KUNST CULTUUR
'Ons plan is het papieren stadium voorbij'
'Ik probeer nu vooral troost te bieden'
'Je moet liefde voor
de klei hebben'
Zwaardgeflonker
blijft niet lang boeien
R9
leismusical
in Ende
veg bij
Kuziek
enging
lm topper
Pasen
Koningin Beatrix luistert jubileum
Haagse Koninklijke Schouwburg op
woensdag 14 APRIL 2OO4
Rembrandt Festival moet Leiden op z'n kop zetten
j. Foto: ANP
t - Joop van den En-
et een nieuwe reis-
pt in de hoofdrollen
j Stanley Burleson
res. Zij gaan spelen
ïndse versie van
Stephen Sond-
1994 met vier Tony
li bekroond. De
kt op 30 augustus in
[de Koninklijke
te in Den Haag en
k door heel Neder-
vervolg van voorpagina
leiden - „Natuurlijk zijn er al veel
plannen om in 2006 het vierhonderd
ste geboortejaar van Rembrandt
grootschalig te vieren", zegt mede-
initiatiefnemer Frank van Leeuwen,
marketingmanager van VW Holland
Rijnland. .Alleen zitten de meeste
plannen nog in het papieren stadi
um. Ons festival moet over drie
maanden Leiden al op z'n kop zet
ten."
Het Rembrandt Festival moet jaarlijks
rond de geboortedag van de schilder
terugkeren. Frank van Leeuwen en
centrummanager Robert Strijk begin
nen bewust twee jaar voor het Rem-
brandtjaar. „Zo'n festival moet groei
en. In 2006 moet het festival staan als
een huis. Het ideaalbeeld is dat men
sen het NS-station uitkomen en dat
de hele stad de Gouden Eeuw uit
ademt. En na 2006 moet het niet op
houden, maar uitgroeien tot een vast
item op de jaarlijks evenementenka
lender."
Op 15, 16 en 17 juli krijgt Leiden er
voor het eerst mee te maken. Het is
de bedoeling dat het gebied tussen de
Hooglandse Kerk, het Gerecht en de
Beestenmarkt volloopt met acteurs,
muzikanten en schilders. „Iedereen
uitgedost in zeventiende-eeuwse kle
ding", beschrijft Robert Strijk. „Zoals
dat in Deventer ook gebeurt op de
Dickensdagen."
Het tweetal wil dat er overal in de
stad korte toneelstukjes worden ge
speeld, variërend van het naspelen
van een rechtszaak tot een kwakzal
ver die praktijk houdt. Omdat Rem
brandt grote betekenis heeft gehad
voor de ontwikkeling van de schilder
kunst, willen ze ook hedendaagse
kunstenaars bij het festival betrekken.
„Het zou mooi zijn als ze in de open
lucht achter hun ezel willen plaatsne
men, zodat er een Montmartre-achti-
ge sfeer ontstaat", aldus Frank van
Leeuwen.
Om deze plannen te realiseren zijn de
initiatiefnemers dringend op zoek
naar vrijwilligers die zich één of
meerdere dagen willen inzetten.
Strijk: „Daar staat of valt alles mee.
Natuurlijk gaan we ook actief vereni
gingen in Leiden benaderen, maar af
gelopen winter heb ik bij de ijsbaan
op de Beestenmarkt gemerkt dat er
genoeg mensen zijn die zich belange
loos voor hun stad willen inzetten.
Omdat ze er trots op zijn Leidenaar te
zijn en met zo'n festival wordt Leiden
weer op de kaart gezet."
Het gezelschap De Levende Nacht
wacht bestaat uit professionele ac
teurs. Zij zijn erin getraind 'De
Nachtwacht', het beroemdste schil
derij van Rembrandt, uit te beelden.
Meestal doen ze dat op bedrijfsfees
ten. Het is voor het eerst dat ze het
midden in een stad doen. „Je moet je
het zo voorstellen dat de acteurs door
de straten lopen, dat er een gong gaat
en dat ze vervolgens een tableau vi-
vant vormen van 'De Nachtwacht'."
Belangstellenden die als muzikant,
acteur of schilder hun steentje willen
bijdragen aan het Rembrandt Festival
kunnen zich aanmelden via tel. 071-
5161211 of vanaf donderdag via ww-
w. rembrandtfestival. nl.
Pijn in de hand dwingt Luka Bloom tot andere richting
jemeen directeur
jejel (59) van het Hol-
al Oude Muziek
udt het per 1 mei in
jvoor gezien. Hij was
aek en wil nu iets
doen, aldus de or-
rtistiek directeur Jan
-Issche neemt voorlo-
aken waar.
(et Haagse theater -
ie Appel speelt in
,»n oktober achttien
illingen van 'Tanta-
lur durende toneel-
!n,hn Barton. De groep
is groot succes al
.ivoorstellingen in,
Aren ook in mum
}t7erkocht. 'Tantalus'
'hjen moderne stuk
kien een beeld van de
mjlorlog. De regie is in
lAus Greidanus.
art
film 'The Passion of
leeft tijdens het
ide in Nederland
ekers getrokken. De
et lijden en de dood
in Nederland op
emière en trok tot
Ö00 bezoekers. Hij
1 zalen.
door Dick Laning
Amsterdam - Pijn in het hart is
een veel voorkomend euvel bij
liedjesschrijvers. Pijn in de hand
hoor je niet vaak. Toch is het de
pijn in zijn rechterhand die Luka
Bloom heeft gebracht tot een se
rie gevoelige liedjes. Ze staan op
zijn nieuwe cd 'Before sleep co-
mes'.
Al in 1979 werd de Ierse singer-
songwriter gedwongen zijn stijl
van gitaarspelen aan te passen.
Reden: een even hardnekkige
als pijnlijke peesontsteking. De
kwaal heeft hem zijn hele carri
ère achtervolgd en speelde vo
rig jaar weer dusdanig op dat
hij nog nauwelijks kon spelen
of schrijven. Alles wat hij deed
was voorzichtig wat tokkelen op
zijn Spaanse gitaar, waar hij ge
wend was om flink uit te halen
op een semi-akoestische.
„Het was bijna geen spelen",
vertelt hij, „maar ik begon er
van te houden. Wel een maand
of drie speelde ik zo elke och
tend heel relaxt wat ballads. Zo
ontstonden eigen fluisterlied-
jes. Het heeft mezelf nog het
meest verrast dat ik het zo leuk
vond. Ik die altijd als een soort
atleet op het podium stond, die
vooral genoot van de power. En
het blijkt nu dat anderen het
ook leuk vinden, dat er ook pu
bliek is voor mijn verstilde
kant."
'Before sleep comes' mag dan
uit nood zijn geboren - het is
niet zo dat Luka Bloom tot op
heden die ingetogen kant heeft
verwaarloosd. „Het kan inder
daad ook zo zijn dat ik hier
naartoe ben gegroeid", geeft hij
toe. „Maar dan zonder dat ik
het in de gaten had. Ik heb me
zelf nooit toegestaan echt tot
rust te komen. Het is een cliché
maar in mijn geval zeker waar:
dit is een nieuw begin. Ik heb
altijd alleen maar gedacht aan
de volgende cd en aan optre
den. In de eerste plaats was ik
een performer, terwijl ik nu veel
meer songwriter ben."
Dat de cd in Nederland als het
ware wordt gedoopt, is te dan
ken aan de bijzondere relatie
die de Ier met ons land heeft.
Hij woonde er wat jaren, vond
dankzij Pinkpop in 1991 de weg
naar een groot publiek en nam
in Carré zijn eerste live-cd op.
Toen Bloom in Groningen
woonde, heette hij nog gewoon
Barry Moore. Hij nam er onder
meer de lp 'In Groningen'
(1980) op. Na in de jaren tachtig
nog leadzanger te zijn geweest
van een post-punkbandje be
proefde hij zijn geluk in de Ver
enigde Staten. Onderweg naar
New York besloot hij een nieuw
leven te onderstrepen met een
nieuwe naam: Luka Bloom.
Hij speelde er net als in Gronin
gen op straat, kreeg hier en
daar wat concerten en nam er
de cd 'Riverside' op. Een aantal
cd's, internationale roem, in
tensieve tournees door Europa
en Australië volgden, waarna
Bloom eind jaren negentig te
rug ging naar zijn vaderland,
zijn roots, zoon en rust. „Ik ben
in elk opzicht terug gegaan naar
mijn wortels", zegt hij. „De
voornaamste reden om weer in
Ierland te gaan wonen is mijn
zoon. Bovendien wilde ik onaf
hankelijk zijn van platenmaat
schappijen en wonen op de
plek waar ik de meeste inspira
tie haal. Ik heb twintig jaar in
steden gewoond, maar humde
altijd een paar weken een huis
je in de country om te schrij
ven."
Zo rijk en tegelijk krachtig als
hij de stalen snaren laat zingen
op het podium, zo eenvoudig
en bezwerend kabbelt de
Spaanse gitaar op 'Before sleep
comes'Zo dynamisch als hij
zijn stem kan laten klinken in
een nummer als 'Delirious', zo
warm klinkt die nu in Blooms
bewerking van de traditional
'The water is wide'. Het ope
ningsnummer, 'My singing
bird', zingt hij zelfs zo donker
dat je meent Christy Moore te
horen, zijn in folkkringen le
gendarische 'grote broer'.
„Ik hou er niet van mezelf te
analyseren", reageert hij. „Wel
weet ik dat mijn stem zachter
en melodieuzer is geworden.
Bij de komende concerten ga ik
voor het eerst ook zitten op het
podium. Ik verlaat de rock en
word meer een troubadour,
meer romantisch."
De 48-jarige zanger heeft zich
in veel van zijn teksten bekom
merd om de wereld, het milieu,
om de vrede - zij het altijd ge
zien vanuit het individu. „Ik
ben niet in staat de wereld te
verbeteren, maar geloof abso
luut in de kracht van het lied. In
mijn teksten gaat het om de
eenzaamheid, de strijd, de
moed en het overleven van de
gewone man. De teksten zijn
voor mij alles; zonder een goe
de tekst is mijn muziek niet re
levant. Maar pretenties heb ik
niet; het zijn simpele, intieme
liedjes. Heb ik misschien ooit
geprobeerd de wereld te veran
deren, nu probeer ik vooral
troost te bieden."
Luka Bloom speelt op 17 april
in het Burgerweeshuis te De
venter. Daarnaast treedt hij op
bij vestigingen van Plato in
Utrecht (14/4), Groningen
(15/4), Apeldoorn (16/4) en
Amsterdam (18/4).
Luka Bloom: „Ik ben niet in staat de wereld te verbeteren, maar geloof absoluut in de kracht van het lied." Foto: GPD
eiden en de regio bestaat grote belangstelling voor
onele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur
tad- en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen,
Ispelen, fotograferen of op andere wijze actief zijn.
idaag: keramiste Pauline Hoeboer (34) uit Leiden.
mplex van landgoed
op het randje van
en en Leiden, is het
:n voor kunstenaars.
>til en rustig - met
ibenemend uitzicht
e tuin van het com-
reorheen onder meer
d als jongensinter-
et is er ruim. Zo ook
van keramiste Pauli-
er. Hoe groot? Ze
liet precies. „Ik heb
n opgemeten. Hon
derdvijfentwintig
meter schat ik. Heel
k geval. Zie zoiets
eens te vinden."
t dat over een tijdje,
en hier weg. Hier
renwoningen ge-
t kan ik me eerlijk ge-
wel een beetje voor-
hier natuurlijk
tisch, heel mooi,
gebouwtje is echt op.
winters rot en af
stroom uit."
in de ruimte, die
kunstwerken
Geglazuurde
beeldjes die deze
andeling nog moe-
aan. „Toch is het
hier leger dan normaal", zegt
ze. De reden is simpel. Een
deel van haar werk is op dit
moment te zien in galerie De
Pomp in Warmond. Theepot
ten en theekopjes.
Leuk, vindt ze zelf, maar niet
representatief voor haar werk.
„Die theekopjes en vooral die
theepotten maak ik om be
paalde technieken in de vin
gers te krijgen. Van het vlot
draaien van verschillende on
derdelen, zoals in dit geval oor
en tuit. Van het samenbrengen
van die onderdelen."
Werken met keramiek is niet
zo eenvoudig, zegt ze. Er kan
heel veel misgaan. Vandaar dat
oefening en het verwerven van
vaardigheden noodzakelijk is.
„De klei kan scheuren. Het gla
zuur kan mislukken. Je moet
liefde voor de klei hebben en
honger naar kennis, anders
geef je het zo op, omdat er veel
kan misgaan. Ik ben er nu zo'n
tien jaar mee bezig en ik heb
het nu aardig in de vingers.
Het lukt me steeds beter, maar
toch is er altijd nog wel wat te
leren. De techniek van het
mallen maken, van het gieten,
noem maar op. Ik wil me ook
Pauline Hoeboer: „De vorm heb ik ontleend aan eenden. Eenden die slapen, met de kop tussen de ve
ren." Foto: Henk Bouwman
niet op één techniek toeleg
gen."
Ze laat haar meest recente
werken zien, veelal geribbelde
vormen, die zo op het eerste
gezicht op schelpen lijken.
Maar dat zijn het niet. „De
vorm heb ik ontleend aan een
den. Eenden die slapen, met
de kop tussen de veren. Of die
eten, waardoor maar de helft
van hun lichaam zichtbaar is.
Het is 'er even niet zijn', 'je
even in jezelf keren'. Daarmee
bedoel ik niet 'jezelf verstop
pen'. Het is ook niet zwaar be
doeld. Mediteren is een veel te
zware term. 'Even tot jezelf ko
men', dekt meer de lading."
Ze geniet enorm van haar
werk. En van haar plekje. Ook
al is het een kwestie van genie
ten zo lang het nog kan. „Ik
voel me hier ook echt thuis.
Ruim twee jaar geleden woon
de ik nog in Amsterdam. Ik
vond het zo langzamerhand
wel eens tijd om daar weg te
gaan. En ik leerde mijn huidige
vriend kennen, uit Leiden. Ik
gedij hier wel, het is hier klein
schaliger. Amsterdam was veel
groter en onpersoonlijker. Die
stad zuigt ook veel kunstenaars
aan. Als je daar naar een gale
rie gaat, krijg je vaak te horen
'we bellen je nog wel'. Hier in
Leiden en omgeving is dat an
ders. Hier kun je zo zonder
problemen binnenstappen.
Dat is mooi, want als kunste
naar wil je natuurlijk wel dat
men je werk leert kennen."
Pauline Hoeboer, tot en met
30 juni, galerie De Pomp.
Dorpsstraat 38 Warmond.
Meer informatie: tel. 06-
24823839.
Herman Joustra
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'Sakuya' door O-Getsu-Ryu.
Gezien: 13/4, Leidse Schouwburg.
Vechten moet je leren. Je hebt
er kracht voor nodig, maar ook
vernuft. Dat is althans waar wij
in het westen van uitgaan. In
Japan weet men al eeuwen dat
er nog meer bij komt kijken:
wijsheid. Het straalt er ogen
blikkelijk vanaf. Een zwaardge
vecht ziet eruit als een scherp
uitgedachte dans. De strijders,
de samurai, draaien kunstig
rond, de stokken en zwaarden
gaan rakelings langs elkaar
heen en een aanval stuit op een
vlijmscherp getimede verdedi
ging met een dwars omhoog
gehouden zwaard.
O-Getsu-Ryu laat in 'Sakuya'
veel van deze kunsten zien.
Terwijl de flonkerende zwaar
den trefzeker naar voren gesto
ten en even trefzeker ontweken
worden, klinken krachtige keel-
stoten, die de verfijning toch
niet verstoren. Voor elke brul
lijkt een precies moment in de
choreografie gereserveerd te
zijn. Rust is het uitgangspunt.
Regelmatig knielt de strijder om
mediterend in harmonie te ko
men met de kracht van zijn
zwaard. Uiterst bedachtzaam
volgen dan de uitvallen en ver
dedigingen. Geen beweging te
veel, lijkt de wijsheid die hier in
praktijk gebracht wordt. Dat
zich uit deze precisie toch
woeste vaart en fanatisme kan
ontwikkelen, laat de dansgroep
fraai zien.
Sakuya, de godin van de
kersenbloesem, speelt een cen
trale rol in het verhaal. Met
haar zilveren scepter weet ze
zich behoorlijk te verdedigen
als ze aangevallen wordt door
duistère krijgers. Toch heeft ze
verdedigers nodig. Een oude en
een jonge samurai nemen deze
taak op zich en maken een ge
vaarlijke reis, met vele gevech
ten tegen de strijders van de
vier elementen, om haar te be
vrijden als ze gevangen is geno
men door de zwarte krijgers.
Het is indrukwekkend te zien
hoe de jonge samurai de
zwaardvechtkunst leert van de
oude. Eerbied voert de boven
toon en erkenning van de supe
rieure kunst van de meester,
maakt de strijder rijp. Dat de
twee samurai toch niet opge
wassen zijn tegen de zwarte
strijders en hun leven geven
voor Sakuya, is niet meer dan
deel van de wijsheid dat het le
ven net zo vergankelijk is als de
kersenbloesem.
Ondanks de indrukwekkende
beheersing van de zwaarddan
sen, blijft de voorstelling niet
boeien. Het wordt wat veel op
den duur, al die zwaaiende
zwaarden en keelklanken,
steeds maar weer die confron
taties met als afloop dat of de
samurai of hun tegenstanders
dramatisch ter aarde storten.
Het is steeds voelbaar dat het
verhaal op een eerbiedwaardige
traditie stoelt, maar voor de
moderne westerse mens is er te
weinig spanning aan te bele
ven.
den haag - Koningin Beatrix woont zaterdag
avond 1 mei in De Koninklijke Schouwburg in
Den Haag de galapremière bij van 'Naspel' door
het Nationale Toneel. Deze premièrevoorstelling
heeft plaats ter gelegenheid van de tweehonderd
ste verjaardag van de Koninklijke Schouwburg op
30 april. In 'Naspel' van Brian Friel spelen Will
van Kralingen en Eric Schneider in een regie van
Erik Vos. De voorstelling is exclusief voor het ju
bileum van de Koninklijke Schouwburg geprodu
ceerd en alleen in Den Haag te zien.
De Koninklijke Schouwburg is in de tweede helft
van de achttiende eeuw als stadspaleis gebouwd
voor Prins Christiaan en Prinses Carolina van
Nassau-Weilburg, naar een ontwerp van de ar
chitect Pieter de Swart. Op 30 april 1804 werd het
gebouw, inmiddels in bezit van de staat en ver
huurd aan een groep Haagse ingezetenen, in ge
bruik genomen als Nieuwe Haagsche Schouw
burg.