Een meisje dat graag liedjes zingt KUNST CULTUUR Josefine wint met 'paardenstaarthaar' verschil voorleeswedstrijd M k Alex schittert in eigen snelkookpan R9 Katie Melua gaat als een olievlek over de wereld ge rel joeken ïruidvat J Geslaagd volkstoneel met klakkende hakken Jaloers makend jennen in Private Lives donderdag 15 APRIL 2004 [AP/Mark J. Terrill jpncert 5-superster Us- I5 juli een extra pt Rotterdamse erste concert op 21 Verkocht. De kaart- j)r het extra optre- jag begonnen. i>g ubens hsthistorica Saskia jde long houdt april een dialezing rk van de schilder [ubens. De reden is |enteel in Antwerpen positie aan Rubens d. De lezing in de het K&O-gebouw ).00 uur. et voor «nderen Twee vliegen in ir bezoekers aan de iet op zaterdag 17 jodium Join te )e bezoekers krij- 1.30 uur een avond indersteunen itichting Banuba- iting helpt straat- loemenië. De be- geopend met thea- ïg 'Peer Gynt'. Na betreden nog vijf imponeren tiekschooi -eschiedenis ingaan e Mozart? Muziek- ■n en Omstreken terdag 24 april en mei in Leiden :omponeren. Onder docent Huub de ïen deelnemers een t naar keuze ver drie beste compo- n op 6 juni uitge- itreet Fable, een in Huub de Vriend, siskennis is vereist door Alette Snijders leiden - Zo voorlezen dat het publiek helemaal opgaat in het verhaal. Over die gave beschik ken tien deelnemers aan de fi nale van de elfde Nationale Voorleeswedstrijd in Leiden. Gistermiddag streden de scho lieren om de titel van beste voorlezer van Zuid-Holland. De 11-jarige Josefine van Pelt van de Margrietschool uit Leid- schendam kwam als beste uit de bus. Zij mag namens de pro vincie op 26 mei strijden om de landelijke titel in muziekcen trum Vredenburg in Utrecht. Alle deelnemers hebben een schare supporters meegeno men. „Citroen, citroen, citroen. Sophie wordt kampioen", schreeuwen fans van Sophie Broekhoven uit Dordrecht. „Hup Bart, kom op", roepen kinderen van basisschool De Regenboog uit Woudhoek als aanmoediging voor Bart Mar kus. De meegereisde supporters proberen elkaar te overschreeu wen. Ondertussen zitten de voorlezers nagelbijtend in een andere kamer zich voor te be reiden op hun optreden. ProBiblio, de organisatie die de wedstrijd heeft georganiseerd, probeert van de wedstrijd een waar spektakel te maken. „Om dat we het zo groots aanpak ken, hebben we nu veel ruimte om er echt wat leuks van te ma ken", klinkt Theo de Ruiter van Probiblio. Maar het belangrijk ste doel van ProBiblio is de jeugd meer aan het lezen te krijgen. „We willen scholieren stimuleren een boek te lenen bij de bibliotheek." Theater groep Samba Salad maakt een echte show van de wedstrijd. De groep praat de optredens aan elkaar. Ook probeert de groep de zenuwen bij de deel nemers weg te nemen. Om de beurt nemen de kinde ren plaats op zebrabank op het podium. Hoewel ze middenin de spotlights zitten, vloeien alle zinnen zonder hakkelen uit hun mond. Allemaal schijngedrag, volgens Michela Puliti uit Sas- senheim. De 12-jarige scholiere van basisschool De Springplank zegt 'verschrikkelijk zenuwach tig' te zijn geweest. Ze is niet heel zeker over haar prestatie. „Ik ben al blij dat ik zover geko men ben." De taak om de beste voorlezer uit Zuid-Holland te kiezen is aan de driekoppige jury, be staande uit schrijfster Vivian den Hollander, acteur Michel Kerbosch en Wiebrand Dijkstra, lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland. Wanneer al le tien de deelnemers zijn ge weest, beraadt de jury zich in een aparte kamer. Eerst verze kert Kerbosch het publiek dat hij het niveau van de scholieren heel hoog vindt. „Ik weet dat el ke jury altijd zegt dat iedereen heel goed was, maar ik meen het echt." Dijkstra zegt dat hij de wed strijd van ProBiblia enorm waardeert. „Ik vind het knap dat deze kinderen nog een boek pakken in deze tijd van televisie en computers." Volgens Dijk stra bevordert de Nationale Voorleeswedstrijd het lezen bij kinderen. „In totaal hebben on geveer 12.000 kinderen uit Zuid-Holland meegedaan aan de wedstrijd. Dat is echt gewei- dig." Opvallend is dat tussen de tien deelnemers maar twee jongens zitten. Volgens Vivian den Hol lander komt dat doordat meis jes 'meer lef hebben. „Meiden durven eerder een podium te betreden. Ook lezen meisjes he laas meer dan jongens van hun leeftijd", constateert ze. Bij de prijsuitreiking benadrukt de jury dat de kandidaten best trots op zichzelf mogen zijn. Zij zijn immers vier rondes door gekomen. Bart Markus is als derde geëindigd. Sigrid ten Na pel is met haar tweede prijs de één na beste voorlezer van Zuid-Holland. Net als winnares Josefine las zij een stuk voor uit een boek van schrijfster Joke van Leeuwen. Volgens jurylid Dijkstra zat maar 'een paarden staarthaar' verschil tussen de meiden. Glunderend nemen al le finalisten van de jury een boek in ontvangst. Maar Josefi ne glundert het meest. iPD - Er begint zich el te ontwikkelen in rereld nu drogisterij- 'at heeft aangekon- :en boeken te gaan laar ook nog eens :lf boeken uit te Boekblad, het blad lerlandse boekhan- lecretaris Ari Doeser riandse Boekverko- (NBb) deze week aanleggen van een van uitgeverijen die hun auteurs met :ee te laten gaan. ;mt de exclusieve die A-auteurs als Royen en Herman is met Kruidvat heb- oten 'verwerpelijk', uitgeverijen Vassalluc- m|er daaraan meewer- Doeser reden om bi Bmen in de rubriek i lsonvriendelijk': °le gaan een zwarte J^gen.' Doeser voor- ^ze uitgeverijen on- de rekening gepre zen. ptipt hij dat ook de au- ti beseffen dat hun sspr Kruidvat niet net to zijn de boekhandels uitgever een auteur lebben nadat de au- ;l< leppende werk heeft rtpere auteur is in de van de boekhandel in gegroeid.' Volgens i de verloochening rsprong niet zonder ijven. door Sandra Put Amsterdam - Engeland viel nog geen halfjaar geleden als een blok voor de 19-jarige Katie Me lua. Nu is Europa aan de beurt om te worden besmet met de jazzy, bluesy popklanken van een zeer getalenteerde zangeres en liedjesschrijver, die moeite heeft met luxe en dat ze de nieuwe Norah Jones wordt genoemd. Het schrijven van haar eigen muziek en teksten op de gitaar en het zingen ervan werd pas een kleine twee jaar geleden be langrijk in het leven van Katie Melua. Daarvoor was zingen 'gewoon een hobby' geweest. Maar op haar zeventiende be sloot ze toch naar de British School for Performing Arts in Londen te gaan. Omdat ze toch meer wilde leren over muziek. Daar maakte ze kennis met de gitaar en al snel kwam ze er achter dat er maar één instru ment op de wereld is waarmee heel mooie nummers kunnen worden gemaakt. Ze produ ceerde zelfs zulke mooie num mers dat ze indruk wist te ma ken op liedjesschrijver en pro ducer Mike Batt, bekend van 'Lady of the dawn' uit 1979 en zijn samenwerking met Andrew Lloyd Webber. Het resulteerde in het debuutalbum 'Call of the search', dat in november in het Verenigd Koninkrijk verscheen en sinds enkele weken in de Nederlandse winkels ligt. Meer dan 350.000 stuks gingen in En geland over de toonbank, plati na dus. Op haar negentiende kan Katie Melua zich - met een platencontract van twee mil joen Engelse pond op zak voor het maken van vijf albums - nu al een van de grootste Britse sterren noemen. „Dat mijn album op nummer één kwam is echt niet te gelo ven", zegt Melua. „Het is nooit mijn bedoeling geweest om be kend te worden. Wat ik wel wil de, is dat mensen mijn muziek zouden horen." En dat is precies wat er mo menteel gebeurt. Haar muziek verspreidt zich als een olievlek over de wereld. In Engeland kent iedereen inmiddels haar popmuziek doordrenkt met blues- en jazzklanken en nog geen half jaar na haar lancering is Katie Melua op promotietour in Europa. Terwijl ze een kopje thee drinkt in een kamer van het vijfsterrenhotel The Grand in Amsterdam verklapt ze dat ze het soms allemaal een beetje té vindt. „Blijkbaar hoort dit er allemaal bij", zegt ze. Ze heeft moeite met de luxe en de ster renbehandeling en gedraagt zich gewoon als een negentien jarige. Toch is zij anders, denkt ze. Geboren in Georgië, een re publiek in de Kaukasus en een Katie Melua: „Wanneer een liedje voor mij goed is? Als ik het kan spelen op de gitaar." Foto: GPD/PR voormalige republiek van de Sovjet-Unie, was ze ook wel an ders gewend. Ondanks dat ze op haar achtste naar Belfast verhuisde zit 'het zuinige van de Georgiërs', zoals ze het zelf noemt, er nog steeds in. „Ik heb al moeite om vijftien pond uit geven aan een paar schoenen. f liter recensie van Teylingen iaga van Alex d'Electrique. alderon de la Barca, Witold Ko van den Bosch. Regie: sch. Gezien: 9/4, Haarlem. 111(16/4, Parktheater, Alphen 29/4, Leidse Schouwburg, li....... I ligt al twintig a, ongeveer sinds ze Mickey baarde. De t zijn leven lang op- chter gaas in een kruipruimte, en J ook geen deel aan vader Sjon speelt de rol van God in het universum dat hij zelf gecreëerd heeft. Moeder raakte niet door de be valling in coma, hij heeft haar erin geslagen. Nu wordt ze wak ker en moeten de verhoudingen opnieuw bepaald worden. Voor de zoon is de (buiten)wereld nieuw, de wereld van moeder heeft een groot gat en vader moet zijn hoogstpersoonlijke wereldbeeld opnieuw verdedi gen. Het uitgangspunt van de nieu we voorstelling van Alex d'Elec trique is dramatisch handig ge kozen. Drie werelden die fysiek en psychologisch botsen, daar kun je de Alexen wel in loslaten. Theater maak je in een snel kookpan, volgens de groep. Sjon heeft zijn zoon opgesloten omdat hij door de extreem be roerde stand van de sterren wist dat Mickey een monster zou worden, een beest dat hij weg moest houden uit de we reld. Intussen behandelt Sjon hem zo wreed, dat Mickey wel een gevaar voor de wereld móest worden, ook zonder ster- Schrijver en oerAlex Ko van den Bosch geeft de strijd tussen va der en zoon klassieke dimen sies. Ook Oidipous is ver van de wereld opgevoed, omdat hij volgens een voorspelling een bedreiging voor zijn vader zou worden. Er zijn veel van dat soort verhalen (ook Sneeuwwit je heeft het motief). Van den Bosch baseerde zijn toneeltekst voor een deel op 'Het leven is een droom' (1635) van Calder- on de la Barca, waarin een va der zijn oudste zoon opsluit in een duister kasteel. Verwijzin gen naar de schepping comple teren de stamppot van hoge en lage cultuur, van filosofie en idioterie, die je Van den Bosch wel kan laten klaarmaken. Sjon wil de schepping persoonlijk ongedaan maken, maar zijn ontketende zoon is hem voor. Moeder kreeg namelijk het visi oen dat de zoon op zou staan om het volk door de woestijn te leiden. Groot, sterk en niet ge hinderd door normen en waar den richt hij de slachtpartij aan die zijn vader zich had voorge nomen. Omdat ik weet dat dat bedrag een hoop geld is voor iemand die in Georgië woont." Dat ze naar de British School for Performing Arts ging is ook te danken aan haar afkomst, zegt ze. „We zijn naar Engeland geëmigreerd omdat mijn vader hier als hartchirurg aan het werk kon. Hij verdiende beter dan in Georgië, maar als bui tenlander toch nog steeds niet veel. De British School is een gratis opleiding. En ik was geïn teresseerd in muziek, dus de keus was snel gemaakt." De gitaar noemt ze 'een pracht- instrument'. „Het is puur. Ik weet dat ik geen geweldige gita rist ben", vertelt ze bescheiden, „maar ik houd er wel van. Ik ben gitaar gaan spelen doordat ik tijdens mijn opleiding naar oudere muziek ging luisteren, The Beatles, Joni Mitchell, Bob Dylan, Eva Cassidy. Dat zijn pas echte artiesten. Die zijn groot geworden omdat ze goed zijn in het maken van muziek en in het spelen ervan." Vooral de zangeres, gitariste en liedjesschrijver Eva Cassidy maakte grote indruk op haar. „Ze had zo'n enorm mooie stem. Die kon door een simpele klankverandering ineens heel anders klinken. Op een gegeven moment zei ik tegen vrienden: 'Kom we gaan naar een concert van Eva Cassidy'. Toen bleek ze overleden te zijn." Melua schrok daar zo van dat ze een nummer schreef voor Cassidy, die in 1996 op 33-jari- ge leeftijd overleed aan botkan- ker. 'Faraway voice' was ook het nummer dat ze liet horen aan Mike Batt. „Mike hield een auditie bij ons op school. Hij was op zoek naar een jazz-zan- geres voor een bepaald project. Ik wilde dat niet, maar ik zag het wel als een mogelijkheid om iemand die verstand heeft van muziek, eens kritisch naar mijn werk te laten kijken." Die ontmoeting groeide uit tot iets veel groters. Batt schreef een aantal nummers voor Katie en samen met een paar covers en twee liedjes van de hand van Melua, werd al snel 'Call of the search' uitgebracht. „Faraway voice' is voor mij het meest per soonlijke nummer", vertelt ze. „Het gaat over mij en hoe ik me voelde toen ik er achter kwam dat de stem van Cassidy nooit meer zou klinken." „Ik wil uiteindelijk met een al bum met eigen geschreven werk komen", vertelt ze. „Ik heb er al een aantal geschreven, maar ik vind ze nog niet alle maal goed genoeg. Wanneer een liedje voor mij wel goed is? Als ik het kan spelen op de gi taar. Als ik met die klanken en mijn stem een heerlijk optreden kan geven." Dus ze is toch de nieuwe Norah Jones? „Dat vind ik zo overdreven. Ik ben ge woon Katie Melua. Een meisje dat graag liedjes zingt." theater recensie Dick van Teylingen Voorstelling: Madre van Teatro Flamenco de la Tati. Regie: Francisca Sadomil Ruiz. Muziek: Basilio Garcia Clavero en Jesüs Losada Abadia. Gezien: 14/4, Leidse Schouwburg. Nog te zien: vanavond, Den Haag. Mutter Courage als flamenco muziektheater? Hmm, het lijkt niet iets om vooraf wildenthou- siast van te worden. Toch zag flamencokoningin La Tati de mogelijkheden om de berede neerde geëngageerdheid van Brecht te combineren met het rechtstreekse beroep dat de fla menco (zeker als volkscultuur) doet op de basisemoties. La Tati werd in 1945 geboren als Francisca Sadomil Ruiz in Madrid. Op haar twaalfde de buteert ze als flamencodanse res, ze groeit uit tot minstens een van de beste van Spanje en toert over de hele wereld. Daar na zoekt ze naar mogelijkheden om flamenco te verwerken in muziektheater. Gisteravond kon Leiden daar getuige van zijn, in de laatste voorstelling van het Wereldmuziektheater- festival. Brechts Moeder Courage pro beert met haar drie kinderen te overleven door als marketen ster met de troepen mee te trekken en mee te buigen met de waanzin en wetteloosheid van de (dertigjarige) oorlog. Een voor een verliest ze toch haar kinderen: aan het leger, aan het vuurpeloton en aan een al te schietgrage soldaat. Van haar middelste kind moet ze ontkennen dat hij haar zoon is, omdat zij en haar dochter an ders gevaar lopen. Het lukte La Tati om Brecht en flamenco in 'Madre' te combi neren door zich te concentre ren op de hoofdrol en Brechts vervreemding en politieke be doelingen links te laten liggen. De kracht van een moeder in een vijandige omgeving, met haar overlevingsdrang, haar op offeringen en haar pijn, daar kun je wat mee. Daarbij klinkt het lot van de zigeuners als ver volgde partij op de achtergrond mee. Emoties worden helder en direct neergezet, het gaat niet om psychologische motivatie, literaire hoogstandjes en karak teruitwerking. Een moeder ver liest een kind, iedereen kan zich bij die tragiek iets voorstellen, en zang, dans en muziek doen de rest. En zang, dans en muziek zijn dik in orde. Deze vorm van fla menco lijkt niet al te puristisch, met fluit en viool naast gitaren en percussie, en met dans die ruimere invloeden verraadt. Dat doet recht aan de openheid van de kunstvorm. Jonatan Car ras co zingt nog mooier dan zijn oudere achternaamgenoot, per cussionist Samuel Flores Ma- cfas is piepjonge virtuoos en Leticia Castro Pérez danst prachtig, om maar drie namen te noemen. Ze laat de anderen de ruimte, maar er is maar één ster van de show, en dat is La Tati zelf. Ze danst met waardigheid en in tensiteit, als de vrouw van bijna zestig die ze is en niet als een oudere vrouw die een jonge probeert na te doen. In haar opkomst bij het slotapplaus verraadt zich het podiumbeest: eerst gereserveerd, nog in haar rol, dan laat ze een glimlach doorbreken en knuffelt ze alle medewerkers. Madre, inder daad. Het is weer een vrolijk-pessi mistisch zootje waar over nage dacht is, goed gespeeld door Raymonde de Kuyper en Ray mond Spannet (vader en moe der, inmiddels landelijk be roemd als Roos en Van Rossum van Villa Achterwerk) en Martin Hofstra als zoon. Conflicten en contrasten (zoals de manisch overspannen vader tegenover de nuchtere moeder) zijn de motor en de versnelling is hoog. Gaga is energiek, rauw, absurd, amoreel, komisch, ver rassend vprmgegeven en ontre gelend theater. Alex d'Electri que, kortom. Geheel volgens de titel van het Alex-jubileumboek: Ik denk, dus ik verwar. theater recensie Susanne Lammers Voorstelling: Private Lives van Noël Coward. Regie: Jeroen van den Berg. Spel: Trudi Klever, Christiaan Montanus, Nartan Meerlo en Frans de Wit. Gezien: 14/4, LAKtheater. Nog te zien aldaar: vanavond. Piano spelen kon ze niet, maar ze was wel mooi. De nieuwe vrouw van Elyot Chase onder werpt haar kersverse man op de eerste avond van hun huwe lijksreis aan een kruisverhoor over zijn ex, maar helemaal be vredigend zijn de antwoorden niet. De voormalige geliefde komt er, haars inziens, veel te goed vanaf. Op het belendende balcon van het hotel aan de Franse kust speelt zich even later een soort gelijke scène af - en ook daar neemt het gesprek een minder gewenste wending. Natuurlijk vallen daarna de twee ex-gelief den weer als een blok voor el kaar: een vecht-relatie is vele malen spannender dan de kneuterige veilige haven die ze bij hun nieuwe partners gevon den hebben. Amanda's begrij pende lieverd kan niet in de schaduw staan van de explosie ve en heerlijk cynische Elyot. Diens zeurende pianiste valt in het niet bij de overrompelend charmante, wereldwijze Aman da. Geen wonder dat de twee exen er samen weer onmiddel lijk vandoor gaan. De rollen zijn niet heel eerlijk verdeeld. Maar ook al mogen de personages van Trudi Klever en Christiaan Montanus je het meest inpakken, Nartan Meerlo en Frans de Wit bieden prachtig tegenspel. Klever en Montanus stomen weliswaar samen vol komen vanzelfsprekend op in de waanzinnige verwikkelingen, maar zonder het contrast dat Meerlo en De Wit bieden, die het onhandige, het totaal niet tegen de bizarre situatie opge wassen zijn van htm nieuwe partners perfect neerzetten, zou het stuk toch eentonig worden. Want Coward weet de aantrek kingskracht van de twee oude geliefden op elkaar eigenlijk geen vorm te geven. Ze kiften en verzoenen zich telkens op nieuw, maar de inhoud van de ruzies blijft beperkt tot jaloerse uitbarstingen. Wat je vooral ziet, is dat deze mensen geen ander dan zichzelf in het cen trum van de belanattelling wil len hebben. En daffrnaakt Pri- vate Lives een beetje dun. Bo vendien weet Coward het komi sche tempo, dat hij hoog inzet, uiteindelijk niet vol te houden. Dat het stuk toch boeit, komt dus door het spel. Klever en Montanus zijn magistraal in het afzeiken, treiteren en tergen. Vooral Kleber toont zich een verrukkelijke comédienne, die aan één superieure, taxerende blik voldoende heeft om haar rivale onschadelijk te maken. Achteloos zet ze een wereldwij ze vrouw neer, maar tegelijker tijd laat ze ook de verwarring zien waarin ze plots weer ver keert. En zo overstijgt Private Lives in deze voorstelling de be dachte constructie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 9