Het grote niets doen op een Turkse Gulet
TOERISME
Theevisite op plantages in Zuid-Korea
Nieuwe kans
Nationaal Park
Oosterschelde
Land waar alles gaat zoals het gaat
teel bij
iboeken
t g van de luchtvaart
pijen, werkt ferry
pij DFDS Seaways
et flexibele prijzen
overtochten vanuit
naar Newcastle in
r ttannië, op nog geen
van de Schotse
fordt bepaald door de
arheid op het mo-
s boeking. Hoe eerder
|)oe groter de beschik-
■hoe lager de prijs.
m tijd bij te zijn kan
iro p p- (enkele reis) al
jcht worden geboekt,
n kan via internet
iseaways.nl) of tele-
55 546 666.
onder de
irnachtzon
s die wel eens iets an-
i dan skiën op de ge-
enten is Riksgransen
Sweden een ideale
plaats op de grens
ivegen maakt het mo-
e langste dag van het
i jolop te skiën. En dat
ion niet ondergaat,
deze plek is de eerste
boven de Poolcirkel.
,eliskiënF sneeuwscoo-
hondensleetochten
i tider de midder-
cun je er werken aan
leid in het kuuroord,
ien in de vrije natuur
jen vuur komt de be
rust temidden van
de zon die weken-
ndergaat.
matie:
ransen.nu.
I. eigen kopen
dse berg
lander deed het al
lar nu heeft ook een
edrijf een berg in
■kocht. Het gaat om
k in Midden-Zweden,
i noorden van Stock-
rhet Belgische be-
0 travel de scepter gaat
rjnd de berg ligt een
bosgebied van zo'n
leest zuidelijke plek
waar je kunt alpine-
dek biedt verder mo-
nvoor langlaufen, ijs-
ïdenslee-tochten en
lotersafari's. Toeris
ten er in huisjes (stu-
hen staan een fit-
met bubbelbad, so-
m binnenbad en Fin-
sr beschikking. Om-
Zweden de berg en
bekend stonden als
lebben de Belgische
emers deze naam
ien. Meer informatie:
ese musea
ernet
iumliefhebbers is het
doenlijk precies bij
welke exposities er
e diverse Europese
zou je net die ene
ïlling kunnen missen,
:en wilde zien. Wie
een bezoekje brengt
;rnetsite www. euro-
iumguide.com is van
erlost.
ift gedetailleerde in-
ver de vaste collecties
e exposities van grote
grote musea in twaalf
anden. Ook handig
veten wanneer je fa-
j ïstenaar waar te zien
bnvragen
woord
iravan wil aanschaf-
6 net veel dingen reke-
en. De internetsite
:.net kan daarbij
m zijn. Op de site
voord gegeven op
wat is de trekkracht
o die voor de caravan
is de beste voortent,
's winters kamperen,
Ook staan er ver-
•p, zodat je iets min
uien achter het stuur
Ie vakantie ook echt
lijft.
VRIJDAG 16 APRIL 2004
in in
id
goed voor lunches en diners, natuurlijk niet voor tienen 's
avonds, die zo uitgebreid zijn dat veel, te veel, weer terug gaat naar
de kombuis.
boord gehaald, ons kwartieren
lang verhaalt. Om ons vervol
gens moeizaam in de zinderen
de hitte door de ruïnes van Cni-
dos te slepen. Waar we lekker
bekkend op de restanten van
het amfitheater van Aphrodite
ons scheepje zien liggen, als
een verzadigde wesp in een
schaaltje grenadine. Oh, wat
een heerlijke baai. Wat staan we
hier nu toch huichelachtige in
teresse te tonen voor Griekse
goden en ander archeologisch
vermaak. Jongens, waar ligt de
'dinky1 die ons terugbrengt
naar de Grandi?
Soms ook gaat de boot voor an
ker in een haventje of nabij een
vissersplaatje. Kan de voorraad
weer worden aangevuld. En
waar ik slenter in de schemer
die maar niet komen wil. Ont
moet een Turk, die op Rijnaken
voer en een tijdje in Arnhem
woonde. Wandel door de straat
met eethuisjes waar personeel
mij gastvrij binnen wil noden.
'Please sir, come inside, we have
a very good price'. Hij heeft ge
lijk, drie euro voor een biefstuk.
Til come back tomorrow, that's
a promise'.
Zegt de man: 'Ik ben Gekke
Gerritniet.'
Da's pas lachen.
En dan die nachtelijke nazit. Op
Handige jongens komen met een
varende ijskar langszij. Altijd
prijs.
het achterdek. Waar we de
maan in slow motion tot in het
zwarte sterrenrijk op zien klim
men. Een goed gesprek met een
goed glas rode Yakut-wijn. Tot
in de late uurtjes. Waarna lich
telijk schommelend van golf
slag en drank te kooi. Dizzy van
alweer Het Grote Niets Doen.
Alsjeblieft, vertel het niet ver
der.
FEITEN CIJFERS
Op nieuwe, maar volgens oude tradities gebouwde, Gulets biedt
Tussock Cruising uit Amersfoort tussen eind april en eind oktober
geheel verzorgde zeilcruises aan in de West-Turkse wateren - Egeï-
sche en Middellandse Zee - rondom Bodrum en Marmaris. Met
ook de mogelijkheid een van de Griekse eilanden Rhodos, Simi of
Kos aan te doen.
De tien zeilboten zijn ingericht voor zes, acht, twaalf, veertien, zes
tien of achttien passagiers. Een schip kan exclusief door een groep
worden gecharterd. Tussock organiseert ook reizen rond een the
ma (o.m. culinair, literair, natuur, beauty health) en heeft elk
jaar een kinderweek. Er zijn elf verschillende zeilroutes en onder
weg zijn mogelijkheden voor diverse excursies, zoals een bezoek
aan en een maaltijd bij een Turkse familie, een jeepsafari (zie apart
stukje), en uiteraard diverse uitstapjes naar archeologisch belang
rijke plekken.
Prijsvoorbeelden: een week (za-za) hoogseizoen (juni-september)
kost 1.100 euro p.p. incl. vlucht van en naar Bodrum, alle maaltij
den en drankjes aan boord, een fooi van zo'n 35 euro per passagier
voor de vierkoppige bemanning en inclusief twee excursies en
twee maaltijden elders.
Meer informatie: Tussock Cruising, Muurhuizen 120-126, 3811
EM, Amersfoort. Tel. 033 4220 055, e-mail info@tussock.nl, website
www.tussockcniising. com.
Don Roelofs van Shilla Travel. Foto: Joram Verspaget
Tripitaka Koreana, achthonderd jaar oude tekstpanelen.
door Gerard Chel
Wegens succes geprolongeerd: thee-
reizen naar Zuid-Korea. Naar de plan
tages van Boseong om precies te zijn.
En een nieuwe 15-daagse trip die de
reiziger naar het eilandje Sunyoo, de
bamboobossen van Damyang en de
eeuwenoude boeddhistische tekstpa
nelen Tripitaka Koreana brengt.
Touroperator Shilla Travel meent ze
ker te weten een bescheiden gat in de
roerige reismarkt te hebben ontdekt:
Zuid-Korea. Oprichter/eigenaar Don
Roelofs, als 2-jarige uit Korea geadop
teerd, opgegroeid in Enschede en nu
kantoor houdend in Utrecht, verbaast
zich erover dat dit Aziatische land als
toeristische bestemming zo onbekend
is. Roelofs organiseerde een paar jaar
geleden een familietripje naar zijn ge
boorteland en was verrast door de vele
'oh's en ah's'. „Ze vonden het een ont
zettend mooi land en hadden niet ge
dacht dat het zo veelzijdig was."
Dat zette hem aan het denken en net
na de aanslag in New York organiseer
de hij zijn eerste rondreis. „Een slecht
gesternte, ja, maar ik heb er nooit wak
ker van gelegen. Ik zeg altijd dat na
een slechte periode ook een goede
volgt." Die goede tijden klopten vorig
jaar reeds op zijn deur, want ondanks
het faillissement van een partner, ver
zorgde Roelofs tien rondreizen met
zo'n 110 deelnemers. Voor dit jaar
staan dertien rondreizen op het pro
gramma en rekent Shilla op het dub
bele aantal reizigers. „Het land heeft
qua natuur, kunst, cultuur en tradities
zo veel te bieden, dat ik het echt als
een groeibestemming zie."
Trots is Roelofs op een nieuwe 15-
daagse rondreis: the Hermit Kingdom,
waarbij onder meer een bezoek wordt
gebracht aan de afgelegen tempel
Haeinsa. Eeuwenoud en bijna nog ge
heel in oorspronkelijke staat. Maar het
complex is met name beroemd vanwe
ge de Tripitaka Koreana, op 81.340
houten panelen gekerfde boeddhisti
sche teksten die teruggaan tot 1236. Ze
worden gezien als een van de grootste
meesterwerken uit het boeddhisme.
Gevraagd naar de 'kracht' van Shilla
zegt Roelofs:Alles zelf doen! Wij be
steden niks uit aan een reisorganisator
ter plekke. Alle bestemmingen bezoek
ik zelf, ik maak alle afspraken, sluit zelf
de contracten, zoek de excursies uit.
Daar zit niemand tussen, ik word niet
bedrogen en het scheelt ook in de
prijs." Tweede pijler van Shilla, pro
moot Roelofs. „Je ziet reizen voorbij
komen van zo'n 3.000 euro, onze van-
afprijs ligt op de helft, dus uitzonder
lijk duur is het niet." Het scheelt na
tuurlijk dat Roelofs, 31 jaar oud, zijn
geboorteland op zijn duimpje kent. Hij
heeft ondertussen zijn biologische
moeder en zuster teruggevonden,
waar hij, als hij in Korea is, logeert.
Derde 'sterke kant' is de flexibiliteit.
Alhoewel Shilla alleen groepsreizen or
ganiseert, houdt Roelofs zo veel moge
lijk rekening met persoonlijke wensen.
„Het verblijf staat uiteraard vast en in
principe bieden wij elke dag iets aan,
maar iedereen is vrij om ter plekke zelf
op pad te gaan. Een Nederlander wil
dat, is geen Amerikaan of Japanner die
elk uur wil worden beziggehouden."
Shilla Travel is nog geen lid van de
Stichting Garantiefonds Reisgelden
(SGR), maar de aanvraag loopt „Ik
vind het belangrijk dat de klant wordt
beschermd." De grootte van het reis
gezelschap is minimaal zes en maxi
maal 22. Behalve 15-daagse rondrei
zen heeft Shilla ook 22-daagse trips
(vanaf 2.075 euro) in het pakket.
Adoptiekinderen kunnen in een be
paalde regio op zoek "gaan naar hun
ouders en in hoofdstad Seoul kan het
centrale kindertehuis worden bezocht.
„Op iedere reis worden wel families
herenigd. Best emotioneel, soms."
Shilla Travel, 030 2717 692, e-mail in-
fo@shilla.nl, www.shilla.nl.
Het Nationaal Park Ooster
schelde (NPO) wil het bezoe
kerscentrum in het Topshuis
op Neeltje Jans vestigen.
Daar is door het vertrek van
attractiepark Waterland
ruimte vrijgekomen.
Voorzitter J. Lilipaly van het
NPO noemt het Topshuis -
het bedieningsgebouw van
de stormvloedkering Ooster
schelde - een 'kansrijke op
tie'. Wanneer het een beetje
meezit, kunnen de eerste be
zoekers in de loop van vol
gend jaar ontvangen wor
den.
Met dit plan komt een wens
uit vestiging van het bezoe
kerscentrum op Neeltje Jans,
een plek waar het Ooster
schelde-gevoel volgens Lili
paly het allerbeste te beleven
is. Door de huisvesting in het
Topshuis kan het centrum
van het nationaal park bo
vendien een eigen jpzicht
en uitstraling' krijgfe en
treedt geen vermenging
en/of verwarring op met het
attractiepark Waterland. Lili
paly vindt die 'eigen identi
teit' erg belangrijk. „We kun
nen onze boodschap bren
gen zoals we dat zelf willen."
Als de keus voor het Tops
huis doorgaat, kunnen de
bezoekers vanaf de derde
verdieping en vanaf het dak
in elk geval de reserve-pijler
van de stormvloedkering
zien. Daar moest in eerste
aanleg het bezoekerscen
trum in komen (in combina
tie met een landpaviljoen),
maar dat plan bleek te duur.
Soms zijn vakanties zo schaam
teloos lui en lekker, datje het
nauwelijks aan iemand durft te
vertellen. Maar ach, aan de an
dere kant, wat is er tegen het ul
tieme niets doen en verwend
worden? Bij voorbeeld aan boord
van een houten Gulet, zeilend
over Turkse wateren.
door Gerard Chel
Nee, dan de siësta. Terwijl Gu
let Grandi zich schuimend een
weeg baant naar de volgende
baai, sluit ik de ogen. Een kwar
tiertje? Halfuurtje? You want
tea, sir? Daarna een lastige keu
ze: Zonnebadend lezen of le
zend zonnebaden? Onderwijl
puft een ijsbootje langszij. Altijd
prijs.
Kok Sekan heeft een complete
groentewinkel aan boord ge
smokkeld en kennelijk ook er
gens een slagerij leeggeroofd.
Goed voor lunches en diners,
natuurlijk niet voor tienen 's
avonds, die zo uitgebreid zijn
dat veel, te veel, weer terug gaat
naar de kombuis. Niettemin
smaken de gevulde paprika's
biber dolmasi, de Tsjerkessi-
sche kip erkez tavugu, de stoof
schotels gtive en paa en de toet
jes baklava mij zo voortreffelijk
dat ik vrees dat dit niet goed
gaat. Gaat dit zeven dagen zo
door? Ja, dat gaat zeven dagen
zo door. Ik kom kilo's aan, zo
vrees ik zeker te weten - uitein
delijk valt dat gelukkig reuze
mee.
Ledigheid
Het geweten knaagt al op de
eerste dag. Het fronst de wenk
brauwen nog licht op dag twee,
maar staakt alle verzet reeds op
dag drie. Langzaam dringt het
tot mij door. Aan boord van de
houten blauwbruine Grandi
verschieten de dagen schaam
teloos in verplichte ledigheid.
Natuurlijk, we spelen het spel
letje mee en iedereen veinst op
rechte belangstelling voor de
Griekse oudheid en het rijke
Turkse verleden, waar de ons
omringende kuststrook zo over
vloedig van getuigt en waarover
een gids, speciaal daarvoor aan
Kosunu staat er op het dak van
de 47 jaar oude Jeep. De zegen
van Allah. Hulp van bovenaf
voor de aftandse Willy die ons
deze dag door de binnenlanden
van Turkije moet loodsen. Eige
naar, monteur, houthandelaar,
chauffeur en gids Hasan staat
er lachend naast. Het dash
board heeft twee metertjes,
waarvan een in functie en ver
der valt er niets te beschrijven
aan dit post-oorlogse vehikel
omdat er niets meer is om te
beschrijven. Hij staat op goede
bandjes, grapt nog wel iemand.
Zonder APK brengt deze Willy
ons pechloos overal waar we
wezen willen. Over onverharde
wegen in de heuvelen tussen
Mazi en Bodrum aan de baai
van Gökova. In afgelegen dorpjes waar slechts zelden een toerist
zich laat zien. Zoals in Koca Sarin, waar op het erf van de familie
Sert op een houtvuurtje meegebrachte hamburgers worden ge
roosterd. De familie offreert vers brood en olijven, in ruil waarvoor
zij gekoelde alcoholische dranken krijgen.
Hasan, glunderend naast zijn 47-jaar oude Willy.
Verder met de Jeep naar de
brandwacht op een van de kale
heuveltoppen, met onderweg
een stop en een praatje, nou ja
praatje, met een even vriende
lijke als tandeloze geitenhoe
der. Ook het contact met die
Moorse landschildpad in de
droge berm vlot niet erg, zelfs
het verse blaadje groen wil hij
niet aannemen.
Appelthee of Turkse koffie op
een veranda van een thee- en
koffiehuis in Yaliiftlik, waar
grijsbesnorde oude mannen al
eeuwenlang hun rummycub
spelen. Terwijl iets verderop de
vrouwen zwoegen op het land,
en dochters op de binnenplaats
het weefgetouw bedienen. Niet
alle rechten zijn gelijk.
Na afloop van de stoffige safari wacht een schuimende, maar oh
zo verkwikkende, massage in het Turks badhuis in Bodrum. Waar
na een koud biertje. Dit Turkije is geen land van bloed, zweet en
tranen, dit is het land waar alles gaat zoals het gaat. Eergisteren,
gisteren, vandaag, morgen en overmorgen. Totdat Allah roept.
's Ochtends ratelt het anker als
een valse wekker naar boven,
maar wakker was ik toch al. Als
eerste aan dek. In zwembroek,
T-shirt, op blote voeten de gang
door, trap op, langs stuurhut en
kombuis. Als eerste? Scheeps-
maat Hakan staat mij al grijn
zend op te wachten.
Good morning, sir, did you
sleep well?
Yes, Hakan, and you?
'Fine sir, would you like tea or
coffee?
Nee, eerst een duik in dat water
in die onberispelijk gladde baai.
Trappetje af en plons. Waterlo
pen rond de boot, je doet maffe
dingen om fit te blijven. Maar,
godallemachtig, wat is het wa
ter koud. Zelfs de lauwe douche
later in de hut voelt heet. De
avond tevoren. Laat, te laat, pas
aan boord gegaan. Alwaar de
bemanning ons ontving met
champagne en de eerste van
een reeks overvloedige maaltij
den.
In korte broek en blouse aan
het ontbijt, nog net geen
brunchtijd. Op het achterdek,
waar de zon al steekt. Of de lui
fel niet uitgetrokken kan wor
den. Maar natuurlijk. Da's be
ter. 'n Sapje, koffie, thee. Fruit,
vruchten, kaas en eieren.
Worst, tomaten en komkom
mers. Jam en honing. Geen idee
wanneer ik op moet houden.
'More coffee, sir? You want ano
ther egg?' Gaat dat een week zo
door? Ja, dat gaat een week zo
door.
Zeilen met windkracht zeven of
acht. Ik word al zeeziek bij het
Ik drijf op m'n rug in het zoute
water, kijk tegen kale, steile
Anatolische bergwanden om
hoog. Zie de vissen om mij
heen en daar beneden, een
kreeft misschien? Ik dwing mij
tot een rondje borstcrawl. Je
doet gekke dingen om fit te blij
ven. Even later op het zonne
dek, ogen dicht, armen onder
het hoofd, ijlen de gedachten
weg naar nergensland. Als plots
de scheepsbel belt. 'Lunch is
ready'. Geen idee van tijd. Twee
uur? Drie uur? 'What would you
like to drink, sir'. Rode wijn, de
witte variant, rosé, bier, fris.
Wat zal ik nu eens nemen?
Bodrum, de thuishaven van de Gulets van Tussock. Foto's: GPD
zien van een loopplank, dus
draag ik speciale polsbandjes,
aan allebei de polsen anders
helpt het niet, en slik een uur
voor vertrek zo'n cinnarizine-
tablet.
De eerste dag, wanneer ik stom
genoeg op de slingerende
schuit naar het vooronder wag
gel, helpen de kunstgrepen niet
echt, maar gedurende de rest
van de week heb ik nergens last
meer van. En dat terwijl onze
Gulet toch menigmaal zo
schuin de anderhalf meter hoge
golven doorklieft, dat het water
vrijelijk over het gangboord
stroomt, Hakan als een bezete
ne alle patrijspoorten net op
tijd weet af te sluiten, en ik mij
aan los bungelende touwtjes en
zonnematrassen vast moet
houden om niet van boord te
glijden. Pas als de boot weer in
rustiger vaarwater is gekomen,
voel je, zonder wind, de kracht
van de zon. Een kwartier houd
je het vol. Hooguit.
Nergensland
Een nieuwe baai. 'Jongens en
meisjes', roept onze Turkse ka
pitein Ali, 'it's swimming time'.
Zwembril, snorkel, flippers.
Trappetje af, plons in het water.
Zo helder, zo blauw, zo rustig.
