij voor. Voor
het Westen is de gordel onder meer van be
lang wegens de grote olievoorraden.
In de visie van het instituut Clingendael heeft
Nederland voor crisisoperaties schepen nodig
die zwaar geweld kunnen gebruiken. Die
moeten worden uitgerust met kruisraketten
om van grote afstand landdoelen te kunnen
uitschakelen. Daarnaast zijn helikoptersche
pen nodig die acht toestellen kunnen herber
gen om een actie van mariniers of andere mi
litaire eenheden te kunnen ondersteunen.
Voor de strijd tegen piraterij, drugssmokkel,
wapenhandel en grootschalige milieudelicten
zijn fregatten weliswaar efficiënt, maar erg
duur. Voor de prijs van een fregat kunnen
twee patrouilleschepen worden gebouwd vol
gens de laatste stand van de techniek. De
schepen hebben aanzienlijk minder beman
ning nodig en zijn goedkoper in onderhoud.
Het NMC is blij met de uitkomst van de stu
die. De sector wijst erop dat door de huidige
bezuinigingen er pas over tien jaar weer
nieuwbouw plaats kan vinden. Die lange
adempauze is funest voor de kennisstructuur
binnen de branche. Als Nederland een inno
vatieve marinetraditie overeind wil houden,
moet het kabinet op korte termijn inzetten op
een gedeeltelijke vervanging van fregatten en
de twee verouderde bevoorradingsschepen.
Volgens de NMC levert deze aanpak zoveel
bedrijvigheid op, dat samen met de verkoop
van een aantal fregatten de transformatie van
de marine niet veel extra geld hoeft te kosten.
nijmegen/gpd - Een therapie
van amper tien uur is genoeg om
mannen af te helpen van de nei
ging hun vrouw te slaan. Dat
stelt Kairos, een instelling voor
'daderhulp'. Een jaar experimen
teren in Arnhem en Nijmegen
heeft dat uitgewezen.
Mannen leren in de therapie
hun agressie te beteugelen door
zichzelf te dwingen tot een ti
me-out zodra de spanning op
loopt. De procedure, afgekeken
van de sportwereld, helpt hen
zich af te wenden om zo de spi
raal van geweld te doorbreken.
Na zeven bijeenkomsten van
anderhalf uur blijkt vrijwel nie
mand meer in herhaling te val
len. „Zonder behandeling is de
terugval bijna honderd procent
en moet de politie bijna altijd
terug om te bemiddelen bij
nieuwe ruzies", aldus Kairos-
coördinator Nicolle Prevoo.
De resultaten zijn behaald bij
68 personen die hun vrouw of
een ander familielid hadden ge
slagen. Zij hebben de nieuwe
therapie bij wijze van proef on
dergaan. „Maar eentje heeft
zijn vrouw weer mishandeld",
vertelt behandelaar Fred Dijk.
Het succes van de therapie
blijkt uit verklaringen van zowel
de patiënten als hun slachtof
fers. Daarbij plaatst Kairos wel
een kanttekening. Dijk: „Een
kwart weet zich nog onvol
doende te beheersen. Bij hen is
er nog steeds sprake van be
dreigingen of het gooien met
voorwerpen."
Relationeel geweld is de meest
voorkomende vorm van ge
weld. Kairos is de forensische
polikliniek van de Pompestich-
ting, een instelling die delict
plegers met een psychiatrische
stoornis behandelt.
Kairos verzorgt de therapie na
tussenkomst van het openbaar
ministerie (OM). Nieuw is sinds
april 2003 dat als de vrouwen
geen aangifte doen, daders van
huiselijke kring toch met justi
tie te maken krijgen. Daartoe
kan de politie zelfstandig beslis
sen als er voldoende signalen
zijn. Het OM legt de dader de
keuze voor: een rechtszaak, een
schikking - bijvoorbeeld een
boete - of therapie. Vrijwel alle
daders kiezen voor het laatste.
De behandeling heeft volgens
Kairos meer effect dan de ge
bruikelijke vlucht van de vrouw
naai- een Blijf-van-mijn-lijf-
huis. In de meeste gevallen
gaan man en vrouw na verloop
van tijd toch weer bij elkaar wo
nen. „Dat leidt bijna altijd tot
nieuw geweld", aldus Prevoo.
Veel daders laten zich overha
len tot verdere behandeling.
Zo'n 30 procent komt met zijn
vrouw terug voor relatiethera
pie. Paradoxaal genoeg beslui
ten nogal wat stellen uiteinde
lijk uit elkaar te gaan.
maastricht/anp - Burgemeester Leers van
Maastricht en een delegatie van bewoners
van woonwagenkamp Vinkenslag hebben
zich maandagavond optimistisch getoond na
afloop van overleg. De bewoners hebben ge
zegd mee te werken aan het 'normalisatie
proces' dat Leers voor ogen staat. Het nor
malisatieproces houdt in, dat het grootste
kamp van Nederland stukken kleiner wordt.
De bewoners gaan een lijstje opstellen van
mensen die graag willen verhuizen naar een
kleiner kamp. De gemeente zal die verhui
zing versneld mogelijk maken. 'Klompen Jan'
Schneider vroeg Leers namens de kampbe
woners, hen de actie op de A2 afgelopen
woensdag te vergeven. „Het is in een opwel
ling gebeurd", zei hij. „Vergeef hen dat en
laat onze mensen vrij, want hun vrouwen
huilen de hele nacht." Leers zei dat hij hier
buiten staat: „Dat is een zaak voor de rech
ter". De arrestanten worden dinsdag voorge
leid aan de rechter-commissaris in Maas
tricht. Klompen Jan toonde zich na afloop
van het gesprek positief over Leers. „Die
man kwam in ons gesprek eerlijk en oprecht
over. Maar je kunt iemand niet in zijn kop
kijken." Gemeente en bewoners hebben
voor volgende week een nieuwe afspraak
gemaakt. De bewoners hebben afgesproken
dat ze hun huisvuil niet langer langs de rand
van het kamp gooien, maar in containers
stoppen. Klompen Jan heeft daar naar eigen
zeggen bij bedongen, dat er geen politie ach
ter de containers aan rijdt. Maar Leers zei dat
de milieu-inspectie toch een oogje in het zeil
blijft houden. Foto: ANP/Marcel van Hoorn
assen/gpd - Wegwerkers heb
ben bij een afrit in Emmeloord
het lichaam gevonden van een
90-jarige vrouw uit het Drentse
Anloo, die sinds september vo
rig jaar werd vermist. Het li
chaam was in het struikgewas
langs de weg gedumpt. Omdat
het lijk er waarschijnlijk al van
af september lag, vond de poli
tie niet meer dan een skelet.
Met de verdwijningszaak in An
loo in het achterhoofd, lichtte
de recherche de collega's in
Drenthe in over de lugubere
vondst. Na onderzoek werd
vastgesteld dat het om de be
jaarde vrouw ging. Onduidelijk
is nog of zij door een misdrijf
om het leven is gebracht. Haar
57-jarige zoon wordt vandaag
door het rechercheteam op
nieuw aangehouden en aan de
tand gevoeld.
De zoon was in februari al
hoofdverdachte, maar moest bij
gebrek aan bewijs en een li
chaam worden vrijgelaten. Ook
de 37.000 euro die hij bij zijn
aanhouding bij zich had, werd
geschrapt als mogelijk motief
voor moord. Het geld was wel
iswaar in september door hem
van de rekening van zijn moe
der gehaald, maar hij bleek
daarvoor gemachtigd te zijn.
door Coen Polack
düsseldorf - Een KLM-vlieg-
tuig is gisteren vlak na de start
vanaf luchthaven Düsseldorf
teruggekeerd, omdat de ge
zagvoerder een 'rare lucht'
rook. Het toestel was onder
weg naar Amsterdam. Na mel
ding van de problemen werd
een landingsbaan voor het
vliegtuig vrijgemaakt en rukte
de brandweer uit.
Het toestel landde veilig en de
53 inzittenden werden geëva
cueerd. De luchthaven is
twintig minuten gesloten ge
weest. Bij een eerste techni
sche controle is niets ontdekt.
De brandlucht was na de lan
ding alweer verdwenen.
Volgens KLM-woordvoerder
Hugo Baas was de lucht die de
gezagvoerder rook 'plasticach
tig'. Baas: „Je neemt als gezag
voerder het zekere voor het
onzekere, dus hij besloot te
rug te keren. Het kan van alles
zijn geweest. Iets in de vracht
of in de bagage met een sterke
geur. Maar het zou ook kun
nen zijn dat er een wolk met
een hoge concentratie vreemd
ruikende stoffen in de lucht
hing."
De passagiers zijn met een an
dere vlucht alsnog naar Am
sterdam gebracht.
door Martijn Hover
baikonoer/gpd - Glimlachend
van oor tot oor is André Kuipers
maandagochtend om negen
tien minuten over vijf Neder
landse tijd
begonnen
aan zijn
ruimteavon-
tuur. De Ne
derlandse
kosmonaut
en zijn Rus
sische en Amerikaanse collega
bereikten een baan om de aar
de binnen acht minuten na hun
lancering vanaf de ruimtebasis
in de Ruimte
zeist/gpd - De rellen na de wed
strijd Jong Ajax- Jong Feyen-
oord van vorige week donder
dag kunnen Ajax 1 punten kos
ten. Naar verwachting besluit
de aanklager van de KNVB, die
vandaag alle rapporten in zijn
bezit denkt te hebben, op korte
termijn of Ajax in staat van be
schuldiging wordt gesteld.
Komt de aanklager inderdaad
tot de conclusie dat Ajax een en
ander te verwijten is, dan kan
hij besluiten tot een schikkings
voorstel. De strafmaat behelst
een fiks aantal mogelijkheden,
uiteenlopend van een berisping
tot een boete van maximaal
90.750 euro, uitsluiting van de
competitie, aftrek van drie pun
ten en het spelen zonder pu
bliek. Combinaties van deze
straffen zijn ook mogelijk.
In het tuchtreglement van de
KNVB wordt pikant genoeg al
leen maar gesproken van straf
fen die de club kunnen worden
opgelegd. Nergens staat dat het
begrip 'club' ook moet worden
uitgelegd als 'het betreffende
elftal'. KNVB-directeur Kesler
erkent, dat het daarom mogelijk
is dat Ajax 1 gestraft wordt voor
de chaos die na het duel van de
reserves van Ajax en Feyenoord
ontstond.
Kesler: „Er is van alles mogelijk,
maar dat is helemaal aan de
aanklager en misschien daarna
aan de tuchtcommissie wan
neer men niet akkoord gaat met
het schikkingsvoorstel. Maar ik
wil daar niet op vooruit lopen.
We hebben niet voor niets een
onafhankelijke aanklager. Het
enige dat ik wel wil zeggen is,
dat ik als directeur wel heb aan
gedrongen op een snelle proce
dure. Deze kwestie heeft een
enorme impact en heeft zoveel
losgemaakt in de maatschappij,
dat we snel duidelijkheid moe
ten verschaffen."
Reglementair had de KNVB-di-
recteur, eventueel in samen
spraak met de Raad van Toe
zicht, ook zelf meteen kunnen
ingrijpen. Kesler, zelf jurist,
vond dat echter niet gewenst.
„We hebben een apart instituut
binnen de voetbalbond voor de
tuchtrechtspraak, dat moet je
dan ook zijn werk laten doen."
Opvallend genoeg liet ook de
Haagse burgemeester Deetman
gisteren weten dat hij in begin
sel wel iets voelt voor aftrek van
punten bij misdragingen door
supporters. Als de clubs niet
meer inzet tonen om de orde te
handhaven, moeten ze geraakt
worden waar het ze pijn doet,
vindt Deetman. Als clubs zou
den zakken op de ranglijst,
worden ze volgens hem wakker
geschud.
In Amsterdam zijn de eerste
vier arrestanten in verband met
de rellen van donderdagavond
alweer vrijgelaten. De politie
hield het kwartet zondag aan.
De politie zoekt naar ongeveer
veertig betrokkenen bij de on
geregeldheden.
'fi liftl
w
Vogels schrikken van de Sojoez.
Foto: ANP/Olaf Kraak
Baikonoer in Kazachstan
Anderhalf uur daarna mocht
Kuipers zich eindelijk 'kosmo
naut' of 'ruimtevaarder' noe
men, zoals zijn vriendin Helen
Conijn uitlegde. „André heeft
steeds gezegd
dat mensen
hem wel vaak
'kosmonaut'
of 'astronaut'
noemen, maar
dat dat eigen
lijk niet te
recht is. 'Ik ben pas een echte
ruimtevaarder als ik mijn eerste
baan rond de aarde heb vol
tooid', zei hij altijd." Negentig
minuten na de lancering was
het zover.
De lancering vond plaats onder
een stralend blauwe hemel. Het
was niet alleen voor de beman
ning van het Sojoez-ruimte-
vaartuig een indrukwekkende
ervaring. Dat was het ook voor
het talrijke publiek, dat op krap
een kilometer van het lanceer-
platform vanaf een krakkemik
kige tribune het spektakel gade
sloeg.
Nadat de brandstofleidingen
waren losgekoppeld, braakte de
raket een wolk witte rook uit.
Seconden later drong het geluid
van de raketmotoren door tot
de toeschouwers. Het doordrin
gende gebulder gaf het gevoel
dat de broekspijpen om je be
nen wapperden.
De raket verhief zich in de
lucht, aanvankelijk tergend
langzaam. Een pilaar van oog-
André Kuipers zwaait in Baikonoer naar de achterblijvers.
Foto: AP/S. Corvaja
verblindend vuur tilde het
ruimtevaartuig naar de hemel
en maakte een vreemde ontroe
ring los bij de Nederlandse toe
schouwers. Daar ging hij dan,
de Amsterdamse jongen die al
van kindsbeen af droomde van
een reis naar de ruimte. 'Goede
reis, André' prevelde iemand.
Terwijl het brullen van de mo
toren langzaam in kracht af
nam, veranderde de raket bin
nen de kortste keren in een vu
rige punt aan de hemel. Daarna
was nog slechts de condens-
streep zichtbaar die de Sojoez
trok door de hogere luchtlagen.
Acht minuten en vijftig secon
den na de lancering kondigde
een stem uit de luidsprekers in
het Russisch aan dat de drie
kosmonauten de ruimte had
den bereikt en aan hun eerste
baan rond de aaide waren be
gonnen. De tweehonderdtwin
tig kilometer waren afgelegd
met een snelheid die opklom
tot 28 duizend kilometer per
uur.
De komende twee dagen zal de
Sojoez-capsule langzaam ver
der klimmen naar een hoogte
van vierhonderd kilometer,
waar het ruimtestation zich be
vindt.
Ouders, broers en vriendin van
Kuipers hadden zich verzameld
rond een monitor waarop de
bemanning te zien was. Tot
hun verbazing zagen ze hun
dierbare zelfs onder de G-
krachten van de lancering blij
ven glimlachen. „Als ik hem zo
zie op die monitor dan denk ik:
dat is mijn kereltje toch wel",
zei vader Bram Kuipers. Andrés
oudere broer Peter had een
brok in de keel, bekende hij.
Zijn vriendin was blij dat aan
het wachten van haar geliefde
een einde is gekomen: „Zijn
grote droom is eindelijk uitge
komen. Ik voel erg met André
mee, maar het blijft toch wel
erg spannend. Ik zal blij zijn als
hij weer veilig op aarde is terug
gekeerd."
Intussen zou het geen echt Ne
derlands project kunnen zijn,
als er niet een relletje was los
gebarsten. Enkele van de naar
Baikonoer afgereisde onderzoe
kers die verantwoordelijk zijn
voor de wetenschappelijke ex
perimenten die Kuipers aan
boord van de Sojoez en het
ruimtestation gaat verrichten,
toonden zich onaangenaam
verrast door de rekening die ze
van de Europese ruimtevaartor
ganisatie ESA kregen gepresen
teerd: 1500 dollar voor de re
tourvlucht van Moskou naar
Baikonoer.
Flauwekul, reageerden ESA en
Rolf de Groot, voorzitter van de
Stichting Ruimteonderzoek Ne
derland (SRON). „Ze hebben
een budget toegewezen gekre
gen waarin reis- en verblijfkos
ten inbegrepen waren. Maar als
ze kunnen aantonen dat ze met
onverwachte extra kosten zijn
geconfronteerd, kunnen ze die
alsnog declareren."
blerick/gpd - Enkele uren na de
succesvolle lancering van de
Sojoez wist een inwoner van
het Limburgse Blerick gister
morgen al een gesprek op te
vangen tussen de Nederlandse
astronaut André Kuipers en zijn
twee collega's met 'ground con
trol'.
Geluiden uit het heelal galmen
vanuit een scanner door de wo
ning van de 60-jarige Hendrik
Roering in Blerick. „Volgens
mijn berekeningen moet de
ruimtecapsule van André Kui
pers rond deze tijd weer boven
Nederland zweven", zegt Roe
ring. „Misschien kunnen we
hem en zijn collega's nog ho
ren. Ze kunnen elk moment
door de ruis heen breken."
De scannerfreak en ruimtefa
naat is naar eigen zeggen al eer
der getuige geweest van het ra
diocontact tussen de astronau
ten van de Sojoez-capsule en
ground control. „Ik had mijn
scanner op de frequentie
143.6200 van de VHF-radio-
band afgestemd. Vroeger was
dat de radioverbinding tussen
het oude ruimtestation Mir en
het grondstation in Moskou.
Omdat Kuipers in een Russi
sche capsule zit, heb ik mijn
scanner op die oude frequentie
gezet in de hoop dat de Russen
hem gewoon weer gebruiken.
En gistermorgen, om precies
9.05 uur, hoorde ik Russische
stemmen. Omdat mijn antenne
niet zo best is, heb ik maar twee
minuten mee kunnen luisteren.
Ik ga vandaag snel een betere
spriet halen, dan kan ik zeker
tien minuten horen wat er ge
zegd wordt."
Volgens een woordvoerder van
het European Space Research
and Technologie Centre (Estec)
in Noordwijk is het heel goed
mogelijk dat Roering de com
municatie tussen de astronau
ten in de Sojoez-capsule en het
grondstation heeft beluisterd.
„Ook met een gewone huis-,
tuin- en keukenscanner is dat
heel goed te doen, als je de juis
te frequentie weet. En wij hier
bij Estec vinden het prima dat
mensen thuis meeluisteren, als teren, kan de woordvoerder nu
ze maar niet ook op die fre
quentie gaan zenden."
De vraag wanneer de capsule
de komende dagen boven Ne
derland hangt, zodat ook ande
re scannerbezitters kunnen
proberen om even mee te luis-
niet beantwoorden.Alle ex
perts zijn druk doende met de
experimenten die Kuipers in de
ruimte uitvoert. Ze kunnen wel
uitrekenen wanneer de capsule
over Nederland komt, maar ze
hebben er geen tijd voor."
(advertentie)
Heeft elke werknemer het recht
om minder te werken?
verlofwijzer. SZW.nl
Hinl«t*rt. on Social* Zaten